طبق این قانون، برای شهروندان 38 کشور دوست آمریکا چنانچه طی 5 سال گذشته به 4 کشور فوق‌الذکر سفر کرده باشند، محدودیت‌های قانونی وضع خواهد شد به گونه‌ای که این افراد که تا کنون برای تجارت یا گردشگری می‌توانستند مدت 90 روز را بدون داشتن روادید در آمریکا سر کنند، اکنون باید برای سفر به این کشور در صف گرفتن روادید قرار گیرند. 38 کشوری که تمامی شرکای اقتصادی مهم ایران جزء آْنها هستند.
طی 2 سال اخیر و بعد از توافق ژنو این چندمین بار است که کاخ سفید هر بار به بهانه‌ای، تحریم‌های جدید علیه ایران وضع کرده و مسئولان دستگاه دیپلماسی کشورمان آنها را توجیه کرده وتحریم های جدید را مخالف با روح مذاکرات و توافقات فیمابین نمی‌دانستند اما این بار وزیر امورخارجه و دو تن از معاونانش آقایان عراقچی و تخت روانچی صراحتا مصوبه اخیر کنگره امریکا و امضای آن توسط اوباما را نقض برجام دانسته‌اند که حداقل جای شکرش باقی است.
این قانون سرمایه‌گذاران و تجار کشورهای مهم جهان (از جمله کشورهایی که طی چندماه گذشته تجار خود را به سمت کشورمان گسیل کرده تا از قافله رقابت در بازار 80 میلیونی ایران عقب نمانند) را هدف قرار داده است که با این ترفند عطای قرارداد و سرمایه‌گذاری در ایران را به لقایش ببخشند و از حضور در کشورمان خوددداری کنند. این مصوبه در حالی است که در بند 29 برجام صراحتا آمده: «اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری منفی و مستقیم برعادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام، خودداری خواهند کرد.»
همچنین در بند 26 برجام نیز آورده است: «ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص شده در پیوست 2 به عمل خواهد آورد.»
اما نکته ظنز ماجرا اینجاست که جان کری روز گذشته برای لاپوشانی این قانون طی نامه‌ای رسمی به ظریف نوشت: «تغییرات جدید برای کسب روادید که در کنگره تصویب شده است و دولت اختیار توقف اجرای آن را دارد، به هیچ وجه مانع ما نمی‌شود که تعهدات خود بر طبق برجام را اجرا کنیم و ما این تغییرات را به گونه‌ای اجرا می‌کنیم که هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد نکند»
نامه جان کری به ظریف در حالی است که وی هنوز چند ساعت از تصویب این «تحریم جدید» در سنا نگذشته بود از این مصوبه استقبال کرد.
روز گذشته سخنگوی وزیر امورخارجه کشورمان، نامه کری را حاصل مذاکرات و رایزنی‌های فشرده دیپلماتهای کشورمان با مسئولان غربی و آمریکایی دانسته(!) وگفت: «نهایتا امروز آقای جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با ارسال نامه رسمی خطاب به جناب آقای دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به صراحت اطمینان داد که دولت آمریکا با استفاده از همه ابزارهای در اختیار خود اجازه نخواهد داد که این قانون هیچ مانعی برای منافع اقتصادی ایران ایجاد کند.» وی همچنین گفت: «کری در نامه خود تاکید کرده است که ایالات متحده آمریکا به رفع تحریم‌ها بر طبق برجام و اجرای کامل تعهدات آن کشور بر اساس توافقات به عمل آمده در برجام کاملا متعهد است. »
موضع جابر انصاری چند ساعت بعد و در بخش خبری ساعت 21 سیما توسط تخت‌روانچی از اعضای تیم مذاکره‌کننده تکرار شد. اما این دو به این سوال پاسخ ندادند که وقتی دولت امریکا رسما این قانون را برای اجرا ابلاغ کرده و هیچگونه مخالفتی هم با آن نداشته است حال چگونه می توان با یک نامه دیپلماتیک که هیچ پشتوانه قانونی هم ندارد اطمینان یافت که دولت آمریکا به رفع تحریم‌ها بر طبق برجام و اجرای کامل تعهدات آن کشورکاملا متعهد است.
وقتی اوباما تمام مواضع رسمی و عملکردش، 180 درجه مخالف دو نامه‌ای است که به رهبر انقلاب نوشت حال نامه‌ای دیپلماتیک در سطح وزرای خارجه دو کشور ایران و امریکا چه دردی را قرار است درمان کند و اصلا چه جایگاهی این نامه می‌تواند داشته باشد.
اینکه مسئولان وزارت خارجه مصوبه اخیر را در تناقض با برجام دانستند را باید به فال نیک گرفت اما چه اقدامی قرار است در واکنش به نقض آن انجام دهند.
طبق بند دوم دستورالعمل رهبر انقلاب به رئیس جمهور درباره اجرای برجام «در سراسر دوره‌ی 8 ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند 3 مصوبه‌ی مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند.» آیا اکنون زمان آن نشده که دولت و وزارت خارجه واکنش درخوری به این نقض فاحش برجام نشان دهند یا هنوز با خوش‌ببنی مفرط قرار است توجیه کنند؟
حبیب ترکاشوند
