گروه بین‌الملل مشرق- "مارینا گریدناوا" سخنگوی دادستان کل روسیه ساعاتی پیش اعلام کرد که روسیه در جدیدترین حرکت خود، اقدام به منع فعالیت بنیاد سوروس در خاک این کشور کرد. به گزارش خبرگزاری "راشا تودی" دادستان این کشور در اقدامی جدی فعالیت "بنیاد جامعه باز جورج سوروس" را منافی منافع و امنیت ملی روسیه دانست و به مردم روسیه اعلام کرد که هرگونه اعتماد به و ارتباط با این بنیاد و سازمان‌های مشابه اکیدا اشتباه و ممنوع است و تبعات بدی دارد.



بنیاد "خیرخواهانه" سوروس، متعلق به "جورج سوروس" -سیاست‌مدار و سرمایه دار آمریکایی- است و در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد و طبق گزارش خود از آن زمان تاکنون 11 میلیارد دلار هزینه برای امور خود کرده است. نام بنیاد از کتاب سال 1945 کارل پوپر به نام "جامعه باز و دشمنان آن" گرفته شد. این موسسه که طبق ادعای خود در سال 2014، 827 میلیون دلار صرف فعالیت‌های خود کرده بود پس از "بنیاد بیل و ملیندا گیتس" دومین بنیاد قدرتمند آمریکا از حیث مالی است.

هدف این موسسه، آن طور که خود ادعا می‌کند ایجاد و حفظ ساختارها و نهادهای جامعه باز است. سوروس و رسانه‌های غربی، مدعی هستند که فعالیت بنیاد مذکور از کمک انسان‌دوستانه گرفته تا بهداشت عمومی و رعایت حقوق بشر و اصلاحات اقتصادی گستردگی دارد. سوروس در بیش از ۳۰ کشور جهان از جمله جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، اوکراین، تاجیکستان، روسیه، گرجستان، قرقیزستان، قزاقستان و مولداوی نمایندگی‌ فعال دارد.                            

مسکو، در ماه جولای در قالب برنامه‌ای که حضور و فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد خارجی در حوزه "حمایت از دموکراسی" را ممنوع می‌کرد، نام این بنیاد را در راس این گروه‌ها قرار داد اما بنا بر دلایلی از اخراج عوامل این موسسه از خاک روسیه امتناع کرد. این بنیاد نیز به گسترش دادن دامنه معارضه نرم خود علیه کرملین ادامه داد. در سال 88 نیز معاونت خارجی "وزارت اطلاعات" ایران لیستی از اسامی 60 مؤسسه و شرکت خارجی فعال در اغتشاشات بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری آن سال را اعلام و هرگونه همکاری با این مؤسسات را ممنوع و غیرقانونی اعلام کرد. اولین مورد در میان این اسامی، "بنیاد سوروس"" بود.

بسیاری از صاحبنظران از جمله "نیکولاس ژیلوت" (Nicolas Guilhot) -کارشناس مرکز پژوهش‌های بین‌المللی علوم اجتماعی آمریکا- بنیاد سوروس را یک بنیاد فتنه‌گر و رمزآلود می‌دانند. این تحلیلگر در کتاب خود با عنوان "جامعه‌شناسی بحرانی" بنیاد سوروس را زاده سرمایه‌داری از جنس بنیاد فورد و بنیاد راکفلر می‌داند. او سوروس را صاحب اندیشه کاپیتالیسم مدرن از طریق کنترل بر علوم اجتماعی و غیرسیاسی خواند آن می‌داند. وی، معتقد است که سوروس یک نئولیبرال است که به خوبی از بازارهای رقابتی و نقش آنها بر تسلط بر جامعه آگاه است. طبق این دیدگاه، باید رادیکالیسم ظاهری سوروس تحت نام "جامعه باز" را نقابی بر نظم کاپیتالیستی وی بدانیم. "گلن بک" (Glenn Beck) -مفسر سیاسی محافظه‌کار- معتقد است که سوروس تفکر "نظم نوین جهانی" را در جوامع می‌خواهد. وی معتقد است که این نگاه به شدت به او بر تسلط بر رسانه‌ها و دانشگاه‌های یک کشور کمک می‌کند و حتی در برخی کشورها حکم "دولت در سایه" را پیدا می‌کند.

