گروه جهاد و مقاومت مشرق: «خانه نور ایرانیان بصیر» انجمنی برای رسیدگی به مشکلات جانبازان نابینا است. تشکلی غیر دولتی که خود جانبازان آن را راه اندازی کرده‌اند. شاید بتوان دلایل متعددی را برای تشکیل چنین محفلی که حالا به یک تشکل قدرتمند در حوزه جانبازان تبدیل شده است، نام برد. اما مهمترین آن خلأهای بزرگی است که در سایه کمکاری سایر نهادهای مرتبط با جانبازان و دستگاه‌های مسئول کشور ایجاد شده است. فعالیت‌های این انجمن و کارهای مختلفی که در حوزه جانبازان نخاعی کشور انجام داده‌اند، گواهی بر توانمندی و تاثیرگذاری آن‌ها در حوزه مدیریتی است. اعضای مدیریتی مجموعه ایرانیان بصیر همگی از نخبگان توانمند جامعه ایرانی محسوب می‌شوند که با ارائه طرح‌های جدید، مبدع کارهای شگفت انگیزی در حوزه جانبازان بوده‌اند. تولید نرم افزارهای پول شناس اسکناس ایرانی برای گوشی‌های همراه، تولید نرم افزار مکان یاب و قلم هوشمند چند منظوره قرآنی و لیبل خوان و نرم افزار خواندن متون و استفاده از اینترنت ویژه نابینایان تنها بخشی از نوآوری‌های این مجموعه است که توانسته نابینایان را در اتوماسیون اداری وارد کند. حالا فعالیت‌های عمده این انجمن فقط برای جانبازان بصیر نیست بلکه خدماتی را به کل جامعه نابینای کشور ارائه می‌کند. اعضای هیأت مدیره با قاطعیت معتقد است اگر حمایت مالی خوبی از آنان صورت بگیرد به راحتی می‌توانند در خاورمیانه تولید کننده تجهیزات نابینایان باشند.این جانبازان بیش از 11 سال است که با دغدغه رفع مشکلات جانبازانی شبیه به خود در کنار هم و در این ان جو او فعالیت دارند، در حالیکه هیچ کدامشان از آنجا حقوقی دریافت نمی‌کنند. تمام روزهای هفته را یا در انجمن هستند و یا به شهرستان‌ها برای پیگیری همین کارها سر می‌زنند. اما تنها چیزی که دریافت می‌کنند هزینه ایاب و ذهاب‌شان است. آن‌ها خالصانه و به دور از نگاه‌های مادی، افقی دور و چشم اندازی بلند مدت را برای نابینایان و خانواده‌های آنان ترسیم کرده‌اند و برای حل مشکلات و دغدغه این جانبازان می‌کوشند. نشست خبرگزاری تسنیم با 6 نفر از اعضای هیأت مدیره این انجمن در دفتر کار آنان فرصت مناسبی برای بررسی علل تشکیل این انجمن، عمده فعالیت‌های آنان و مشکلات عمده جانبازان نابینای کشور بود. بخش اول این میزگرد با محوریت معرفی اعضا و فعالیت‌های ابداعی آنان در تسنیم منتشر شد که در اینجا قابل مشاهده است. بخش دوم و پایانی این میزگرد با محوریت بررسی مشکلات این انجمن و خواسته‌ها و دغدغه‌های آنان در ادامه می‌آید:
پایش سلامت جانبازان بصیر در اردوهای خانه نور ایرانیان بصیر/ارائه امکانات ورزشی برای جانبازان
در بحث بهداشت و درمان در این انجمن چه فعالیت‌هایی تا کنون صورت گرفته است؟
محمود نظری(مسئول خزانه‌داری و تعاون و امور اجتماعی خانه نور ایرانیان بصیر): بحث نیازسنجی و مطالبات جامعه هدف است و در راستای آن تدوین قوانینی است که متناسب با مطالبات باید انجام شود؛ که بعضا پیشنهادی به بنیاد شهید و امور ایثارگران در لایحه از طریق دولت و پیگیری و اصلاح در کمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی از طریق خانه نور پیگیری می‌شود. در بحث بهداشت و درمان کارهای مختلفی انجام شده و در دستور کار قرار دارد یکی بحث پیشگیری است که معتقدیم بسیار بهتر از درمان است. یکی از کارهای حوزه پیشگیری این بود که در کنار اردوهای فرهنگی و کشوری این مجموعه که در شهرهای مختلف برگزار می‌شد، اقدامات پایش سلامت جانبازان بصیر و خانواده‌هایشان هم انجام می‌شده است. به عنوان مثال در مشهد یک تیم پزشکی با هماهنگی معاونت بهداشت و درمان بنیاد شهید تشکیل شد. پزشکان آمدند و جانبازان و خانواده‌هایشان را ویزیت کردند. آزمایشات متعدد انجام دادند و به صورت پرونده‌ای، کار پیگیری شد تا ببینیم جانباز بصیر علاوه بر بحث نابینایی با چه مشکلات دیگری مواجه است؟ تا بشود اقدامات لازم را برای پیشگیری زودتر انجام داد.
