گروه بین‌الملل مشرق- روز سه‌شنبه 22 دی ماه، نیروی دریایی سپاه پاسداران، دو فروند شناور آمریکایی را که به آب‌های سرزمینی ایران وارد شده بودند، توقیف و 10 سرنشین این شناورها را بازداشت کرد. البته در ابتدا، ناو هواپیمابر «هری ترومن» آمریکا در واکنش به این اقدام سپاه پاسداران، تلاش کرد با گردن‌کشی و قلدری، مسئله را حل کند، اما با عکس‌العمل یگان‌های نیروی دریایی سپاه، وادار به عقب‌نشینی شد. مسئولان ارشد کشورمان نیز پس از دریافت گزارش نیروی دریایی سپاه و احراز عمدی نبودن این اقدام، دستور آزادی این تفنگ‌داران آمریکایی را صادر کردند و نیروی دریایی سپاه نیز ظهر روز بعد، این افراد را در آب‌های بین‌المللی آزاد کرد.

سربازان آمریکایی در حالی که تسیلم شده‌اند
انتشار این تصاویر، آمریکایی‌ها را به شدت خشمگین کرد

خبرنگار بین‌الملل مشرق در خصوص بازتاب دست‌گیری نیروهای آمریکایی در آب‌های ایران و همین‌طور  «جاستین کینگ» دبیر نشریه نظامی «ستون پنجم» در آمریکا و کارشناس حوزه‌های نظامی و روابط بین‌الملل است.

«جاستین کینگ» دبیر نشریه نظامی «ستون پنجم»

سؤال:: چگونه از خبر دستگیری نیروهای دریایی آمریکا در ایران مطلع شدید؟ رسانه‌های جمعی آمریکا چگونه این خبر را مخابره کردند؟

من اولین بار در فیس‌بوک بود که این خبر را دیدم. سپس تلاش کردم تا از جزئیات بیش‌تری درباره آن‌چه رخ داده بود مطلع شوم. آن‌چه رسانه‌های آمریکایی درباره این خبر نشان دادند، بسیار متناقض بود. بسته به این‌که رسانه‌ها طرف‌دار کدام حزب در آمریکا بودند، برخی از آن‌ها که حامی حزب دموکرات بودند، ضمن بیان خبر، به شدت تلاش می‌کردند تا نشان دهند که بهترین راه‌حل برای این مسئله، استفاده از دیپلماسی است.

از طرف دیگر، بعضی از رسانه‌های جمعی آمریکایی که وابسته به جمهوری‌خواهان هستند، آن‌قدر با عصبانیت به این واقعه و دست‌گیری نظامیان ما واکنش نشان دادند که انگار تقصیر ایران بوده که این دو شناور وارد آب‌های این کشور شده‌اند.

در شبکه فرانس 24 - دانلود

قطعاً همین‌طور است. اگر آمریکایی‌ها عاقل باشند، از این به بعد بیش‌تر مراقب مرزهای کشورهای دیگر خواهند بود و متوجه می‌شوند که اتکا به فناوری‌هایی که ما سال‌هاست از آن‌ها استفاده می‌کنیم به تنهایی کافی نیست و ممکن است منجر به بروز چنین رسوایی‌هایی شود.

ارتش آمریکا برای هدایت شناورهای خود به «سامانه موقعیت‌یاب جهانی» یا همان جی‌پی‌اس متکی است. احتمالا ایران توانسته به فناوری یا راهی برای اختلال در این سیستم ناوبری ارتش آمریکا دست یابد، که این مسئله می‌تواند حرکت شناورهای آمریکایی در منطقه و نزدیک مرزهای ایران را بسیار دشوار کند. اگر کمی به عقب برگردیم، می‌بینیم که ایران چند سال پیش هم توانست یکی از پهپادهای آمریکا را که بر فراز آسمان این کشور پرواز می‌کرد، تحت کنترل خودش بگیرد و با موفقیت آن را فرود بیاورد.

نمونه‌ای از شناورهای آمریکایی که در ایران توقیف شدند

سؤال:: آیا این‌ها را می‌توان نشانی از پیش‌رفت نظامی ایران طی این سال‌ها در نظر گرفت؟

ایران در زمینه ظرفیت‌های نظامی در سال‌های اخیر پیش‌رفت‌های بسیار وسیعی داشته است. همان چند سال پیش، وقتی ایران توانست RQ-170 پهپاد آمریکا را فرود بیاورد، ایرانی‌ها گفتند ما این توانایی را داشتیم که سیستم کنترل پهپاد آمریکایی را مختل کنیم. این در حالی بود که غربی‌ها می‌گفتند مشکل از خود پهپاد بوده و ایرانی‌ها به هیچ عنوان ممکن نیست که به چنین سطحی از فناوری و دانش نظامی رسیده باشند. با اتفاقی که برای این دو قایق آمریکایی افتاد، حرف‌های ایرانی‌ها خیلی باورپذیرتر از قبل شده است.

