گروه جهاد و مقاومت مشرق- در طول حدود سه دهه‌ای که از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس می‌گذرد، هر بار که به دوران دفاع مقدس و پیروزی‌های به‌دست آمده در آن زمان پرداختیم به‌صورت مناسبتی و یا تکرار مکررات بوده است. شاید وقت آن رسیده باشد که به لایه های پنهان دفاع مقدس بپردازیم.

به همین جهت با ابوالقاسم حبیبی که کارنامه درخشانی در حفظ و نگهداری آثار دفاع مقدس دارد، به گفت و گو نشستیم. او در حال حاضر مسئول شرکت "رایان طلیعه" است که این موسسه نرم‌افزارهایی با موضوع دفاع مقدس را تهیه می‌کند. وی معتقد است "ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس را امروز باید با زبان جوانان وارد جامعه کنیم. لذا بسترش در جامعه هست. اگر برخی از جوانان ما با فرهنگ دفاع مقدس بیگانه هستند مشکل از ماست که نتوانستیم با زبان روز این فرهنگ را به نسل امروز منتقل کنیم. زمانی که خوراک فکری جوانان را تامین نکنیم بیگانگان فرهنگشان را به جوانان ما قالب می‌کنند. با چنین شرایطی بر خودمان تکلیف می‌دانیم که با همان روحیه بسیجی امروز در جبهه حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قدم برداریم."

در ادامه ماحصل گفت‌وگوی خبرنگار دفاع پرس با ابوالقاسم حبیبی در خصوص تشکیل موسسه "رایان طلیعه" و تهیه نرم افزارهای دفاع مقدسی را می‌خوانید.

فعالیت‌هایم در حوزه دفاع مقدس را از سال  1376 در کنار سردار جزایری که در آن مقطع مسئول روابط عمومی کل سپاه بودند، و سپس در مجله "پیام انقلاب" آغاز کردم. در آن مقطع زمانی این مجله یکی از برترین رسانه‌های جمهوری اسلامی بود که در تیراژ 200 الی 300 هزار به چاپ می‌رسید.

ابتدا این مجله در واحد تبلیغات - انتشارات سپاه که بعد از جنگ با تفکیک‌های صورت گرفته به روابط عمومی سپاه و پس از آن به مرکز فرهنگی سپاه و در نهایت اداره کل روابط عمومی و انتشارات تغییر نام گرفت، منتشر می‌شد. اسناد و منابع جمع آوری شده، در واحد تبلیغات سپاه که حالا به اداره کل روابط عمومی و انتشارات سپاه تغییر نام داده است، آرشیو شد. در آن مقطع دو مورد به ذهنمان خطور کرد اول اینکه سیستمی راه اندازی کنیم که آثار را از آنالوگ به دیجیتال تبدیل کنیم تا مانع از بین رفتن‌شان شویم. چون نگهداری آرشیو قاعده‌ای دارد که اگر توجه نشود آثار از بین خواهد رفت. از طرفی با پیشرفت علمی ما هم باید خودمان را با آن هماهنگ می‌کردیم.

** تبدیل آثار آنالوگ به دیجیتال

آثار هنری ازجمله مستنداتی است که پیام دارد. امروز بعد از گذشت حدود 30 سال از دوران دفاع مقدس، آن آثار هنری است که پیام دفاع مقدس و و پیام آن روز را انتقال می دهد؛ بنابراین این آثار باید حفظ شود. ما آمدیم تمام این اسناد را آرشیو کردیم.

تا سال 84 در مرکز نشر الکترونیک دفاع مقدس با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در سایت ساجد تعدادی از آثار آنالوگ را به دیجیتال تبدیل کردیم. بعد از سال 84 که آن مجموعه منفک شد علی‌القاعده باید این کار ادامه پیدا می کرد، ولی متاسفانه کار را ادامه ندادند. زیرا این نوع فعالیت را در سیاست کاری خود در حوزه نمایندگی ولی فقیه سپاه نمی‌دانستند.

تبدیل آثار از آنالوگ به دیجیتال و سایتی به نام حماسه که سایتی بسیار ارزشمند و محل مراجعه مخاطبین به عنوان بانک اطلاعات دفاع مقدس شده بود، را تعطیل کردند. سایت حماسه منبع خبری شده بود ولی به سایت سپاه نیوز تغییر یافت.

