به گزارش مشرق، روز سه‌شنبه که آخرین روز از نشست سیاست خارجی برلین بود، میزگردی با حضور کارشناسانی از فرانسه، اردن، ایران و آمریکا و با موضوع وضعیت منطقه به خصوص سوریه برگزار شد.
در ابتدای این نشست «فیلیپ گوردون» هماهنگ سابق کاخ سفید در امور خاورمیانه به صحبت در مورد موضع کشورش در قبال منطقه پرداخت و اذعان کرد که واشنگتن مسیری غلط در سوریه طی کرده است.
گوردون: سیاستمان در سوریه غلط بود
گوردون که تا چند ماه قبل در دولت باراک اوباما فعالیت می‌کرد، گفت: «ابتدا باید بگویم که اکنون مرزهای قرارداد سایس-پیکو در سوریه، عراق، لیبی، یمن و دیگر مناطق در برابر دیدگان ما در حال کمرنگ شدن است. ما باید بپذیریم که منطقه در حال تغییر است.»
وی افزود: «در مورد سوریه، اولا هیچ راهی وجود ندارد جز اینکه بپذیریم اکنون اوضاع در سوریه وحشتناک است و در حال سرایت به دیگر نقاط است. ما حالا دریافته‌ایم که سیاست مهار، سیاست درستی نبوده است. ایالات متحده و دیگر قدرت‌های بزرگ از بیم آنکه پای آن‌ها به درگیری باز شود، تنها تلاش کردند تا وضعیت را مهار کنند، اما حالا می‌بینیم که این راهبرد غلط بوده است.»
گوردون ادامه داد: «با این حال، تا الان هیچ استدلال درستی در مورد اینکه آمریکا باید چه کاری می‌کرد که اوضاع اکنون اینطور نباشد، نشنیده‌ام. گفته می‌شود که ما باید زودتر و با وسعت بیشتری به حمایت از معارضین می‌پرداختیم. اما باید یادآور شوم که ما از همان ابتدا به حمایت پرداختیم، به این امید که فشار بر بشار اسد زیاد شود و او راه حل سیاسی را بپذیرد، اما نتیجه آن این شد که روسیه، ایران و حزب الله حمایت‌های خود را از دست افزایش دادند.»
وی افزود: «باید بذیریم که راهی که رفته‌ایم درست نبوده و ادامه این راه هم درست نیست. اینکه آن‌ها را بیشتر تقویت کنیم، به این معنی است که همان راه را با شدت بیشتری دنبال کرده‌ایم. تنها راه حل این است که همه دور یک میز بنشینند و به مصالحه‌ای هرچند ناقص دست یابند، که به کنار رفتن اسد در ابتدای راه منجر نمی‌شود، اما دستکم یک آتش‌بس در سوریه برقرار می‌کند.»
غرب و کشورهای عربی تصور می‌کردند اسد سه ماهه سقوط می‌کند
در ادامه این نشست «ایمن صفدی» معاون سابق نخست‌وزیر و مشاور سابق پادشاه اردن به بحث در مورد سوریه پرداخت و گفت کشورهای عربی و غربی در ابتدای ناآرامی‌ها در سوریه رویای کنار رفتن فوری اسد را در سر داشتند.
وی گفت: «ابتدا تصور می‌کردند که خوب، دموکراسی وارد شد. برخی می‌گفتند که اسد 3 ماهه خواهد رفت. همه جا شنیدیم که می‌گویند او دوام نمی‌آورد.»
صفدی ادامه داد: «اما دیدیم که ایران برای حفظ منافع خود وارد شد و به حمایت از اسد پرداخت و روسیه نیز به حمایت سیاسی تمام قد از وی پرداخت.»
او با «دیکتاتور» خواندن رئیس‌جمهور سوریه، مدعی شد که وی هراسی از کشتن مردم ندارد. وی به رویکرد واشنگتن در قبال سوریه اشاره کرد و گفت: «کاملا روشن است که راهبرد تسلیح معارضین یک شکست کامل بود.»
صفدی گفت در واقع هیچ‌کس در سوریه یک راهبرد مشخص ندارد، نه روسیه، نه آمریکا و نه کشورهای غربی دیگر. وی افزود: «اروپایی‌ها تنها زمانی بیدار شدند که پناهجویان پشت دروازه‌های آن‌ها رسیدند، در حالی که ما دو سال بود می‌گفتیم این بحران بزرگی است.»
وی با بیان اینکه بحران سوریه از حالت یک جنگ داخلی خارج شده، مدعی شد که این کشور اکنون به عرصه نبرد آمریکا و روسیه از یک سو و ایران و عربستان از سوی دیگر بدل شده است.
او در ادامه اذعان کرد که برخی از کشورهای عربی از گروه‌هایی در سوریه حمایت می‌کنند که جامعه جهانی آن‌ها را تروریست می‌داند، اما این کشورها آن‌ها را متحد خود علیه اسد می‌دانند.
صفدی مانند دیگر مقامات کشورهای عربی باز هم گفت که اسد نمی‌تواند در قدرت بماند و هر راهکار سیاسی در سوریه باید نهایتا به کنار رفتن وی منجر شود.
