گروه بین‌الملل مشرق- «به عنوان نماینده بزرگترین دموکراسی، این توفیق را دارم که با رهبران کهن‌ترین دموکراسی سخن بگویم». این را نارندرا مودی در سفر سه‌روزه‌اش به واشنگتن، در آغاز سخنان خود با کنگره‌نشینان آمریکایی پس از سه دقیقه تشویق گفت.

مودی که پنجمین نخست‌وزیر هندیِ مهمان کنگره است، بیش از هر چیز بر ارزش‌های مشترک میان دو ملت انگشت نهاده و ادامه داد «مردمان ما ممکن است تاریخ، فرهنگ و باورهای متفاوتی داشته باشند، اما باور ما به دموکراسی برای ملت و آزادی برای شهروندان،‌ مشترک است».

تأکید چندباره مودی بر این مسأله شاید برای نشان‌دادن وجه تفاوت هند با قدرت دیگر آسیایی، یعنی چین بود که تقابل روزافزونش با آمریکا، فرصت خوبی به سیاست‌ خارجی دهلی داده است.

به گزارش سی‌ان‌‌ان، نارندرای 66 ساله تلاش کرد جذابیت‌های یک مدل توسعه‌ در آسیا را که همخوانی بیشتری با نظام اقتصادی غرب دارد، در چشم نمایندگان و سناتورهای ایالات متحده جلوه‌گر کند:«عجیب نیست که رئیس‌جمهور اوباما، روابط دوجانبه ما را پیوند تعیین‌‌کننده در قرن 21 خوانده است». شاید با این کار، اگر از حزب حاکم بر کنگره کسی به کاخ سفید راه یابد، خط اوباما را در تقویت روابط با هند کنار نگذارد و مودی را در رؤیایش که «توانمندسازی همه هندی‌ها تا سال 2020 بواسطه تغییرات اجتماعی و اقتصادی» است ، یاری دهد.


آمریکا البته با تقویت روابط اقتصادی خود با هند، در تلاش برای ایجاد شکاف در گروه بریکس است، گروهی که حدود 10 سال است با ائتلاف اقتصادی برزیل،‌ روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده و یکی از مهمترین اهدافش، ایجاد قدرت اقتصادی جدید در برابر غرب است. تجارت میان دو کشور از 6 میلیارد در سال 2009 میلادی به 107 میلیارد دلار در سال گذشته رسید. تنها یک مورد آن، 14 میلیارد دلار تسلیحات آمریکایی‌ که روانه هند شده است.

با این همه هنوز موانعی بر سر راه افزایش تعامل دو کشور وجود دارد که نمایندگان و سناتورها از آن گلایه دارند: برده‌داری در هند، عدم اعمال کامل حق مالکیت معنوی و همین‌طور محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در هند.

مودی پاسخ‌هایی برای این گلایه ها داشت:«یوگا که میراث فرهنگی هند است، بیش از 30 میلیون علاقمند در آمریکا دارد،‌ اما نه جناب رئیس، ما هنوز در مورد حق مالکیت معنوی خود در این مورد اقدام نکرده‌ایم». او برای اینکه منت هند را بر سر آمریکا کامل کند، ادامه داد بیش از سه میلیون آمریکاییِ هندی‌تبار وجود دارد که در بین بهترین «مدیر شرکت، استاد دانشگاه،‌ کیهان‌شناس، دانشمند، اقتصاددان و حتی قهرمان مسابقه تلفظ در Spelling Bee قرار دارند... آنها مایه قدرت شما هستند».

او برای نشان‌دادن روابط عمیق فرهنگی، «مکتب مبارزه مسالمت‌آمیز گاندی» را پروش‌دهنده «قهرمانی چون مارتین لوترکینگ» دانست.

امتیاز دیگری که رابطه با دهلی، می‌‌تواند برای واشنگتن تضمین کند، محدودکردن حضور نظامی پکن در دریای چین جنوبی است. در چند ماه اخیر، این منطقه حیاتی در ترانزیت کالا مایه اختلاف بین چین و هم‌مرزهای دریایی‌اش شده و پای آمریکا را بیش از پیش به منطقه باز کرده است.

مودی وقتی داشت به اصولش در سیاست خارجی یعنی «همکاری به جای سلطه‌طلبی، ارتباط به جای منزوی‌سازی، احترام به اشتراکات جهانی، همه‌جانبه‌گرایی به جای انحصارطلبی و از همه مهمتر، وفاداری به هنجارها و قواعد بین‌المللی» اشاره می‌کرد، به گزارش ایندین اکسپرس تلویحاً به منازعه بر سر دریای چین جنوبی پرداخت:«روابط قدرتمند میان هند و آمریکا می‌تواند صلح، پیشرفت و ثبات را از آسیا تا آفریقا و از اقیانوس هند تا آرام تضمین کند».

تقویت روابط دو کشور در ماه‌های اخیر، شرایط را برای اسلام‌آباد نیز دشوار ساخته و آن را مجبور به سخت‌گیری نسبت به میلیشیای مسلمان کرده است. مودی در جملاتی که تلویحاً به پاکستان و تا حدودی ایران اشاره داشت، گفت تروریسم «در همسایگی هند، جوجه‌کشی می‌‌کند. من اقدام اعضای کنگره آمریکا را در فرستادن پیام روشن به آنهایی که تروریسم را در گفتار و رفتارشان به خاطر منافع سیاسی‌ تقویت می‌‌کنند، تحسین می‌‌کنم. اینکه به آنها پاداش ندهیم، قدم اول برای پاسخگوکردن آنها در قبال اقدامات‌شان است».

نارندرا خواستار «همکاری امنیتی» هند و آمریکا برای «منزوی‌کردن» کسانی شد که «به تروریست‌ها پناه می‌دهند و از آنها حمایت سیاسی و مالی صورت می‌دهند». به نظر می‌رسد پیوندهای قوی میان چین و پاکستان،‌ زمینه موفقیت مودی را در تشویق سران آمریکا علیه همسایه غربی‌اش بیش از پیش فراهم ساخته است.

بعد از خواندن این جملات، اصلا عجیب نیست اگر بدانید آمریکا بیش از هر کشور دیگری مقصد سفرهای خارجی مودی بوده (4 بار) و تعداد سفرهای اوباما به هند نیز در تاریخ ریاست‌جمهوری آمریکا بی‌سابقه بوده است (2 بار). مودی طی دو سال نخست‌وزیری، دست‌کم 7 بار با اوباما دیدار کرده است.

منابع: