وزیر امور خارجه تصریح کرد: ما توانستیم بهانهها و موانعی که بر سر راه ملت قرار داشت از میان راه برداریم و البته این به معنای پایان بهانهجوییها و تلاش برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی ایران نیست، چون نه ذات کشورهای دیگر تغییر میکند و نه ما در حوزههای غیر هستهای مذاکره میکردیم.
ظریف با اشاره به توافق هستهای تأکید کرد: این توافق به این معنا نیست که دشمنیها و خصومتهای طرف مقابل پایان یابد زیرا آنها همواره جمهوری اسلامی ایران را مانعی بر سر راه خود میدانند، همچنین به این معنا نیست که طرف مقابل کارشکنیهای خود را کنار گذاشته باشد.
وزیر امور خارجه گفت: ما همواره همانطور که مقام معظم رهبری تأکید فرمودند باید بر اساس اعتماد به مردم و اعتماد به حمایت آنان و مقاومت مردم و اعتماد به خدا تلاش کنیم و با اعتماد به خدا تلاش کنیم که حق خودمان را از طرف مقابل بگیریم، از زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای تا به امروز به دنبال پیگیری حق ملت ایران بودهایم.
ظریف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه اگر بخواهیم دستاوردهای برجام را در زمینه مسائل اقتصادی بررسی کنیم اول باید بر این نکته تأکید داشته باشیم که اگر برجام نبود امروز شرایط اقتصادی ما در چه وضعی قرار داشت که بنده باید اعلام کنم اگر مذاکرات هستهای و برجام نبود، قرار بود که تحریمها افزوده شود، کمااینکه در طول مسیر چندین سال گذشته سال و ماهی نبود که تحریم جدیدی علیه ایران وضع نشود.
وی افزود: حتی با شرایط گذشته اگر روند اجرای تحریمهای قبلی علیه فروش نفت ایران ادامه مییافت، امروز جمهوری اسلامی ایران فروش نفتش به کمتر از 200 هزار بشکه رسیده بود و حتی فروش نفت ایران در آیندهای نزدیک به صفر میرسید بهطوریکه فروش نفت که در سال 90 به حدود 2.5 میلیون بشکه رسیده بود، بهتدریج به شکلی این حجم را پایین آوردند که در سال 92 فروش نفت بین 850 تا 900 هزار بشکه رسید و این روند بر اساس مصوبات تحریمی کنگره آمریکا که ما آن را غیرقانونی و ظالمانه میدانیم ادامه پیدا میکرد.
وزیر خارجه افزود: اما به برکت مقاومت مردم نهتنها این روند متوقف شد، بلکه همان طور که خدمت شما نمایندگان گزارش خواهم داد، تولید و صادرات نفت ما علیرغم بازار بد نفتی به بالاتر از 2 میلیون بشکه رسید که این مهم یکی از دستاوردهای بسیار خوب به شمار میرود.
ظریف ادامه داد: ما همواره باید شکرگزار هدایتهای رهبری، مقاومت مردم و توان ایران برای گرفتن حقوق مردم باشیم و خدای ناکرده چنین تصور نشود که اگر وضعیت قبل ادامه داشت، امروز شرایط بهگونهای دیگر بود، البته ما در دولت و گروه مذاکرهکننده از دستاوردها و پیشرفتهایی که داشتیم خوشحالیم،زیرا این دستاوردها در حدی بوده که باعث شده دوستان ما 3 سال قبل را فراموش کنند که این به خودی خود موهبت الهی است که دوستان فراموش کردند در 3 سال گذشته چه تحریمها و فشارها علیه این ملت بزرگ تحمیل میشد، اما این مردم بزرگ مقاومت کرده و این فضا و امکان را فراهم کردند تا در این محیط پر دغدغه منطقه با آرامش و امنیت بهسمت پیشرفت و اهداف اقتصاد مقاومتی پیش برویم.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به رفع مبنایی فشار و تحریمها گفت: حلوفصل مسئله PMD و ابعاد احتمالی نظامی که با همکاری بسیار خوب دستگاههای مختلف حاصل شد، مبنای تحریمها را از بین برد.
