به گزارش مشرق، 23 تیر ماه 1394 بود که بعد از ٢٨ روز مذاکره فشرده در وین به منظور نگارش برنامه جامع اقدام مشترک و پس از 22 ماه مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران، توافق وین (برجام) بین ایران و 6 کشور (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه،آلمان و چین) حاصل شد.

محمدحسن قدیری‌ابیانه کارشناس مسائل استراتژیک، در خصوص دستاوردهای توافق هسته‌ای (برجام) بعد از گذشت یک سال اظهار داشت: بزرگ‌ترین دستاورد برجام این بود که معلوم شد مذاکره با آمریکا و 1+5 به هیچ وجه نمی‌تواند از دشمنی آمریکا با ملت ایران بکاهد و به هیچ وجه نمی‌توان حتی به تعهدات مکتوب و بین‌المللی غربی‌ها و آمریکا اعتماد کرد.

وی افزود: متاسفانه در برجام امتیازات زیاد نقدی به آمریکایی‌ها داده شد و امتیازات نسیه‌ای گرفته شده که مطابق با اظهارات رئیس‌جمهور باید در همان روز اجرایی شدن برجام همه تحریم‌ها لغو می‌شد که این اتفاق نیفتاد و عملا تغییری در وضعیت اقتصادی ایران رخ نداد داد و گشایشی ایجاد نشد.

* حفره‌های بزرگ امنیتی در برجام

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب عنوان کرد: برجام نشان داد که بدبینی رهبری به غربی‌ها به حق است و خوش‌بینی دولت به پایبندی آنها به تعهداتشان نا به‌جاست.

قدیری‌ابیانه با اشاره به تعهدات غربی‌ها خاطرنشان کرد: نامزدهای مختلف ریاست جمهوری آمریکا می‌گویند پس از انتخاب، به این تعهدات پایبند نخواهند بود و حتی خود اوباما هم به این تعهدات پایبند نبود و به قول رئیس بانک مرکزی دستاورد ما در زمینه اقتصادی و بانکی در برجام تقریبا «هیچ» بوده است.

وی با بیان اینکه حفره‌های بزرگ امنیتی در توافق هسته‌ای وجود دارد، تصریح کرد: این حفره‌ها به دلیل عبور هیأت مذاکره‌ کننده از خطوط قرمز بوده است و متاسفانه هیأت ایرانی پذیرفت که اول ایران به تمام تعهدات خود عمل کند و بعد آنها به تعهدات خود عمل کنند و وقتی ایران به تعهدات خود عمل کرده، دیگر آنها دلیلی نمی‌بینند که به تعهدات خود پایبند باشند.

* نگاه جناحی دولت به مذاکرات هسته‌ای

این کارشناس مسائل استراتژیک با بیان اینکه راه بازگشت از برجام برای ایران تا حدودی وجود دارد، اظهار داشت: اشکال اصلی کار در مذاکرات این بود که دولت تعامل با آمریکا را اصل فرض کرد و برای آن اهمیت فوق‌العاده‌ای قائل شد، به نحوی که گاهی از زبان مسئولان دولت نیز بیان شد که دستاوردهای هسته‌ای در مقابل اصل تعامل با آمریکا اهمیتی ندارد.

قدیری‌ابیانه ادامه داد: به نظر می‌آید در مذاکرات مصالح جناحی در موارد متعددی بر مصالح ملی پیشی گرفت و دولت در پی این بود که برجام را موفقت‌آمیز جلوه دهد و از این ماجرا در انتخابات استفاده کند.

وی با بیان اینکه حسن روحانی رئیس جمهور حتی آب خوردن مردم را نیز به رفع تحریم‌ها ربط می‌داد، گفت: رئیس جمهوری که می‌گفت در روز اجرای برجام همه تحریم‌ها برداشته می‌شود حالا می‌گوید 30 سال که از برجام نگذشته بلکه چند ماه گذشته است و کسی نباید توقع داشته باشد که برجام به نتیجه برسد، در حالی که در گذشته طوری وانمود می‌کرد که حتی آب خوردن مردم نیز با برجام در ارتباط است.