جورج سوروس سال گذشته خود به قرقیزستان رفت تا مانع از ورود قرقیزستان به اتحاد اقتصادی اوراسیا شود. وی معتقد بوده و هست که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با اقدامات خود در اوکراین مسیر اشتباهی را برگزیده است. نقش بنیاد سوروس در حمایت فکری و مالی مخالفان همگرایی با روسیه را به هیچ وجه نباید دست کم گرفت. بر اساس اعلام بانک توسعه اوراسیا، تعداد طرفداران همگرایی در چارچوب اتحادیه گمرکی و اوراسیا تا 50 درصد کاهش داشته در حالی که تعداد مخالفان در حال افزایش می‌باشد. تمرکز سوروس و آمریکا اکنون بر انتخابات پارلمانی قرقیزستان است و در سابقه فعالیت آنها به خوبی می‌توان ایجاد انقلابهای رنگی در کشورهای پسا شوروی را دید که از آن دست می‌توان به گرجستان، ازبکستان، و قرقیزستان طی سه دهه گذشته اشاره کرد. بطوری که در اوکراین و قرقیزستان با توجیه تقلبی بودن نتایج انتخابات و غصب قدرت توسط گروهی خاص، شاهد 2 مرتبه سقوط قدرت بودیم.

علیرغم ادعای سوروس مبنی بر عدم دخالت در امور کشورها، موارد متعددی وجود دارد که حکایت از دخالت این بنیاد در امور سیاسی کشورهای منطقه را می‌کند. سوروس با نهادهای آمریکایی و غربی که در آسیای مرکزی به «گسترش دموکراسی» مشغول می‌باشند (نظیر سازمان آمریکایی یوساید، بنیاد ملی دموکراسی، خانه آزادی، دیده‌بان حقوق بشر و...) ارتباط تنگاتنگ داشته و در این راستا از پروژه‌های متعددی حمایت‌های مالی و فکری به عمل می‌آورد. ولی حتی بدون استناد به نظر سیاستمداران و کارشناسان مخالف غرب نیز، می‌توان از ابراز نظرهای خود سوروس، دست داشتن موسسه وی در تحولات سیاسی فضای شوروی سابق را به اثبات رساند.

نقش جدی بنیاد سوروس در وقوع "انقلاب رز" گرجستان و "انقلاب نارنجی" سال 2004 اوکراین مورد تائید کارشناسان سیاسی و امنیتی است. در جریان  انقلاب رز بود که بنیاد سوروس در تفلیس اقدام به کمک جهت برگزاری نظرسنجی انتخاب‌کنندگان (هنگام خروج از محل‌های اخذ آراء) کرد که نتایج آن با گزارش مقدماتی کمیسیون مرکزی انتخابات گرجستان در تناقض جدی قرار گرفته و حکایت از پیروزی ائتلاف مخالفین موسوم به "نهضت ملی" در انتخابات پارلمانی 2 نوامبر سال 2003 این کشور را داشت. هنوز استعفای "ادوارد شوآدنادزه" از سمت ریاست جمهوری گرجستان را در اثر فشارها و شیطنت‌های بنیاد سوروس از یاد نبرده‌ایم. وی، در جولای سال 2010 ضمن مصاحبه با روزنامه گرجی "آساوال داساوالی" به نقش مستقیم سوروس و یارانش در انقلاب رز اشاره کرد. نقش مخرب سوروس در کشورهای شوروی سابق و تمایل وی برای تکرار انقلاب گرجستان در آسیای مرکزی بود که ازبکستان را به تعطیلی دفتر این بنیاد در تاشکند بعد از هشت سال فعالیت وا داشت.

روسیه، یک بار در سال 2003 دفتر نمایندگی سوروس را تعطیل کرد و در این میان بلاروس، تاجیکستان، قزاقستان، گرجستان، و ازبکستان بیشتر ضربات را از این بنیاد خورده‌اند. ترکمنستان اما با ممانعت از ایجاد دفتر نمایندگی در خاک خود، تا بدین لحظه مانع از نفوذ بنیاد فتنه‌گر سوروس شده است. نکته قابل توجه این که برای سوروس ملاک و معیار اصلی، تعمیم بی‌چون و چرای الگوهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تمدنی غرب در سطح ملت‌ها و به‌خصوص نسل جوان آسیای مرکزی می‌باشد. بدون تردید، تاکید ویژه نمایندگان آمریکا روی ضرورت «شکل‌‌گیری تفکر انتقادی جانبدار غرب» در آسیای مرکزی حاکی از سطح جدید برنامه‌های غرب برای این منطقه است که در آینده نه‌چندان دور از طریق اقدامات نهادهای وابسته به واشنگتن نظیر موسسه سوروس بیشتر نمایان خواهد شد.