وی افزود: همچنین از لحاظ حقوقی لغو تحریمهای شورای امنیت و شورای حکام آژانس بینالمللی و تصمیمات آنها تماماً مبنای حقوقیشان را از بین برد و تصمیمات اتحادیه اروپا و دستورات اجرایی برای عدم انجام بسیاری از مصوبات کنگره تماماً باعث شده مبنای تحریمها از بین برود.
وزیر خارجه با اشاره به وجود آمدن شرایط مناسب نسبت به حضور کشورهای خارجی در ایران اظهار داشت: سرازیر شدن هیأتهای خارجی به ایران نشاندهنده این واقعیت است که دنیا ایران را محلی امن برای همکاری میداند و وظیفه ماست که این امنیت را به رخ دنیا بکشیم و همچنین وظیفه داریم به دنیا اعلام کنیم که ایران برای سرمایهگذاری خارجی و حضور گردشگران امنترین محیط است.
ظریف با اشاره به دستاوردهای عملی برجام گفت: زمانی که برجام و حتی قبل از آن توافق ژنو شروع به اجرا کرد، یعنی در آذرماه سال 92، دست کشور برای دستیابی به منابع مالی خودش باز شد.
وی ادامه داد: بر همین اساس ماهیانه 700 میلیون دلار وارد خزانه کشور بهصورت نقدی شد که البته نمیخواهم اینجا سیاهنمایی کنم، اما در آن زمان خزانه کشور پول نقدی زیادی نداشت.
وزیر خارجه تأکید کرد: یکی دیگر از دستاوردهای عملی برجام آزادی وجوه مسدود ایران بود، امروز ممکن است ما از مشکلات نقل و انتقالات بانکی صحبت کنیم که انشاءالله کمکم حل شده و بیشتر از آن هم حل خواهد شد، اما این واقعیت را کسی زیر سؤال نمیبرد که ما به منابع مالی خودمان دسترسی داریم و کسی نمیگوید منابع شما قابل دسترس نیست، باید تأکید کنم منابع جمهوری اسلامی ایران در خارج در دسترس است.
ظریف بیان کرد: امروز بانکهای زیادی بهطور فزاینده با جمهوری اسلامی ایران و بانک مرکزی ایران و سایر بانکها ارتباط بانکی ایجاد کردهاند و این ارتباطات رو به گسترش است.
وی تأکید کرد: البته در این حوزه موانعی ازجمله موانع موذیگرایانه مخالفان چه در بخش دولتی و غیردولتی آمریکا و همچنین مشکلات و موانعی به دلیل پیشرفت قوانین بانکی در طول 9 سال اخیر که ایران با سیستم بانکی جهان فاصله گرفته بود، وجود دارد.
وزیر خارجه گفت: در زمینه گشایش اعتبارات اسنادی یا همان LCها بر اساس آماری که تا 11 خرداد جمعآوری شده است، 4 هزار و 172 مورد گشایش اعتبارات اسنادی یا LC داشتهایم که هر روز این آمار در حال افزایش است.
ظریف افزود: بانکهای متعددی در اروپا، ژاپن و کره عواید نفتی ایران را از شرکت ملی نفت دریافت میکنند و شرکت نفت هم میتواند به آنها دسترسی داشته باشد.
وی تأکید کرد: مطالبات نفتی جمهوری اسلامی ایران که سالها خارج از دسترس ما بود به کشور برگشته است، بر همین اساس 5 میلیارد دلار بدهی شرکت اینوک امارات به کشور برگشته است.
وی ادامه داد: همچنین بیش از 2 میلیارد دلار بدهی شرکت شل به ایران که به بهانه تحریمها این وجوه را نزد خود نگه داشته بودند، به کشور بازگشته است.
وزیر خارجه افزود: همچنین 6 میلیارد دلار وجوه ایران که نزد هندیها بوده، بهتدریج به کشور برمیگردد البته تاکنون یک میلیارد دلار آن بازگشته و در آیندهای نزدیک این میزان کاملاً تسویه خواهد شد و تسویههای بدهی نفتی کشورمان با یونان و دیگر کشورها در حال انجام است.
