به گزارش مشرق، «مرگ جمهوری‌خواهان؛ ترامپ در حال تکه تکه کردن حزب لینکلن است»، شماره جدید نشریه دست راستی «ویک» این هفته با این تیتر منتشر شد؛ تیتری که عمق نگرانی سران حزب جمهوری‌خواه از پیشتازی دونالد ترامپ در راقتب‌های درون حزبی را نشان می‌دهد.
هفته‌هاست که فیل‌ها تلاش می‌کنند تا این میلیاردر تازه وارد به حزب را به نحوی از گردونه رقابت خارج کنند، اما ترامپ به لطف دو قطبی کردن جامعه آمریکا و ساختارشکنی‌های مکررش چنان بر جایگاه نخست رقابت نامزدهای جمهوری‌خواه تکیه زده که بسیاری حرکت وی به سمت پیروزی را «توقف ناپذیر» توصیف کرده‌اند.
ترامپ تا این هفته در 15 ایالت از مجموع 24 ایالتی که نتایج آن‌ها اعلام شده، در جایگاه نخست قرار گرفته، در بقیه ایالت‌ها هم، به جز مینسوتا، دوم شده است.
مسیر طولانی انتخاب نامزد جمهوری‌خواهان ایالت به ایالت پیش می‌رود و نهایتا در مجمع ملی حزب که روزهای 18 تا 21 جولای (28 تا 31 تیر) در ورزشگاه «کوئیکن لونز» کلیولند برگزار می‌شود، فردی که قرار است با نامزد حزب دموکرات وارد کارزار شود، مشخص خواهد شد.
روند انتخاب نامزدها در دید کلی شاید ساده به نظر برسد، هر نامزدی که در جریان رقابت‌ها بتواند نصف به علاوه یک رأی از مجموع 2472 رأی ایالتی را به دست آورد، کاندیدای نهایی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات 2016 خواهد بود.
اما واقعیت این است که قضیه به این سادگی هم نیست؛ قوانین انتخابات مقدماتی چه در حزب جمهوری‌خواه و چه در حزب دموکرات آنقدر پیچیده است و آنقدر تبصره برای هر قاعده وجود دارد که بسیاری از سران حزب هم، خود به درستی نمی‌دانند که در ماه جولای ممکن است چه اتفاقی بیافتد.
در این رقابت‌ها هیچ قانون مقدسی وجود ندارد و هرچیزی ممکن است در لحظه پایانی تغییر کند. همین موجب شده تا پیشتازی آشکار ترامپ در رقابت‌های مقدماتی تضمینی برای انتخاب او به عنوان نامزد نهایی حزب نباشد.
اگر هیچ نامزدی به اکثریت نرسد
اولین مشکلی که می‌تواند در مسیر نامزدی ترامپ ظاهر شود، این است که او با وجود پیشتازی، نتواند تعداد آرای ایالتی خود را به 1237، یعنی 50% به علاوه یک رأی، برساند. در این صورت، دیگر اعضای حزب حتی روی کاغذ ملزم نیستند که حتما ترامپ را به عنوان نامزد نهایی انتخاب کنند.
در صورتی که چنین وضعیتی رخ دهد، اصطلاحا به مجمع ملی، مجمع واسطه‌ای یا مذاکره‌ای (Brokered Convention) گفته می‌شود. در این حالت هریک از نامزدهایی که به مجمع ملی راه یافته‌اند، ممکن است به عنوان کاندید نهایی حزب انتخاب شوند.
برای درک بهتر این مسئله لازم است که ابتدا در مورد مفهوم آرای ایالتی توضیح داده شود. در رقابت‌های درون حزبی، مردم به صورت مستقیم به نامزد مد نظرشان رأی نمی‌دهند، بلکه به افرادی رأی می‌دهند که آن‌ها به عنوان وکلای هر ایالت در مجمع ملی، نامزد نهایی را انتخاب می‌کنند.
به این افراد اصطلاحا «وکیل» یا «نماینده» (Delegate) و به رأی آن‌ها آرای ایالتی گفته می‌شود. در حزب جمهوری‌خواه اغلب این وکلا، وکلای متعهد هستند، به این معنی که از ابتدا مشخص می‌کنند که در مجمع ملی به چه کسی رأی خواهند داد و مردم بر اساس این تعهد است که آن‌ها را انتخاب می‌کنند.