از دیگر کارهای خانه نور ایرانیان بصیر در این زمینه؛ کمک به سلامت جسمانی و روحانی جانبازان بود با توجه به اینکه این افراد تحرک بسیاری نداشتند باید کارهایی می‌کردیم که این تحرک را به افراد بدهیم و به این وسیله جلوی بسیاری از بیماری‌ها را که بر اثر کم تحرکی ایجاد می‌شود، بگیریم. پرداختن به ورزش جانبازان بصیر مثل شنا می‌توانست در بحث تحرک بسیار موثر باشد. این اقدام در استان‌ها انجام شد. در زمینه رشته‌های ورزشی مثل کوهنوردی هم که هر سال مسابقات کشوری انجام می‌شود. ارائه تجهیزاتی که بتواند به تحرک کمک کند مثل تردمیل، دوچرخه ثابت یا مثلا وزنه گویا که یک جانباز بتواند خودش را با آن وزن کند و از اضافه وزن خود جلوگیری کند. یا لوازمی مثل فشار سنج گویا. که بعضی از این‌ها را به صورت کشوری تحویل افراد دادیم. در این بخش هم فعالیت‌های خوبی انجام شده است. در بحث درمان هم باید می‌دیدیم چه کارهایی می‌بایست پیگیری شود تا نواقص برطرف شود؛ بیمه تکمیلی؛ دارو و...در این زمینه پیگیری می‌شود.
23 بانوی جانباز بصیر در کل کشور داریم
پایش سلامت جانبازان بصیر در چه سالی انجام شد؟
بار اول سال 84 بود که انجام شد اما بعد از آن از بنیاد شهید خواستیم که دوباره آن را انجام دهد. دو سال گذشته در تهران با یک بیمارستان قرارداد بسته شد و تمام جانبازان بصیر تهرانی به همراه همسرشان به آن بیمارستان رفتند و آزمایش‌ها انجام شد. ما این روال را در استان‌های دیگر هم پیگیری می‌کنیم.
از تعداد بانوان جانباز بصیر که در مجموعه شما عضویت دارند بگویید.
طاهری(نائب رئیس خانه نور ایرانیان بصیر و مسئول امور استان‌ها):مجموعا 23 بانوی جانباز بصیر در کل کشور داریم. 4 نفر در تهران و باقی در استان‌ها هستند. برخی علاوه بر نابینایی، دست یا پایشان نیز قطع است.همه آن‌ها جزء مجموعه ما هستند و با آن‌ها ارتباط داریم.
بالا رفتن سن جانبازان مشکلات آن‌ها را مضاعف کرده است/امروزه رسیدگی به مشکلات همسران و فرزندان جانبازان در اولویت است
بعد از گذشت 28 سال از اتمام جنگ تحمیلی، حالا امروز جانبازان بصیر ما بیشتر با چه مشکلاتی مواجه هستند؟ کارهایی که شما در این انجمن انجام می‌دهید موازی کاری با فعالیت‌های بنیاد شهید نیست؟
در مورد مشکلات فعلی؛ باید گفت امروز با توجه به بالا رفتن سن جانبازان بصیر مشکلات جسمی و بیماری‌ها و مسائل خانوادگی روز به روز بیشتر می‌شود و به نیازهای جدید ما اضافه می‌شود. نیازهای همسران جانبازان نیز یکی از مباحث مهم است. چون وظیفه همسری یک جانباز وظیفه طاقت فرسایی است که عوارض بسیاری برایشان دارد. مشکلات فرزندان جانبازان بصیر هم یکی از مهمترین دغدغه‌های ماست که فرزند جانباز وقتی تحصیلاتش به اتمام می‌رسد، کار می‌خواهد. مسکن می‌خواهد. باید ازدواج کند و این ازدواج مقدمات می‌خواهد. امروز یکی از دغدغه‌های ما بحث فرزندان، همسر و خانواده جانبازان بصیر است که اخیرا قوت گرفته است.