قریب به یکسال قبل بود که جورج سوروس در مقاله‌ای در نشریه "نیویورک ریویو آو بوکس" نوشت: "تحریم‌هایی که توسط آمریکا و اروپا بر روسیه به سبب مداخلاتش در اوکراین تحمیل شد، خیلی سریع‌تر از انتظار عمل کرده و بر اقتصاد روسیه آسیبی بیشتر از آنچه که هر کسی می‌توانست انتظار داشته باشد، وارد کرد. اکنون نیاز فوری وجود دارد که سیاست‌های فعلی اتحادیه اروپا علیه روسیه و در قبال اوکراین مجددا در مسیری دیگر هدایت شود. باید توجه جدی شود که تحریم‌ها علیه روسیه نباید تا زمانی که به هدف اصلی خود یعنی ایجاد ثبات در شرق اوکراین دست پیدا کند، برداشته شوند".

سوروس در سال گذشته پیش از دیدار از اوکراین  از اتحادیه اروپا خواسته بود با اعطای 500 میلیون دلاری به اوکراین، به دولت کی‌یف در زمینه مقابله با اقدامات روسیه کمک کند.

حال، مسکو با آگاهی کامل از سالها فعالیت‌ خرابکارانه و در پی لایحه "دوما" (کنگره ملی روسیه) مبنی بر ممنوعیت فعالیت 12 بنیاد و موسسه در روسیه اقدام به اعلام ممنوع بودن هر گونه فعالیت بنیاد سوروس کرده است.در ماه جولای امسال، دوما رای به منع فعالیت 12 موسسه‌ای داد که در جاسوسی از روسیه و تلاش برای براندازی پوتین بودند داد که نام بنیاد سوروس در راس بود و نام‌هایی چون "بنیاد ملی دموکراسی"، "موسسه بین‌المللی جمهوری"، "موسسه دموکراتیک ملی"، "بنیاد مک آرتور"، و "خانه آزادی" در این لیست دیده می‌شد. قانون منع فعالیت این موسسات بلافاصله از سوی دادستان کل و وزیر خارجه روسیه اجرایی گردید. روسیه تاکید کرده است که در صورت تخلف از منع فعالیت از سوی موسسات مذکور و یا هر گونه همکاری شهروندان با این موسسات، افراد متخلف جرایم بسیار سنگینی اعم از حبس را متحمل خواهند شد.

"لیودمیلا الکسِیِوا" (Lyudmila Alexeyeva) بعنوان یکی از افراد مطرح اپوزیسیون روسیه به شدت خشمگین شده و اذعان داشته که این عمل روسیه یعنی ظلم به بنیاد سوروس. رسانه‌های غربی هم این واکنش را پررنگ کرده و به نماد اعتراض مردم روسیه به این اقدام بدل کردند. به اعتقاد این زن 88 ساله، بنیاد سوروس سراسر خدمت به روسیه بوده است. چرا که پیوسته بودجه و سرمایه در اختیار دانشگا‌هها و شرکت‌های ورشکسته روسی طی سالیان اخیر گذاشته و در بدترین سالهای اقتصادی این کشور در اوایل دهه 1990 به کمک نهادهای مستقل مختلف در این کشور رفته است. ظاهرا لیودمیلای خشمگین، به این نکته توجه نکرده است که عجالتا از خلال همین کمک‌های فرصت‌طلبانه بوده که (با استناد به دیدگاه "گلن بک" و "ژیلوت") در جایگاه تبلیغ علیه دولتهای روسیه تا به امروز، مشکلات و تهدیدات بسیاری طی این سالها برای تمامیت و قانون اساسی این کشور ایجاد شده است. کسانی چون الکسیوا را واکنشی دیگر به جز خشم در قبال منع فعالیت حامی بزرگ خود نیست.

https://www.rt.com/politics/323919-soros-foundation-recognized-as-undesirable/

https://www.opensocietyfoundations.org/voices/our-commitment-open-society-russia

http://rbth.com/politics_and_society/2015/11/30/soros-foundation-recognized-undesirable-in-rusia_545789

http://www.newsweek.com/soros-foundation-outlawed-russian-parliament-352251