اولین ائتلاف و اتحاد داعش و النصره

تروریست‌ها که کم‌کم از شوک اولیه عملیات به خود آمده بودند تلاش کردند با بستن مسیر «اثریه-خناصر» راه امداد و لوجستیک مقاومت و ارتش سوریه در جنوب حلب به شرق آن را ببندند و موفق هم شدند. برای نخستین بار ، داعش و النصره در این منطقه ائتلاف کردند و موفق شدند نزدیک به 50 کیلومتر مسیر مواصلاتی را مسدود کنند اما با اعزام نیرو و تلاش رزمندگان این مسیر و محیط پیرامونی آن بار دیگر تحت تسلط مقاومت قرار گرفت هر چند که نباید فراموش کرد که این اتفاق سرعت عملیات را تا اندازه قابل ملاحظه‌ای گرفت.

ریف شرقی استان حلب

بنابراین در ریف جنوبی، النصره و احرار الشام ضرب شصت مقاومت را چشیدند و در ریف شرقی، داعش اولین ضربه کاری را دریافت کرد و آزادی جاده خناصر-اثریا هم پایانی بود بر ائتلاف مقطعی و نادر «داعش و النصره» و ضربه کویرس آنقدر سنگین بود که پیشروی‌ها امروز تا یک کیلومتری جنوب شهر «الباب» شهر مواصلاتی نفتی داعش ادامه یافته است.

اکنون شهر مهم الباب در منگنه قرار دارد؛ پیشروی نیروهای کُرد با کمک ائتلاف آمریکایی از شمال شهر الباب که تا سد تشرین پیش آمده‌اند و هنوز روشن نیست که پیشروی‌شان چقدر دیگر ادامه میابد و پیشروی ارتش سوریه و دفاع ملی از جنوب شهر. الباب شهری است که نفت سرقتی داعش از شرق سوریه از آنجا به سوی مرز ترکیه می‌رفت.

بنابراین آنچه هدف مرحله اول عملیات نصر حلب بود محقق شد و فرودگاه کویرس، جاده خناصر-اثریا (اثریه) و عمق ریف جنوبی به تصرف ارتش و نیروهای مقاومت درآمد.

نکته مهم اجتماعی در اینجا این است که تمام مناطقی که در مرحله نخست عملیات نصر حلب آزاد شد، همه مناطق سکونت اهل سنت بود و این از نکاتی است که در جنگ روانی علیه مقاومت که در مرحله دوم عملیات نصر حلب استفاده شد، باید گوشزد شود.

مرحله دوم عملیات نصر حلب

به موازات عملیات آزادسازی کویرس، عملیات ادامه یافت و درست 6 روز پیش (12 بهمن)، در سالروز عملیات ناموفق فوریه سال گذشته برای شکست محاصره نبل و الزهراء، عملیات شمال حلب از محور شهرک‌ الملاح در حومه شمالی شهر حلب وارد فاز جدیدی شد.

پس از الملاح، بلافاصله منطقه «دویر الزیتون» به تصرف ارتش و مقاومت در آمد و عملیات با غافلگیری جبهة النصره و تلفات بالای مسلحین ادامه یافت تا اینکه روستای «تل جبین» در شمال آن هم آزاد شد و ارتش سوریه پس از باشکوی و تحکیم مواضع، به روستای مهم «معرسة الخان» در سه-چهار کیلومتری شهرک‌های «نبل و الزهراء» رسید.

نبل و الزهراء، دقیقا سه سال و هفت ماه در محاصره بودند اما حتی یک روز دست از مقاومت برنداشتند. تروریست‌ها طی این مدت حداقل 300 عملیات انتحاری در انواع مختلفش (مثل خودرو بمب‌گذاری شده، نفربر بمب‌گذاری شده، سواری یا استیشن بمب‌گذاری شده، فرد انتحاری و گاهی چهار خودرو بمب‌گذاری شده) کمربند دفاعی شهرک‌ها را هدف گرفتند و در مواردی نیز موفق به نفوذ به این کمربند شدند اما با مقاومت جاناناه مردمی به عقب رانده شدند.

نبل و الزهراء و دالانی که ارتش سوریه و مقاومت از شمال شهر حلب به شمال شرق آن باز کردند، مسیر مواصلاتی از مرز ترکیه به غرب حلب را قطع کردند.

با آزادی نبل و الزهراء، خود به خود منطقه کردنشین و مهم «عفرین» نیز به نوعی از محاصره در آمد و به نیروهای ارتش سوریه متصل شد و مناطق تحت تسلط ارتش تا مرز شمال غربی حلب با ترکیه گسترش یافت تا ترکیه برای امدادرسانی به تروریست‌ها خود در حلب در تنگنایی شدید قرار بگیرد.