آنجا پتانسیلی ایجاد شده بود. تعدادی از نیروهای زبده قدیمی، دست به قلم و فرهنگی مانند علی شجاعی، درودیان و... در مرکز نشر الکترونیک دفاع مقدس جمع شده و تیمی را تشکیل داده بودند که کارهای مطالعاتی و تحقیقی انجام می‌شد؛ یک کار مطالعاتی که عملیات‌های دفاع مقدس را با نرم افزار و با استفاده از ظرفیت‌های رایانه ای، آنها را مستندسازی می‌کردیم. تا آن روز مستندسازی دفاع مقدس توسط فیلم و وسایل این چنینی بود. با آمدن این فناوری خواستیم از آن در قالب نرم افزار و ظرفیت‌های دیگری سیستم‌های رایانه‌ای، استفاده کنیم. زیرا معتقد بودیم که با جوان‌های امروز باید با ابزار هنر، رایانه و رسانه‌های برتر ارتباط برقرار کرد. هر ابرازی عمر خودش را دارد؛ روزی پیامک‌ها مورد استقبال قرار می‌گرفت و روز دیگر اپلیکیشن و حالا نرم افزارهای اندروید؛ زیرا هر کدام عمر مشخصی دارند.

** 96 عملیات در 96 ماه نبرد

عملیات‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند. عملیات‌های ایذایی، مهم و سرنوشت ساز. 96 عملیات در 96 ماه جنگ داشتیم. از 96 عملیات صورت گرفته در دوران دفاع مقدس، 21 عملیات مهم و سرنوشت‌ساز تشخیص داده شد. از این 21 عملیات، 7 عملیات سرنوشت ساز بودند.

با مستندات صوتی و تصویری سعی کردیم 21 عملیات را در قالب نرم افزار مستندسازی کنیم. در مرکز نشر الکترونیک دفاع مقدس این کار شروع شد و 7 عملیات را در آنجا بررسی کرده و برای تکمیل کار ساخت نرم‌افزار مربوط به این عملیات‌ها با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس همکاری کردیم.

از سال 85 برای ادامه کار و جلوگیری از پراکنده شدن تیم به‌صورت خودجوش مجموعه‌ای به نام موسسه فرهنگی دیجیتال "رایان طلیعه" تاسیس شد. حوزه دفاع مقدس یکی از فعالیت‌های این موسسه است. فراخوان دادیم و دوستان را مجددا جمع کردیم و تهیه نرم افزار برای باقی عملیات‌ها را به طور جدی ادامه دادیم.

با ارتباط‌هایی که با سازمان‌ها و نهادها داشتیم، راحت‌تر و بدون قید و بند سازمانی با موفقیت پیش رفتیم. در حال حاضر نرم‌افزار مربوط به 21 عملیات را کامل و در قالب چند بسته تهیه کردیم.

7 عملیات نخست را که بررسی کردیم و به نرم‌افزار تبدیل شد، پس از مدتی برای استفاده در سیستم‌های جدید باید از نظر نرم افزار به روز می‌شدغ که این کار را انجام دادیم. نرم افزار "تاریخ یک افتخار" 21 عملیات را به طور کامل شرح داده است.

** تولید بیش از 40 عنوان نرم افزار دفاع مقدسی/ اسناد ارزشمند دفاع مقدس در دیوارهای بتنی مبحوس شدند

هدف ما در این موسسه ترویج فرهنگ و ادبیات دفاع مقدس بوده و هست. با توجه به این که موسسه خصوصی است و حمایت مالی نداریم ولی در این شرایط سخت کار را ادامه دادیم. بالغ بر 40 عنوان نرم افزار تولید کردیم. علاوه بر این نرم افزارها، اپلیکیشن نیز داشتیم.

در کنار این تولیدات کمبود برنامه‌ای را احساس می‌کردیم که مردم همیشه همراه خود داشته باشند. بنابراین نرم افزار اندروید "روزشمار دفاع مقدس" را طراحی کردیم که براساس تاریخ، وقایع و عملیات‌ها را بازگو می‌کند. این روزشمار همراه با تصویر و اسناد است. به‌طور کلی می‌توان گفت تمام وقایع، آثار، نقشه‌، اسناد و شرح عملیات‌ها در این نرم‌افزار آورده شده است.

علاقه‌مندان می‌توانند این نرم‌افزار را از کافه بازار به صورت رایگان دانلود نمایند. ما علاوه بر خاطرات سعی داشتیم تمام سوالات پیرامون جنگ تحمیلی را در این نرم افزار جمع آوری کنیم. این نرم افزار در سیزدهمین دوره جشنواره ملی سرزمین نور شرکت داشت.

اگر این برنامه در سازمان دیگری تولید می‌شد هزینه و زمان زیادی صرف می‌شد. ما از روی تکلیفی که بر عهده خودمان می‌دانستیم این نرم‌افزار را تولید کردیم و به لطف الهی مورد استقبال مردم قرار گرفت.