خانه نور ایرانیان بصیر تشکیل شد که بازوی مشورتی برای بنیاد شهید باشد. ما نیازهای خودمان را بهتر از یک بینا می‌توانیم شناسایی کنیم و با آن مواجه شویم. نه؛ موازی کاری نیست. ما مشاوره می‌دهیم و بنیاد بهداشت درمان انجام میدهد. اگر مثلا می‌گوییم اردوی فرهنگی برگزار شود ما که بودجه‌ای نداریم ما پیشنهاد می‌دهیم و معاونت فرهنگی بنیاد بودجه را میدهد. گاهی هم ما مجری کار می‌شویم لذا موازی کاری و تداخلی وجود ندارد.
خانه نور بازوی مشورتی برای تمام دستگاه‌های مرتبط با امور جانبازان است/مجلس، شهرداری، بنیاد شهید و آموزش عالی تعاملات خوبی با ما داشته‌اند
انتظار دارید چه نهادهایی بیشتر با شما همکاری کنند؟ چه نهادهایی در این مدتی که انجمن تشکیل شده، با شما همکاری خوبی داشته‌اند؟
سعید خورشیدی(مسئول امور حقوقی خانه نور ایرانیان بصیر): این خانه به نوعی بازوی مشورتی نه تنها برای بنیاد شهید بلکه برای دستگاه‌های دیگر مانند آموزش عالی در بحث تحصیلات هم هست. در زمینه ایاب و ذهاب دانشجویانی که جانباز بصیر هستند و امکاناتی که باید در اختیار این قشر (اعم از جانبازان و معلولین عادی) قرار داده شود، تعاملات خوبی صورت گرفته و خیلی از تقاضاها و مطالبات جامعه هدف را آموزش عالی انجام داده است.
در بحث قوانین هم با کمیسیون‌های مربوطه مجلس خصوصا کمیسیون اجتماعی، دوستان جلساتی داشتند که در بُعد اصلاح قوانین موجود یا تدوین قوانین جدید در مورد مباحثی که ما در آن‌ها قوانینی نداریم، مجلس تعاملات خوبی داشته است. همینطور شهرداری‌ها در بحث تردد معلولین در سطح خیابان‌ها و پیاده روها بعضا همکاری کرده‌اند. در مترو، خط کشی‌هایی قرار داده‌اند تا نابیناها از خط کشی برجسته مسیر خود را پیدا کنند. در برخی خیابان‌ها هم نوار برجسته‌ای تعبیه کردند تا معلولان نابینا بتوانند با گذاشتن عصا در آن مسیر راه خود را پیدا کنند. بر اساس نیازهایی که داریم با دستگاه‌های مختلف رایزنی می‌کنیم و آن‌ها با استدلال و منطق، می‌پذیرند برخی از خدمات به صورت کلی به قشر معلولین داده شود و این تعاملات ادامه خواهد داشت.
عقیقی(رئیس هیئت مدیره خانه نور ایرانیان بصیر): جانبازان بصیررضایت نسبی را در بدنه بنیاد شهید، از معاونت بهداشت و درمان و شخص دکتر عباسپور دارند. همه اذعان دارند یکی از معاونت‌های مستقیم در ارتباط با جانبازان دکتر عباسپور است که می‌شود به نیکی از ایشان یاد کرد.
از دستگاه‌های دولتی گله‌مندیم/وقتی ایثارگر وارد دستگاه دولتی می‌شود با نامهربانی رو به رو می‌شود/عملکرد ضعیف بخش ایثارگران دولتی
از عدم حمایت‌ها هم بگویید.
