کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) هر سال در سلسله گزارش‌های سرمایه گذاری خارجی جهان به بررسی روند سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای مختلف می‌پردازد و طی آن آمار مربوط به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشورهای جهان را منتشر می‌کند.

آنکتاد هرساله این گزارش را به صورت ویژه در اختیار افراد یا نهادهایی می‌گذارد.

بر اساس گزارش سرمایه گذاری خارجی جهان 2016، کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام‌شده در جهان طی سال 2015 بالغ بر 1.76 تریلیون دلار بوده است که نسبت به سال پیش از آن 27.5 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

بر اساس برآوردهای آنکتاد این رقم در سال 2014 بالغ بر 1.27 تریلیون دلار بوده است.

کشورهای توسعه یافته بیشترین سرمایه گذاری مستقیم خارجی را در این سال جذب کرده‌اند. این کشورها 54.6 درصد کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهان یعنی بیش از 962 میلیارد دلار را در سال 2016 جذب کردند.

سهم کشورهای در حال توسعه نیز در این زمینه نزدیک به 43.3 درصد برابر با 764 میلیارد و 670 میلیون دلار بوده است. اقتصادهای درحال گذار نیز حدود 2.9 درصد از کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهان را در سال 2014 به خود اختصاص دادند.

در سال 2012 برای نخستین بار، کشورهای در حال توسعه از کشورهای توسعه یافته در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی پیشی گرفتند و این وضعیت را در سال 2014 نیز حفظ کردند اما در سال 2015 دوباره میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم کشورهای توسعه یافته بیشتر شد.

* سومین سال متوالی کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، علی‌رغم سیگنال‌ها و اشتیاق دولت یازدهم برای جذب سرمایه‌گذاری بیشتر، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب شده توسط ایران در سال 2015 وارد سومین سال متوالی کاهشی خود شد و 2.6 درصد نسبت به سال پیش از آن کاهش یافت. ایران در سال 2014 با کاهش 30.98 درصدی و در سال 2013 با کاهش 35 درصدی جذب سرمایه‌گذاری خارجی مواجه شده بود.

 ایران در سال 2014 بالغ بر 2 میلیارد و 105 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کرده بود که این رقم در سال 2015 به 2 میلیارد و 50 میلیون دلار کاهش یافته است.

میزان سرمایه‌مستقیم خارجی جذب شده در سال 2013 نیز 3 میلیارد و 50 میلیون دلار بوده است. این رقم در سال 2012 برابر با 4 میلیارد و 662 میلیون دلار برآورد شده است.

کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی که ایران از دهه 2000 تا سال 2015 جذب کرده است 45 میلیارد و 97 میلیون دلار برآورد شده است.

بر اساس این گزارش، ایران در سال گذشته میلادی 139 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم در خارج انجام داده است که این رقم برای سال پیش از آن 89 میلیون دلار بوده است.

کل سرمایه گذاری مستقیم ایران در خارج از دهه 2000 تا سال 2015 نیز 2 میلیارد و 455 میلیون دلار بوده است.

* نزول 18 پله‌ای ایران در رده‌بندی جهانی از نظر میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای دولت یازدهم

میان 203 کشور مورد بررسی در این گزارش،‌ ایران در رتبه 67 جهان از نظر میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال 2015 قرار گرفته است. بر این اساس میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی ایران در این سال کمتر از 66 کشور بوده است.

ایران در سال 2014 نیز با 15 پله نزول به جایگاه  74 جهان از لحاظ میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی نزول کرده بود و در سال 2013 نیز با10 پله نزول در جایگاه 59 قرار داشت.

رتبه ایران در سال 2012 برابر با 49 بود. به این ترتیب از ابتدای عمر دولت یازدهم رتبه جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران 18 پله نزول کرده است.

آمریکا با 379 میلیارد و 894 میلون دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال 2015 در جایگاه نخست قرار دارد. هنگ کنگ با 174 میلیارد و 892 میلیون دلار جایگاه دومی خود را حفظ کرده است.

درحالی‌که رتبه نخست جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال 2014 به چین تعلق داشت؛ این کشور در سال 2015 با جذب سرمایه‌گذاری خارجی 135 میلیارد و 610 میلیون دلاری در جایگاه سوم قرار دارد.

 * رتبه ایران به لحاظ جذب سرمایه‌گذاری خارجی در غرب آسیا تغییر نکرد

آمار ارائه شده از سوی آنکتاد نشان می‌دهد ایران از نظر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال 2015 میان 14 کشور غرب آسیا همچنان رتبه 6 را به خود اختصاص داده است.

در این منطقه ترکیه با جذب 16.50 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی رتبه نخست را به خود اختصاص داده است و امارات با جذب 10.97 میلیارد دلار در رتبه دوم قرار گرفته است.

میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب‌شده توسط کشورهای دیگر منطقه عبارت است از: بحرین منفی یک میلیارد دلار، عراق 3.469 میلیارد دلار، اردن 1.275 میلیارد دلار،‌ کویت 293 میلیون دلار، لبنان 2.341 میلیارد دلار، عمان 822 میلیون دلار،‌ قطر 1.071 میلیارد دلار، عربستان 8.141 میلیارد،‌ فلسطین 120 میلیون دلار و یمن منفی یک میلیارد دلار.