گروه ورزش مشرق – بیست و نهمین دوره جام حذفی ایران با قهرمانی ذوب آهن اصفهان به پایان رسید تا این تیم پس از استقلال و پرسپولیس سومین تیم پرافتخار این جام شود. استقلال هم با شکست در آخرین فینال برگزار شده، چهارمین ناکامی خود را در فینال تجربه کرد اما همچنان با 6 قهرمانی پر افتخارترین تیم این جام به شمار می رود.به همین بهانه فینال‌های جام حذفی در 15 دوره اخیر (با آغاز لیگ برتر) را مرور و جایگاه تیم های فینالیست هر دوره را در لیگ برتر بررسی کردیم و به نکاتی برخوردیم که خواندن آنها خالی از لطف نیست:
فصل 81-80: (قهرمانی استقلال)
فینال حذفی:
استقلال 4 – فجرسپاسی شیراز 3
بازی رفت: (2-1)
بازی برگشت: (2-2)
استقلال در این فصل که اولین دوره لیگ حرفه ای کشور بود در جام حذفی به فینال رسید و با شکست فجرسپاسی قهرمان دوره گذشته، برای چهارمین بار در تاریخ این جام قهرمان شد. شاگردان پورحیدری در حالی که می‌توانستند در دریافت جام دبِل کنند لیگ برتر را در هفته پایاینی از دست دادند و پس از پرسپولیس نایب قهرمان شدند.
فجر هم در پایان لیگ برتر اول در نهایت با کسب 27 امتیاز دهم شد.
فصل 82-81: (قهرمانی ذوب‌آهن)
فینال حذفی:
ذوب آهن 4 – فجر سپاسی شیراز 4 (پنالتی 6-5)
بازی رفت: (2-2)
بازی برگشت: (2-2)
در این سال فجر برای سومین بار متوالی (و دومین دوره همزمان با لیگ برتر) به فینال جام حذفی رسید و این بار هم دستش از قهرمانی کوتاه ماند و ذوب آهن اصفهان اولین قهرمانی خود را جشن گرفت.
در این فصل و در دومین دوره لیگ برتر ذوب‌آهن در نهایت با 34 امتیاز هشتم شد و فجر سپاسی شیراز با گرفتن 42 امتیاز عنوان چهارمی را بدست آورد.
* سال 82 دومین ناکامی فجر در دو فینال پیاپی حذفی رقم خورد.
فصل 83-82: (قهرمانی سپاهان)
فینال حذفی:
سپاهان 5 – استقلال 2
بازی رفت: (3-2)
بازی برگشت: (2-صفر)
سپاهان در سومین دوره لیگ برتر با 39 امتیاز در رده ششم جدول قرار گرفت و در مقابل استقلال بازهم صاحب عنوان نایب قهرمانی شده بود. این اولین قهرمانی زردپوشان در تاریخ جام حذفی به شمار می رفت.
* در این فصل استقلال هم در جام حذفی و هم در لیگ برتر نایب قهرمان شد و نتوانست جامی بالای سر ببرد.
فصل 84-83: (قهرمانی صبا باتری)
فینال حذفی:
صباباتری 2 – ابومسلم 2 (پنالتی 4-2)
بازی رفت: (1-1)
بازی برگشت: (1-1)
در این فصل صباباتری و ابومسلم برای اولین بار به فینال جام حذفی رسیده بودند. صبا باتری با سابقه نه چندان طولانی در فوتبال ایران مقابل تیمی ریشه دار باید به میدان رفت و در نهایت قهرمان شد. صبا در این فصل در چهارمین دوره لیگ برتر با 35 امتیاز نهم شد و ابومسلم با 38 امتیاز یک پله بالاتر از رقیب خود و با عنوان هشتمی به کار خود در لیگ برتر چهارم پایان داد.
فصل 85-84: (قهرمانی سپاهان)
فینال حذفی:
سپاهان 2- پرسپولیس 2 (پنالتی 4-2)
بازی رفت: (1-1)
بازی برگشت: (1-1)
در حالی که پرسپولیس در لیگ برتر حال و روز خوبی نداشت و با 32 امتیاز (در این فصل 6 امتیاز از پرسپولیس کسر شد) در پایان لیگ به رتبه‌ای بهتر از سیزدهمی نرسیده بود باید در فینال جام حذفی مقابل سپاهانی قرار می‌گرفت که با 43 امتیاز در لیگ برتر پنجم، هفتم شده بود. با شکست سرخپوشان در فینال ناکامی آن ها تکمیل شد.
