به گزارش مشرق، متن کاملی از سخنان محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در دیدار اخیر با اصحاب رسانه (به مناسبت روز خبرنگار) منتشر که متن آن را در زیر میخوانید:
وزیر امور خارجه کشورمان در مراسم روز خبرنگار تاکید کرد: در حال حاضر رابطه بسیار خوبی بین وزارت امور خارجه و جامعه رسانهای کشور شاهد هستیم.
* کار رسانهها از کار ما سختتر است
وی افزود: در دورانی که ما در مذاکرات بودیم احساس میکردم دوستان ما در مطبوعات و رسانهها با چه تلاش و کوششی مذاکرات را دنبال میکردند و با چه هیجان و فشار عصبی بیرون درها منتظر بودند. برخی اوقات به دوستان میگفتم کار رسانهها از کار ما سختتر است برای اینکه ما حداقل میدانستیم در داخل جلسه چه میگذرد و آنها بیرون مجبور بودند با همان حساسیتی که ما داریم ولی بدون اطلاع از تحولات درون مذاکرات، پیگیر مسائل باشند.
وزیر امور خارجه با ذکر این نکته که من معتقدم حساسیت دوستان رسانهای ما نسبت به مسائل ملی مثل دوستان دیپلمات ماست، خطاب به خبرنگاران عنوان کرد: شما همانقدر برای کشور و نظام دلتان میسوزد و همانقدر دلتان میخواهد مشکلات مردم حل شود و همانقدر دلتان میخواهد عزت کشور حفظ شود و کشور از زیر فشار تهدید و تحریم بیرون بیایدکه دیپلماتها این خواستهها را دارند.
ظریف با بیان اینکه دوستان رسانه در بیرون مذاکرات همانقدر حرص میخوردند و ما در داخل حرص میخوردیم، اظهار داشت: با این تفاوت که دوستان در رسانه نمیدانستند در مذاکرات چه میگذرد و در معرض انواع شایعات و پیامهای غلطی که از سوی برخی صادر میشد، بودند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: حتما این ارتباط گسترده که شاید نمادش این واقعیت باشد که در روز خبرنگار اتفاقا همزمان با یک خبرنگار که به فیض عظیم شهادت نائل شد، ده نفر دیپلمات در همان روز و همان محل (مزار شریف) به این فیض نائل شدند و البته شما زرنگتر از ما بودید و این روز را به اسم خودتان ثبت کردید. نوش جانتان به خاطر اینکه وظیفه بسیار سنگینی را بر عهده دارید.
وی با بیان اینکه ما در وزارت امور خارجه کاملا اعتقاد داریم که نقش رسانهها در ارتقای سطح آگاهی عمومی یک نقش بیبدیل در جامعه ماست و به این نقش هم احترام میگذاریم و هم اعتقاد داریم، اظهار داشت: معتقد نیستیم که رسانه باید سخنگوی دولت باشد، معتقد نیستیم که رسانه باید آنچه را ما میخواهیم بگوید. معتقد نیستیم که رسانه نباید نقد کند. اتفاقا معتقدیم که نقد رسانه هم برای آگاهی مردم ضروری است و هم برای هشدار دادن به مسئولان و هم برای نشان دادن نشاط و شفافیت در جامعه در سطح بینالمللی.
ظریف افزود: این اعتقاد و باور بنده و همه همکارانم در وزارت امور خارجه به خصوص خواهران و برادرانی که در بخش رسانهای در حضور و خدمت همکاران رسانه هستند، بوده و هست.
* امروز ما یک فرصت ویژه در دنیا داریم
وزیر امور خارجه گفت: اعتقاد داریم باید یک رابطه منطقی و عقلانی بین وزارت امور خارجه و دستگاههای اجرایی و رسانهها باشد که از این منظر هم مردم نسبت به مسائل کاملا آگاه و روشن باشند و هم در صورت نیاز پیامهای ضروری به جهان و جامعه بینالمللی فرستاده شود.
ظریف ادامه داد: مطبوعات آزاد یکی از روشهایی هستند که شما میتوانید پیامهای مختلف را به دنیا برسانید بدون اینکه الزاما فشار این پیامها بر دولت و دستگاه دیپلماسی باشد. اگر بخواهیم این کار را به خوبی انجام دهیم باید نقش ارتباطات و اطلاعات را در جامعه کنونی و در شرایط جهانی شدن به خوبی درک کنیم.
