گروه اقتصادی مشرق- طی روزهای اخیر انتقادات به عملکرد دستگاه‌های دولتی در دفن صدها تن سیب‌زمینی بالا گرفته است.

مسئولان دولتی تاکنون در مواجهه با انتقادات،‌ توجیهات متفاوتی ارائه‌ کرده‌اند؛ از دفن سیب‌زمینی‌ها برای تنظیم بازار تا بهانه‌های جدیدتری مثل فاسد و سرطان‌زا بودن این محصولات.

در هر حال، آنچه که واقعیت دارد و اتفاق افتاده دفن صدها تن سیب‌زمینی به بهانه‌هایی است که هیچ یک قانع‌کننده نیست و یقینا این اقدام هم خلاف شرع، هم خلاف اخلاق و هم خلاف آرمان‌های انقلاب اسلامی است.

مروری بر فرامین امام خمینی رحمت الله علیه و رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز نشان می‌دهد که از دیدگاه ایشان، اقداماتی چون دور ریختن محصولات کشاورزی فقط در رفتار دولت هایی مانند آمریکا و ....تکرار شده است.

رهبران انقلاب اسلامی ایران، همواره اسراف و تبذیر را نهی کرده و به شدت به مردم خصوصا مسئولان نسبت به چنین رفتارهایی تذکر و هشدار داده‌‌اند.

در ادامه نمونه‌ای از سخنان امام و رهبری در نهی دور ریختن محصولات کشاورزی ذکر شده است:

* مستکبران گندم‌هایشان را دور می‌ریزند اما به گرسنگان نمی‌دهند

امام خمینی (ره): ما تا کی باید خواب باشیم؟ ما تا کی ساده‌اندیش باشیم؟ شما آقایان چرا ساده‌اندیشی می‌کنید؟ در بلاد خودتان که می‌روید، بگویید به مردم، بگویید به دنیا، که با دنیا دارند چه می‌کنند این قدرتمندها، اینها با ضعفا دارند چه می‌کنند.

اینها، اتیوپی که‌ آن همه بیچاره‌ها دارند رنج می‌برند، می‌میرند از گرسنگی، گندم‌هایشان را می‌ریزند تو دریا، خرج سلاح‌هایی می‌کنند که همۀ عالم را از بین ببرند.

* نابودی کشاورزی به نفع آمریکا

امام خمینی (ره):‌ اصلاً برنامه، برنامه‌ای بوده است که خرابی بکنند. کشاورزی را به اسم «اصلاحات ارضی» بکلی از بین ببرند؛ و بازار درست کنند برای امریکا که گندم‌هایش زیاد است، باید بریزد دریا یا بسوزاند، بهتر این است که ایران یا سایر کشورهایی که تحت نفوذ اوست، کشاورزی‌اش به هم بخورد تا محتاج بشوند به گندم و به همۀ حبوبات.

چنانکه ما الآن محتاج هستیم؛ همه چیزمان از خارج باید بیاید. دامداری را از بین ببرند تا اینکه در گوشت محتاج بشوند از خارج بیاید.

و همین طور هر چیزی را. اینها در این پنجاه سال، با اسمهای بسیار فریبنده و اغفال کننده، این مملکت را خراب کردند و از بین رفت. و الآن ما آن جهت دومش، که می‌خواستم عرض بکنم، این است که خرابی را همۀ ما می‌دانیم منتها شما خرابی بانک را بهتر از آنهایی که کشاورز هستند می‌دانید؛ کشاورزها خرابی کشاورزی را بهتر از شما می‌دانند و هر کدام، هر قشری خرابی محل خودشان را احساس کردند و بهتر می‌دانند.


* آنهایی که نعمت‌های خدا را دور می‌ریزند، برادران شیطانند

آیت‌الله خامنه‌ای:‌ پیام من به همه‌ی خانواده‌ها مخصوصاً به خواهران عزیز، زنهای خانه‌دار و به همه‌ی مؤسسات و سازمانها، چه دولتی و چه غیر دولتی این است که از اسراف و تبذیر آذوقه و غذا خودداری کنند.

غذا را به اندازه بپزید، به اندازه تهیه کنید. آمار وحشتناکی دوستان من، به من دادند. آن آمار این است: ۳۰ درصد از گندم ما بوسیله‌ی بیات کردن و کهنه کردن و دور ریختن نان از بین میرود. ۳۰ درصد کم است؟!

در ادارات هر جا غذا میپزند، در ارتش، در سپاه پاسداران، در کارخانجات و در خانه‌ها، نان همیشه یک عدد، نصف نان کمتر از مصرفتان بخرید تا حتی یک لقمه هم از نان زیادی نماند.

تبذیر و اسراف را خدا در قرآن جوری تعریف میکند که گویا برای زمان امروز ما خدا این جمله را فرموده است. خدا میفرماید: «ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین»(۷) تبذیر کنندگان یعنی آنهایی که نعمتهای خدا را حرام میکنند و دور میریزند برادران شیطانها هستند. امروز شیطان بزرگ کیه؟ شیطانهای کوچک کیان هستند؟ دولتهای مرتجع منطقه و مزدوران امریکا. اگر شما تبذیر کنید شما هم برادر شیطانها هستید. - «ان المبذرین» این قرآن است دیگر - «ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین» اسراف نکنید، تبذیر نکنید.

