در یک سال گذشته این بیان مقام معظم رهبری بار دیگر به اثبات رسید که ما هرچه از منافع خود کوتاه بیاییم، آمریکاییها گستاختر شده و به دنبال امتیازگیری بیشتر هستند. مقام معظم رهبری در این باره میفرمایند: «ما یک تجربهای در مذاکرات هستهای پیدا کردیم؛ این تجربه را نباید فراموش کنیم. این تجربه این است که اگر ما تنازل هم بکنیم، آمریکا دست از نقش مخرّب خودش برنمیدارد؛ این را ما در مذاکرات هستهای تجربه کردیم. ما نشستیم در جمع ۱+۵ و حتّی جداگانه با آمریکاییها مذاکره کردیم برای قضیّه هستهای؛ برادران ما، فعّالان پرتلاش ما به یک نقاط مشترکی رسیدند، به یک نتایجی رسیدند؛ طرف -که آمریکا باشد- یک تعهّداتی کرد؛ جمهوری اسلامی تعهّدات خودش را انجام داد، [ولی] آن طرفِ بدقولِ بدعهدِ بدحساب دارد دبّه میکند؛ تا الان دبّه کرده است. خیلی خب، این یک تجربه است، این شد تجربه. حالا خیلیها قبل از این تجربه هم میدانستند امّا بعضی هم که نمیدانستند، حالا بدانند.»[1]
این اظهارات نشان میدهد که آمریکا قابل اعتماد نیست و حتی پس برجام نیز، اقداماتی انجام داده که خلاف این توافقنامه بوده است. از روز اجرای توافق، بزرگترین بانکهای جهان به خودداری از همکاریهای بانکی با مشتریان ایرانی یا شرکتهایی که به دنبال تجارت در ایران هستند ادامه دادهاند، زیرا نگراناند که متهم به نقض تحریمهای پابرجای دولت آمریکا شوند. این امتناع از همکاری موجب بروز مشکلاتی شده است و شرکتهای مهم اروپایی نتوانستهاند خدمات بانکی ضروری برای تجارت در ایران را دریافت کنند. بر همین اساس بود که ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی، در آمریکا به تلویزیون بلومبرگ گفت که «تقریباً هیچ چیز» از این توافق که در روز 16 ژانویه اجرایی شد عاید ایران نشده است.
در ادامه تحریمها و تهدیدهای آمریکا در یک سال گذشته و در دوران پسابرجام را مشاهده خواهید کرد.
ردیف |
تحریمها و تهدیدهای آمریکا در پسابرجام |
توضیحات |
1 |
قانون محدودیت ویزا |
در دسامبر ۲۰۱۵ میلادی (آذرماه ۱۳۹۴) «مجلس نمایندگان آمریکا» طرحی را در قانون بودجه ۲۰۱۶ این کشور قرار داده و تصویب کرد که محدودیتهای تازهای را بر شهروندان کشورهایی که بدون ویزا به ایران سفر میکنند اعمال کند. تغییری که بهطور بالقوه میتواند حتی بر شهروندان ایرانی الاصل این کشورها که عمدتاً اروپایی هستند هم تأثیر بگذارد. براساس این طرح شهروندان کشورهای دارای وضعیت لغو ویزا با آمریکا (اعم از ۳۸ کشور اروپایی و سایر کشورهایی که با آمریکا مراودات زیادی دارند) که بعد یک مارس ۲۰۱۱ به چهار کشور سوریه، عراق، ایران و سودان سفر کرده باشند نمیتوانند بدون ویزا به آمریکا بروند.[2] |
2 |
تحریمهای موشکی علیه ایران |
پس از آزمایش موفقیتآمیز موشک «عماد» که بهصورت منطقی، حق هر کشوری است که برای تأمین امنیت خود و دفاع از کشور دارای چنین قدرتی باشد، آمریکاییها دست به کار شدند تا مناقشه جدیدی در این خصوص ایجاد کنند. بلافاصله سامانتا پاور اظهار داشت: «در صورتیکه این آزمایش تأیید شود و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، آمریکا از این اختیار و امکان بهرهمند است تا موضوع را به شورای امنیت ملل متحد ارجاع داده و ترتیبات بعدی را پیگیری کند.»[3] |
3 |
شروط جدید کنگره آمریکا برای رفع تحریم |
موضوع و موضع ضدایرانی کنگره آمریکا از سال ۲۰۱۵ به سال جدید میلادی هم روانه شد و درست ۴ روز بعد از شروع سال جدید میلادی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرد که طبق آن «لغو تحریمهای اعمال شده علیه برخی اشخاص و نهادهای ایرانی در صورتی اجرا میشود که اثبات شود در برنامه موشکی ایران نقشی نداشتهاند.»[4] |
4 |
پرداخت غرامت ۱۰.۵ میلیارد دلاری |
در ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ «دادگاهی در نیویورک در حکمی غیابی، ایران را به پرداخت بیش از ۱۰.۵ میلیارد دلار غرامت به اعضای خانواده کشتهشدگان در نتیجه عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ و همچنین شرکتهای بیمه پرداختکننده غرامت، بهعلت ضررهای ناشی از این عملیات تروریستی محکوم کرده است.» ۱۰ این در حالی است که حتی یک سند هم مبنی بر همکاری مستقیم یا غیرمستقیم ایران در این حادثه ارائه نشده است.[5] |
5 |
محدودیتهای مکرر مالی علیه ایران |
در یک آوریل ۲۰۱۶ و در حاشیه نشست امنیت هستهای واشنگتن اوباما اظهار داشت: «کشورش در نظر ندارد اجازه دهد از طریق نظام بانکی آمریکا با ایران معاملات دلاری انجام شود و شرکتهای خارجی میتوانند از طریق بانکهای اروپایی با ایران همکاری داشته باشند.» بههمین دلیل، همچنان تعامل اقتصادی ایران با سایر کشورها با مشکلات عدیدهای مواجه است.[6] |