وزیر امور خارجه افزود: اگر میگوییم امروز شرایط بینالمللی ما تغییر کرده و اگر میگوییم امروز وضعیت و ابزارهای قدرت تغییر کرده، به این معنا نیست که ما در شرایطی هستیم که تحت استیلا و اقتدار دیگران قرار گرفتهایم. اتفاقا به این معناست که امروز ما یک فرصت ویژه در دنیا داریم که آنچه که فائق آمدن بر آن، استیلا بر آن و مقابله و رقابت در آن دشوارتر بود، امروز به حوزهای تبدیل شده که رقابت در آن بسیار سادهتر و سهلتر است و نیازمند به یک زمینه سخت افزاری وسیع و سنگین و پرهزینه نیست.
وی با یادآوری این نکته که نمیخواهم بگویم رسانه هزینه ندارد، گفت: میخواهم بگویم شما با هزینه بسیار کمتری میتوانید امروز در جدول رسانههایی که سابقه طولانی دارند و امپراتوری رسانهای محسوب میشوند، قرار بگیرید و این ابزار قدرت ماست.
وی گفت: اینکه بپذیریم در دنیای جهانی شده، قدرت متکثر و ابزار قدرت متکثر شده است. قدرت معنایی میتواند یکی از عوامل قدرت بخشی به همه جوامع باشد. این پیدا کردن یک منفذ جدید و روش جدید و راهکار جدید برای این است که جمهوری اسلامی ایران که اتفاقا قدرت اصلیاش در حوزههای معنایی، معنوی، ارزشی و استقلال است و اقتدارش وابسته به این قدرتهاست؛ ضمن اینکه به لطف خدا و با مقاومت و سربلندی نیروهای مسلح، قدرت نظامی، قدرت مقاومت مردم و نیروهای مسلح مزید بر این قدرتها شده، این جمهوری اسلامی با این شرایط میتواند نقش ویژهای ایفا کند و در این نقش، رسانه از مهمترین عوامل است.
ظریف مهمترین ابزار انعکاس قدرت معنایی، ابزار قدرت فکری و ارزشی را رسانه خواند و افزود: بدون رسانه این قدرت نمیتواند آنچنان بروز و ظهور پیدا کند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه فکر میکنم دوستان در رسانه قدرتشان باورشان شده، عنوان کرد: یک روزی برای اینکه پیامی را به دنیا می رساندید و میبودید باید رویترز و آسوشیتدپرس و... بودید. امروز این گونه نیست و وضعیت فرق کرده است. شما که با کار رسانه آشنا هستید، هر یک رسانه یک امپراتوری است. مهم این است که شما بتوانید پیامی را تولید کنید که شنونده داشته باشد.
وی با ذکر این نکته که باید ارزش رسانه و جایگاه پیام رسانهای و رسانه را بفهمیم، عنوان کرد: باید بفهمیم همه دنیا در یک لحظه مخاطب هرپیامی است که توسط رسانه و یا هر مسئول ملی تولید میشود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه یک زمان در گذشته همه ما میتوانستیم انتخاب کنیم با چه کسی مصاحبه کنیم و مقامات در هر جا با یک زبان صحبت میکردند، عنوان کرد: الان امکان ندارد شما بتوانید مخاطب خود را انتخاب کنید. چنین چیزی امکانپذیر نیست و همزمان باید با همه گفتوگو کنید. مخاطب شما همه جهان است که این فرصت و همزمان چالش ویژهای را ایجاد کرده است.
ظریف اضافه کرد: اینکه در لحظهای که در فلسطین اشغالی مردم بمباران میشوند و در همان لحظه بدون فاصله احساسات متراکمی در کل دنیا به وجود میآید، این شرایط وقتی من 35 سال قبل وارد حوزه دیپلماسی شدم، وجود نداشت.
* حصارها و فاصلهها در عرصه خبر از بین رفته است
وی گفت: بعد زمان و سرعت اهمیت ویژهای در این دنیای جهانی شدن ارتباطات و احساسات پیدا کرده است. ما دیگر بحث مذاکرات پشت درهای بسته به آن شکل نداریم. همه چیز در لحظه تولید میشود.در مذاکره که نشسته بودیم از یک طرف دکتر عراقچی توئیت میکرد از آن طرف خانم شرمن توئیت میکرد. حصارها و فاصلهها در عرصه خبر از بین رفته است و نمیتوانیم موضوعی را برای مصرف داخلی تولید کنیم. هیچ موضوعی دیگر مصرف داخلی ندارد.
