به گزارش مشرق، پس از کشف بزرگترین محموله قاچاق طی 38 سال گذشته که با همکاری تنگاتنگ نیروی انتظامی و گمرک ایران براساس مستندات سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی رقم خورد، ابعاد تازه‌تری از این باند قاچاق و شیوه‌های دور زدن قانون منتشر شده است.

اطلاعات به دست آمده‌ نشان می‌دهد، قاچاقچیان با استفاده از خلأهایی موجود و وضعیت ناقص و جزیره‌ای بودن اطلاعات کالاهای وارداتی میان بنادر و گمرک بیشترین بهره را در راستای فساد و قاچاق برده‌اند.

در حال حاضر بخشی از اطلاعات تجارت خارجی در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی ثبت و گزارش می‌شود، اما زنجیره این اطلاعات از مبدا و حتی پس از آن در شبکه توزیع نامشخص است و محلی برای بروز قاچاق و فساد شده است.

شیوه کار این قاچاقچیان گسترده و پیچیده بوده که در حوزه ارتباط با دستگاه‌های مختلف قلمداد می‌شود.

محموله‌های وارداتی به محض ورود به بندر به انبارهای سازمان بنادر رفته و قبض انبار دریافت می‌کند تا پس از طی کردن فرایندهای گمرکی اجازه ورود به کشور را داشته باشد. در این روش بخشی از محموله مشابه وارد شده به انبارها در سامانه گمرکی ثبت و گزارش نشده و در یک خلاصه کوتاه می‌توان گفت این کالاهای ثبت نشده به همراه دیگر کالاهای ثبت شده که روال قانونی را طی کرده است با ترفندی به داخل کشور آمده است.

یکی از مکانیزم‌های کنترلی برای خروج کالا از گمرک استفاده از دو روش صدور بیجک انبار (بیجک انبار سندی است که توسط انباردار برای صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی، پس از رویت پروانه سبز گمرکی و پرداخت حق انبارداری، صادر می گردد. این سند نشان می دهد که کالا تحویل ذینفع شده است و او می تواند برای بارگیری وسیله حمل را وارد گمرک کند. در این مرحله مقدار کالای بارگیری شده از دفتر کل انبارهای گمرک خارج شده و کالا روی وسیله نقلیه بارگیری می شود) و یا وزن کالا در محل در خروج گمرک است.

با توجه به اینکه هنگام صدور بیجک انبار، پروانه سبز باید توسط انباردار رویت شود تا اطمینان از انجام مراحل قانونی صورت بگیرد اما در این بخش تبانی و تخلف صورت گرفته و کالایی تحویل شده که مراحل گمرکی را طی نکرده است و بدن اسناد بیجک انبار صادر شده که به نوعی مرحله ماقبل خروج کالا تلقی می‌شود و پس از آن با هماهنگی در خروج گمرک و معاونت در قاچاق با بیجک‌های انبار جعلی کالا به آسانی از گمرک خارج شده است.

در پروانه گمرکی اثری از شماره کانتینر نیست و فقط وزن آن مشخص می‌شود، بنابراین لیست کانتینرها را فقط در قبض انبار که آن هم اطلاعاتش در سازمان بنادر و انبار است، قرار دارد.

با توجه به اینکه در پروانه شماره انبار، بارنامه، وزن و تعداد وجود دارد، وقتی گمرک پروانه را می‌دهد، اسناد کاغذی را برای آرشیو کردن تحویل می‌گیرد و به دلیل آنکه گمرکات، قبض انباری در اختیار ندارند، باید به بیجک انبارهای بندر شهید رجایی برای حمل کالا در اعتماد کنند. طبق قانون، انبار موظف است به جای قبض انبار، بیجک ارائه دهد.

در این شیوه قاچاق که بسیار گسترده بوده است، یکی از این محموله‌ها گزارش شده و محموله دیگر نیز بدون ارائه اطلاعات و گزارش شدن به گمرک به انبار بنادر رفته است.

انبار بندر شهید رجایی موظف است باری را تحویل بدهد که در قبض انبار درج شده باشد و در پروانه وجود داشته باشد، اما تخلف اینجا صورت گرفته که باری را تحویل دادند که در قبض انبار محموله نبوده است و مربوط به محموله دیگری بوده که هنوز پروانه‌ای برای آن صادر نشده است.

یکی دیگر از اشکالات موجود که به شیوه‌های قاچاق دامن زده است، نحوه توزیع باسکول‌ها در بنادر شهید رجایی است که نامناسب بوده و امکان و احتمال تغییر وزن کالا به دلیل نبود مکانیزاسیون هوشمند، نظارت دقیق وجود ندارد، اما طبق قاعده، گمرک باید از طریق وزن کالا به فساد و قاچاق در درب خروج پی ببرد. با این حال، انباردار به عنوان ذینفع یا صاحب کالا، در این قاچاق همکاری داشته و برای اینکه کل محموله با خرج کمتر برای تغییر وزن از درب خروج گمرک خارج شود،مسئول درب خروج اقدام به ارتشاء و معاونت در قاچاق کرده است.

بر اساس این گزارش مسئولان گمرک معتقدند در صورتی که سازمان بنادر اطلاعات مربوط به مانیفست و کانتینرهای محوطه بندری را به گمرک ارائه دهند می‌توان از خلاءهای موجود به منظور پوشش و جلوگیری قاچاق گسترده کالا استفاده کرد.

در روزهای اخیر 85 کانتینر کالای قاچاق با همکاری گمرک و نیروی انتظامی کشف و ضبط شده که به گفته سردار ملکی وضعیت رسیدگی به 210 کانتینر دیگر در دست بررسی است.

در این راستا نیز 17 نفر بازداشت و 22 نفر در ارتباط با این موضوع احضار شدند گفته می‌شود بخشی از این کالای قاچاق مربوط به (م - ف) یکی از بازاریان بزرگ تهران است.