ظریف با انتقاد از اینکه در اجرای برجام متأسفانه بیشتر به مشکلات و موانع تأکید میشود، افزود: این موانع هیچیک بعد از برجام ایجاد نشدهاند و موانعیاند که سالها ایجاد و انباشته شده است و دیوار بلندی از موانع را در برابر بخش خصوصی و دولتی ایران ایجاد کرده و امروز این موانع در حال درهم شکستن است.
وی گفت: موانع بر سر راه ایران هر روز در حال افزایش بود که از افزایش آنها جلوگیری کرده و بهشدت کاهش یافته است و اگر چیزی هم باقی مانده، بیشتر به مسائل فضاسازیها و مسائل روانی برمیگردد و این موضوع بسیار حساس است که ما نباید فضای روانی را تشدید کنیم، لذا باید فضای روانی را از بین ببریم؛ چراکه مخالفان ایران ازجمله رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی تمام تلاششان بر این است که به بانکها بگویند سرمایهگذاری در ایران ناامن است و باز کردن حساب در ایران به معنای از دست دادن امکانات است که البته ما باید اجازه دهیم که واقعیتهای ایران را ببینند که ایران امنترین و پرسودترین کشور در دنیا برای برقراری ارتباطات معقول و نه یکجانبه است.
ظریف تأکید کرد: ما نباید بلندگوی تبلیغات گروههای مخالف ایران باشیم، باید به بانکهایی که به ایران آمدهاند قوت قلب دهیم و به سایر بانکها واقعیتها را اعلام کنیم که شما از غافله عقب افتادهاید نه اینکه به بانکهایی که به ایران آمدهاند این القاء را انجام دهیم که شما در محیطی پرخطر حضور یافتید که امکان دارد هر لحظه تحریمها علیه ایران برقرار شود، لذا تأکید میکنم که ایرانهراسی که مبنای تحریمها بوده، از بین رفته است.
وی افزود: امروز باید از تمام ظرفیتهای خود برای پیشبرد اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم.
وزیر خارجه در بخش دیگری از سخنان خود بابیان اینکه هماکنون بیمههای صادراتی ما برقرار شده و مشکلات ما با همه بیمههای صادراتی حلوفصل شده است، گفت: همین روزها به لطف خداوند تمام اختلافات با بیمه هرمس هم حلوفصل میشود.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ایجاد خطوط اعتباری بین ایران و کشورهای دیگر گفت: ایجاد خطوط اعتباری توسط کشورها و بانکهای مختلف در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته که ما به دلیل وسواسی دولت از دو جهتِ ایجاد نکردن تعهدات بیجا و هدایت تعهدات بر اساس اولویتهای ایران نسبت به مذاکره این خطوط اعتباری دقت داریم، هماکنون حدود 40 میلیارد دلار خطوط اعتباری به کشورمان ارائه شده که امروز مؤسسات مختلف کشور مسئول مذاکره هستند.
وی ادامه داد: از ابتدای تاریخ ایران تا امروز تنها 60 توافق برای حمایت از سرمایهگذاری خارجی داشتهایم، اما 7 توافق نیز در همین 5 ماه اخیر صورت گرفته است.
وزیر خارجه تأکید کرد: تاکنون 3.6 میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران به ثبت رسیده، درحالیکه مقدار این سرمایهگذاریها بیشتر از این است، اما تا الان 3.6 میلیارد دلار آن تصویب و ثبت شده است.
ظریف خاطرنشان کرد: هماکنون موضوع بیمه نفتکشهای ایران حلوفصل شده است، البته مشکلات کوچکی باقی مانده که حل خواهیم کرد.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تحریمهای حوزه انرژی گفت: آنها بهرغم خود تحریمهای فلجکنندهای وضع کرده بودند تا بر اساس آن صادرات نفت ایران را به صفر رسانده و بازارهایی که با تلاش به دست ایران افتاده بود را به دست معاندین و مخالفان جمهوری اسلامی ایران قرار دهند. کما اینکه در سالهای گذشته این اتفاق افتاد و دولت سعودی با تمام سفاکی و بیرحمیاش توانست مقدار زیادی از بازارهای نفتی ما در دنیا را ببلعد.
