گروه بین‌الملل مشرق - وزرای خارجه اتحادیه در نشست فوق العاده روز پنج‌ شنبه خود در مقر این اتحادیه در بحرین «احمد ابو الغیط»، وزیر خارجه اسبق مصر را به عنوان هشتمین دبیرکل این نهاد عربی به عنوان جانشین «نبیل العربی» که 30 ژوئیه آینده دوره دبیرکلی وی به پایان می‌ رسد، انتخاب کردند، انتخابی که بحث و جدل بسیاری را درپی داشت و سوالات متعددی را درباره دلایل انتخاب ابو الغیط برای تصدی این منصب مطرح کرد.


احمد ابو الغیط کیست؟

احمد ابو الغیط متولد 12 ژوئیه 1942 میلادی، در سال 1964 مدرک کارشناسی خود را در رشته تجارت و بازرگانی از دانشگاه «عین الشمس» مصر دریافت کرد و یک سال پس از آن (1965 میلادی) وارد وزارت خارجه مصر شد و در سال 1968 به عنوان کاردار راهی سفارت مصر در قبرس شد و تا سال 1972 که به عنوان یکی از اعضای دفتر مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری مصر انتخاب شد، در همان سمت باقی ماند.

دو سال بعد ابو الغیط به عنوان کاردار مصر در سازمان ملل راهی نیویورک می‌شود تا در سال 1979 به عنوان مستشار سیاسی سفارت مصر در مسکو و سه سال بعد به سمت مشاور سیاسی ویژه وزیر خارجه مصر منصوب شود.

درپی آن در سال 1984 به عنوان مشاور ویژه نخست وزیر، در سال 1987 نماینده موقت مصر در سازمان ملل، در سال 1992 سفیر مصر در ایتالیا، در سال 1996 معاون وزیر خارجه، در سال 1999 نماینده دائم مصر در سازمان ملل و سرانجام در سال 2004 به عنوان وزیر خارجه مصر منصوب شد که این سمت را تا مارس 2011 میلادی، حدودا 2 ماه بعد از پیروزی انقلاب مردمی مصر و سرنگونی رژیم مبارک احراز می کرد.

انتقادات گسترده درپی انتخاب ابو الغیط

هنوز ساعتی از اعلام خبر انتخاب ابو الغیط به دبیرکلی اتحادیه عرب نگذشته بود که موج گسترده ای از انتقادات و اعتراض ها در محکومیت این انتصاب به ویژه در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی اینترنتی به راه افتاد و از آن به عنوان یکی از بزرگترین فضاحت ها و رسوایی های حکومت های عربی نام برده شد، چراکه این کشورها کسی را به دبیرکلی اتحادیه عرب انتخاب کرده بودند که به داشتن روابط نزدیک و گرم با مسئولان رژیم صهیونیستی معروف بود.

ابو الغیط در برهه ای به وزیری خارجه مصر منصوب شد که منطقه با رخ دادها و تحولات بسیار مهمی از جمله تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان در سال 2006، تحولات جاری در پرونده هسته ای ایران، تجاوز رژیم صهیونیستی به نوار غزه در سال 2008 و جدایی جنوب سودان از شمال آن مواجه بود.

به گونه ای که ابو الغیط با انتقادات گسترده ای از سوی کشورهای عربی و اسلامی در اعتراض به دیدار «زیپی لیونی»، وزیر خارجه وقت رژیم صهیونیستی مواجه شد، چون تنها چند روز پس از آن، ارتش رژیم صهیونیستی تجاوز نظامی علیه نوار غزه را کلید زد و دست دادن های وی با لیونی و گرم گرفتن های او با وزیر خارجه رژیم صهیونیستی را تنها باید نشان دادن چراغ سبز به صهیونیست ها جهت حمله به نوار غزه شمرد.

اما این پایان هماهنگی های ابو الغیط و لیونی که در مصاحبه مطبوعاتی مشترک اشان، لیونی خاطر نشان کرده بود که این بار جنگ اسرائیل علیه فلسطینیان از خاک مصر آغاز می شود، نبود، بلکه وی در همان سال (2008) پس از عبور مرزها و ورود تعدادی از فلسطینی های ساکن نوار غزه به خاک مصر، وی در سخنانی تصریح کرد که کشور متبوعش پای فلسطینی هایی که به خود جرات داده و از مرزها گذشته و وارد خاک مصر شده اند، را خواهد شکست.

از آن گذشته، ابو الغیط از حمله مسئولان مصری بود که هنگام حملۀ رژیم صهیونیستی به غزه، خواهان بستن گذرگاه رفح بر روی فلسطینی ها شد و به این ترتیب فلسطینی ها بی آنکه راه فراری داشته باشند، توسط صهیونیست ها سلاخی شدند.