ظریف با بیان اینکه امکان انتخاب مخاطب از بین رفته است، خاطرنشان کرد: این امر قدرت عجیبی به رسانه داده و همزمان مسئولیت سنگینی برای ما و رسانهها ایجاد کرده است.
وی افزود: در این شرایط سیاست خارجی ما با وضعیت بسیار ویژهای در دنیا روبروست. ما در شرایطی هستیم که کسی تصور نمیکرد در این شرایط باشیم.
* علت عصبانیت عربستان
وزیر امور خارجه با بیان اینکه کارهایی که دولت سعودی امروز انجام میدهد کارهایی نیست که یک دولت عاقل انجام بدهد، عنوان کرد: علت اینکه دولت سعودی امروز تا این حد عصبانی است به این خاطر است که تصور نمیکردند یک روزی ایران بتواند از این شرایط عبور کند ولذا از همه ابزارشان استفاده میکنند و هدفشان این است که شرایط را به گذشته بازگردانند.
ظریف خاطرنشان کرد: اگر شرایط گذشته خیلی خوب بود اینقدر دشمنان ما سعی نمیکردند به گذشته برگردند. اگر خیلی خوب بود، چرا اینقدر سعودیها و اسرائیلیها و منافقان و دشمنان ما عصبانی هستند؟
وی با بیان اینکه برخی میگویند این جرأت پیدا کردن دولت سعودی است، پرسید: این چه جرأت پیدا کردنی است؟ جرأت است که انور عشقی را به اسرائیل میفرستند که با اسرائیلیها متحد شوند و بعد اعلام میکنند ما کسی را نفرستادهایم. اگر جرأت داشتند اعلام میکردند فرستادیم.
وزیر امور خارجه گفت: ترکی الفیصل را کنار مریم رجوی میفرستند و بعد اعلام میکنند ترکی فیصل در موقعیت شخصی بوده نه موقعیت دولتی، اگر جرأت داشتند که اعلام میکردند.
وی با بیان اینکه آنها وحشت کردند و مضطرب شده و دست و پا میزنند، خاطرنشان کرد: در تاریخ آمریکا سابقه ندارد بدون موافقت رئیس جمهور آمریکا، از نظر ما رژیم از نظر دیگران رئیس دولت در کنگره آنها سخنرانی کند. اینها نشانه اضطراب و نگرانی است.
ظریف افزود: این نشانه آن است که ما در شرایطی قرار گرفتهایم که میتوانیم استفاده کنیم و اگر استفاده نکنیم طرف مقابل استفاده میکند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: ما باید به یک تحلیل مشترک داخلی برسیم. تصوری که من دارم این است که اگر شما به صحبت دیگران در خارج به خصوص کسانی که با ما بد هستند، توجه کنید تصوری که در دنیا هست، این است که یک تحول راهبردی اتفاق افتاده است.
* در مذاکرات زبان مردم بودیم
وی افزود: ما از ابتدا گفتیم که برجام یک معامله است، یک معاملهای بوده که ایران در برابر شش قدرت جهانی که مستظهر به 6 قطعنامه شورای امنیت و 12 قطعنامه شورای حکام هم بوده مذاکره کرده است، نه به عنوان یک هیات مذاکرهکننده، بلکه به عنوان زبان یک ملت مقاومی که به آنها نشان داده، ابزارشان ناکافی است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما تنها کاری که توانستیم بکنیم اگر توانسته باشیم این است که زبان مردم بودیم. مردم بودند که مذاکره کردند و مردم بودند که مقاومت کردند و به ما قدرت دادند. اما بالاخره علیرغم همه مقاومت مردم، ما یک کشور بودیم در برابر 6 کشور به اضافه شورای امنیت به اضافه قطعنامه، لذا یک بده بستانی صورت گرفت در این بده بستان حتما یک چیزهایی را ما گرفتیم و حتما یک چیزهایی را طرف مقابل گرفت.
وی افزود: اگر نه که معامله نمیشد. میشد یک اعلامیه تسلیم یعنی میگفتیم آمریکا و بقیه بیایند، زیر اعلامیه تسلیم را امضا کنند.