* تضییع نعمت خدا

آیت‌الله خامنه‌ای:‌ اسراف در آب، اسراف در نان، اسراف در مواد غذایی، اسراف در وسایل زندگی، زیاده‌روی، زیاد خریدن، زیاد مصرف کردن، دور ریختن چیزهایی که قابل استفاده است، اینها تضییع نعمت خداست.

در آمارها می‌خوانیم و همه شما هم حتماً اطّلاع دارید که بخش عظیمی از این گندمی که با این همه زحمت و مرارتِ دهقان و کشاورز ایرانی به وجود می‌آید و خریداری می‌گردد و بعد آرد می‌شود و از آن نان تهیه می‌گردد، متأسّفانه دور ریخته می‌شود. من نمی‌خواهم درصد معیّن کنم؛ اما مسؤولانْ رقمهای خیلی بالا و وحشت‌آوری از مقدار نانی که مثلاً دور ریخته می‌شود، ذکر می‌کنند.

این فقط یک مثال است؛ اما در همه امور ما باید به صرفه‌جویی عادت کنیم. صرفه‌جویی، یعنی آن چیزی را که قابل استفاده است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم، دور نریزیم. نسبت به امکانات، با هوس رفتار نکنیم.

دائماً چیزهای ماندگار را نو کردن و چیزهای ضایع نشدنی را دور ریختن، روش درستی نیست. به نظر من باید مسؤولان کشور، راه صرفه‌جویی و مقابله با اسراف را به مردم بیاموزند. من به صورت کلّی این را عرض می‌کنم. خودِ مسؤولان دولتی هم نباید اسراف کنند.

اسراف مسؤولان دولتی، از اسراف مردم عادّی مضرتر است؛ زیرا که این اسراف در بیت‌المال است. بنابراین مسؤولان، فهرستی از مثالهای صرفه‌جویی و اجتناب از اسراف را ردیف کنند و آن را به مردم بگویند و تعلیم دهند که چگونه می‌شود صرفه‌جویی کرد.


* اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد!

ببینید اسراف چه کار می‌کند! اسراف در نان، اسراف در آب، اسراف در برق، اسراف در مصالح ساختمانی، اسراف در انواع و اقسام کالاهای گوناگون، اسراف در اسباب بازی بچه و در وسایل تجملاتی! عزیزان من! این اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد! او از آن طرف به وسیله‌ی نفت، به‌وسیله‌ی تحریم اقتصادی و انواع و اقسام ضربه‌ها بر ملت ایران ضربه وارد می‌کند؛ از این طرف هم خود ما با اسراف و صرفه‌جویی نکردن، ضربه‌ی او را تکمیل می‌کنیم! حرف من این است

من در پیام گفتم که مردم را به ریاضت اقتصادی دعوت نمی‌کنم؛ ابدا! چه ریاضتی؟ بحمدالله ملت ما احتیاج به ریاضت ندارد. من آنها را به قناعت، به صرفه‌جویی و به اسراف نکردن دعوت می‌کنم.

اسراف، حرام است. این هم نمی‌شود که من و شما، مرتب دیگران را نصیحت کنیم. همه باید سعی کنند که اسراف را از زندگی شخصی و از زندگی کاری خودشان دور کنند.


* حتی دانه خرما را هم نباید دور انداخت

آیت‌الله خامنه‌ای: قرآن میفرماید: «و لاتسرفوا انّه لا یحبّ المسرفین»، «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا»؛ بخورید، بیاشامید، اما زیاده‌روی نکنید. در آیه‌ی شریفه‌ی دیگر: «کلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقّه یوم حصاده و لاتسرفوا انّه لایحبّ المسرفین». خداوند اسراف‌کنندگان را دوست نمیدارد. ما بندگان خدا هستیم. اینها حرف دین است و روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد. در روایت دارد که کسی میوه‌ای را خورد و نیمی از میوه ماند، آن را دور انداخت. امام (علیه‌السّلام) به او نهیب زد که اسراف کردی؛ چرا انداختی؟ در روایات ما هست که از دانه‌ی خرما استفاده کنید. تا این حد! خرده‌های نان را استفاده کنید.

* کسانی که جلوِ چشمشان، ملتها از گرسنگی می‌میرند، ولی گندمشان را در دریا می‌ریزند

آیت‌الله خامنه‌ای: من یک وقت عرض میکردم که اگر یک روز نفت منطقه خاورمیانه تمام شود - که ممکن هم هست چنان روزی پیش آید - دولتها باید به فکر باشند.

آن روزی که آنها نفت داشته باشند و کشوری مثل ما العیاذُباللَّه نفت نداشته باشد و بخواهد از آنها نفت بخرد - که امیدوارم چنین روزی پیش نیاید - آنها بابت هر شیشه نفتی که به ما بدهند، ده برابر قیمت یک بشکه نفت از ما پول خواهند گرفت! آنها به ما نفت میدهند؟ کسانی که جلوِ چشمشان، ملتها از گرسنگی می‌میرند، ولی گندمشان را در دریا میریزند و به ملتهای گرسنه نمی‌دهند، برای این که قیمت گندم پایین نیاید، به کسی نفت خواهند داد!؟