6 |
غارت دو میلیارد دلاری |
دیوان عالی آمریکا روز چهارشنبه (اول اردیبهشت ۱۳۹۵) در حکمی جنجالی و یکطرفه اعلام کرد که حدود ۲ میلیارد دلار از داراییها و اموال بلوکهشده ایران باید به خانواده آمریکاییهای کشتهشده در بمبگذاری ۱۹۸۳ پایگاه تفنگداران آمریکایی در بیروت و دیگر حملاتی که گفته میشود ایران در آنها دست داشته، پرداخت شود.[7] |
7 |
ممنوعیت خرید آب سنگین از ایران |
مجلس نمایندگان امریکا با 251 رأی موافق در برابر 168 رأی مخالف به متمم پیشنهادی سناتور جمهوری خواه رون دسانتیس از ایالت فلوریدا در طرح بودجه انرژی رأی داد. پیشتر نیز در اوایل سال جاری متمم مشابهی به سنای امریکا از سوی تام کاتن سناتور جمهوری خواه مبنی بر منع خریداری آب سنگین از ایران ارائه شده بود که دموکراتهای مجلس سنای امریکا مانع از تصویب آن شدند.[8] |
8 |
متمم پیشنهادی سناتور کلی آیوته مبنی بر تحریمهای بیشتر علیه ایران |
این متمم مربوط به برنامه موشکی بالستیک ایران است و سند تحریمهای ایران را به جای پایان امسال تا سال 2031 تمدید میکند. این متمم که با حمایت 18 نماینده جمهوری خواه تهیه شده است، اقدام جدیدی در مجلس سنای امریکا علیه دولت دموکرات امریکا و برنامه موشکی ایران به شمار میآید.[9] |
9 |
پیشنهاد تحریم جدید علیه به خاطر بازداشت تفنگداران آمریکایی |
از دیگر اقدامات امریکا علیه ایران میتوان به متمم پیشنهادی جان کورنین، سناتور ایالت تگزاس اشاره کرد که خواستار تحریم مقامات ایرانی به خاطر بازداشت 10 تفنگدار دریایی امریکایی شده است؛ تفنگداران دریایی امریکایی پس از ورود به آبهای سرزمینی ایران در خلیج فارس بازداشت شدند اما پس از عذرخواهی واشنگتن، در دی ماه سال گذشته آزاد شدند. اگرچه کورنین مدعی است که اوباما باید ایران را مسئول این موضوع بداند و ادعا میکند: «زمانی که تفنگداران دریایی ما با بی گناهی از آبهای ایران عبور میکنند و اقدامی که صلح و امنیت ایران را زیر سؤال ببرد، انجام ندادهاند، بازداشت و توقیف کشتی آنان اقدامی غیرقانونی است.»[10] |
10 |
افزودن نام افراد و شرکتهای جدید به فهرست تحریمها به بهانه برنامه موشکی |
وزارت خزانه داری آمریکا یک روز پس از اجرایی شدن برجام با صدور بیانیهای از افزودن نام شرکتها و افراد جدید به فهرست تحریمهای ایران به واسطه ارتباط با برنامه موشکی ایران خبر داد. این تحریمها قرار بود دو هفته قبل اعمال شوند، اما واشنگتن به دلیل آنچه نگرانی از بر هم خوردن توافق تبادل زندانیان اعلام شد، از آنها عقبنشینی کرد. نام این افراد و شرکتها در فهرست تحریمهای ثانویه آمریکا قرار گرفته و از این پس داراییهای آنها در آمریکا بلوکه شده و اتباع آمریکا قادر به مبادله اقتصادی با آنها نخواهند بود.[11] |
11 |
عدم اجازه دسترسی به نظام مالی آمریکا و استفاده از چرخه دلار |
«آدام زوبین»، معاون موقت وزارت خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در نشستی در کمیته بانکداری مجلس سنا تأکید کرد که تحریمهای غیرهستهای علیه ایران کماکان پابرجا هستند. «زوبین» اضافه کرد: «اول، با موارد محدود استثناء، ما تحریمهای اولیه علیه ایران را رفع نکردهایم.» مقام خزانهداری آمریکا گفت: «ما کماکان اجازه نخواهیم داد اشخاص آمریکایی در ایران سرمایهگذاری کنند و یا اقدام به وارد کردن یا صادر کردن کالا و خدمات از این کشور بکنند.» زوبین تأکید کرد: «در همین راستا، بگذارید این را هم صریح بگویم که ما وعده ندادهایم که به ایران اجازه دسترسی به نظام مالی آمریکا یا استفاده از چرخه دلار را بدهیم و برنامهای هم برای انجام این کارها نداریم.»[12] |
[1] - http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33259
[2] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[3] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[4] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[5] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[6] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[7] - http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=32894
[8] - http://presstv.ir/DetailFr/2016/05/26/467525/Iran-US-JCPOA-missile-program
[9] - http://presstv.ir/DetailFr/2016/05/26/467525/Iran-US-JCPOA-missile-program
[10] - http://presstv.ir/DetailFr/2016/05/26/467525/Iran-US-JCPOA-missile-program
[11] - http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13941027001575
[12] - http://www.yjc.ir/fa/news/5623461