نیروهای مسلح ایران در 10 سال گذشته از نیرویی که آمریکا «می‌تواند یک‌شبه نابودشان کند» به نیرویی تبدیل شده‌اند که ارتش آمریکا «به نفعش نیست با آن درگیر شود.» از دیدگاه آمریکایی‌ها، برخی از این پیشرفت‌های نظامی، ارتش آمریکا را دستپاچه و مضطرب کرده است. ایجاد اختلال در جی‌پی‌اس نیروهای آمریکایی، شاید کاری بود که از روس‌ها یا چینی‌ها انتظارش را داشتیم، اما فکرش را نمی‌کردیم که یک روز ایران هم این کار را انجام بدهد.

تحلیلگران نظامی آمریکا عمدتاً تصور می‌کردند که نیروهای مسلح ایران در بهترین شرایط از فناوری‌های دهه‌های 1980 و 1990 برخوردارند بنابراین این‌که می‌بینند ایران توانسته طی چند سال دو بار دست به چنین اقداماتی بزند، قطعاً آن‌ها را سردرگم خواهد کرد.

از شناورهای آمریکایی - دانلود

سؤال:: شما ادعا می‌کنید که نیروی دریایی سپاه پاسداران، قایق‌های آمریکایی را به داخل مرزهای ایران کشیده و آن‌ها را دست‌گیر کرده است. آن‌چه عمدتاً گفته می‌شود این است که اشکال در سیستم‌های ناوبری قایق‌ها به وجود آمده و این‌ها به اشتباه وارد آب‌های ایران شده‌اند. اگر همین سناریو را قبول کنیم، واکنش ایرانی‌ها به این اشتباه نیروهای آمریکایی چگونه بود؟

بازداشت تفنگداران آمریکایی عمليات برد ـ برد برای ایران بود. اولاً دستگیری نیروهای آمریکایی و دوم، برخورد خوبی که ایران با آن‌ها داشت، اعتبار بین‌المللی جمهوری اسلامی را در دنیا هم اثبات کرد و هم ارتقا داد. آن‌چه رسانه‌های جریان اصلی آمریکایی از ایران نشان می‌دهند کشوری است که یک مشت بی‌عقل در آن زندگی و آن را اداره می‌کنند.

با این حال، آن‌چه اتفاق افتاد این بود که نیروهای آمریکایی به هر دلیلی که برای این حادثه قائل باشید، وارد آب‌های ایران شده بودند، اما ایرانی‌ها در واکنشی کاملاً معقول و اصولی، آن‌ها را دست‌گیر، بررسی و سپس آزاد کردند. هر ارتش بزرگ دیگری در جهان هم اگر به جای ایران بود، دقیقاً همین کار را می‌کرد.

ایران از این حادثه، یک موقعیت برد ـ برد برای خودش ساخت، هم نیروهای آمریکایی را دستگیر کرد تا قدرت نظامی خود را به رخ بکشد و هم آن‌ها را آزاد کرد تا نشان بدهد که قصد تعرض و تهاجم به کسی را ندارد، بلکه رفتارش کاملاً دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز است. به نظرم ایرانی‌ها واقعاً بهترین کاری را کردند که می‌شد انجام داد؛ حداقل کاری را کردند که بسیاری از سیاستمداران ما نمی‌توانستند به این خوبی عمل کنند.

ایرانی‌ها نه تنها به سربازان بازداشت‌شده دست‌بند نزدند،
بلکه از آن‌ها پذیرایی هم کردند

نتیجه این خوش‌برخوردی این بود که رسانه‌های آمریکایی واقعی هیچ بهانه‌ای نداشتند تا ایران را در این حادثه مقصر نشان دهند یا از واکنش این کشور انتقاد کنند. من حتی تصاویری را دیدم که ایران منتشر کرده و نشان داده که نیروهای آمریکایی را دور سفره گذاشته‌اند و از آن‌ها با غذا و چای پذیرایی می‌کنند. آمریکایی‌ها هیچ‌وقت با بازداشت‌شده‌هایشان این‌گونه برخورد نمی‌کنند.

سؤال:: آیا مردم آمریکا هم توانسته‌اند این تصاویری را که می‌گویید مشاهده کنند؟

بله؛ بسیاری از مردم آمریکا این تصاویر را دیدند، چون در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده بودند. مردم آمریکا اولاً شگفت‌زده شدند که ایران این‌ها را «بازداشت» کرده است. آمریکایی‌هایی که تصویر ذهنی‌شان از خاورمیانه، ساخته رسانه‌های جمعی کشورشان است، قطعاً تصور می‌کردند بعد از شنیدن خبر ورود نیروهای آمریکایی به مرز ایران، باید تصاویری را ببینند که نشان می‌دهد ایرانی‌ها سربازان آمریکایی را با چشم‌های بسته روی زمین گذاشته‌اند و یکی‌یکی تیر خلاص به آن‌ها شلیک می‌کنند.

در عین حال، تصاویری که از آن‌ها منتشر شد، آن‌ها را در اتاقی نشان می‌داد در حالی که حتی دست‌بند هم به آن‌ها نزده بودند، بلکه از آن‌ها با چای پذیرایی می‌کردند. من فکر می‌کنم این تصاویر موفق شدند تا تصویر ذهنی بسیاری از مردم آمریکا درباره ایران را اصلاح کنند و تا مدت‌ها در ذهن آمریکایی‌ها باقی خواهند ماند.