عقیقی(رئیس هیئت مدیره خانه نور ایرانیان بصیر): ما از دستگاه‌های دولتی گله‌مندیم. الان متاسفانه بخش ایثارگران دولتی دارد ضعیف می‌شود. وقتی یک ایثارگر وارد دستگاه دولتی می‌شود با نامهربانی رو به رو می‌شود. ایثارگران دستگاه دولتی نه تنها باید مدافع ایثارگران خود سازمان باشند، بلکه علاوه بر آن باید مدافع ایثارگرانی که به آن دستگاه هم مراجعه می‌کنند باشند اما این بخش خیلی دارد ضعیف می‌شود. ما از مجلس توقع داریم؛ قوانینی که امورات جانبازان و ایثارگران را تسهیل می‌کند باید مورد همت بیشتری واقع شود. از این موضوعات گله مندیم تا نمایندگان مجلس و شورای شهرها رسیدگی بیشتری داشته باشند.
یکی از تفاوت‌هایی که بین احزاب و ان جی او ها هست، این است که ان جی او ها نمی‌تـوانند کار سیاسی کنند، فقط می‌بایست کار صنفی بکنند. ما به عنوان یک ان جی اوی ایثارگری درست است که به طور مستقیم نمی‌توانیم وارد مسائل سیاسی شویم و منع قانونی داریم اما به مسائل فرهنگی ایثارگران که به مسائل سیاسی طعنه می‌زند؛ نیم نگاهی داریم. وقتی ادعا داریم که می‌خواهیم فرهنگ ایثار و شهادت را نشر دهیم باید تابع ولی امر مسلمین باشیم. همه زندگی ما به اطاعت محض از ولی امر گره خورده است. دیگر نمی‌توانیم بگوییم اینجا سیاسی است و ورود نکنیم. توقع داریم ارگان‌هایی که در امر رسیدگی به امور ایثارگران متولی هستند توجه بیشتر داشته باشند و فقط یک تابلو بالای سرشان نباشد.
علی رغم گذشت بیش از سه سال از تصویب قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران خیلی از بخش‌ها اجرایی نشده است
سعید خورشیدی(مسئول امور حقوقی خانه نور ایرانیان بصیر): وقتی یک قانونی تصویب می‌شود طبیعی است که باید مقدمات اجرایی شدن این قانون هم فراهم بشود. یک قانون به نام قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران بعد از گذشت هفت هشت سال نهایتا در اواخر سال 91 تصویب و ابلاغ شد. اما متاسفانه علی رغم اینکه بیش از سه سال از تصویب آن گذشته خیلی از بخش‌های این قانون اجرایی نشده است. مانند ماده 38 و 39 این قانون که بحث احکام ایثارگری است، هنوز اجرایی نشده تا امروز بنیاد شهید آمده بر اساس قانون خدمات کشوری یک حکمی را زده که این حکم خیلی پایین است و لذا قانون آمده گفته ستاد کل نیروهای مسلح شما بیایید برای ایثارگران حکم بزن سپاه تو هم برای نیروی خودت حکم بزن ارتش تو هم همینطور و بنیاد شهید تو بیا بخش غیرشاغلین و سازمان‌های دیگر بخش شاغلین را پیگیری کنند. با گذشت سه سال شاید برای حد دو سه هزار نفر از جامعه ایثارگری حکم زده و اجرا شده است. تا چیزی هم بگوییم می‌گویند بودجه نداریم.
به هر بخش که مراجعه می‌کنیم مسئولان می‌گویند بودجه نداریم/زمینه‌های اجرایی شدن قوانین فراهم شود
دولت باید بودجه کافی برای اجرای مواد قانون جامع را ببیند و به مجلس پیشنهاد دهد. چرا نمی‌دهد؟ مجلس هم که قانون را تصویب کرده است و می‌داند که این ماده فلان مقدار پول نیاز دارد چرا در هنگام تصویب بودجه این پول را به وزارتخانه ها یا بنیاد تخصیص نمی‌دهد؟ که امروز که ما به هر بخش که مراجعه می‌کنیم مسئولان می‌گویند بودجه نداریم. این یکی از مشکلاتی است که امروز جامعه ایثارگری با آن مواجه است.
در قانون گفته شده است به جانباز، همسر و فرزندش شرکت‌های هواپیمایی، قطار و اتوبوس بلیط نیم بها داده شود اما این قانون الان رعایت نمی‌شود و وقتی به سراغ سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوطه می‌رویم یا می‌گویند پول نداریم یا می‌گویند آئین نامه‌اش نیامده است. ما مشکلات این چنینی هم داریم که خواهش می‌کنیم وقتی قانونی تصویب می‌شود مسئولان زمینه‌های اجرایی شدن آن را نیز فراهم کنند.
