‌گروه بین‌الملل مشرق - درحالی که انتفاضه سوم فلسطینی ها موسوم به انتفاضه قدس همچنان ادامه دارد، بیست و چهارم ماه گذشته میلادی «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا با هدف حفظ اوضاع در مسجد الاقصی و دستیابی به توافقی اردنی – اسرائیلی موجبات سرکوب و پایان دادن به قیام فلسطینی ها را فراهم کند.

- بندهای توافق
با توجه به آنچه رسانه ها اقدام به انتشار آن کرده اند، مهمترین نکات مورد توجه در این توافق سه جانبه آمریکایی – اردنی – اسرائیلی احترام به نقش اردن در اداره مسجد الاقصی از سوی اسرائیل و حفظ وضع موجود و ادامه حضور مسلمانان برای ادای نماز – البته این امر شامل فلسطینی های تحت پیگرد رژیم صهیونیستی نمی باشد - و غیر مسلمانان برای بازدید و زیارت از این مسجد است.

براساس این توافق سه جانبه رژیم صهیونیستی متعهد می شود، سیاست تقسیم زمانی و مکانی مسجد الاقصی را اعمال نکند و با همکاری اردن اقدام دوربین‌هایی برای کنترل اوضاع در مسجد الاقصی می کند.


- توقف انتفاضه
به باور تحلیلگران هدف اصلی این توافق سه جانبه متوقف کردن انتفاضه بود، چون به طور ضمنی با تغییر اوضاع حاکم بر مسجد الاقصی و تبدیل آن به مکانی که مسلمانان و یهودیان در آن از حقی مساوی و برابر برخوردارند، موافقت کرده بود.

سوالی که مطرح می شود، این است که آیا این توافق سه جانبه انتفاضه را متوقف خواهد کرد؟

«یوسف رزقه»، نویسنده و تحلیلگر فلسطینی بر این باور است که با توجه به آگاهی و بیداری ملی، سیاسی، فلسطینی و عمومی که مشاهده می شود، نمی توان به موفقیت این توافق امیدوار بود، به ویژه آنکه این انتفاضه، قیامی خودجوش و مردمی است و گروه خاصی هدایت آن را در دست ندارد، تا با توجه به منافعش با آن تعامل کند.

«عدنان ابو عامر»، نویسنده و تحلیگر امور سیاسی فلسطینی نیز با این دیدگاه موافق است و توقف انتفاضه را امری بعید می داند و می افزاید: انتفاضه تصمیمی میدانی است و هیچ توافقنامه بین المللی و منطقه ای که در خدمت به ملت فلسطین نباشد، نمی تواند، آن را متوقف کند.

در خصوص نقش اردن در این توافق و دلایل امضای آن ابو عامر می گوید: منافع اردن در توقف و پایان انتفاضه است، چون نمی خواهد، مرزهایش با سرزمین های اشغالی شاهد تنش و بحران باشد، از سوی دیگر ادامه اعتراض ها و قیام مردمی فلسطینی ها بازتابی منفی بر امنیت داخلی این کشور دارد.

- سناریوهای پیش رو
گزارش ها از سه سناریو جهت اجرای احتمالی این توافق سه جانبه سخن می گویند:

یک: اجرای آنچه در توافق ذکر آن رفته است
در این صورت اردن مسئولیت ورود و خروج گردشگران و اداره مسجد و بازدید زائران از جمله بازدید کنندگان یهودی را برعهده خواهد داشت و رژیم صهیونیستی مسئولیت اداره دروازه های مسجد از خارج را عهده دار خواهد بود.

دو: اجرای توافق براساس برداشت هریک از طرف ها
در این حالت هریک از طرف ها از جمله رژیم صهیونیستی برداشت خود را از توافق خواهد داشت و آنچه مسئولیت طرف اردنی در توافق عنوان شده را خود برعهده خواهد گرفت، در این سناریو بالطبع اشغال مسجد الاقصی و تجاوز به آن ادامه خواهد یافت و سناریویی است که احتمال پیاده کردن آن بسیار است.

سه: عدم توجه به توافقات حاصل شده
این سناریو به نوعی ادامه سناریو دوم به شمار می آید که در آن هریک از طرف ها از جمله رژیم صهیونیستی سیاست های خود در مسجد الاقصی و قدس اشغالی را دنبال خواهد کرد و این به معنای ادامه تنش در این مناطق و نقاط است.

- موضع رژیم صهیونیستی
موضوع نصب دوربین در نقاط مختلف مسجد الاقصی تنها به سود رژیم صهیونیستی چون دستگاه های این رژیم به واسطه آنها کوچکترین تحرکات فلسطینی ها در این مسجد را تحت نظر قرار خواهد داد.

