راشاتودی: برای شروع از آخرین رویدادها شروع میکنیم. ارتش عراق و شبه نظامیان شیعه، داعش را در تکریت تقریبا شکست دادند، ولی داعش اخیرا در رمادی اعلام پیروزی کرده است، یک شهر راهبردی، و هنوز فلوجه و موصل را در کنترل دارد. حال، با در نظر گرفتن کارزار هوایی ائتلاف با مستشارانی که در حال تعلیم ارتش عراق هستند، با کمکهای تسلیحاتی بین المللی- چطور داعش هنوز ادعای کنترل بر مناطق را دارد؟ چرا داعش همچنان پیروزی به دست میآورد؟
الغبان: خب بگذارید اول واژهها را اصلاح کنم: ما شبه نظامی شیعه نداریم، ما حشد الشعبی (بسیج مردمی) داریم. این شکل از رزمندگان و نیروی آن ها توسط دولت ایجاد شده است، با اختیارات بالا. مراجع مذهبی خواستار آمدن و الحاق مردم به نیروهای دولتی شدند تا از سرزمینهایمان دفاع کنند، تا از حاکمیت ما دفاع کنند.
راشاتودی: فقط برای اطمینان، آیا منظور شما فراخوان دولت برای پیوستن داوطلبان به جنگ با داعش است؟
الغبان: درست است. ما اکنون یک لایحه را در مجلس در دست بررسی داریم با عنوان «گارد ملی»، که قرار است همه افراد داوطلب را شامل شود.
راشاتودی: تعداد زیادی داوطلب به این فراخوان پیوستهاند؟
الغبان: البته. بیش از 60000 نفر به کارزار پیوستند و میتوانیم بگوییم که نیروی اصلی که اکنون از عراق و از مناطق کشور دفاع میکند، و همه این شهرها و نواحی را آزاد میکند، حشد الشعبی است. آنها دوشادوش نیروهای دولتی میجنگند.
راشاتودی: آیا شما از نیروهای بینالمللی هم استقبال میکنید؟
الغبان: نخست وزیر، فرمانده کل نیروهای مسلح، به صراحت اعلام کرد که به نیروی خارجی زمینی نیاز نداریم. ما نیروی کافی برای دفاع از مناطق خود داریم، ولی از هر حمایتی از طرف جامعه بین المللی و از پوشش هوایی استقبال میکنیم. ولی همان طور که میدانید ما در بخش دفاع هوایی کمبود داریم، پس از هر حمایتی در این زمینه استقبال میکنیم، به ویژه در خشکاندن جریان مالی و جذب نیروی داعش.
راشاتودی: به نظر شما، مشکل چیست که نمیتوانید در حال حاضر داعش را شکست دهید؟
الغبان: مسلما ارتش و نیروهای امنیتی ما کاملا مهیا نبودند. آنها برای نبردهای این چنینی ساخته نشده بودند، منظورم برای جنگ چریکی است، جنگ شهری. بنابر این ارتش ما آماده نبود. از تجهیزات متناسب برای این جنگها برخوردار نبود. ولی حالا، با کمک داوطلبان، نیروهای ما که اکنون روحیه نبرد را دوباره به دست آوردهاند، در حال آزادسازی بسیاری از مناطق هستند. هنوز هم جنگ جریان دارد. در جنگ گاهی میبرید و گاهی میبازید. پس، میپذیرم مشکلاتی در رمادی هست. در آخرین نبرد، نیروهای ما نتوانستند منطقه را حفظ کننند و عقب کشیدند. حال نیروها تقویت شدهاند و شهرها را آزاد میکنند.. ما امیدواریم.
راشاتودی: آقای وزیر، شما خودتان در جبهه بودید؟
الغبان: بودم.
راشاتودی: واقعا؟ داعش چطور میجنگد؟ چطور سازماندهی شده است؟ چه قدر مجهز شدهاند؟ میتوانید به ما بگویید؟
الغبان: اصلیترین تاکتیک داعش، استفاده از خودروها و زرهپوشهای پر از مواد منفجره است. این تاکتیک در بعضی جبههها هم موثر است، ولی اطمینان میدهیم که میتوانیم بر آن غلبه کنیم. این یک برگ برنده برای آنها نیست، چرا که ما مردان بسیار شجاعی داریم، سربازانی که میتوانند بر این تاکتیک فایق شوند. ولی گاهی پیش میآید که آنها تاکتیکهایی را برای نابودی منطقهای بزرگ و ایجاد آشوب به کار میبرند و البته از نیروهای محلی هم کمک میگیرند....