جانبازانی که بابت بیش از 11 سال فعالیت تمام وقت، هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند
از نوع فعالیت‌های بخش بازرسی در خانه نور ایرانیان بصیر بگویید.
علیرضا مختاری(بازرس خانه نور ایرانیان بصیر): من چندین دوره در هیئت مدیره فعالیت می‌کردم. امسال به عنوان بازرس در خانه نور ایرانیان بصیر حضور دارم. لازم است این نکته را بگویم افراد در اینجا 11 سال است که در کنار هم فعالیت دارند این افراد هیچ کدامشان از این ان جی او حقوقی دریافت نمی‌کنند و تمام هفته را یا اینجا هستند و یا به شهرستان‌ها سر می‌زنند. تنها چیزی که دریافت می‌کنند هزینه ایاب و ذهاب‌شان است. حتی هزینه غذایی که اینجا می‌خوریم را دریافت نمی‌کنیم.
ما دو نفر بازرس هستیم که کارها را در خانه نور ایرانیان بصیر رصد می‌کنیم. وظیفه‌ای که ما داریم ایجاب می‌کند مراقب باشیم فعالیت‌ها از مسیر قانونی اساسنامه انحراف پیدا نکند. در عین اینکه کار می‌کنیم و مشکلات و معضلات جانبازان و خانواده‌هایشان را رصد می‌کنیم و در کنارش کار فرهنگی می‌کنیم باید حواس مان باشد هیچ اقدامی بر خلاف اساسنامه صورت نگیرد. اساسنامه کاملا اجرا شود. تصمیماتی گرفته نشود که مطابق آئین نامه نباشد.
ما مثلا 700 نابینا را باید رصد کنیم. مشکلات را بررسی کنیم. همایش برگزار کنیم. نیازها را می‌شنویم و دسته بندی کنیم و بعد در مجامع عمومی مشکلات را وارسی کنیم. همچنین برای افرادی که در شهرستان هستند تجهیزات فراهم کنیم و کارهای دیگری که مشکلات بسیاری دارد. بنیاد الان واقف است که این تشکل یکی از بهترین تشکل‌هاست و کمتر گروه دیگری در میان ایثارگران قدرت ان جی اوی خانه نور را دارد. خانواده‌های جانبازان با ما در ارتباط هستند. چون ما از جنس خودشان هستیم، حرف ما را راحت می‌پذیرند و راحت کنار می‌آیند و مشکلات راحت‌تر حل می‌شود.
ارتباط تنگاتنگی با دیگر تشکل‌های ایثارگری داریم/جانبازان بصیر دوست دارند رهبر معظم انقلاب را لمس کنند
همکاری با دیگر انجمن‌های ایثارگران چطور است؟ با چه تعداد از ان جی او های ایثارگران تعامل دارید؟
عقیقی(رئیس هیئت مدیره خانه نور ایرانیان بصیر): ارتباط ما با دیگر تشکل‌ها تنگاتنگ است. ما با رؤسای هیئت مدیره انجمن‌های بچه‌های قطع نخاع، دوپا قطع، شیمیایی، آزاده، خانواده معظم شهدا، فرزندان و همسران ارتباط داریم. یکسری از مواردی که بینمان مشترک است را با همه ماهنگ می‌کنیم و به مسئولانی که در این قضیه مسئولیت دارند انتقال می‌دهیم.
برنامه‌ای برای دیدار جانبازان بصیر با رهبر معظم انقلاب فراهم شده است؟
جانبازان بصیر دوست دارند دیدار جداگانه‌ای با آقا برایشان فراهم شود.چون امکانی که دوستان بینا در اختیار دارند دیدن چهره مقام معظم رهبری است. آن‌ها ابراز احساسات‌ها را می‌بینند ولی جانبازان بصیر ارتباط نگاهی را ندارند. به همین دلیل دوست دارند شخصا و خصوصی با ایشان دیدار داشته باشند و در واقع ایشان را لمس کنند. دوست دارند دفتر حضرت آقا و بنیاد شهید ملاقات دیگری را در این خصوص فراهم کنند.
