به گزارش مشرق، شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین نهادهای حکومتی به شمار میآید و میتوان آن را نماد اسلامیت نظام دانست.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران علت اصلی پیشبینی نهاد شورای نگهبان، دو مسئله حراست و نگهبانی از «احکام اسلام» و صیانت از «قانون اساسی» ذکره شده است، به همین دلیل از این نهاد به شورای «نگهبان» تعبیر شده است.
این شورا از دوازده عضو تشکیل شده است که شش عضو از این دوازده نفر فقهایی هستند که با حکم رهبر معظم انقلاب عزل و نصب میشوند و شش عضو دیگر حقوقدانانی هستند که با معرفی رئیس قوه قضاییه و رأی نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتخاب میشوند.
لازم به ذکر است "دبیر شورا که بالاترین مقام رسمی این نهاد است، 40 روز قبل از پایان مدت عضویت اعضایی که عضویتشان در شرف انقضاء است، طی نامهای مراتب را در مورد فقها به مقام معظم رهبریی و در مورد حقوقدانان به رئیس قوة قضاییه اعلام میکند.
«فقها و حقوقدانان 6 دوره شورای نگهبان پس از پیروزی انقلاب اسلامی»
**دوره اول (1359 تا 1365)
فقها | سه ساله دوم | - | حقوقدانان |
آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی | - | - | محمد صالحی |
آیتالله احمد جنتی | - | - | حسین مهرپور |
آیتالله عبدالرحیم ربانی شیرازی | آیتالله محمد رضا مهدوی کنی | آیتالله محمد مومن | گودرز افتخار جهرمی |
آیتالله محمدرضا مهدوی کنی | آیتالله ابولقاسم خزعلی | - | محسن هادوی |
آیتالله غلامرضا رضوانی | آیتالله محمد محمدی گیلانی | - | مهدوی هادوی |
آیتالله یوسف صانعی | آیتالله محمد مهدی ربانی املشی | آیتالله محمد امامی کاشانی | علی آراد |
**دوره دوم (1365 تا 1371)
فقها | سهساله دوم | حقوقدان |
آیتالله محمدمحمدی گلپایگانی | - | گودرز جهرمی |
آیتالله احمد جنتی | - | - |
آیتالله محمد امامی کاشانی | - | - |
آیتالله محمد مومن قمی | - | - |
آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی | آیتالله محمد یزدی | - |
آیتالله ابولقاسم خزعلی | - | - |
*دوره سوم، (1371 تا 1377)
فقها | سه ساله دوم |
آیتالله احمد جنتی | - |
آیتالله محمد امامی کاشانی | - |
آیتالله محمد مومن قمی | - |
آیتالله غلامرضا رضوانی | - |
آیتالله ابولقاسم خزعلی | - |
آیتالله محمد محمدی گیلانی | آیتالله محمود هاشمی شاهرودی |
**دوره چهارم (1377 تا 1383)
فقها | سه ساله دوم |
آیتالله احمد جنتی | - |
آیتالله محمد امامی کاشانی | آیتالله رضا استادی |
آیتالله محمد مومن قمی | |
آیتالله غلامرضا رضوانی | |
آیتالله ابولقاسم خزعلی | آیتالله حسن طاهری خرمآبادی |
آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی | آیتالله محمد یزدی |
**دوره پنجم (1383 تا 1389)
فقها | سهساله دوم | حقوقدانان |
آیتالله احمد جنتی | - | سیامک رهپیک |
آیتالله محمد مومن قمی | - | محمدرضا علیزاده |
آیتالله غلامرضا رضوانی | - | محسن اسماعیلی |
آیتالله صادق لاریجانی | آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی | محمد سلیمی |
آیتالله محمد حسن قدیری | آیتالله محمدرضا مدرسی یزدی | عباسعلی کدخدایی |
آیتالله محمد یزدی | - | حسینعلی امیری و عباس کعبی نسب |
** دوره ششم (1389 تا 1395)
فقها | سه ساله دوم | حقوقدانان | سه ساله دوم |
آیتالله احمد جنتی | - | سیامک رهپیک | - |
آیتالله محمد مومن | - | محمدرضا علیزاده | - |
آیتالله غلامرضا رضوانی | آیتالله مهدی شبزندهدار جهرمی | محسن اسماعیلی | با رای نمایندگان ابقا شد |
آیتالله محمود هاشمی شاهرودی | - | محمد سلیمی | - |
آیتالله محمدرضا مدرسی یزدی | - | عباسعلی کدخدایی | نجاتالله ابراهیمیان |
آیتالله محمد یزدی | - | حسینعلی امیری | سام سوادکوهی |