راشاتودی: در این باره صحبت خواهیم کرد، ولی قبل از آن که به این بپردازیم، یادم میآید که در 2007، در استان الانبار، که میدانید به نوعی دروازه بغداد و اکنون در کنترل دولت اسلامی است، سنیها به پاخاستند و جهادیها را از عراق بیرون کردند. چرا این اتفاق الان نمیافتد؟ فکر میکنید آنها الان طرف داعش هستند؟
الغبان: قطعا نه. قطعا نه. میتوانم به شما اطمینان بدهم که در عراق ما مناقشه فرقهای بین مردم نداریم. این سیاستمداران هستند که سعی میکنند با استفاده از این نوع منازعات یا استفاده از مشکلات موجود، گاهی، در برخی از استانها، برای کسب قدرت استفاده کنند. در همه جای عراق مشکلات هست، کمبود خدمات هست. آنها سعی میکنند از این مسایل استفاده کنند و جوری جلوه دهند که بین فرقهها و مذاهب در عراق مناقشه هست. ولی میتوانم اطمینان دهم که چنین چیزهایی در میان نیست.
راشاتودی: پس چرا الان سنیها برنمیخیزند؟ چرا الان علیه داعش بلند نمیشوند و آنها را از عراق بیرون نمیکنند؟
الغبان: ما تعداد زیادی داوطلب داریم که به نیروهای ما در الانبار و صلاحالدین پیوستهاند و الان در موصل و مناطق آزادشده یا مناطقی که تحت کنترل داعش نیستند، هزاران تن از مردم سنی به عنوان داوطلب به حشدالشعبی و هزاران نفر به ارتش و پلیس پیوستهاند. آنها بعد از فرار از موصل، برگشتند و به نیروهای دولتی ملحق شدند. وقتی داعش به منطقهای حمله میکند، بسیاری از مردم منطقه از منطقه میگریزند- برای مثال، در خود موصل، بعد از سقوط، حدود نیم میلیون سنی از شهر گریختند. آنها نمی توانستند بمانند. داعش حتی علیه قبایل سنی هم عمل میکرد. در بسیاری از مناطق، آنها صدها نفر از سنیها را کشتند. به اعتقاد من داعش از حمایت سنیها برخوردار نیست، ولی گاهی از شرایط به نفع خود استفاده میکند.
راشاتودی: فکر میکنید به عنوان دولت میتوانید کار بیشتری انجام دهید تا حقیقتا قبایل سنی را که طرف شما نیستند، به سوی خود جذب کنید؟
الغبان: ما روی آشتی کار میکنیم.....
راشاتودی: چطور این کار را میکنید؟
الغبان: نبرد با داعش تنها یک نبرد نظامی نیست.
راشاتودی: ما باید روی وجه سیاسی هم کار کنیم تا قبایل سنی را جذب و راهی برای تعامل با آنها پیدا کنیم....
......
راشاتودی: شما فکر میکنید که کمکهای لازم را از جامعه بینالمللی دریافت میکنید؟ عراق در حال حاضر به چه چیز بیشتر از همه نیاز دارد؟
الغبان: همانطور که گفتم و الان تکرار میکنم، ما به هیچ نیروی زمینی (خارجی) نیاز نداریم. ما به قدر کافی برای دفاع از سرزمین خود نیرو داریم، برای آزادی مناطق، ولی حمایتی که واقعا به آن نیاز داریم، پوشش هوایی و حملات هوایی است، چرا که کمبود نیروی هوایی داریم. نیاز داریم که جامعه بینالملل و همه کشورها به ما در خشکاندن منابع داعش و شبکه عضوگیری آن کمک کنند چرا که میدانید که داعش متکی به جذب نیرو از دهها کشور در سرتاسر دنیاست و بهترین کار متحد شدن و همکاری از سرتاسر جهان برای توقف عضوگیری آن، از بین بردن منابع مالی، توقف حمایت رسانهای و سیاسی از آنهاست. گاهی در میدان نبرد اصل کار مساله روانی است. رسانهها این کار را به نحو موثری انجام میدهند. داعش ابزار زیادی برای انجام این کار دارد. پس باید جلوی آنها را بگیریم...
راشاتودی: ایران در واقع اولین کشوری بود که به شما در جنگ با داعش کمک کرد، به شما سلاح داد، به شما مشاوره نظامی داد- به نظر شما، چه کسی در این مقطع بیشتر از همه به عراق کمک کرد؟ ایران یا آمریکا؟ از چه کسی بیشتر کمک میگیرید؟
الغبان: اوضاع بعد از سقوط موصل بسیار دشوار بود. ما در شرایطی بودیم که بغداد تهدید می شد. ما از هر کمکی استقبال می کردیم. ایران اولین کشوری بود که به عراق کمک کرد و به عراق دست یاری داد. حتی وقتی کردها تهدید بسیار نزدیکی را نسبت به اربیل احساس میکردند، اولین محمولههای مهمات از ایران به دستشان رسید، نه از کشور دیگری. خب ادعای زیادی از سایر کشورها داشتیم که به عراق کمک میکنند، ولی در عمل میتوانم بگویم که صراحتا ایران در هر زمینهای اولین کمک کننده به عراق بود.
راشاتودی: و احتمالا بیشتر از هر کشور دیگری هم به شما کمک کردند.