* سپاهان در سال 85 برای دومین بار با پنالتی جام را از دستان سرخابی‌ها درآورد.
فصل 86-85: (قهرمانی سپاهان)
فینال حذفی:
سپاهان 4 – صباباتری صفر
بازی رفت: (یک – صفر)
بازی برگشت (3-صفر)
در این فصل سپاهان در حالی برای دومین سال پیاپی به فینال جام حذفی راه یافت که در لیگ برتر ششم به رتبه‌ای بهتر از پنجمی نرسیده بود و در مقابل صبا باتری در حالی دومین فینال خود را تجربه می‌کرد که در لیگ سیزدهم شده بود.
* سپاهان برای دومین سال متوالی قهرمان جام حذفی باشگاه‌های کشور شد.
فصل 87-86: (قهرمانی استقلال)
فینال حذفی:
استقلال 3 – پگاه یک
بازی رفت: (صفر – یک)
بازی برگشت: (3 – صفر)
استقلال که فصلی کابوس وار را پشت سر گذاشته بود و لیگ برتر را با رتبه سیزدهمی به پایان رسانده بود در فینال جام حذفی به دنبال جبران بود. در مقابل پگاه گیلان هم شرایط بهتری از استقلال نداشت چراکه آنها هم با کسب 38 امتیاز در لیگ برتر هفتم پانزدهم شده بودند.
فصل 88-87: (قهرمانی ذوب‌آهن)
فینال حذفی:
ذوب‌آهن 5 – راه‌آهن 2
بازی رفت: (صفر – یک)
بازی برگشت: (5- یک)
ذوب‌آهن که در هفته پایانی قهرمانی در لیگ برتر را به خاطر تفاضل گل کمتر به استقلال هدیه داده بود در فینال جام حذفی باید مقابل راه‌آهنی قرار می‌گرفت که در رده پانزدهم جدول قرار گرفته بود و کار آسانی برای رسیدن به قهرمانی در پیش داشت.
* ذوب‌آهن درست وضعیتی مشابه استقلال در لیگ برتر نخست پیدا کرد. ذوبی‌ها در حالی جام حذفی را بالای سر بردند که قهرمانی لیگ برتر را در هفته پایانی از دست داده بودند.
فصل 89-88: (قهرمانی پرسپولیس)
فینال حذفی:
پرسپولیس 4 – گسترش فولاد تبریز یک
بازی رفت: (یک- صفر)
بازی برگشت: (3-یک)
نکته مهم فینال سال 89-88 حضور یک تیم لیگ یکی در فینال جام حذفی باشگاه‌های کشور بود. پرسپولیس در دوره نهم لیگ برتر با 53 امتیاز چهارم شد و گسترش فولاد هم از لیگ یک به فینال رسیده بود.
* پس از 16 سال یک تیم از سطحی پایین‌تر از سطح اول فوتبال کشور به فینال جام حذفی رسید. گسترش فولاد برای رسیدن به فینال به ترتیب تیم‌های تراکتورسازی تبریز، داماش گیلان، مس رفسنجان و ذوب‌آهن اصفهان را از پیش رو برداشته بود.
فصل 90-89: (قهرمانی پرسپولیس)
فینال حذفی:
پرسپولیس 4 – ملوان 3
بازی رفت: (4-2)
بازی برگشت: (یک – صفر)
در این فصل پرسپولیس برای دومین سال متوالی به فینال جام حذفی رسید. پرسپولیس در حالی در جام حذفی مقابل ملوان به میدان رفت که در لیگ برتر دهم با 58 امتیاز چهارم شده بود و ملوان هم با 48 امتیاز رتبه هشتم را از آن خود کرده بود.
* پرسپولیس برای دومین سال متوالی با پیروزی در فینال حذفی جام قهرمانی را بالای سر برد.