این درحالی است که دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی تاکید کرده است که این توافق سه جانبه حق یهود در ادامه ورود به مسجد الاقصی همانند دوره پیش از انتفاضه را تضمین و جایگاه اسرائیل در عرصه بین المللی را بهبود خواهد بخشید و فلسطینی ها را مسئول هر رخ دادی خواهد دانست که در این مسجد حادث خواهد شد.

با وجود این دیدگاه های مثبت، تحلیلگران و صاحب نظران اسرائیلی در امکان متوقف کردن انتفاضه فلسطینی ها با توسل به این توافق خوش بین نیستند و تاکید می کنند که مقاومتی که امروزه از سوی فلسطینی ها شاهد آن هستیم، عمیق تر و گسترده تر از آن است که با این توافق سه جانبه فروکش کند.

این تحلیلگران بر این باورند: موج زیر گرفتن ها و چاقو زدن ها و درتاب شیشه های مولوتوف که اسرائیلی ها را به وحشت انداخته، انگیزه ای برای جوانان فلسطینی جهت ادامه انتفاضه اشان است.


موضع فلسطينی
در این توافق سه جانبه «محمود عباس»، رئیس تشکیلات خود گردان به عنوان نماینده طرف فلسطینی حضور نداشت، به همین دلیل تشکیلات خود گردان آن را دامی دانست که توسط نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای فلسطینی ها گسترده شده است.

دیگر شخصیت های فلسطینی از جمله شیخ «عکرمه صبری»، رئیس هیئت اسلامی عالی بیت المقدس و خطیب مسجد الاقصی نیز ضمن اعلام عدم رضایت خود از این توافق، آن را توافقی دانستند که ریشه مشکلات را درمان نمی کند.

بنابراین عجیب نیست، اگر مشاهده شود، معاون وزیر خارجه اسرائیل خواهان بر افراشتن پرچم این رژیم بر بالای مسجد الاقصی بدون توجه به توافق صورت گرفته، می شود، چون نخبگان صهیونیستی بر این باورند، این توافق به طرح های اسرائیل جهت افزایش روند یهودی سازی قدس و حضور در مسجد الاقصی مشروعیت می بخشد و متاسفانه اردن احمقانه از عدم تغییر اوضاع در قدس و مسجد الاقصی به موجب این توافق سخن می گوید.

اگر غیر از این بود، اردن، اسرائیل را به خاطر گزارش منتشر شده در شماره 30 اکتبر گذشته روزنامه صهیونیستی هاآرتص زیر سوال می برد که در آن تاکید شده بود، نخست وزیر اسرائیل خواهان تصویب طرح حمایت مالی کابینه این رژیم از 19 جمعیت یهودی فعال در زمینه ساخت مجدد هیکل توسط کنست شده است.

این نشان می دهد که نتانیاهو به خوبی توانسته اردن را فریب دهد، به ویژه اگر مطبوعات رژیم صهیونیستی را در این برهه زمانی رصد کنیم که به عنوان مثال «هاآرتص» در گزارشی که در یکی از شماره های اخیرش منتشر کرد، از اقدام کابینه رژیم صهیونیستی در برگزاری اردوهای مسافرتی برای ده ها هزار دانشجوی یهودی جهت آشنایی با معبد هیکل خبر داده بود و یا اقدامات کابینه رژیم صهیونیستی را از نظر بگذرانیم، خواهیم دید که در همین برهه زمانی وزارت آموزش اسرائیل ماده درسی جدیدی برای دانش آموزان اسرائیلی گنجانده که شناخت و آگاهی و بینش آنها را نسبت به هیکل و لزوم بنای مجدد آن افزایش می دهد.

به همین دلیل کارشناسان جهان اسلام و عرب توافق سه جانبه اردن – اسرائیل – آمریکا را تلاشی برای سرکوب و توقف انتفاضه قدس می دانند که در ساده ترین حالت حق مشروع فلسطینی ها در مقاومت در مقابل حملات سازمان یافته و هدف مند اشغالگران جهت تقسیم زمانی و مکانی مسجد الاقصی را از آنها سلب می کند.

همانگونه این توافق سه جانبه بر طرح فرانسه برای فرستادن ناظران بین المللی به مسجد الاقصی خط بطلان کشید و در مقابل اجازه داد، اداره امور همچنان در دست اسرائیل باقی بماند تا هرآنچه با منافع و باورهایش همسویی داشته باشد را در قدس و مسجد الاقصی پیاده کند.