خرازی: استاندارد دوگانه آمریکا عامل بحران‌های منطقه است
در ادامه صادق خرازی به صحبت در مورد سوریه پرداخت و گفت ایران در منطقه‌ای مملو از ناآرامی و تهدیدات امنیتی واقع شده، در حالی که اروپا تنها مسئله‌ای که از بحران سوریه احساس می‌کند، موضوع پناهجویان است.
وی گفت: «ببینید که استاندار دوگانه آمریکا و اروپا چه بر سر منطقه آورده، چه بر سر بهار عربی آورده و چه وضعیتی در سوریه ایجاد کرده است.»
خرازی ادامه داد: «ما می‌خواهیم در سوریه تمامیت ارضی این کشور از طریق یک راه حل سیاسی حفظ شود.»
او افزود: «ما در سوریه یک جنگ داخلی نداریم، بلکه در این کشور جنگ میان تروریست‌ها و دولت سوریه است. می‌بینید که در سوریه نمایشگاهی از گروه‌های تروریستی وجود دارد: داعش، جبهه النصره، القاعده و بوکو حرام.»
وی با بیان اینکه مردم سوریه اعم از سنی و شیعه سال‌ها بود که بدون مشکل با یکدیگر زندگی می‌کردند، دخالت‌های خارجی را عامل بروز بحران در این کشور دانست.
خرازی در مورد نشست وین که با حضور ایران برگزار شد، گفت: «این گام خوبی است و ما امیدواریم که سازنده باشد.»
وی افزود: «ایران کاملا آماده گفت‌وگو است، اما گفت‌وگوهایی بدون پیش‌شرط. بدون اینکه گفته شود اسد باید برود، چراکه اسد جزئی از بازی است... ما حق معارضین برای گفت‌وگو و صحبت را به رسمیت می‌شناسیم و قبول داریم که باید مذاکره کنند.»
گنو: عدم پذیرش حضور ایران در مذاکرات سوریه از ابتدا اشتباه بود
در ادامه این نشست «ژان ماری گنو» دیپلمات سابق فرانسه به صحبت پرداخت و گفت تهران باید از ابتدا در مذاکرات سوریه مشارکت داده می‌شد.
وی گفت: «ایران متحد قدرتمند سوریه بوده و نقش فزاینده‌ای در این کشور داشته است. ایران باید زودتر پای میز گفتوگوها آورده می‌شد و این یکی از اشتباهات قدرت‌های غربی بود.»
او ادامه داد: «آن‌ها تصور می‌کردند که اگر ایران را به گفتوگوها بیاورند، موضع خود در مذاکرات هسته‌ای را تضعیف کرده‌اند.»
گنو در ادامه مدعی شد که ایران «نقش مثبتی» در سوریه ندارد، چراکه به حمایت از دمشق می‌پردازد و همین امر موجب شده تا نظام سوریه تصور کند که پیروز میدان نظامی خواهد شد. وی گفت همین امر از سوی طرف مقابل، یعنی عربستان هم وجود دارد و نهایتا این وضعیت به بروز یک بن‌بست در سوریه منجر شده است.
وی گفت مذاکرات وین یک گام مثبت است، اما نباید انتظار داشت که در کوتاه مدت نتیجه بخش باشد.
گوردون: برجام، فقط مربوط به مسئله هسته‌ای است/شاید در دراز مدت رفتار ایران تغییر کند
در بخش دیگری از این نشست بار دیگر گوردون به اظهار نظر پرداخت و گفت زمانی که در خاورمیانه کاری انجام می‌شود، باید در نظر داشت که درست کردن یک مسئله می‌تواند به بروز چند مسئله دیگر منجر شود. وی از عراق به عنوان نمونه‌ای از این وضعیت یاد کرد که کنار زدن صدام حسین به شکل‌گیری بحران‌های جدید منجر شد.
وی در مورد نشست سوریه در وین، گفت در این دیدار فاصله بسیار زیادی بین طرفین به خصوص میان تهران و ریاض وجود دارد.
او به توافق هسته‌ای با ایران هم اشاره کرد و گفت: «خوب ایالات متحده نیاز داشت که مسئله هسته‌ای ایران را حل کند، چراکه تهران در فاصله خطرناکی از بمب قرار گرفته بود و ما هم هیچ راه بهتری را از این برای حل مسئله سراغ نداشتیم.»
وی در پاسخ به کسانی از تداوم فعالیت‌های منطقه‌ای ایران انتقاد می‌کنند، گفت: «باید توجه داشت که توافق هسته‌ای، توافقی است که صرفا مسئله هسته‌ای را برطرف می‌کند.»
گوردون افزود: «البته قطعا گاهی در این مورد صحبت کردیم که شاید رویکردهای ایران تغییر کند، اما این جزو اهداف این توافق نبوده است.»
او با بیان اینکه احتمال دارد سیاست‌های ایران در آینده دستخوش تغییر و تحول شود، گفت کسانی اکنون می‌گویند توافق هسته‌ای شکست خورده چراکه رفتار ایران تغییر نکرده، قضاوتی «عجولانه» دارند، چراکه هنوز دو هفته بیشتر از آغاز اجرای آن نگذشته است.
وی گفت باید این مسئله را در دوره 10 تا 15 ساله‌ای که توافق اجرایی می‌شود، در نظر گرفت. ضمن اینکه این توافق، صرفا در مورد مسئله هسته‌ای است.