وی افزود: امروز به لطف خداوند توانستهایم میزان صادرات نفت خود را از زیر 900 هزار بشکه به 2 میلیون بشکه رسانده و همچنین صادرات میعانات ما به 300 هزار بشکه رسیده است.
وزیر خارجه تصریح کرد: هماکنون شرکتهای معتبر بینالمللی به سمت ایران سرازیر شدهاند ازجمله شرکتهای فعال در حوزه نفت و فناوری که قبلاً وقتی به آنها مراجعه میکردیم، میگفتند نمیتوانیم با شما همکاری داشته باشیم، اما امروز نماینده این شرکتها در ایران هستند و در این شرایط این ما هستیم که بین شرکتهای مختلف رقابت ایجاد کردهایم و نه اینکه آنها برای ما تعیین تکلیف کنند.
ظریف با اشاره به بخش حملونقل کشور نیز تأکید کرد: ناوگان هوایی، کشتیرانی و ریلی در حال بازسازی است، فراموش نکنیم در شرایط عادی مذاکره و انعقاد و اجرای یک قرارداد چند میلیاردی، ماهها و سالها طول میکشد، درحالیکه ما ظرف 5 ماه توانستهایم بسیاری از این قراردادها را به مرحله خوبی برسانیم.
وی ادامه داد: ما البته موانع مخالفتها و کارشکنیها و شیطنتها را فراموش نکردهایم، قرارمان نبود که اختلافات مبنایی و اصولیمان را با دیگران حلوفصل کنیم، ما اعتقاد داشته و داریم که قدرت جمهوری اسلامی ایران بر اساس حفظ آرمانها، دیدگاهها و مبنای انقلاب و پیام و یادگار امام راحل(ره) و دستورات و راهنماییهای رهبری است.
وی تأکید کرد: ما نه قصد مذاکره در این حوزه را داشتیم و نه آمادگی در این زمینه را داشتیم، زیرا آن حوزهها بخشهای اختلافی ما باقی خواهد ماند.
ظریف تأکید کرد: تلاش همه ما این است با حفظ اصول و مبنای جمهوری اسلامی ایران که باعث شده این مردم در دنیا سربلند باشند، جلوی بهانهها را بگیریم، نباید بهانهتراشی و ایجاد فضا برای بهانهگیری کنیم.
وزیر خارجه بابیان اینکه باید فضای مناسب بهمنظور سرمایهگذاری خارجی و ترغیب سرمایهگذاران داخلی ایجاد کنیم، افزود: خوشبختانه فضای آرامی که به برکت نیروهای مسلح و دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی در کشورمان حاصل شده و ایران امنترین کشور منطقه محسوب میشود و همچنین به برکت حضور مردم در تمام صحنهها امید دشمنان جمهوری اسلامی و افراطیون را ناامید کرده و نباید اجازه دهیم این فضای پربرکت دستخوش نگاههای جناحی شود و به خاطر اختلافات جناحی، سرمایهگذار داخلی از انجام سرمایهگذاری ناامید شود و سرمایهگذار خارجی مورد القاء قرار گیرد که محیط ایران همچنان با تحریم آغشته است، لذا تأکید میکنم محیط ایران تحریمی ندارد.
وی ادامه داد: ما قرارمان نبود که با آمریکا معامله کنیم، قرار نبود تحریمها شرکتهای آمریکایی را برداریم، زیرا این عقب افتادن آمریکا در صحنه رقابت با ایران است، ما قرارمان این بود که مداخلات غیرقانونی آمریکاییها در ارتباطمان با بقیه دنیا را برطرف کنیم که به لطف خدا این کار انجام شد.