* دولت با فرافکنی مشکلات را به گردن رقبای داخلی خود می‌اندازد

این کارشناس مسائل سیاسی با تاکید بر اینکه این نوع ادبیات از ضعف‌های دولت است، عنوان کرد: این ضعف سیاسی دولت است که در آستانه مذاکرات حتی حل مشکل آب خوردن مردم را به امضای توافق موکول کرد و حال به جای پذیرش اشکالات دیدگاهی خود درصدد فرافکنی است و همواره سعی می‌کند مشکلات موجود را به گردن رقبای داخلی خود بیندازد تا جایی که حتی به توجیه عملکرد آمریکا در برجام پرداخته است.

قدیری‌ابیانه با بیان اینکه کسانی که در دولت حقیقت را بیان می‌کنند مورد مواخذه و فشار قرار می‌گیرند، تصریح کرد: صحبت کردن در خصوص برجام برای اعضای دولت ممنوع شده و آنها نمی‌توانند نظر خودشان را در خصوص ناموفق بودن برجام بیان کنند.

وی ادامه داد: البته اصولا مشکل عمده ما در زمینه اقتصادی، مشکل داخلی است که با اقتصاد مقاومتی حل می‌شود. خانم وندی شرمن در کنگره آمریکا وقتی به او می‌گویند که چرا شما تحریم‌ها را تشدید نمی‌کنید؟ در جواب می‌گوید ایران با اقتصاد مقاومتی می‌تواند فشارها را خنثی کند.

* کاش دولتمردان به اندازه آمریکایی‌ها اقتصاد مقاومتی را باور داشتند

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه ای کاش اعتمادی که وزارت خارجه آمریکا به تاثیر اقتصاد مقاومتی بر تحریم‌ها به عنوان راه‌حل مشکلات اقتصادی ایران دارد، دولتمردان کشور داشتند و سه سال وقت کشور را تلف نمی‌کردند، اظهار داشت: مذاکرات می‌توانست به این معنا نباشد که ما اقتصاد مقاومتی را در کشور رها کنیم و فقط به مذاکرات بپردازیم. مهم‌ترین کاری که دولت باید انجام می‌داد، هدایت و تلاش برای تحقق اقتصاد مقاومتی بود که به آن عمل نکرد و تمام توان خود را برای مذاکرات گذاشت.

قدیری‌ابیانه با اشاره به بحث پیش آمده در خصوص حقوق‌های نجومی برخی از مدیران عنوان کرد: مدیرانی که موظف بودند در راستای اقتصاد مقاومتی و حل مشکل معیشت مردم و حل مشکلات اقتصادی تلاش کنند، به بیت‌المال دست‌اندازی کرده و مشکل مالی خود و خانواده خود را حل کردند و فیش‌های منتشر شده چند صد میلیونی نشان داد که این مدیران نمی‌توانند اقتصاد مقاومتی را اجرا کنند.

وی با اشاره به بیانیه رئیس‌جمهور در خصوص حقوق‌های نجومی خطاب به مردم و اینکه روحانی گفته است من با کسی عقد اخوت نبسته‌ام، گفت: لازم نیست روحانی با برادر خودش عقد اخوت ببندد، چون برادرش است. رمانی مردم می‌توانند صحبت‌های رئیس‌جمهور را باور کنند که شاهد بررسی و اعلام نتایج آنچه به برادرشان نسبت داده شده است، باشند.

قدیری‌ابیانه با بیان اینکه مبارزه با مفاسد اقتصادی برعهده معاون اول رئیس‌جمهور است و در دولت گذشته نیز این مسئولیت با معاون اول رئیس جمهور بود اما معاون اول دولت گذشته الان در زندان است، ادامه داد: مطالبی که در خصوص معاون اول و فیش‌های حقوقی و حقوق‌های پرداختی توسط آقای جهانگیری در زمان صدارتشان در وزارت صنایع منتشر شده است نیز قابل بررسی است و باید مشخص شود که ادعاهایی که در رسانه‌ها مطرح می‌شود واقعیت دارد یا نه.