فصل 91-90: (قهرمانی استقلال)
فینال حذفی:
استقلال صفر – شاهین بوشهر صفر (پنالتی 4-یک)
در این فصل استقلال با 66 امتیاز در لیگ برتر سوم شد و این در حالی بود که تنها یک امتیاز از قهرمان لیگ کمتر داشت. استقلال در فینال جام حذفی به مصاف شاهین بوشهری رفت که در لیگ یازدهم با 33 امتیاز هفدهم شده و به لیگ دسته اول باشگاه‌های کشور سقوط کرده بود.
* شاهین بوشهر در حالی فینالیست جام حذفی بود که با عملکرد ضعیف در لیگ برتر سقوطش به لیگ دسته اول قطعی شده بود.
فصل 92-91: (قهرمانی سپاهان)
فینال حذفی:
سپاهان 2 – پرسپولیس 2 (پنالتی 4-2)
سپاهان در این فصل با 64 امتیاز سوم شده بود و در مقابل پرسپولیس که خاطره خوشی از رویارویی با سپاهان در فینال جام حذفی نداشت با کسب 50 امتیاز در لیگ دوازدهم رتبه هفتم را کسب کرده بود.
* برای دومین بار پرسپولیس در فینال حذفی مقابل سپاهان قرار گرفت و جام را از دست داد.
* پرسپولیس در هر دو بازی با سپاهان 2 بر 2 مساوی کرد و در ضربات پنالتی با نتیجه مشابه 4 – 2 بازی را واگذار کرد.
فصل 93-92: (قهرمانی تراکتورسازی)
فینال حذفی:
تراکتورسازی یک – مس کرمان صفر
تراکتورسازی تبریز برای اولین بار در تاریخ برگزاری مسابقات لیگ برتر به مرحله فینال جام حذفی رسید. تراکتور در لیگ سیزدهم در نهایت با 45 امتیاز ششم شد و مس کرمان، حریف این تیم در فینال حذفی با 22 امتیاز شانزدهم شد و به لیگ دسته اول سقوط کرد.
* برای دومین بار تیم راه یافته به فینال جام حذفی در همان سال به لیگ پایین‌تر سقوط کرد.
فصل 94-93: (قهرمانی ذوب‌آهن)
فینال حذفی:
ذوب‌آهن 3 – نفت تهران یک
ذوب‌آهن در لیگ چهاردهم با 53 امتیاز چهارم شد و نفت تهران، حریف این تیم در فینال حذفی نیز با 58 امتیاز عنوان سومی را کسب کرد.
* دو تیم در لیگ برتر در هفته‌های پایانی کورس نزدیکی برای کسب سهمیه آسیایی داشتند که در نهایت نفت از لیگ سهمیه حضور در پلی‌آف را دریافت کرد و ذوب‌آهن با قهرمانی در جام حذفی مستقیما به لیگ قهرمانان آسیا راه یافت.
فصل 95-94: (قهرمانی ذوب‌آهن)
فینال حذفی:
ذوب‌آهن یک – استقلال تهران یک (پنالتی 5 – 4)
ذوب‌آهن اصفهان امسال با کسب 46 امتیاز رتبه‌ای بهتر از ششمی را در لیگ برتر بدست نیاورد به همین خاطر برای کسب سهمیه تنها چشم به قهرمانی در جام حذفی داشت. در مقابل استقلال تهران با 52 امتیاز در لیگ پانزدهم سوم شد و حضورش در پلی‌آف لیگ قهرمانان آسیا قطعی بود.
* پس از پرسپولیس و سپاهان، ذوب‌آهن سومین تیمی است که در دو سال متوالی جام قهرمانی حذفی را بالای سر برده است.
نکات جام حذفی در 15 سال اخیر:
* استقلال با 5 بار حضور در فینال جام حذفی از این حیث رکورددار است.
* سپاهان و ذوب‌آهن با رکورد صد در صدی در فینال جام حذفی رکورددار هستند به طوریکه دو تیم اصفهانی در 15 سال اخیر هر کدام 4 بار به فینال راه یافته و هر 4 بار به عنوان قهرمانی این مسابقات دست یافته‌اند.
* پرسپولیس هم 4 بار به فینال این مسابقات راه یافته که از این تعداد حضور تنها دو بار موفق به قهرمانی شده است.
* هر دو نایب قهرمانی پرسپولیس در جام حذفی با شکست این تیم با نتایج کاملا مشابه و مقابل سپاهان رقم خورده است.
