به گزارش گروه جهاد و مقاومت مشرق، شهید بزرگوار آیت‌الله حاج شیخ فضل‌الله محلاتی؛ نماینده حضرت امام(ره) در سپاه تا بهمن 1364 حدود 2 هفته پس از آغاز عملیات رمضان و ورود نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به خاک عراق، با نگارش رساله‌ای فقهی به نام «دفاع؛ امر واجب کفایی»، مندرج در شماره 67 مجله «پیام انقلاب» به تاریخ 27 شهریور 1361 به استناد کتاب ارزشمند «تحریر الوسیله» حضرت امام خمینی (ره) به پاره‌ای از شبهات مطروحه در باب مشروعیت ورود به خاک دشمن متجاوز و استمرار دفاع از منظر مبانی فقهی تشیع پرداخت. ایشان ضمن تشریح وجوه افتراق مابین «جهاد ابتدایی» و «نبرد دفاعی» نوشته‌اند:

... «جهاد» آن است که امام مسلمین لشکری را تجهیز می‌نماید و شهری یا سرزمینی را به قصد هدایت و نجات آنان از شرک و کفر و برافراشتن پرچم توحید تصرف می‌کنند. و جهاد به قصد تصرف اراضی دیگران و حکومت بر آنان، در اسلام وجود ندارد و جایز نیست. و لذا صریحاً اعلام می‌کنیم که جنگ ما با صدام کافر و ورود نیروهای ما به خاک عراق، به عنوان «جهاد نیست، بلکه «دفاع» است... در موضوع «دفاع» اذن امام (معصوم (ع)) و نایب امام و اذن والدین هم شرط نیست. در اینجا لازم می‌دانم ترجمه چند مسئله از مسائل «تحریر‌الوسیله » امام عزیز (روحی فداه) را ذکر نمایم:

 اگر شهرهای مسلمین و حدود و ثغور آن یا اساس اسلام و حیثیت مسلمین مورد تجاوز دشمن قرار گرفت، بر همه مسلمین لازم و واجب است با هر وسیله ممکن دفاع نمایند و از بذل مال و جان خود دریغ نورزند.
 در اداء این تکلیف شرعی، حضور امام(ع) و اذن امام(ع) و اذن نایب عام و نائب خاص امام هم شرط نیست.
 اگر از سلطه جویی متجاوزین به بلاد مسلمین ترسی وجود داشته باشد و دشمنان اسلام قصد گرفتن شهرهای مسلمین یا به اسارت درآوردن آنان را داشته باشند،‌ بر عموم مسلمین واجب است که با هر وسلیه ممکن، دفاع نمایند.

... با توجه به مسائل فوق که موضوع «دفاع» و حدود آن مشخص گردیده و با عنایت به فرمایشات اخیر حضرت امام که فرمودند: «جنگ ما با عراق دفاع از جمهوری اسلامی و دفاع از اسلام و حیثیت مسلمین و نوامیس آنان است؛» تکلیف شرعی برای عموم افراد مسلمین است که در حدود قدرت و توانایی، به جبهه‌ها کمک نمایند. بعضی از افراد مغرض یا احیاناً‌ جاهل شبهاتی القاء نموده‌اند؛‌ «عراق سرزمین‌های ما را تخلیه کرده و دیگر موضوع «دفاع» مطرح نیست، بلکه «هجوم به خاک دیگران» مطرح است.

با این که مسائل برای اکثریت ملت مسلمان و انقلابی و همیشه در صحنه روشن است مع ذلک، به عنوان پاسخ و تذکر،‌ توجه  ملت ایران را به مطالب ذیل جلب می‌‌نمایم:

تجاوز حکومت بعثی کافر عراق به سرزمین‌های ما و ویران کردن شهرهای ما و به شهادت رساندن عزیزترین افراد این کشور و تعدی به نوامیس مسلمین و تجاوز به ملت عراق، بر احدی پوشیده نیست.
 در حال حاضر،‌ باز قسمتی از سرزمین‌های ما در اختیار حکومت بعثی است. (متجاوزین ) فقط از سرزمین‌هایی که اگر در آنجا می‌ماندند نابود می‌شدند «عقب نشینی تاکتیکی» نموده و در مرزها – که بخشی از آن مربوط به ما است- در ارتفاعات و مواضع استراتژیک سنگربندی نموده و مناطق مسکونی و سرزمین‌های ما زیر آتش شدید توپخانه آنها قرار دارد و هر روز عده‌ای شهید یا مجروح می‌شوند. اگر چه (متجاوزین بعثی) تا حدی عقب نشینی تاکتیکی نموده‌اند،‌ ولی «تجاوز» آنان باقی، بلکه شدیدتر شده، در این صورت، دفاع لازم و ضروری است.
 بر فرض این که گفته شود این عقب نشینی صحیح بوده، آیا اگر حکومتی از داخل خاک خود شهرهای ما را زیر آتش توپخانه خود قرار داد، ما باید به عذر این که ورود در خاک دیگران جایز نیست، متجاوز را در تجاوز خود آزاد بگذاریم و شاهد و ناظر جنایت‌های آنان باشیم؟! نه، نه! هیچ قانونی چنین عذری را نمی‌پذیرد. آری، اگر مرجع قانونی وجود داشت که با شکایت به آن مرجع، جلوی متجاوز گرفته می‌شد، شرعاً‌ و عقلاً‌ باید به آن مرجع رجوع کرد. اما در دنیای کنونی ما مشاهده می‌کنیم که مجامع بین‌المللی از قبیل «سازمان ملل» و «شورای امنیت» آن و جمعیت‌های طرفدار حقوق بشر در اختیار ابر قدرت‌های جنایتکار است و این مجامع از متجاوزین و ستمگران حمایت می‌کنند، چاره‌ای جز این نیست که ما از خودمان دفاع نمائیم و متجاوز را سر جای خود بنشانیم، والا ما نه به خاک دیگران نیاز داریم و نه قصد تجاوز داریم و نه اسلام به ما اجازه می‌دهد که به عنوان توسعه سرزمین خود جنگ کنیم.

حتی در موقعی که طرح بازسازی ارتش و تنظیم برنامه‌های نیروهای مسلح در کمیسیون دفاع (مجلس شورای اسلامی) مطرح بود،‌ آن کمیسیون حقیر را مسئول کرد که از امام (درباره چگونگی سازماندهی نیروهای مسلح) سؤال نمایم، حضرت امام خمینی فرمودند:

بر فرض این که از نظر فقهی در زمان غیبت، ولی فقیه بتواند اذن «جهاد» بدهد، ولی وظیفه نیروهای مسلح ما، دفاع از سرزمین‌های اسلامی و حدود و ثغور مسلمین می‌باشد و طرح بازسازی ارتش را، بر اساس (ماهیت و مأموریت) «تدافعی» تنظیم کنید، نه «تهاجمی».

در اسلام، همان‌گونه که ظلم و تعدی حرام است، قبول تجاوز هم حرام است و چون سرزمین‌های اسلامی ما و مال و جان و نوامیس ما مورد تجاوز حکومت بعثی- صهیونیستی عراق قرار گرفته، ما اگر از حقوق خود دفاع ننمائیم و غرامت نگیریم، به حکم اخبار و روایات،‌ ما در تمام جنایات صدامی‌ها شریک بوده و باید در مقابل دادگاه عدل الهی، پاسخگو باشیم. ما حق نداریم خون شهیدان را نادیده گرفته و متجاوزین را رها کنیم و به تعبیر امام عزیز: «ما حق صلح با متجاوز را نداشته و حقوق خود را دریافت خواهیم کرد».

و حق،‌ گرفتنی است و ما اگر در سرزمین  خود بمانیم، آنها نه تنها حقوق ما را نخواهند داد، بلکه به تجاوز خود ادامه خواهد داد و ما چنین اجازه‌ای به آنها نخواهیم داد. بلکه با ورود در خاک عراق،‌ متجاوز را ادب نموده و حقوق خود را دریافت می‌نمائیم تا دیگر، هیچ حکومتی فکر تجاوز به سرزمین جمهوری اسلامی را هم نکند.

 به حکم «قرآن مجید»: بجنگید با متجاوز تا فرمان خدا را گردن نهد؛‌ بجنگید و قتل کنید تا فساد و تجاوز از بین رفته و دین خدا حاکم شود، متجاوز باید مجازات شود و این یکی از مسائل ضروری اسلام است و هیچ مسلمانی حق ندارد با دشمن متجاوز «صلح سیاسی» نموده و او را رها کند، بلکه باید متجاوز به جزاء شرعی و قانونی خود برسد تا دیگر فکری تعدی و تجاوز به مغز آنان نرسد. ما در شرایط تشکیل نظام جمهوری اسلامی اگر با متجاوزین سازش نمائیم، ضمانتی برای تداوم این نظام و انقلاب اسلامی وجود ندارد.
 حکومت بعثی کافر ده‌ها هزار نفر از مسلمانان عراق را آواره نموده و اموال آنان را تصاحب و آنها را از خانه و کاشانه خود دور کرده آنان را با وضع رقت باری در مرزها، در کوه و صحرا رها کرده، گرچه ملت شرف ایران مقدم آنان را گرامی داشته و در آغوش پرمهر خود از آنان پذیرایی نمودند، ولی ما به حکم اسلام باید از حقوق این مظلومان دفاع نمائیم و اگر توجه به حقوق آنان نداشته باشیم، از زمره مسلمین خارج شده‌ایم. رسول خدا(ص) می‌فرماید:

اگر مسلمانی صبح کند. به امور مسلمین اهتمام نورزد، ‌مسلمان نیست.