اکنون ترکیه برای امدادرسانی باید حلب را دور بزند و از طریق استان ادلب به مسلحین امدادرسانی کند. این به معنای زمان‌بر بودن و دشوار بودن و در نتیجه بالا رفتن ریسک اقدامات ترکیه است. فراموش نکنیم که مرز شمال لاذقیه با ترکیه نیز تا حد زیادی بسته شده و هرچند جدیدا تروریست‌های چچنی و قفقازی به آنجا اعزام شده‌اند اما آنجا نیز برای ترکیه کم‌خطرتر از مرز شمال غربی حلب نیست.

با آزاد شدن نبل و الزهرا از دست محاصره ظالمانه که البته به سختی محاصره «فوعه و کفریا» در ادلب نبود، رسانه‌های ضدسوری جیغ بنفش را سر دادند و در حالی که از قطع مسیر مواصلاتی و شاهراه ارتباطی غرب و شمال حلب فریاد می‌زدند، وانمود می‌کردند که ارتش سوریه مردم شیعه نبل و الزهراء را نجات داده و این شیعیان اکنون به مناطق سنی‌نشین در شمال حلب حمله می‌کنند غافل از اینکه همین نیروها در ریف جنوبی دهها روستا و صدها کیلومتر مربع از مناطق سنی‌نشین را از شر تروریست‌ها النصره و احرار الشام نجات داد.

دستاوردهای دو مرحله عملیات «نصر حلب»

عملیات نصر حلب هنوز ادامه دارد. روستاهای شمالی نبل و الزهراء که محل استقرار ترورست‌ها و خانواده‌هایشان است، شاهد فروپاشی دومینووار شده زیرا هزاران نفر از خانواده‌های مسلحین به سوی مرز ترکیه رفته‌اند اما ترکیه مرز را روی آنان باز نکرده است.

تصرف عمق ریف جنوبی حلب و گسترش دامنه آن به ریف شرقی دستاورد اولیه عملیات بود. قطع مسیر مواصلاتی شمال حلب به حلب و غرب حلب برای ترکیه و النصره و احرار الشام و به تبع آن ارتباط با شمال ادلب از استان حلب کامل قطع شد.

کمربند محاصره ریف حلب در حال تکمیل است و در روزهای آینده فشار بیشتری بر تروریست‌ها وارد خواهد آمد. این مسئله در کنار ایجاد شکاف در دل مناطق تحت کنترل مسلحین دستاورد بزرگ دیگر عملیات نصر است.

وارد کردن ضربه کاری روانی و روحی به مسلحین و کشورهای حامی آنان مثل ترکیه و عربستان دستاورد سیاسی بزرگی بود؛ تا آنجا که تیم مذاکره‌کننده وابسته به عربستان در مذاکرات صلح سوریه در ژنو، پس از شنیدن خبر شکست حصر نبل و الزهراء (به دستور ریاض) مذاکرات را ترک کرد و آمریکا برای ممانعت از قرار گرفتن مسئولیت شکست بر عهده معارضان، از «استفان دی‌میستورا» خواست تا تعلیق مذاکرات را اعلام کند نه شکست.

نکات بسیار مهم عملیات

در این عملیات حدود 1400 کیلومتر مربع از استان حلب آزاد شد و راه‌های مهمی به تصرف در آمد و سبب تنفس مقاومت و ارتش سوریه در شمال کشور شد.

تاکنون در این عملیات حدود 3 هزار تا 3500 تروریست از پای در آمده‌اند و غالبا فرماندهان میدانی درجه یک و دو آنان زمینگیر یا کشته شده‌اند که شمارشان حداقل 300 فرمانده است، تا گروه‌های مسلح در سطح فرماندهی در مقایسه با ماه‌های گذشته دچار ضعفی کاملا ملموس شوند.

تا قبل از عملیات نصر، گروه‌های مختلف برای جذب نیرو، بیش از هر چیز روی مسائل اعتقادی و اختلافات مذهبی سرمایه‌گذاری می‌کردند، در نتیجه کسانی که جذب می‌شدند، سرسختانه‌تر می‌جنگیدند یعنی جنگجویی مسلحین قبل از این سرسختانه‌تر بود اما اکنون غالبا (و نه تماما) آنچه ملاک شده است، حقوق و دریافتی است؛ امروز اگر حقوق دریافتی عقب بیفتد، دیگر انگیزه‌های مذهبی تزریق‌شده، کارساز نیست.

اکنون در جدیدترین مورد، داعش و النصره برای جذب نیرو، گروهک جندالاقصی را دو تکه کرده‌اند؛ جماعتی که ابتدا عضو ائتلاف «انصار و مهاجرین» بود و بیشتر نیروهایش تروریست‌ها خارجی (با ملیت اروپایی) اما اکنون آن هویت را از دست داده و گرایش فکری آن هر چند به النصره بیشتر نزدیک است اما شماری از نیروهایش به داعش پیوسته‌اند و شماری به النصره.