در این موسسه عکس‌هایی را جمع آوری کردیم که شاید برخی از آنها را حتی انجمن عکاسان هم نداشته باشد. در سازمان‌های مختلف همچون جهاد سازندگی، بهداری، بنیاد شهید و... عکس‌های ارزشمندی موجود است؛ ولی متاسفانه در دیوارهای بتنی محبوس شده‌اند. به سختی ما توانستیم به این اسناد و مدارک دست یافته و از آن‌ها استفاده کنیم.

** استقبال زائرین سرزمین نور از نرم افزار "روزشمار دفاع مقدس"

اردوهای راهیان نور بهترین بستر برای معرفی و استفاده از این نرم افزار است و زائرین می‌توانند پیش از حضور در مناطق عملیاتی شرحی از آن منطقه و عملیات‌های صورت گرفته، به‌دست آورند.

با هماهنگی‌های صورت گرفته با سردار جزایری قرار بود که این نرم افزار در راهیان نور سال جاری به‌صورت رایگان در اختیار زائرین قرار گیرد. همچنین بنرهای تبلیغاتی در مناطق عملیاتی نصب شود که به دلیل ناهماهنگی‌های صورت گرفته این عمل اتفاق نیافتد. زمانی که خودم در میان زائرین سرزمین نور رفتم و نرم افزار را معرفی کردم مورد استقبال آنها قرار گرفت.

** مدافعان حرم پرورش یافته رزمندگان دفاع مقدس هستند/ فرهنگ دفاع مقدس به عراق و سوریه رسید

یکی از کارهایی که ما باید به طور جدی به آن بپردازیم انتقال ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس است؛ زیرا مدافعان حرم محصول 8 سال دفاع مقدس هستند. امروز دفاع مقدس ما سوریه و عراق است. من معتقدم این یک مدل بالاتر از دفاع مقدس است؛ یعنی پرورش و شکل یافته‌ رزمنده‌های ما هستند. مدافعان حرم به مراتب کار سخت‌تر و جهاد بزرگتری نسبت به هشت سال دفاع مقدس انجام می‌دهند.

آن زمان جنگ داخل کشور بود. همه یک فرهنگ و زبان داشتند. زمانی لازم است که رزمندگان یک گردان شش ماه کنار هم زندگی کنند. اگر گویش، فرهنگ و آداب و رسوم یکی نباشد شرایط سخت می‌شود. حالا این اتفاق در سوریه افتاد. شیعه، سنی و مسیحی با گویش‌ها و آداب و رسوم مختلف در کنار هم و در یک سنگر می‌جنگند.

رهنمودهای مقام معظم رهبری باعث شد فرهنگ بسیجی و دفاع بومی را به سوریه ببریم. این اتفاق رخ داد و فرهنگ دفاع مقدس امروز به عراق و سوریه منتقل شده است.

** نسخه درمان مشکلات ما الگوگیری از دفاع مقدس است

حرکت جهادی، اقتصاد مقاومتی و فرهنگ جهادی که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند نسخه عملی و اجرایی شده دفاع مقدس است. اقتصادی مقاومتی و سیاست جهادی را ما در دفاع مقدس تجربه کردیم. نسخه درمانی مشکلات ما امروز الگوگیری از دفاع مقدس است.

امام (ره) دفاع مقدسی بود و امروز رهبر دفاع مقدسی داریم که هنوز چفیه دفاع مقدس از دوشش نیافتاده است و مانند امام راحل در صف مقدم مبارزه، فرمان دفاع مقدسی می‌دهد. برای این که مردم راه درست را پیدا کنند باید فرهنگ دفاع مقدس را در جامعه ترویج دهیم.

در دوران دفاع مقدس ما رزمندگانی را داشتیم که از کوچه و بازار به میدان نبرد آمدند و در فضای دفاع مقدس به یکباره متحول و یک فرد ایثارگر به تمام معنا شدند. چرا امروز اینگونه نیست؟! زیرا ما نتوانستیم ادبیات آنها را انتقال دهیم. جالب است که جوانان ما به شدت آماده شنیدن حرف‌های درست آن زمان هستند. دیدیم که در تشییع شهدای غواص، از تمام اقشار حضور داشتند.

اگر نتوانیم خوراک فکری جوانان را تامین کنیم مطمئنا یک بیگانه فرهنگ خود را بر ما قالب خواهد کرد. به همین جهت با تکلیفی که بر عهده داریم در دو جبهه حفظ و انتشار آثار دفاع مقدس گام برمی‌داریم