گروه بین‌الملل مشرق - «نخست وزیر ترکیه در تماسی تلفنی با مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق وی را از حملات ترکیه علیه مواضع پ.ک.ک مطلع کرده است». این خبری است که در ابتدای حملات ترکیه علیه مواضع پ.ک.ک منتشر شد.

احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه طی اظهاراتی در مصاحبه مطبوعاتی خود پس از این تماس تلفنی اعلام کرد: به مدت یک ساعت با مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق تماس تلفنی داشتیم و به ارزیابی تحولات اخیر پرداختیم. من ایشان را در خصوص عملیات جنگنده های ارتش ترکیه در اقلیم کردستان عراق و مناطق اطراف آن اقناع کردم. جناب بارزانی از ترکیه در مبارزه با داعش و حزب کارگران کردستان (PKK) حمایت کرده و بار دیگر بر تأیید اقدامات ترکیه در مبارزه با ترور تاکید کرده است. (1)

مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق در این تماس تلفنی اعلام کرده است که اقدامات ترکیه در منطقه خاورمیانه و در مقابله با گروه های تروریستی و تصمیمات این کشور در این خصوص را تأیید کرده و از آن حمایت می کنیم.
نخست ‌وزیر اقلیم کردستان عراق نیز همچون ریاست اقلیم در بیانیه ‌ای به تنش در روابط پ.ک.ک و ترکیه و به خطر افتادن پروسه صلح در این کشور واکنش نشان داد.

نیچروان بارزانی که از سوی رسانه ‌های وابسته و نزدیک به حزب دموکرات کردستان (پارتی) به ‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در به نتیجه رسیدن مذاکرات میان پ.ک.ک و آنکارا و آغاز پروسه صلح در ترکیه و مخاطب قرار گرفتن عبدالله‌ اوجالان در امرالی در این پروسه معرفی می ‌شود، در واکنش خود به تحولات کنونی، به‌تندی از پ.ک.ک انتقاد کرد.

به دنبال حمله شدید دولت ترکیه به مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه در مناطق شمالی اقلیم کردستان عراق نیز نیروهای نظامی این گروه به اقدامات تلاقی جویانه در داخل ترکیه زدند. گزارش هایی نیز درباره انفجار خط لوله انتقال نفت اقلیم کردستان از سوی پ.ک.ک منتشر شد. بر اساس برخی گزارش ها این انفجار باعث شد جریان نفت اقلیم کردستان به ترکیه که این منطقه با وضع بحرانی کنونی خود به شدت به آن نیازمند است، برای مدت کوتاهی قطع شود.
پ.ک.ک برای حمله به بارزانی و اردوغان دلیل دارد. بارزانی وابستگی به ترکیه را بر وابستگی به بغداد ترجیح داده است. پ.ک.ک او را خیانتکار می پندارد.
این انفجار در حالی انجام می گیرد که عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان عراق علت سکوت دولت اقلیم کردستان در برابر حملات هوایی ترکیه به مواضع پ.ک.ک در داخل اقلیم را حفظ منافع نفتی اربیل- آنکارا می دانست.
رزاق الحیدری گفته بود که مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان معتقد است حملات هوایی ترکیه علیه مواضع حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) مسئله‌ای گذرا است و به‌ زودی پایان خواهد یافت و نیازی به تنش با آنکارا که نفت اقلیم را به خارج صادر می‌ کند، نیست.

گرچه انفجار خط لوله نفتی اقلیم کردستان موجب پرتنش شدن روابط بین پ.ک.ک و حزب دموکرات کردستان شد، اما قصه اختلاف به قبل از این ماجرا برمی گردد. از زمان شروع جنگ داخلی حزب دموکرات کردستان عراق با حزب کارگران کردستان نزدیک به دو دهه می ‌گذرد. در این مدت اگرچه مناسبات دو حزب فراز و فرودهای فراوانی داشته، اما این احزاب عمدتاً با یک دیگر روابط سرد و پرتنشی را از سر گذرانده ‌اند.

گذشته از اختلافات تاریخی و ایدئولوژیک، این دو حزب طی دو سال گذشته به ویژه بر سر نحوه "برگزاری کنگره ملی کُرد" و میزان نفوذ میان کردهای سوریه دچار تنش ‌های متعدد و جنگ رسانه‌ ای کم ‌سابقه ‌ای شده ‌اند.

همچنین مسعود بارزانی، رئیس حزب دموکرات کردستان عراق، از گسترش نفوذ پ‌ک‌ک در بین ایزدیان نگران است؛ لذا چندین ‌بار از این حزب خواسته است از 'دخالت در امور اقلیم کردستان' دست بردارد. بازگرداندن اعتماد ایزدی ‌ها و جبران اعتبار از دست رفته، یکی از دلایل اهمیت شنگال برای حزب دموکرات است، اما از آن مهم ‌تر اهمیت سوق ‌الجیشی این منطقه است که یکی از دروازه‌های اصلی به کردستان سوریه به شمار می ‌رود. پ‌ک‌ک با نفوذ بر شنگال می ‌تواند از این منطقه به عنوان اهرم فشار در اختلافات ارضی خود با حزب دموکرات استفاده کند. علاوه بر شنگال، که جنگ سرد دو حزب آن جا متمرکز است، حزب دموکرات کردستان عراق و پ‌ک‌ک در چندین مرز دیگر نیز بر سر حاکمیت سرزمینی اختلاف دارند.

همچنین مسعود بارزانی و حزب او که نزدیک به حزب عدالت و توسعه در ترکیه به حساب می ‌آیند، علاوه بر منابع سیاسی مشترک، منافع اقتصادی گسترده‌ ای دارند که آن ها را علیه پ‌ک‌ک در یک جبهه قرار می ‌دهد.