اما اگر تا مجمع ملی، یعنی تیر ماه، هیچ یک از نامزدها نتوانند به اکثریت دست یابند، دیگر این قاعده رعایت نمی‌شود و هریک از وکلا می‌توانند فارغ از آنچه در ابتدا وعده کرده‌اند، رأی دهند. در طول تاریخ انتخابات آمریکا، مجامع واسطه‌ای همواره صحنه چانه‌زنی‌های گسترده بوده‌اند و حالا با توجه به مخالفت اغلب سران حزب جمهوری‌خواه با نامزدی ترامپ، بعید نیست که در چنین حالتی، وکلا برای انتخاب فردی جز ترامپ، متحد شوند.
تد کروز، مارکو روبیو و حتی جان کیسیچ در این حالت تفاوتی با ترامپ نخواهند داشت و هریک ممکن است به عنوان نامزد نهایی حزب انتخاب شوند.
تبصره‌ای که شاید به نفع ترامپ تمام شود
البته اینجا یک تبصره وجود دارد که اگر پابرجا بماند، می‌تواند شانس ترامپ را برای پیروزی افزایش دهد. بر اساس یکی از بندهای قانون انتخابات درون حزبی جمهوری‌خواهان، تنها افرادی می‌توانند در فهرست نهایی قرار گیرند، که در دستکم 8 ایالت یا منطقه، به اکثریت دست یافته باشند.
تا اینجای رقابت‌ها، ترامپ در 7 ایالت به اکثریت رسیده، کروز در 4 ایالت و روبیو تنها در یک ایالت.
اگر اوضاع رقابت‌ها به همین منوال پیش رود، بعید است که روبیوی مورد علاقه متنفذین حزب بتواند به آستانه لازم برای شرکت در مجمع دست یابد.
سال 2012، همین قانون بود که باعث شد تا «رند پال» از شرکت در رقابت پایانی در مجمع ملی، بازبماند.
اما همانطور که گفتم، تقریبا هیچ قانون غیرقابل تغییری در فرآیند رقابت‌ها وجود ندارد و منابع نزدیک به سران حزب می‌گویند احتمال دارد که این تبصره تا پیش از مجمع ملی اصلاح و تسهیل شود.
حتی اگر این بند هم اصلاح نشود، احتمال دارد که حامیان مالی حزب روبیو و کیسیچ را متقاعد کنند که تا پایان رقابت‌ها در انتخابات باقی بمانند تا میزان آرای ایالتی بین نامزدها تقسیم شود و ترامپ نتواند تا پیش از مجمع ملی، به اکثریت روشن دست یابد.
نشانه‌هایی هم وجود دارد که نشان می‌دهد احتمالا همین حالا هم در پشت پرده چنین تصمیمی اتخاذ شده است. روز جمعه روبیو تلویحا به هواداران خود توصیه کرد در ایالت اوهایو، که کیسیچ فرماندار آن است، به کیسیچ رأی دهند تا ترامپ نتواند به آرای ایالتی اوهایو دست یابد.
احتمال شورش اعضای حزب علیه ترامپ
حتی اگر ترامپ بتواند در ماه‌های باقی مانده تا مجمع ملی، به اکثریت روشن آرای ملی دست یابد، باز هم نمی‌توان با قاطعیت او را نامزد نهایی جمهوری‌خواهان دانست.
گفتیم که وکلا از قبل اعلام می‌کنند که قصد دارند به چه کسی رأی دهند، اما این را هم باید به یاد داشت که این تنها یک وعده شفاهی است و ممکن است وکلا به وعده‌ای که داده‌اند عمل نکنند و به نامزدی جز فردی که به او متعهد شده‌اند رأی دهند.
همیشه یکی از چالش‌های نامزدها در رقابت‌های درون حزبی این بوده که وکلایی را جذب کنند که از وفاداری آن‌ها اطمینان دارند.
اعضای ارشد حزب جمهوری‌خواه امیدوارند که حتی در صورت کسب اکثریت توسط ترامپ در رقابت‌های مقدماتی، وکلای متعهد به او، به وی پشت کرده و با نادیده گرفتن آرای مردمی، به نامزدی جز ترامپ رأی دهند.