* بهتر است رئیس‌جمهور بعدی آمریکا لغو کننده برجام باشد 

وی در خصوص سرانجام برجام نیز عنوان کرد: به نظر می‌رسد این توافق اجرا نخواهد شد و در نهایت بر هم می‌خورد، ولی از نظر سیاسی بهتر است که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا توافق را لغو کند و تقصیر به گردن آنها بیفتد و رئیس‌جمهور بعدی ایران نیز کسی باشد که کدخدا را از خدا مهم‌تر نداند و مرعوب و مجذوب آمریکا نباشد تا بتواند از حقوق ملت ایران به خوبی دفاع کند.

این کارشناس مسائل استراتژیک در خصوص تاثیرات برجام بر روابط ایران با دیگر کشورها گفت: در یک سال اخیر شاهد سفرهای پی در پی مقامات غربی به ایران از یک طرف و دعوت آنها از مقامات کشورمان از سوی دیگر بود‌ه‌ایم، اما تا به حال این سفرها منجر به تحقق توافق نشده و آثار ملموسی نداشته است.

* آمریکا برای حفظ تحریم‌ها مذاکره کرد نه لغو آنها

قدیری‌ابیانه خاطرنشان کرد: نکته مهمی که در رابطه با برجام باید گفت این است که دولت ما وارد مذاکرات برجام شد برای اینکه تحریم‌ها لغو شود، اما اوباما در مصاحبه‌ها و صحبت‌های خود اعلام کرد که آمریکا برای حفظ تحریم‌ها وارد مذاکرات شد.

وی ادامه داد: اوباما اعلام کرد ادامه تحریم‌ها در شرایط قبل ممکن نبود، زیرا کشورهای دیگری که به تحریم پیوسته بودند ضرر هنگفتی از تحریم‌ها نصیبشان می‌شد و حاضر نبودند این تحریم‌ها علیه ایران را بیشتر از این ادامه دهند.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه اگر ایران و آمریکا وارد مذاکره نمی‌شدند عملا تحریم‌ها فرو می‌پاشید، تصریح کرد: کشورهایی مثل هند، کره جنوبی و برخی کشورهای دیگر آمادگی این را داشتند که خودشان را از تحریم‌های ایران کنار بکشند و آمریکایی‌ها با این کار خواستند تحریم‌ها را حفظ کنند؛ بنابراین اگر ما در مذاکره با هند توانستیم بخشی از بدهی خود را بگیریم یا توافقاتی با آنها داشته باشیم، اگر برجام نبود نیز این اتفاقات می‌افتاد.

* آمریکایی‌ها در موضعی نبوده و نیستند که جنگی دیگر در منطقه را آغاز کنند

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به صحبت‌های مقامات دولتی که جلوگیری از حمله نظامی به ایران را به عنوان یکی از دستاوردهای برجام مطرح می‌کنند، گفت: این دستاورد که می‌گویند برجام موجب دوری ایران و ممانعت از جنگ با ایران شد، یک دستاورد خیالی است. در حقیقت آمریکایی‌ها در موضعی نبودند و نیستند که بخواهند جنگ دیگری را در منطقه آن هم با ایران آغاز کنند و دولت دوری از جنگ را به عنوان دستاورد اعلام می‌کند تا چیزی برای گفتن داشته باشد.

قدیری‌ابیانه افزود: در حقیقت دو حالت بیشتر وجود ندارد یا کسانی که این ادعا را می‌کنند مرعوب آمریکا هستند و واقعیت‌ها را نمی‌شناسند و لذا بازی‌خورده آمریکا هستند یا می‌دانند که جنگی در کار نبوده، اما برای اینکه دستاوردی از مذاکرات جلوه دهند چنین حرفی را می‌زنند.

