اما همه چیز همانطور که حسن روحانی میخواست پیش نرفت. دولت یازدهم که تمام تمرکز و هم و غم خود را بر پیشبرد مذاکرات هستهای قرار داده بود، برنامهای برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور ارائه نداد، تا انتظار به وجود آمده در جامعه رکود را عمیقتر کند. در این بین، روحانی و دولتمردان تدبیر و امید که توجیهی برای رکود بیسابقه موجود بر اقتصاد کشور نداشتند، سعی کردند، تا به بهانه روند کاهشی قیمت نفت در دو، سه سال اخیر، توپ را به زمین دولت قبل بیندازند و ادعا کنند که رکود موجود به دلیل کاهش قیمت نفت است!
اولین بار که رئیس جمهور مستقیما به مقایسه قیمت نفت در دولت یازدهم و دولت قبل پرداخت مراسم افتتاح رسمی پالایشگاههای فازهای 15 و 16 میدان گازی پارس جنوبی بود. روحانی گفت که دولت کشور را در شرایط نفت 30 دلاری اداره میکند نه نفت 147 دلاری؛ و در شرایط تحریم نه شرایط عادی.
چند روز قبل از این اظهارات روحانی، معاون اول او در واکنش به انتقادها از رکود عمیق اقتصادی در دولت تدبیر و امید بیان کرد که برخی
کشورهای تولید کننده نفت که با کاهش بهای نفت دچار کسری بودجه شده اند، از
منابعی که در دوران وفور درآمدهای نفتی خود ذخیره کرده اند برای جبران
کسری بودجه استفاده می کنند، اما ایران درآمد ذخیره شده از دوران وفور
درآمدهای نفتی ندارد و چیزی باقی نگذاشته اند و جالب اینکه امروز انتقاد می
کنند که چرا دولت نمی تواند کشور را از رکود خارج کند.
اما رئیس جمهور دو روز پیش، صراحتا در توجیه ناکامی اقتصادی دولت تدبیر و امید در دو سال و نیم گذشته گفت که درست
است که مردم مشکلات فراوانی دارند و جوانان برای اشتغال نیازمند رونق
اقتصادی هستند، اما به آنهایی که انصاف را در روزهای انتخابات با بوقهایی
که در دست داشتند فراموش کردند، میگویم که در دوران وفور درآمد نفتی در
سال 90 که به رقم 120 میلیارد دلاری رسید، متأسفانه هیچگونه اشتغال (خالص)
برای جوانان ایجاد نکردند.
اما واقعیت با این چیزی که حسن روحانی، معاون اولش و دیگر دولتمردان تدبیر و امید در 1000 روز اخیر مطرح کرده اند متفاوت است.
یافته های خبرنگار «نسیم آنلاین» با استفاده از سایت رسمی اوپک نشان میدهد که بیشترین میزان قیمت نفت در سالهای فعالیت دولتهای نهم و دهم در راس قوه مجریه 140.73 دلار- البته به استناد معاون وزیر سابق نفت، اصغر ابراهیمی اصل، تنها ساعاتی قیمت نفت 140 دلاری در بازار معامله شد- و کمترین میزان در این زمان هم 24.82 دلار بوده است. میانگین قیمت هر بشکه نفت خام در سالهای فعالیت دولتهای نهم و دهم هم در هر بشکه 73.99 دلار بوده است.
همچنین با استناد به همین آمارها میتوان گفت بیشتر میزان قیمت نفت در دولت حسن روحانی 112.8 دلار و کمترین میزان در هر بشکه 22.48 دلار بوده است. میانگین قیمت نفت در دولت تدبیر و امید هم 75.16 دلار بوده است.
بنابراین علیرغم تبلیغات شدید دولتمردان تدبیر و امید، میانگین قیمت نفت در دولت حسن روحانی حدود 2 دلار هم از میانگین قیمت نفت در دولت محمود احمدی نژاد بالاتر بوده است. همچنین نباید از این نکته غافل شد که نفت 147 دلاری در دولت قبل تنها برای چند ساعت ایجاد شد و به هیچ وجه به طور بلند مدت با قیمت نفت 147 دلاری رو به رو نبودیم. این را هم باید در نظر گرفت که دولت قبل در مقطعی - در زمان تشدید تحریمهای نفتی، بانکی و در طی سالهای 92-90- اقتصاد ایران را با پول 500 هزار بشکه نفت اداره کرد. نکته دیگر هم اینجاست که اکنون محدودیتهای صادرات نفت، هم با توافق ژنو و اجرای برجام تا حدی برطرف شده، در حالی که در دولت قبل محدودیتهای ناشی از تحریمهای خارجی، صادرات نفت کشور را به شدت کاهش داده بود.
همه این مسائل نشان می دهد که حسن روحانی و اعضای تیم اقتصادی دولت در دو سال و نیم گذشته از حربه کاهش قیمت نفت به عنوان بهانهای برای سرپوش گذاشتن بر بیبرنامگی خود در مدیریت اقتصادی کشور استفاده و سعی کردهاند با منحرف کردن افکار عمومی از زیر تیغ انتقادها فرار کنند. اما مطمئنا با نزدیک شدن به سال پایانی دولت روحانی، این بهانه هم چندان برای افکار عمومی قابل قبول و جذاب نخواهد بود و آرام آرام، آحاد جامعه نسبت به بیبرنامگی دولت حسن روحانی و یاران او برای حل مشکلات اقتصادی و اتکای بیش از حد دولتمردان به برجام انتقاد خواهند کرد.