ظریف تأکید کرد: ما میبینیم وزیر خارجه آمریکا بهجای اینکه با قلدری بگوید ما تحریم میکنیم، ناگزیر میگوید ما تلاش میکنیم تحریمها را برداریم،کاری با بیصداقتی دولت آمریکا ندارم که یک روز افتخار میکردند که بر ایران تحریم بگذارند،اما امروز فرار میکنند از این اتهام که دارند تحریمها را علیه ایران ادامه میدهند، بههرحال این دستاورد بزرگی است و ما باید از این دستاورد برای پیشرفت و توسعه کشور و اعمال فشار بیشتر به بدخواهان انقلاب، اسلام و ایران که نتوانند بهانهجویی کنند، استفاده کنیم.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود و در پاسخ به سؤالات برخی از نمایندگان اظهار داشت: تعداد ال سیهایی که باز شده میزان سرمایهگذاری خارجی، میزان سرمایهگذاری ثبت شده در 5 ماه به صورت کامل توضیح داده شد. شما اگر با هر شرکتی که خودتان قبول دارید صحبت کنید، در خواهید یافت که هیچ قراردادی در طول 5 ماه به نتیجه نمیرسد. در 5 ماه کدام گشایش اقتصادی تا کنون ایجاد شده است؟
وی افزود: فعلاً 5 ماه از برجام گذشته است هر چند ما هیچگاه به آمریکا اعتماد نمیکنیم و مبنای قدرت ما سلطهستیزی است، ولی نباید تاریخ جمهوری اسلامی را تغییر دهیم مذاکرات هستهای به دستور رهبر معظم انقلاب و نظارت ایشان شکل گرفته و هنوز هم به همان شکل ادامه پیدا میکند.
وزیر امور خارجه همچنین تصریح کرد: ما این مذاکرات را اقتدار نظام و گرفتن بهانه از دشمن میدانیم نه اینکه استکبارستیزی خود را کنار گذاشته باشیم. علتی که برخی از تحریمهای ظالمانه آمریکا کماکان برقرار است استکبارستیزی ما است. علتی که عربستان و رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی تلاش میکند استکبار ستیزی و حمایت ما از مقاومت است؛ اینها سرمایههای انقلاب اسلامی که ما هیچگاه این سرمایهها را برای چند دلار از دست نخواهیم داد.
وی بر همین اساس اضافه کرد: ما روی اصولمان ایستادگی میکنیم و از این اصول کنار نخواهیم آمد لذا ما با شما نمایندگان موافقیم اصول و مبانی ما تغییر نمیکند. من خواهش میکنم آنچه که مسلمات انقلاب و نظام است را مورد خدشه و سوال قرار ندهید. کسی در این جمهوری اسلامی در هیچ دولتی جرأت تخطی از اصول و آرمانهای امام و انقلاب را نداشته و هیچگاه نخواهد داشت.
ظریف با بیان اینکه ما قدرت خود را بر اساس سلطهستیزی میدانیم، ادامه داد: ما گزارش مفصلی از دستاوردها و موانع طبق قانون در تاریخ 27 فروردین یعنی سه ماه پس از اجرایی شدن برجام ارائه دادیم گزارش بعدی را هم به موقع ارائه دادیم حال اگر شفاف نبود باید در جلسه مطرح شود و ما آمادگی این را داریم. گزارش بعدی را هم در 27 تیر ماه ارائه خواهیم داد و با صداقت کامل در آن گزارش همه موانع را گفتیم و باز هم ذکر خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه همچنین یادآور شد: عربستان به عنوان کشوری است که تلاش داشته جنایات خود را در یمن پیاده کند، عربستان در روزهای گذشته فضاحتی پیدا کرد و واقعاً باعث شرمندگی است که سازمان ملل اینگونه برخورد کرد ما این فضاحت را دیدیم که سالها ادامه داشت اما در پشت ایران ستیزی مخفی شده بود. عربستان سعودی دولتی است که تغییری نکرده تلاشهایی که امروز این رژیم میکند به خاطر نگرانی و وحشتی است که از حضور مقتدر جمهوری اسلامی به عنوان قدرت صلحطلب و آرامشخواه در این منطقه از جمهوری اسلامی دارد که ما معتقدیم این نگرانی، نگرانی بیهودهای است.
