به گزارش مشرق، همه کشورهای دموکراتیک مانند جمهوری اسلامی ایران که از ابزار انتخابات برای جابجایی و انتقال قدرت استفاده می‌کنند، در بررسی صلاحیت داوطلبان سازوکارهایی را در نظر می‌گیرند، به طوری که کاندیداهای نهایی می‌بایست شرایطی را برای نمایندگی مجالس آن کشور دارا باشند و این طور نیست که به صرف ثبت‌نام در انتخابات حقی برای نمایندگی برای آنها وجود داشته باشد.
جدول زیر به فرآیند بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس در 20 کشور دنیا پرداخته است:
| کشور | مرجع ثبت و دریافت مدارک نامزدی | مرجع بررسی صلاحیت و مدارک نامزدی | مبانی بررسی صلاحیت کاندیداها | مرجع تجدیدنظر |
| آلمان | مسؤل کمیته انتخاباتی حوزه انتخابیه و فهرست نامزد لیست‌های ایالتی 66 روز قبل از انتخابات به مسؤل کمیته انتخاباتی ایالت ارسال می‌شود | کمیته انتخابات حوزه انتخابیه 58 روز قبل از انتخابات در صورت پذیرش یا عدم پذیرش کاندیداتوری تصمیم می‌گیرد | 1- دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- در موارد زیر کاندیداتوری لغو می‌شود: 2- نامزدی خیلی دیر ارائه و تسلیم شده باشد3- شرایط مقرر بوسیله قانون انتخابات و سایر مقررات فدرال در این خصوص رعایت نشود | کمیته انتخاباتی ایالت ظرف 3 روز تصمیم می‌گیرد و قابل تجدیدنظر در کمیته انتخاباتی فدرال می‌باشد و تصمیم کمیته انتخاباتی فدرال قطعی است |
| آلبانی | کمیسیون انتخاباتی بخش و حکومت محلی (22 روز قبل از انتخابات ) و لیست احزاب به کمیسیون مرکزی ارسال می‌شود | کمیسیون انتخاباتی بخش و حکومت محلی ظرف 19 روز قبل از روز انتخابات نسبت به پذیرش و عدم پذیرش کاندیداتوری فرد رسیدگی و اتخاذ تصمیم می‌کنند و لیست احزاب توسط کمیسیون مرکزی انتخابات رسیدگی می‌شود | 1- دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- اگر لیست حزبی کمتر از 20 نفر را دربرداشته باشد توسط کمیسیون مرکزی انتخابات رد می‌شود | دادگاه حوزه محل کمیسیون و نهایتاً در دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر و تصمیم دادگاه تجدیدنظر قطعی است |
| آفریقای جنوبیب | متصدی انتخاباتی اصلی | متصدی انتخاباتی اصلی | 1- دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری 2- ادامه تعهدات الزامآور مقرر مبنی بر اعلام صحیح اطلاعات ارسالی 3- نداشتن شرایط سلبی4- اگر کاندیدا فاقد شرایط لازم باشد و مدارک کاندیداتوری فاقد امضای نامزد باشد و تعهدات قانونی الزامآور را ارائه نکرده باشد کاندیداتوریش باطل می‌شود | ابتداعاً کمیسیون انتخابات رسیدگی می‌کند و در مرحله بعد دادگاه انتخابات اتخاذ تصمیم می‌کند و تصمیم دادگاه انتخابات قطعی است |
| اندونزی | 1- کمیته انتخاباتی اندونزیایی برای کاندیدای مجلس نمایندگان ملی 2- کمیته انتخاباتی در سطح منطقه یک برای کاندیدای مجلس منطقه‌ای نمایندگان | 1- کمیته انتخاباتی اندونزیایی برای کاندیدای مجلس نمایندگان 2- کمیته انتخاباتی در سطح منطقه یک برای کاندیدای مجلس منطقه‌ای نمایندگان | 1-دارا بودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری 2- تعهد و اعلام برائت از شرایط سلبی 3- رضایت‌نامه شخصی یا حزبی 4- مدارک ناقص و عدم ارائه تعهدات مقرر موجب بطلان کاندیداتوری می‌شود | کمیسیون مرکزی انتخابات و تصمیم کمیسیون مذکور قطعی است |
| اکراین | 1-کاندیداتوری در حوزه انتخابیه تک عضوی به کمیسیون انتخاباتی حوزه انتخابیه 2-کاندیداتوری حوزه انتخابیه چند عضوی سراسر کشور به کمیسیون مرکزی انتخابات (100 روز قبل از انتخابات ) | 1-کمیسیون مرکزی انتخابات در خصوص پذیرش و عدم پذیرش لیست حزبی و کاندیداهای چند عضوی سراسر کشور اتخاذ تصمیم می‌کند 2- کمیسیون حوزه انتخابیه در خصوص صلاحیت کاندیداهای حوزه انتخابیه تک عضوی اتخاذ تصمیم می‌کند | 1-دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری لیست حمایت‌کنندگان 2- نداشتن شرایط سلبی 3- رضایت‌نامه کاندیداتوری4- پرکردن فرم تعهد و التزام به قانون اساسی و سایر قوانین 5- تعهدنامه مبنی بر استعفا6- برنامه انتخابات 7- ارائه درآمد وصولی8- نحوه شکل‌گیری و موقعیت حزب سیاسی 9- اگر امضای حمایت‌کنندگان کاندیداها جعلی باشد نامزدی باطل می‌شود | تصمیم کمیسیون حوزه انتخابیه در کمیسیون مرکزی انتخابات و تصمیم کمیسیون مرکزی انتخابات در دادگاه قابل تجدیدنظر است و تصمیم دادگاه قطعی است |
| استونی | کمیسیون ملی انتخابات و ضوابط ارسال مدارک توسط کمیسیون ملی انتخابات وضع می‌شود | 45 روز قبل از انتخابات کمیسیون ملی انتخابات در خصوص پذیرش و عدم پذیرش کاندیداتوری تصمیم می‌گیرد ( احراز صلاحیت ) | 1- دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری 2- نداشتن شرایط سلبی 3- رضایت‌نامه نامزدی4- یک قسم باطنی مبنی بر دارا بودن شرایط و تعهد به قانون اساسی 5- ثبت‌نام در بیش از یک لیست انتخاباتی و عدم ارائه مدارک و تعهدات مقرر موجب لغو نامزدی می‌شود | کمیسیون ملی انتخابات و نهایتاً دادگاه و تصمیم دادگاه قطعی است |
| بلغارستان | کمیسیون حوزه انتخابیه در خصوص کاندیدای حوزه انتخاباتی تک عضوی و کمیسیون ملی انتخابات در خصوص کاندیدای حوزه انتخاباتی چند عضوی (سراسری) | کمیسیون حوزه انتخابیه در خصوص کاندیدای حوزه انتخاباتی تک عضوی و کمیسیون مرکزی انتخابات در خصوص کاندیدای حوزه انتخاباتی چند عضوی (سراسری) | 1-دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری 2- نداشتن شرایط سلبی 3- اگر کاندیدا در بیش از یک لیست حزبی یا بیش از یک حوزه انتخابیه کاندیدا شود یا مدارک کاندیداتوری را ناقص تحویل دهد کاندیداتوریش رد می‌شود | ابتداعاً کمیسیون ملی انتخابات و در مرحله تجدیدنظر دادگاه عالی و تصمیم دادگاه عالی قطعی است |
| بنگلادش | کمیسیون انتخاباتی بخش | کمیسیون مرکزی انتخابات | دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری | کمیسیون مرکزی انتخابات و تصمیمات قطعی است |
| ترکیه | در محدوده بخش کمیسیون انتخاباتی بخش و در محدوده شهرستان کمیسیون انتخاباتی شهرستان | نهاد عالی انتخابات | اطلاعات کاملی وجود ندارد | |
| تایلند | رئیس کمیته انتخاباتی حوزه انتخابیه | ظرف 7 روز کمیته انتخاباتی حوزه انتخابیه به صلاحیت کاندیداها رسیدگی می‌کند و کمیسیون انتخابات لیست احزاب را بررسی می‌کند | 1-دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- ثبت‌نام در بیش از یک لیست کاندیداتوری یا یک حوزه انتخابیه موجب رد کاندیداتوری می‌شود 3- تخلف از قوانین ارگانیک انتخابات و بهم زدن فرآیند انتخابات موجب بطلان نامزدی از سوی کمیسیون انتخابات می‌شود | دادگاه عالی و تصمیم دادگاه قطعی است |