الغبان: جامعه بینالمللی، به ویژه نیروهای ائتلافف کمککننده بودند و پشتیبانی و حملات هوایی داشتند. نمیشود گفت که کمککننده نبودند؛ ولی نقطه تعیینکننده در پیروزیها و آزادسازیها، حضور سربازان حاضر در میدان و مستشاران ایرانی بود. مهمات خیلی به ما کمک کرد.
راشاتودی: «اشتون کارتر»، وزیر دفاع امریکا گفته که درباره دخالت ایران در نبرد با داعش، نگران است. شما گفتید که داعش یک تهدید مشترک برای همه است، پس ایا نباید هر کمکی که میتوانید بگیرید؟ چرا آمریکا این قدر درباره کمک ایران به شما حساس است؟
الغبان: مساله این است: داعش تهدیدی برای همه است. البته تهدیدی برای ایران هم هست. ما مرزی به وسعت 1200 کیلومتر با ایران داریم. ایران تهدید را بسیار نزدیک احساس میکند، بیشتر از هر کشوری، پس در این تهدید شریک است و به ما یاری میرساند. ما از هر کمکی استقبال میکنیم. ما قصد نداریم وارد دعوای سایر کشورها بشویم. ما به عنوان یک کشور مایلیم که خود را ورای هر قطببندی در منطقه ببینیم، قطببندی بین ایران و دیگر کشورها.. ما میخواهیم سرزمین خود را آزاد کنیم. میخواهیم از حاکمیت خود دفاع کنیم..
راشاتودی: کاخ سفید راهبرد خود را در عراق، یک موفقیت میداند، این طور است؟
الغبان: راهبرد ما داشتن رابطه خوب....
راشاتودی: نه، نظر خودتان را بگویید. آیا راهبرد آمریکا در عراق موفق است؟
الغبان: آمریکاییها با ما درباره داعش احساس مشترک دارند، تهدید داعش، تهدید کل جهان است. ما در بسیاری از چیزها درباره داعش با آمریکایی ها اشتراک نظر داریم.....
راشاتودی: نه، تهدید نه (این که تهدید هست را همه قبول داریم)، راهبرد امریکا برای از بین بردن این تهدید در عراق موفق بوده؟
الغبان: داشتم همین را میگفتم. ما این نظرات را (از امریکاییها) میشنویم، ولی روی زمین احساس میکنیم که حمایت کافی برای از بین بردن داعش وجود ندارد.
راشاتودی: از امریکاییها چه میخواهید؟ چون گفتید که نیاز به نیروی زمینی آمریکایی ندارید، چون احساس میکنید عراقیها تنها کسانی هستند که باید جنگ با داعش را رهبری کنند- پس چه چیز دیگری از آمریکا میخواهید؟
الغبان: ما میخواهیم که به نابودی داعش کمک کنند، نه مهار آن.
راشاتودی: چه طور؟ دقیقتر میتوانید بگویید؟ بمباران هوایی بیشتر نیاز دارید؟
الغبان: بمباران و حملات هوایی. آنها این کار را میکنند، ولی به صورت محدود. ما به هدف قرار دادن دشمن نیاز داریم. آنها (آمریکاییها) تجهیزات کافی را برای هدف قراردادن دشمن نیاز داریم. ما بیشتر از اینها انتظار داریم. به علاوه، جامعه بین الملل، نیروهای ائتلاف و به ویژه آمریکا، میتوانند به ما کمک کنند تا فشار بیشتری روی کشورهایی بیاوریم که هنوز به داعش کمک میکنند، میدانید منظورم عضوگیری، جنگجویان خارجی و حمایت سیاسی و مالی از داعش است.
راشاتودی: آیا شما در حملات خود ضد داعش با پیشمرگهها همکاری میکنید؟ اگر آنها پیشنهاد کمک بدهند، شما استقبال میکنید؟
الغبان: قطعا. ما با کردها همکاری داریم....ما یک قرارگاه مرکزی تشکیل دادهایم تا برنامههای خود را برای آزادسازی نینوا و موصل در آینده با کردها هماهنگ کنیم.
........
راشاتودی: از روسیه چه انتظاری دارید؟
الغبان: این کمک میتواند به صورت همکاری و تبادل اطلاعات برای توقف عضوگیری داعش باشد، چرا که میدانیم «گردشگران» بسیاری هستند که از قفقاز و مناطقی این چنینی میآیند. روسیه میتواند این افراد را هدف قرار دهد. به علاوه، در زمینه تبادل اطلاعات، تامین اسلحه و مهمات، چون ما به دنبال تسلیحات متنوعی هستیم. نمیخواهیم متکی به تسلیحاتی خاص و از کشوری خاص باشیم. به علاوه آموزش، آموزش پلیس و آموزش ارتش هم هست. فکر میکنم زمینه های همکاری وسیع است و روسیه میتواند به خوبی کمک کند. البته در عرصه بینالملل، در مواضع و روابط سیاسی، روسیه میتواند نقشی سازنده و مهم داشته باشد.