مصطفی کاراسو(قره سو)، عضو شورای رهبری پ.ک.ک با اشاره به همکاری نزدیک حزب عدالت و توسعه (AKP) با حزب دموکرات کردستان عراق (PDK) عنوان کرد: سخنان مسرور بارزانی در خصوص این که پ.ک.ک در اقلیم کردستان عراق مسافر است و باید خاک این منطقه را ترک کند در واقع به جا آوردن مطالبات دولت ترکیه از اقلیم کردستان عراق بود. سیاست هایی که حزب دموکرات کردستان عراق در پیش گرفته به هیچ عنوان به نفع هیچ یک از گروه های کرد نیست.

وی در ادامه اظهارات خود تاکید کرد: در روز آغاز حملات به مواضع پ.ک.ک احمد داوود اغلو در سخنانی عنوان کرد که با مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق سخن گفته ایم. ترکیه مشروعیت حمله به کوه قندیل در خاک اقلیم کردستان عراق را از اظهارات مسعود بارزانی و سایر سیاستمداران حزب دموکرات کردستان دریافت کرده است. به جای محکوم کردن حملات ارتش ترکیه و کشته شدن غیرنظامیان در روستای "زرکله" حزب دموکرات کردستان عراق باز بر خروج پ.ک.ک از اقلیم کردستان عراق تاکید کرده اند. این نوع اتفاقات در گذشته نیز رخ داده بود ولی حزب دموکرات کردستان همواره سکوت کرده است. (2)

در حال حاضر که دوره ریاست مسعود بارزانی بر اقلیم کردستان پایان یافته است، همه کردها به حملات ترکیه علیه پ.ک.ک اعتراض کرده اند اما بارزانی آن را محکوم نکرده است؛ بنابراین وی نباید انتظار داشته باشد کردها و احزاب سیاسی با تمدید دوره وی موافق کنند.

مسعود بارزانی، دبیر کل حزب دموکرات کردستان عراق(پارتی) برای دو دوره چهار ساله، یک بار از طریق رأی مستقیم مردم و یک بار از طریق رأی پارلمان به عنوان رییس اقلیم کردستان عراق انتخاب شده است. دوره هشت ساله ریاست وی بر اقلیم کردستان دو سال پیش پایان یافت اما با رای نمایندگان دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی دوره ریاست وی به مدت دو سال تمدید شد. حزب دموکرات کردستان عراق این روزها به دنبال تمدید مجدد دوره ریاست بارزانی به مدت دو سال و تا پایان دوره کنونی پارلمان اقلیم کردستان است. این خواسته با مخالفت سرسختانه چهار حزب اتحادیه میهنی، اتحاد اسلامی، جماعت اسلامی و جنبش تغییر رو به رو شده است. این چهار حزب شریک حزب دموکرات در دولت فراگیر کنونی اقلیم کردستان بوده اما خواستار تغییر سیستم حکمرانی در اقلیم کردستان، انتخاب رییس اقلیم از سوی نمایندگان پارلمان و کاهش اختیارات و قدرت رییس اقلیم کردستان هستند.
این چالش سیاسی با بحران اقتصادی، بیکاری و کاهش خدمات عمومی از سوی دولت اقلیم کردستان و در نتیجه بلند شدن صدای اعتراضات مردمی و نیز تشدید اختلافات مالی بغداد و اربیل همراه شده است. حمله ترکیه به مواضع پ.ک.ک در کوهستان های شمال اقلیم کردستان هم دودستگی میان احزاب سیاسی اقلیم کردستان را پررنگ کرده است.

احزاب منتقد حزب دموکرات، حملات ترکیه به اقلیم کردستان را که موجب کشته شدن تعدادی از غیرنظامیان هم شد، محکوم کردند. هر چند بارزانی با لحنی محتاطانه کشته شدن غیرنظامیان اقلیم کردستان توسط هواپیماهای ترکیه را محکوم کرد اما پ.ک.ک را که در اقلیم کردستان پایگاه دارد، عامل این بمباران ها دانسته است. هم ریاست اقلیم کردستان و هم دولت اقلیم کردستان که توسط اعضای بلندپایه حزب دموکرات اداره می شوند، بیشتر بر بازگشت ترکیه و پ.ک.ک به میز گفتگو برای رسیدن به صلح و توصیه به پ.ک.ک برای بیرون بردن صحنه جنگ از خاک اقلیم کردستان تأکید کرده اند تا محکوم کردن حمله ترکیه به مناطق شمالی اقلیم کردستان عراق.

اقلیم کردستان در حال حاضر به ترکیه برای صدور نفت و به عنوان تنها منبع درآمد خود نیاز دارد. دولت ترکیه و شرکت های زیادی از این کشور در اقلیم کردستان سرمایه گذاری های کلانی انجام داده اند. اقلیم کردستان نقش یک کلونی یا مستعمره اقتصادی را برای ترکیه دارد.

دو حزب اتحادیه میهنی و جنبش تغییر از اتفاقات میان پ.ک.ک و ترکیه برای فشار بر حزب دموکرات کردستان عراق و شخص بارزانی استفاده می کنند. درگیری های میان پ.ک.ک و ترکیه به دستاویزی برای اتحادیه میهنی و جنبش تغییر برای انتقاد از بارزانی تبدیل شده است. اما از این امر فقط به عنوان یک تاکتیک و فرصت استفاده کرده اند.

منابع:
(1) http://tnews.ir/news/9FB345184050.html
(2) kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/?Id=89045