| دانمارک | کمیته انتخابات حوزه انتخابیه | کمیته انتخابات حوزه انتخابیه طبق رویه‌های مقرر وزیر کشور صلاحیت کاندیداها را بررسی می‌کند | 1- دارابودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و عدم شرایط سلبی 2- کاندیدا شدن در یک لیست حزبی یا بیش از یک حوزه انتخابیه موجب ابطال نامزدی می‌شود | |
| روسیه | کمیسیون انتخاباتی بخش | کمیسیون مرکزی انتخابات صلاحیت لیست‌های فدرالی کاندیداها را بررسی می‌کند | 1- داشتن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- تطبیق با موازین و قوانین فدرال 3- استعلام از نهادهای مقتضی جهت احراز صلاحیت کاندیداها | دادگاه عالی فدراسیون روسیه و تصمیم دادگاه مذکور قطعی است |
| رومانی | کمیسیون حوزه انتخابیه | کمیسیون حوزه انتخابیه | 1- داشتن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- تکمیل مدارک و لوازمات کاندیداتوری | دیوان محاکمات حوزه انتخابیه و در مرحله تجدیدنظر دادگاه عدالت بررسی می‌کند و تصمیم دادگاه قطعی است |
| سوئد | متصدی انتخابات عمومی | متصدی انتخابات عمومی و کمیته مرکزی انتخابات | 1-دارا بودن شرایط ایجابی و لوازمات کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- احزاب مجاز با مشخصات کامل | هیئت تجدیدنظر انتخابات و تصمیم هیئت مذکور قطعی است |
| سودان | کمیته عالی | کمیته عالی و تعیین نهایی کاندیداها با کمیسیون انتخابات عمومی است | 1-دار ابودن شرایط ایجابی و لوازمات کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- ارائه تعهدات مبنی بر التزام به قانون اساسی و ارائه تأیید و گواهی پذیرش استعفا در مواردی که کاندیدا مستخدم دولت باشد | کمیسیون انتخابات عمومی و تصمیم کمیسیون مذکور قطعی است |
| لیتوانی | کمیته انتخاباتی ناحیه انتخاباتی برای کاندیداهای مستقل و کمیسیون مرکزی انتخابات برای لیست کاندیداتوری احزاب | کمیسیون مرکزی انتخابات | 1-داشتن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- ارائه مدارک مقرر از سوی کمیسیون مرکزی انتخابات 3- ارائه تعهدنامه رسمی مبنی بر استعفا از سمت و موقعیت شغلی4- ارائه آخرین فعالیت مالی 5- اگر امضای حمایت‌کنندگان جعلی باشد کاندیداتوری ملغی می‌شود6- استعلام از وزیردادگستری، وزارت امور خارجه و دیگر نهادهای حکومتی در خصوص احراز صلاحیت و کاندیداهای آنان و کاندیداهای مستقل (اصل احراز صلاحیت و اثبات برائت از شرایط سلبی و موانع کاندیداتوری ) 7- ثبت‌نام در بیش از یک حوزه انتخابیه موجب ابطال کاندیداتوری می‌شود | کمیسیون مرکزی انتخابات و تصمیم کمیسیون مذکور قطعی است |
| کانادا | اداره انتخاباتی حوزه انتخابیه | رئیس انجمن نظارت بر انتخابات | داشتن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی | رئیس انجمن نظارت بر انتخابات و اداره اصلی انتخابات |
| کامبوج | کمیته ملی انتخابات | کمیته ملی انتخابات | 1-داشتن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی 2- اگر کاندیدا در بیش از یک حوزه انتخابیه شرکت کند کاندیداتوریش ملغی می‌شود | شورای قانون اساسی و تصمیم شورای مذکور قطعی است |
| هلند | کمیته انتخاباتی حوزه انتخابیه | کمیسیون حوزه انتخابیه | داشتن شرایط ایجابی و لوازمات کاندیداتوری و نداشتن شرایط سلبی | کمیسیون ملی انتخابات و تصمیم کمیسیون مذکور قطعی است |
| یمن | کمیته اصلی انتخابات در حوزه انتخابیه | کمیته اصلی انتخابات در حوزه انتخابیه | دارا بودن شرایط ایجابی و لوازم کاندیداتوری | دادگاه عالی و تصمیم دادگاه عالی قطعی است |
