عبدالحسن برزیده، کارگردان فیلم مزارشریف در ابتدای این نشست گفت: وقتی در کشوری اینچنین اتفاق هولانگیزی مانند حمله به کنسولگری صورت میگیرد، خیلی بدیهی است که از آنها فراوان یاد شود اما اکنون که کسی به دنبال آن نیست که یادی از آنها کند، جایی مانند سینما باید وارد شده و آن اتفاق را زنده کند. در جای جای دنیا با استفاده از این اتفاقات تلاش میکنند تا که مردم دوباره به عرصهها بیایند.
ملاعمر قول داد برای بچهها مشکلی پیش نیاید؛ حکمتیار به جبهه متحد خیانت کرد
اللهمدد شاهسوند، دیپلمات سابق ایران که در حادثه حمله کنسولگری ایران و تنها بازمانده آن حادثه نیز در بخش دیگری از این نشست ضمن ضمن یادآوری خاطرات و یاد شهدای آن واقعه میگوید: ما در آن شرایط میدانستیم که سقوط مزارشریف حتمی است و با توجه به این شرایط بهتر است که بچههای ما از آنجا خارج شوند اما تاکید وزارت خارجه این بود که پاکستان بچههای ما را حفظ میکنند.
وی افزود: ما لحظهبهلحظه شرایط را میدانستیم و حتی خیانتی را که حکمتیار انجام داد تا شکست اصلی بوجود بیاید و آنها بتوانند تا حومه مزارشریف حضور پیدا کنند. فضا این مسئله را نشان میداد که نیروها نمیتوانند از شهر دفاع کنند و نکته بعدی آنکه شیعیان مزارشریف به شدت به ما اعتقاد داشتند و حضور سفارت برای آنها دلگرمی بود. ملاعمر قول داده بود که برای بچهها اتفاقی نیافتد. ملاعمر هیچگاه این اتفاق را نمیخواست و به نفع او هم نبود چرا که قرار بود طالبان به رسمیت شناخته شده و این اتفاق باعث شد که آنها آسیبدیده و به انزوا رفتند.
مزارشریف تجربه تلخ حوزه دیپلماسی ایران بود
منوچر شهسواری، تهیهکننده فیلم مزارشریف نیز گفت: یکی از دلایل ساختهشدن «مزارشریف» مقابله کردن با انقطاع تاریخی است. تاریخ را میشود یکسویه خواند، هرگاه تاریخ را مطابق سلائق خواندیم از آن هیچ بهرهای نبردیم. فیلم «مزارشریف» برای ما عهدی بود که باید ساخته میشد. سازندگان مزارشریف با خود عهد کردند که از تاریخ به نفع هیچ گروه و زبانی استفاده نکنند.
هزینهدادن برای کشور را نباید دلخورانه کرد
وی با اشاره به تحقیقات گستردهای که برای این فیلم انجام شده بود، گفت: ما برای این فیلم تحقیقات همه جانبهای را داشتیم و حتی به جزییات لباس بازیگران هم توجه شده بود. آن تحقیقات به ما میگوید که مزارشریف یک تجربه تلخ در حوزه دیپلماسی ایران بوده است. باید کاری کنیم که اتفاقی که برای آقای شاهسوند افتاد تکرار نشود و هزینهدادن برای کشور را جذاب کنیم و آن را دلگیرانه و دلخورانه نکنیم. در حالی که ما در بین بچههای سفارت تکهای از ترس را پیدا نکردیم ما باید در این فیلم میتوانستیم از واقعیت نترس بودن آنها تقدیر کنیم.
خطهای بین ما و افغانستان فرضی است و واقعی نیست
شهسواری ادامه داد: ایران با توجه به این اتفاقات تصمیم جدی داشت که به انتقام خون بچهها وارد افغانستان شود و حوادث تاریخی آن دوران، حوادثی پیچیده و عجیب بود. اما نکتهای که من باید حتما روی آن تاکید کنم این است که روابط عاطفی بین دو ملت ایران و افغانستان بشدت قوی است و ایرانیها و افغانستانیها در اصل یک ملت هستند با خطهای فرضی که اینها را از یکدیگر جدا کرده است. این خطها واقعی نیست و خانوادههای بسیاری وجود دارند که نسبتهای خونی و اعتقادی بین اینها وجود دارد.
صحنههای «مزارشریف» این همانی واقعیت بود
گوران، همسر شهید فلاح نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: به دلیل ارتباط بسیار تنگاتنگی که با همسر خود داشتم، میتوانم بگویم که صحنههای «مزارشریف» اینهمانی واقعیتی بود که در افغانستان رخ داد. همسرم به من میگفت که شهر در حال سقوط است و شیرینترین معاملهای که با ما میشود، اسارت است. ما هیچگاه نمیتوانیم بپذیریم که مسئولان این واقعه را نمیدانستند.
امیدوارم جهان بصری من به درک ماجرا کمک کرده باشد
مشگین مهرگان، طراح صحنه و لباس فیلم «مزارشریف» نیز گفت: من این فیلم را یک پروژه ملی دیدم و برای من اهمیت زیادی داشت و من باید بهترین جهانی را که به واقعیت نزدیک بود میساختم و امیدوارم که جهان بصری من به درک ماجرا کمک کرده باشد. این حادثه واقعا اثرگذار بود و همیشه فکر میکردم که کاش موقعیتی پیدا شود که دین خود را به این حادثه ادا کنم و با حضورم در این فیلم از خدا بسیار تشکر کردم که فضای ادا کردن دینم را فراهم کرده است.
17 سال درباره شهدای دیپلمات غفلت شده بود
سمیه حیدریان، فرزند شهید حیدریان در بخش دیگری از این نشست گفت: بعد از 17 سال برای اولین بار کاری در مورد این شهدا در حال انجام است. 17 سال درباره شهدای دیپلمات غفلت شده بود و اتفاق فیلم «مزارشریف» بسیار بزرگ است و من عوامل فیلم بسیار تشکر میکنم.
دستگاه دیپلماسی باید غرامت ما را پیگیری کند
وی افزود: بعد از گذشت این سالها هیچ مسئولی پاسخگوی آن مسائل و اتفاقات نبوده و همواره اشتباه را به گردن همدیگر میانداختند، اما طبق قوانین بینالمللی آنها یعنی دستگاه دیپلماسی باید بدنبال احقاق حق ما و گرفتن غرامت باشند.
معتمدی، طراح جلوههای بصری این فیلم نیز با اشاره به ابعاد ساخت لوکیشن این فیلم گفت: ما تمام تلاش خودمان را کردیم که مخاطب را کنترل کرده و حس و جنس واقعی آن فضا را به او منتقل کنیم.
فرزند شهید ناصری نیز گفت: ممکن است انتقاداتی هم به این فیلم وجود داشته باشد اما از صمیم قلب از سازندگان آن تشکر میکنم که این شجاعت و جسارت را برای ساخت این فیلم داشتند و بعد از 17 سال این قضیه را نبش قبر کردند.
همچنین در پایان این نشست بخشی از مستند جدید محسناسلامزاده با موضوع زندگی شهید ناصری و حادثه حمله به کنسولگری ایران در مزارشریف به نمایش درآمد.