ابو الغیط در همان برهه زمانی با بیان اینکه قاهره در محاصره نوار غزه با تل آویو مشارکت داشته، اذعان کرده بود که با این اقدام مصر در واقع در جنایات جنگی‌ اسرائیل علیه فلسطینی‌ها سهیم شده است، جنگی که ظرف 23 روز 1450 شهید و بیش از 5450 زخمی برجا گذاشت.

وی همچنین به جای انتقاد از رژیم صهیونیستی در تجاوز علیه نوار غزه، جنبش مقاومت اسلامی «حماس» را مسئول مصیبت هایی دانست که در جنگ غزه بر سر فلسطینی ها آمد.

در جهان عرب ابو الغیط به «مزدور اسرائیل»، «مرد اسرائیل»، «زاده کمپ دیوید» (چراکه فعالیت های جدی دیپلماتیک وی با حضور در پیمان ننگین کمپ دیوید، در زمان ریاست جمهوری انور سادات آغاز شد) و «پلیدترین دولتمرد حسنی مبارک» و مواضع خصمانه و ستیزه جویانه اش علیه انقلاب 25 ژانویه مردم مصر که به سرنگونی حکومت دیکتاتوری حسنی مبارک منتهی شد، معروف شده است.

به همین دلیل فعالان اجتماعی فضای مجازی با راه اندازی هشتکی به نام «ابو الغیط» به بیان دیدگاه ها و مواضع منتقدانه خود در قبال این انتخاب پرداخته و تصاویر معروف وی را درحال لبخند زدن به لیونی و دست دادن با وی منتشر و از او به عنوان دوست اسرائیل و دوست لیونی یاد کردند.

این انتقادات و محکومیت ها صرفا فعالان اجتماعی و فضای مجازی را شامل نمی شد، بلکه مقامات مسئول تعدادی از کشورهای عربی این انتخاب را زیر سوال بردند.

«محيي الدين عميمور»، سفیر اسبق الجزایر در اسلام آباد این انتخاب را رسوایی دیپلماتیک و ضربه ای مهلکی توصیف کرد که مصر به گوش جهان عرب نواخت، چون بدترین گزینه ای بود که یک کشور عربی که پرچمدار و طلایه دار جهان عرب و اسلام است، می تواند، پیشنهاد کند.

همچنین ابو الغیط به عنوان بخشی لاینفک از نظامی شمرده شد که مردم مصر در ژانویه 2011 آن را سرنگون کردند و نماد بدترین و تاریک ترین دوره های دیپلماتیک مصر شمرده می شود، چون در دوره وزیری خارجه ابو الغیط، قاهره در هیچ یک از نشست های اجلاس سران آفریقا شرکت نکرد و هیچ اقدام ارزنده ای توسط او در این برهه زمانی انجام نشد، به گونه ای که در دوران ریاست سرتیپ «عمر سلیمان»، بر دستگاه اطلاعات مصر، وزارت خارجه به وزارتخانه ای زاید مبدل شده بود.

«ایمن نور»، رئیس حزب «غد الثوره» مصر انتخاب ابو الغیط به سمت دبیرکلی اتحادیه عرب را بدترین گزینه ممکن برای تصدی این سمت پس از پایان دوره العربی توصیف کرد.

«عبد الرحمن یوسف»، شاعر معروف مصری نیز انتخاب ابو الغیط به دبیرکلی اتحادیه عرب را تبریک و در توئیت خود به این منظور نوشت که به نام خود و مقاومت و یاران و هواداران آن به رژیم صهیونیستی به خاطر انتخاب ابو الغیط به این سمت تبریک می گوییم.


اهداف پشت پرده انتخاب ابو الغیط به دبیرکلی اتحادیه عرب

صرف نظر از مواضع و دیدگاه های خصمانه ابو الغیط در قبال قضیه فلسطینی و مقاومت فلسطینی، وی به داشتن مواضع ضد ایرانی معروف است و این موجب می شود، تاکید کرد، انتخاب وی بیشتر گزینه ای سعودی بوده تا مصری.

احمد ابو الغیط وزیر خارجه اسبق مصر به علت داشتن مواضع تند علیه نقش ایران در منطقه، در واقع فقط گزینه مورد نظر مصر برای تصدی سمت ریاست اتحادیه عرب نبود، بلکه گزینه سعودی ها نیز شمرده می شد که در شرایط کنونی در کشمکش و تنش با ایران هستند.

از سوی دیگر، ناظران انتخاب ابو الغیظ برای مرحله ‌ای که اتحادیه عرب در آن به سرمی ‌برد، را بسیار مناسب می بینند، چراکه سوابق عملکرد دیپلماتیک وی فارغ از هرگونه موفقیت قابل بیان است و اکنون اوج سر درگمی جهان عرب است.

همچنین مواضع ضد فلسطینی ابو الغیط تاکید می کند که انتخاب وی با هدف دور شدن هرچه بیشتر کشورهای عربی از قضیه فلسطینی و در مقابل نزدیکی بیش از پیش به رژیم صهیونیستی و عادی سازی روابط با آن صورت گرفته است.