وکلای غیرمتعهدی که می‌توانند بازی را تغییر دهند
غیر از وکلای متعهد که پیشتر در مورد آن‌ها صحبت کردیم، دسته‌ای دیگر از وکلا هم وجود دارند که در حزب جمهوری‌خواه به آن‌ها «وکلای غیر متعهد» (Unbound Delegates) می‌گویند.
این وکلا که تعداد آن‌ها بیش از 200 نفر است، هیچ تعهدی ندارند و در مجمع ملی می‌توانند به هریک از نامزدهایی که می‌خواهند رأی دهند.
در سه ایالت کلرادو، ویومینگ و داکوتای شمالی، وکلا غیرمتعهد هستند و رأی مردم در این ایالات عملا تأثیری در گزینش نامزد نهایی ندارد. در چند ایالت و منطقه دیگر از جمله لوئیزیانا و اوکلاهاما هم بخشی از وکلا غیرمتعهد هستند.
اینکه این وکلا قصد دارند به چه کسی رأی دهند تا روز مجمع مشخص نیست و تعداد آن‌ها به حدی هست که بتواند در رقابتی نزدیک، ورق را به ضرر ترامپ برگرداند.
احتمال ظهور ناگهانی نامزدی جدید در میان جمهوری‌خواهان
در هفته‌های گذشته زمزمه‌هایی هم مطرح شده که در صورت صحت، کل فرآیند انتخابات درون حزبی را بی‌معنی می‌کند: معرفی فردی خارج از دایره نامزدهای کنونی به عنوان کاندید نهایی حزب جمهوری‌خواه.
در صورتی که ترامپ نتواند به اکثریت دست یابد و کار به مجمع واسطه‌ای بکشد، احتمال دارد که جمهوری‌خواهان فردی به جز ترامپ، کروز، روبیو یا کیسیچ را وارد رقابت کنند و پشت سر او متحد شوند.
جدی‌ترین گزینه‌ای که برای چنین سناریویی مطرح شده، «پال رایان» رئیس محبوب و کاریزماتیک مجلس نمایندگان آمریکا است.
رایان همین چند ماه قبل جایگزین «جان بینر» شد، اما در این مدت از حضور در این سمت ابراز نارضایتی کرده است. بسیاری از رسانه‌ها گزارش کرده‌اند که حامیان مالی حزب به حضور او در رقابت‌های انتخاباتی علاقه‌مند هستند.
میت رامنی که در انتخابات سال 2012 در رقابت با باراک اوباما شکست خورد، دیگر گزینه‌ای است که نامش برای حضور در انتخابات مطرح شده است.
اگر این اتفاق بیفتد، رامنی در سومین حضور انتخاباتی‌اش حمایت بسیاری از سران حزب را که مخالفتترامپ هستند و کروز را هم یک جمهوری‌خواه واقعی نمی‌دانند، همراه خود خواهد داشت.
بازگشت جمهوری‌خواهان به دو قرن قبل
اولین بار در سال 1856 بود که نامزد جمهوری‌خواهان در مجمع ملی انتخاب شد. در آن سال‌ها خبری از رقابت‌های ایالتی نبود و این سران حزب بودند که بعد از ساعت‌ها چانه‌زنی و لابی‌گری در اتاق‌های مملو از دود سیگار، نهایتا یک نفر را به عنوان کاندید نهایی معرفی می‌کردند.
حالا بعد از بیش از 150 سال، شاید ظهور پدیده‌ای چون ترامپ دوباره جمهوری‌خواهان را به همان وضعیت بازگرداند. اتفاقی که می‌تواند اعتبار جمهوری‌خواهان را بیش از پیش کاهش دهد و آنطور که ویک هم نوشته، «حزب لینکلن» را به سمت چند پاره شدن پیش ببرد.
حتی ممکن است شکست ترامپ در مجمع ملی هم پایان کار نباشد، چراکه شاید این میلیاردر جنجالی از حزب جمهوری‌خواه خارج شود و در قالب نامزد مستقل به رقابت ادامه دهد.
در هر حال انتخابات امسال ریاست‌جمهوری آمریکا به
معادله‌ای چند مجهولی بدل شده که در هر گام مجهولات تازه‌ای هم به آن اضافه
می‌شود؛ هنوز برای پیش‌بینی نتیجه نهایی این رقابت بسیار زود است.