با توجه به مطالب فوق، روشناست که ما دفاع می‌کنیم و ورود ما هم به خاک عراق، برای دفاع از حقوق سرزمین‌های خود و حفظ سرزمین‌های خود و حفظ نظام جمهوری اسلامی است و این دفاع را هم به عنوان یک وظیفه الهی انجام می‌دهیم و آنچه از پیروزی و شکست برای امام و امت اسلامی مطرح است، انجام وظایف شرعی است و ما خود را در پیشگاه حضرت احدیت مسئول می‌دانیم و کلیه شرایط پیشنهادی (برای صلح عادلانه) از طرف مسئولین مملکتی،‌ بر اساس اصول شرعی مذکور می‌باشد و آنها شرعا حق ندارند از این شرایط صرف نظر نموده و یا متجاوز را ببخشند. حقوق شخصی، قابل گذشت می‌باشد، ولی حق عمومی و حیثیت اسلام و مسلمین قابل مصالحه نبوده و نیست و اگر فردی در این مورد سازش نماید، خود متجاوز است و خوشبختانه یاران وفادار امام که مسئولیت حفظ نظام جمهوری اسلامی را بر عهده دارند، با بصیرت کامل و عزمی راسخ، ضمن آشنایی با معارف اسلامی، قاطعانه در مقابل ابرقدرت‌ها و نوکران وابسته به آنها امثال صدام کافر ایستاده و جای هیچ نوع نگرانی برای ملت مسلمان و انقلابی وجود ندارد... انگیزه قیام ملت مسلمان ایران به رهبری امام امت استقلال این کشور و نجات مسلمین از چنگال ابرقدرت‌های شرق و غرب بوده و هجوم عراق به کشور عزیز اسلامی ما به تحریک ابرقدرت آمریکا و دشمنان اسلام و مسلمین و صهیونیزم بین المللی انجام گرفته و هدف اصلی از این تهاجم،‌ در هم کوبیدن انقلاب اسلامی است و مسأله،‌ بالاتر از دفاع از سرزمین است، بلکه امروز دفاع ما از اسلام و انقلاب اسلامی و نجات همه مسلمین از چنگال ابرقدرت‌هاست و برهمین اساس امام عزیز فرمودند: «مسأله اصلی برای ما جنگ است».

آری، جنگ، امروزه برای ما، مسأله حیات و مرگ است. امروز سیاست ما، اقتصاد ما، فرهنگ اسلامی ما و خلاصه دوام نظام جمهوری اسلامی ما که خونبهای ده‌ها هزار شهید است، بستگی به این جنگ دارد.

هان ای برادران غیور و رزمنده و ای جوانان رشید اسلامی!

بدانید که دولت‌های مرتجع منطقه که وابسته به ابرقدرت‌ها هستند، احساس خطر نموده و کلیه  نیروهای خود را علیه جمهوری اسلامی بسیج نموده و با تمام قوا از صدام خائن حمایت می‌کنند. در مقابل، ما هستیم و رهبری سازش‌ناپذیر و ملتی مقاوم و شهیدپرور و باید با نیروی ایمان و با وحدت و انسجام نیروها و شرکت جوانان رزمنده در جبهه‌ها و کمک نیکوکاران در پشت جبهه، همچنان به پیش رفت. ان‌شاءالله پیروزی نهایی را به دست آوریم و بدانیم که نه تنها عزت دنیا را برای همه مسلمین به دست خواهیم آورد،‌ بلکه با شرکت در جبهه‌‌ها، بالاترین عبادت را انجام داده‌ایم و بالاخره به «احدی الحسنین» نائل خواهیم شد: یا زندگی با عزت زیر لوای توحید و اسلام،‌یا شهادت و نیل به لقاءالله. حتی کسانی که در جبهه برای خدا شرکت نمایند ولی به مقام رفیع شهادت نرسند، در قیامت، در مرتبه شهداء خواهند بود.

خدا را شکرگزاریم که با رهبری امام امت، ملت مسلمان ایران با جانبازی و فداکاری در راه خدا، ذلت و خواری را بر ما روا نداشت و عزت دنیا را نصیب ما فرمود و از خدای رحمان خواستاریم که توفیق پاسداری از انقلاب اسلامی را به ما مرحمت فرمودند و ما را به مقامات معنوی که برای شهیدان مقرر فرموده، نائل گرداند و در زمره آنان محشور فرماید و حسن اولئک رفیقا. امین یا رب العالمین.