وی بر همین اساس اضافه کرد: اگر عربستان به دنبال تمهید دیدگاههای خود در مردم این منطقه نباشد و اگر آنها نخواهند مردم یمن را به خاک و خون بکشند و از تروریستها و افراطیونی که روزی آتش خانه خودشان خواهد شد حمایت نکنند جمهوری اسلامی مشکلی با هیچ یک از همسایگانش نداشته و نخواهد داشت. ما همواره عزت جمهوری اسلامی را حفظ خواهیم کرد. مردم هستند که این عزت را میخواهند، میطلبند و حفظ میکنند. عدم شرکت جمهوری اسلامی ایران در حج امسال نشان دهنده تاکید نظام دولت و رهبری و رئیس جمهور و عزت اسلامی است که آن را حفظ خواهیم کرد.
ظریف با بر این نکته وزارت خارجه تمام تلاش خود را در جهت حفظ اقتصاد مقاومتی میکند، بر ضرورت سرمایهگذار ایرانی در خارج نیز تأکید کرد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه ما اقدامات لازم را برای برخورد با دستاندازی به اموال ایران انجام دادیم، گفت: اینکه فرمودند ما چراغ قوه گرفتیم به خاطر این بود که برخی به ناروا گفتند مردم ما را پس از برجام تحقیر میکنند. ما خواستیم یادآوری کینم که امروز اتفاقاً تحقیرها تمام شده است این تحقیرها مربوط به دوران دیگری است؛ اما ما همه به عنوان یک مجموعه منسجم در برابر یک گروه متجاوز قانونشکن قرار گرفتیم و باید با هم با آن مقابله کنیم. و این سیاست ما است.
ظریف همچنین تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی دعوای حقوقی علیه ایالت متحده در دیوان بینالمللی دادگستری را در همین چند روز ثبت کرده و بر اساس آن قانونشکنی آمریکا را به دنیا نشان خواهیم داد. امروز ما این امکان را داریم که با فراغت و خیال آسوده بتوانیم در مجامع بینالمللی از حقوق ایران دفاع کنیم.
وی ادامه داد: برخی گفتهاند چرا کمیسیون مشترک تشکیل نمیشود. جلسات متعدد کمیسیون مشترک و زیرکمیتههای کمیسیون مشترک هم در حوزه دسترسی ما و اقلام دوگانه و هم در حوزه رفع مشکلات تشکیل شده ما تقریبا هر روز اینگونه اقدامات را پیگیری میکنیم. لذا بنده معتقدم که نگرانی در این زمینه وجود ندارد آنچه را که در برجام تعهد طرف مقابل است تا مثقال آخر از طرف مقابل خواهیم گرفت.
وزیر امور خارجه در مورد صنعت گردشگری عنوان کرد: ما اکنون در فرودگاههای جمهوری اسلامی و اکثر کشورها ویزای یک ماهه میدهیم لذا مشکلی برای گردشگری نیست اما ما با هیچ کشوری یک جانبه لغو روادید نمیکنیم. چرا که احترام شهروند ایرانی برای ما مهم است که میخواهد از کشوری روادید بگیرد. اگر کشوری حاضر نیست شهروندان بزرگ ایران را بدون روادید به کشورش اجازه ورود دهد ما هم این اجازه را نخواهیم داد که شهروندان آن کشور بدون ویزا به کشور بیایند؛ ما تسهیلات ایجاد میکنیم اما عزت ما اینگونه ایجاب میکند که لغو روادید تنها بر اساس یک روابط دوجانبه و توافق باشد. ما نمیتوانیم بپذیریم که لغو روادید یک جانبه باشد.
وی در خاتمه اظهار داشت: ما چارچوب مشخصی را به شورای امنیت دادهایم که این شورا کمیسیون نظارت بر برجام دارد و چارچوبهای آن کاملاً مشخص است؛ ما بر اساس همان عمل میکنیم لذا ما باید فضای مناسب را ایجاد کنیم. متاسفانه 8 سالی از مقررات دنیا عقب افتادهایم در این مدت دنیا انواع و اقسام مقررات بانکی درست کرده که بیشترین آن مربوط به سال 2008 است که سقوط بانکی که در دنیا اتفاق افتاده؛ ما از مجلس تقاضا داریم که وزارت اقتصاد دارایی که کنوانسیونهای جدید را به مجلس میآورد با تصویب این کنوانسیونها کمک کند که وزارت اقتصاد و دارایی کار خود را پیش ببرد.