* تبلیغات برخی کاندیداها در سال 92 موجب تشدید تحریم‌ها شد

وی با اشاره به اظهارات کلینتون و برخی دیگر از مقامات آمریکایی در خصوص اینکه در سال 88 غربی‌ها آماده بودند در مقابل ایران عقب‌نشینی کنند و حتی سوخت 20 درصد را نیز به ایران بدهند، اظهار داشت: به گفته کلینتون فتنه 88 باعث شد که آنها از این موضع عقب‌نشینی کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به نوع تبلیغات برخی کاندیداهای ریاست جمهوری در سال 92 عنوان کرد: برخی از کاندیداها از جمله روحانی که در بده بستان با آمریکا بود، در تبلیغات انتخاباتی خود بر ضرورت مذاکره تاکید کرده بودند و آمریکا را به این نتیجه رساندند که باید تحریم‌ها را تشدید کند و این در خاطرات کلینتون و مصاحبه‌هایش نیز ذکر شده است.

* مذاکرات سایه جنگ را دور نکرد

قدیری‌ابیانه با اشاره به ایمیل‌های فاش شده کلینتون گفت: در یکی از این ایمیل‌ها کلینتون ذکر می‌کند که رابطه استراتژیک ایران و سوریه یکی از موانع حمله اسرائیل به ایران است و اگر دولت سوریه شکست بخورد زمینه برای حمله به ایران فراهم می‌شود بنابراین این مذاکرات نیست که سایه جنگ را از ایران دور کرده است، بلکه این سیاست مقاومت و حمایت ایران از مقاومت در منطقه است که جنبه بازدارنده دارد.

وی با اشاره به توان موشکی ایران به عنوان یکی از عوامل بازدارنده ادامه داد: هم قدرت موشکی و هم سیاست حمایت از سوریه،‌ حزب‌الله و امثال آن است که مانع حمله نظامی دیگر کشورها به ایران شده است و همچنین حضور ایران در مقابله با داعش باعث شده است که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها وارد جنگ با ایران نشوند.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اظهارات اوباما در یکی از مصاحبه‌های خود که گفته بود یکی از دلایل عدم ورود آمریکا به جنگ با ایران این است که اگر ما با ایران وارد جنگ شویم حزب‌الله اسرائیل را نابود خواهد کرد، تصریح کرد: چون وجود اسرائیل برای آمریکایی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، آنها جرات حمله به ایران را ندارند. البته ایران جنبه‌های دیگر بازدارنده هم دارد، ولی وجود حزب‌الله،‌ حماس، سوریه و کمک ایران به این کشورها برای مقابله با داعش و اسرائیل اثر مهمی در جنبه بازدارندگی دارد.

* اگر مذاکره نمی‌کردیم آمریکا مجبور به پذیرش فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌شد

قدیری‌ابیانه با بیان اینکه متاسفانه برخی از دولتمردان هنوز فکر می‌کنند که اگر بخواهیم رضایت آمریکا را جلب کنیم و با آنها تعامل داشته باشیم باید کمک‌هایمان به سوریه و حزب‌الله را کم کنیم، عنوان کرد: مطابق تحلیلی که کلینتون ارائه داده و آن زمان این تحلیل‌ها سری بود و بیان نشده بود، وجود حمایت ایران از این گروه‌ها مانع حمله آمریکا و اسرائیل به ایران است.

وی با تاکید بر اینکه فعالیت هسته‌ای ایران در چارچوب قوانین بین‌المللی و حق ایران بود، تصریح کرد: اگر ما وارد مذاکره با آمریکا نمی‌شدیم> آمریکایی‌ها در نهایت مجبور می‌شدند به خواسته ایران تن دهند، کما اینکه کلینتون گفته بود در دولت گذشته حتی مایل به مذاکره با ایران و آماده برای پذیرش سوخت 20 درصد بودند.

این کارشناس مسائل استراتژیک در پایان خاطرنشان کرد: اگر ما مقاومت کرده و به اقتصاد مقاومتی عمل می‌کردیم و اگر فتنه سال 88 نبود، غربی‌ها چاره‌ای جز عقب‌نشینی و به رسمیت شناختن فعالیت‌های هسته‌ای ایران نداشتند.