آینده عملیات

بدون اینکه شعار بدهیم، وضعیت مسلحین در شمال حلب بسیار بغرنج شده است. عملیات نصر هنوز با قوت ادامه دارد و روستاهای بالادستی نبل و الزهراء یکی یکی در حال تصرف است و از طرفی دیگر، کردهای منطقه عفرین در حال پاکسازی برخی روستاهای شرقی خود هستند. مرز شمالی حلب با ترکیه، از سمت شرق در تصرف داعش، از وسط در اشغال النصره و ارتش آزاد، و از غرب در کنترل کردهاست. بنابراین مسلحین النصره از شرق و غرب گرفتار داعش و کردها هستند و از جنوب گرفتار ارتش سوریه.

ارتش سوریه در شرق حلب نیز بزودی (ان شاء‌ الله) نیروگاه برق حلب در شرق را خواهد گرفت و همچنین عملیات علیه شهر مهم الباب را آغاز خواهد کرد. بنابراین داعش از سمت شمال سد تشرین در شمال شرق شهر الباب گرفتار جبهه با کردهایی است که با آمریکا عملیات می‌کنند و از جنوب الباب گرفتار ارتش سوریه است. بنابراین خیلی طبیعی است که داعش تمایلی نداشته باشد که در شمال حلب با النصره درگیر شود و همه توجه خود را معطوف شرق و شمال شرق حلب کند.

با این همه ادامه عملیات نصر از قبل دشوارتر است زیرا:

- مسلحین از شوک عملیات خارج خواهند شد

- به احتمال قوی به سوی اتحاد با یکدیگر پیش خواهند رفت

- پیشروی کنونی ارتش موجودیت همه گروه‌ها را به خطر انداخته بنابراین هرچه در توان دارند، رو خواهند کرد

- ترکیه، عربستان، آمریکا، قطر، اسرائیل بیکار نخواهند نشست که حلب بسادگی سقوط کند و تحت کنترل ارتش و مقاومت قرار بگیرد.

بنابراین حفظ سرعت فعلی عملیات نصر ضروری و حیاتی است. جدیدترین خبرهای رسیده از شمال حلب حکایت از پیشنهاد 12 بندی داعش به جبهة الشامیة (شامل 7 گروهک و 6 زیرمجموعه) در شمال حلب دارد مبنی بر آتش‌بس 6 ماهه و باز کردن سه گذرگاه بدون اینکه کسی به داعش حمله کند.

طبیعتا داعش دوست ندارد در چند جبهه مبارزه کند. داعش در پی این است که نبرد در شمال و جنوب شهر الباب در شرق استان حلب را اداره کند و خیالش از بابت شمال حلب راحت باشد حال اینجا عملیات نصر در شرق استان حلب، نفسگیر خواهد بود و امید است که در مدتی کوتاه، شرق حلب شاهد آزادی روزافزون باشد و از طرفی نیز استان لاذقیه بزودی پاکسازی و استان امن اعلام شود.

عملیات نصر حلب برای حامیان افراد مسلح تا آنجا سنگین بوده که عربستانی که در یمن گرفتار شده و چهار ماه است هیچ خط تقابل نظامی را در یمن جابه‌جا نکرده و درمانده شده و فقط تلفات می‌دهد و خانه‌های مردم یمن را خراب می‌کند، مدعی شده که 1500 نفر نیرو برای مبارزه با داعش (بخوانید ارتش سوریه و مقاومت) آماده دارد تا در قالب ائتلاف آمریکا وارد سوریه شود.

تحلیلگران متعدد بدرستی گفتند که «عربستان اگر قادر بود چنین کاری کند، خودش در یمن را نجات می‌داد»، اما باید این نکته حساس را در نباید از نظر دور داشت که محور غربی-عربی (مرتجع) می‌داند که از دست دادن حلب و به تبع آن سوریه، یعنی از دست دادن منطقه و برتری راهبری محور مقاومت برای سالهای سال. بنابراین از آنجا که «پول و سلاح و حماقت» اکنون در اختیار تیم حاکم بر عربستان (آل سعود) است، باید گفت «تیغ دست دیوانه‌ای است که هر حماقتی از آن، بر می‌آید» مگر نه این بود که هیچ کارشناس و تحلیلگری -به‌درستی- انتظار حماقت حمله عربستان به یمن را نداشت!

بنابراین آنچه عربستان در این باب گفته، هرچند از حیث نظامی، کمترین احتمال را دارد اما فراموش نمی‌کنیم که عربستان چند ماهی است تلاش برای تشکیل «پیاده نظام آمریکا در منطقه» را برای رویارویی با محور مقاومت آغاز کرده اما در مقابل ما نیز کلام بجای «سید مقاومت» سید حسن نصرالله را تکرار می‌کنیم که «حیث یجب ان نکون سنکون» هر جا که لازم باشد، خواهیم بود!