* تحول استراتژیک با برجام
ظریف گفت: چرا برجام اینقدر آنها را عصبانی میکند؟ از این نگران هستند که احساس میکنند با برجام یک تحول استراتژیک اتفاق افتاده است. البته بیشتر چندماه پیش خیلی احساس خطر میکردند و الان این احساسشان خیلی کم شده است، ولی هنوز این احساس را دارند.
وی ادامه داد: فکر میکنند ایرانی که قدرت داشت اکنون قدرتش از حصار شورای امنیت و تحریم خارج شده. لطفا دقت کنید. من نمیگویم ایران قدرت نداشت، ایران اتفاقا بسیار قدرت داشت. قدرت ایران از انقلاب و گفتمان امام و مقاومت مردم نشأت گرفته است. این قدرت هم در طول 30 و اندی سال انباشت شد و فشارهایی را هم در این دوران تحمل کردیم.
* قدرت ما حاصل مذاکرات برجام نیست
وزیر امور خارجه افزود: آنچه که مبانی قدرت ماست بر اثر یک فداکاری و آینده نگری درازمدتی به دست آمده است. قدرت ما حاصل مذاکرات برجام نیست، بلکه برجام این قدرت را از حصار فشار بینالمللی رها ساخت. تحولی که در نتیجه برجام رخ داد این بود که بسیاری از دشمنان و به ویژه بدخواهان نظام و کشور و مردم ما احساس کردند که این قدرت رها شد.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: بنده معتقدم قطعنامهها، فشارها و بازی هستهای که علیه ایران شد، برای تخلیه قدرت راهبردی ایران بود یعنی برای این بود که قدرت استراتژیک ایران را به تحلیل ببرند. وقتی دیدند مذاکرات به نتیجه رسید و این همه قطعنامه باطل شد گفتند این قدرت استراتژیک رها شده و ظرفیت استراتژیک ایران رها شده، این امر به این دلیل است که برجام را راهبردی میدیدند. نکته مهم اینجاست وقتی دشمن طرف مقابل خطر را راهبردی ببیند پاسخ راهبردی تدارک میبیند.
* آمریکاییها ذاتا با ما بد هستند
ظریف افزود: دشمن ما در منطقه و در دنیا خطر را یک خطر راهبردی دیده و تحول را یک تحول راهبردی دیده است ان دو برای این تدارک برخورد راهبردی میکنند. اصلا بحث رفع تحریمها نیست؛ گرچه در حوزه تحریمها خیلی اتفاقات افتاده است. اما آمریکاییها اولا ذاتا با ما بد هستند و تعارف که نداریم 38 سال دشمنی و تخاصم بین ایران و آمریکا انباشت شده است.
وزیر امور خارجه گفت: آنچه اتفاق افتاده فقط بحث تحریم نبوده است. هدف ما از مذاکرات بسیار وسیعتر از تحریم و به واقع اهداف راهبردی بود. اصول و اهداف راهبردی ما در مذاکرات حفظ عزت ملی، پذیرش جهانی برنامه صلحآمیز هستهای ایران، حراست از دستاوردهای علمی و فنی در حوزه هستهای، جلوگیری از تعطیلی تأسیسات هستهای، لغو قطعنامه های شورای امنیت بدون اجرای آنها، پایان دادن به ادعاهای واهی برنامه تسلیحاتی هسته ای، جلوگیری از هرگونه ارتباط یافتن برجام به مسائل دفاعی و منطقهای بود و منحصر به رفع تحریمها نبود. اتفاقاً اهداف غیرتحریمی همان اهداف و دستاوردهای راهبردی بود که بیشترین زمان مذاکرات به همانها اختصاص یافت و به لطف خدا و هدایت مقام معظم رهبری محقق شد.
ظریف ادامه داد: در حوزه تحریمها هم توانستیم دستاوردهای مهمی را با تلاش و پیگیری به طرف مقابل تحمیل کنیم چون حتماً با رضایت و از سرعلاقه به ایران و جمهوری اسلامی چنین کاری نمیکردند و نمیکنند.
* در حال حاضر نفتمان را درست و آبرومندانه میفروشیم
وی در عین حال گفت: خیلی چیزها لغو شد خیلی چیزها که قرار بود بشود، نشد. قطعنامهای که کنگره آمریکا تصویب کرده بود در سنا تصویب نشد. حتی بدون قطعنامه جدید که در سال های قبل از مذاکرات هر سال یکی دوتای آن تصویب می شد، اگر براساس قطعنامههای تحریمی تصویب شده سالهای قبل نشسته بودیم و مذاکره به نتیجه نرسیده بود، امروز صاردات نفتمان 294 هزار بشکه شده بود. حتی اگر هیچ تحولی نشده بود و قطعنامه و تحریم جدیدی اتفاق نیفتاده بود امروز نفت ما به 294 هزار بشکه رسیده بود.
ظریف گفت: حالا دوستان میگویند نمیشود، واقعیت این است که شد. از دو و نیم میلیون به یک میلیون بشکه در ظرف کمتر از دوسال رسیدیم به زیر یک میلیون بشکه، حالا برخیها میگویند نه نفت ما پایین نیامده بود. آمار و ارقام که نشان میدهد. بله ممکن بود چند بشکه از طریق دلالها بفروشیم، ولی با چه هزینهای؟
وی ادامه داد: در حال حاضر نفتمان را درست و آبرومندانه میفروشیم. با نفتکش میبریم و میفروشیم و پولمان را میگیریم. حالا ایراد میگیریم، چرا این پول مثلا به جای اینکه برود دویچه بانک میرود میرود بانک دیگری. فراموش کردیم هشت سال همه این بانک ها جریمه باران شدند، همه هشت میلیارد، 9 میلیارد، سه میلیارد و ...جریمه شدند. این جریمه ها چه زمانی اینها اتفاق افتاد؟ یادمان رفته است؟!
وزیر امور خارجه گفت: ولی بحث اصلی دنیا بسیار فراتر از این است. بحث این است که هیچکس در دنیا تصور نمیکرد که ایران از زیر بار قطعنامههای شورای امنیت به سلامت خارج شود. فکر میکردند کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد. بازهم تاکید می کنم؛ من نمیگویم که فقط مذاکره ما را از این وضع نجات داد. مذاکره هم مستظهر به توان ملی و مقاومت مردم بود. ولی نهایتا مشخص شد که آنها اشتباه فکر میکردند. نتیجه کار این بود که علیرغم همه تلاشها و پولهایی که خرج کردند و فشارهایی که آوردند، برجام رخ داد.
وی افزود: آنچه سرمایهگذاری کردند و میخواستند به هم بزنند نشد و از آن زمان یک تحول استراتژیک دیدند. با تصویب قطعنامه های فصل هفتمی و تحریم ها خیال میکردند جمهوری اسلامی ایران را به کنج راندند و کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد.
ظریف ادامه داد: تمام سوابق شورای امنیت سازمان ملل را نگاه کنید یک مورد پیدا کنید که تحریمها لغو شده باشد. حکومتها ساقط شدند، ولی تحریمها باقی ماند. کما اینکه حکومت صدام در سال 2003 ساقط شد، تحریمها در سال 2012 اسماً برداشته شد ولی هنوز یک بخش از تحریمهای شورای امنیت باقی مانده است.
وی اضافه کرد: من نمیخواهم بگویم وتاکید کنم که برجام چقدر مهم است. میخواهم بگویم طرف مقابل ما فکر میکرد دیگر جمهوری اسلامی ایران بلندشو نیست، ولی به لطف خدا ، مقاومت مردم و رهبری رهبر معظم انقلاب و هدایت رئیس جمهور، جمهوری اسلامی ایران از این بازی با موفقیت و عزت بیرون آمد.
وزیر امورخارجه گفت: آنچه درباره آن حساب کرده بودند، به هم خورد. به همین دلیل الان هم برای مقابله با ما طراحی استراتژیک میکنند. هر جا که میرویم آنها هم میروند. یک سال است یمن را چگونه به خاک و خون کشیدند. پیغامهایی که به سوریه رساندند در جریان هستید. دعوا سر ایران و آزاد شدن ظرفیت استراتژیک ایران است و برای همین از همه تلاشهایشان و امکاناتشان استفاده میکنند.
ظریف با اشاره به افزایش میزان حملات توئیتری به ایران گفت: ما اینقدر گرفتار دعوای داخلی شدیم که یادمان رفته بازی راهبردی در منطقه در حال انجام شدن است. آنقدر روی افکار عمومی برخی کشور های عربی کار کرده اند که هر شهروندی از این کشورها پشت توئیتر نشسته و علیه ایران توئیت میکند.
وی گفت: همین دیروز (جمعه) را در فضای مجازی و سخنرانی های داخلی رصد کنید. توهین های به رییس جمهور محترم را در همین یک روز ببینید. قضاوت کنید. ببینید در فضای مجازی چه خبرهایی که این جمعه از ما آمده بود و چه خبرهایی که از این رژیم آدمکش، سفاک و بچهکش و بی آزادی آمده بود.
ظریف افزود: علت این است که برای آنها جا افتاده که یک تهدید ازناحیه تحول استراتژیک صورت گرفته که از آن به غلط برداشت یک تهدید راهبردی از سوی ایران دارند و برای ما جا نیفتاده است که از دید بدخواهان ما ،یک تحول راهبردی صورت گرفته و آنها خود را به آب و آتش می زنند که آن را خنثی و حتی مسیر را بر عکس کنند. خیال میکنیم اتفاقی میخواهد بیفتد. این وضعیت باعث میشود که نتوانیم بگوییم سنگ مفت گنجشک مفت، اگر از این فرصت استفاده نکردیم، چون طرف مقابل این فرصت ما را یک تهدید استراتژیک برای خودش دیده دارد طراحی میکند که این فرصت بشود تهدید ما. برای همین هم از همه چیز مایه میگذارند، اسرائیل که سهل است با خود شیطان هم مذاکره میکنند. کما اینکه عمری است سرسپرده اسرائیل بوده اند.
وی خطاب به رسانهها گفت: خواهشم از دوستان این است که اولا قدرت خودتان را بفهمید. رسانه بسیار قدرتمند است. تک تک دوستان قدرتمندند. ثانیا محیط و شرایط جدید جهانی شدن را متوجه شوید و با این شرایط در راستای منافع مردم کاری را صورت دهید. چرا که ما و شما هر چه داریم مدیون همین مردم هستیم.
ظریف افزود: اگر حضور مردم نبود، کسی برای ما تره خرد نمیکرد. علت اینکه حاضرند با ما حرف بزنند و جدی برخورد کنند و تحویل بگیرند این است که میدانند این مردم چه هستند.
وزیر امور خارجه در پایان صحبت هایش گفت: در برابر این همه فداکاری مردم،رسالت ما و شمادر عصر جهانی شدن ارتباطات که امکان انتخاب مخاطب در آن وجود ندارد و هر اظهارنظر داخلی و یا تولید رسانه ای در همان لحظه تولید به اندازه مخاطب داخلی بلکه حتی بیشتر مخاطب جهانی پیدا می کند، بسیار سنگین است. با توجه به این واقعیت مایلم صحبتم را با ذکر یک مثال پایان دهم. شما از اینجا کوه های شمال تهران را نگاه کنید؛ فقط عظمت و اقتدار می بینید. حالا اگر تصمیم گرفتید برای کوهنوردی بروید، ممکن است در کنار مسیر کوهنوردی، چند تکه زباله نیز توجه شما را جلب کند. دنیا، ایران و تحولات اخیر را مثل یک کوه با عزت و باعظمت می بیند. نیاییم برای مجادلات داخلی و بدون توجه به مخاطبان جهانی، خودمان بجای برجسته کردن همان تصویر واقعی و با عظمت، چند تکه زباله ناچیز را برجسته کنیم.
وی در پایان گفت: ما (وزارت خارجه) و شما (رسانه) باید یک گفتوگوی دائمی و تبادل اطلاعات دائمی داشته باشیم.
دکترمحمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان شنبه گذشته در مراسم روز خبرنگار و همچنین تودیع و معارفه حسین جابریانصاری و بهرام قاسمی سخنگویان سابق و جدید وزارت خارجه صحبت های صمیمانه ای با اصحاب رسانه ها داشتند که بخشی از این صحبتها بدلیل اصرار دوستان رسانه ای از سوی اداره کل دیپلماسی رسانه ای وزارت امور خارجه در زیر منتشر می گردد:
وزیر امور خارجه کشورمان در مراسم روز خبرنگار تاکید کرد : در حال حاضر رابطه بسیار خوبی بین وزارت امور خارجه و جامعه رسانهای کشور شاهد هستیم.
وی افزود: در دورانی که ما در مذاکرات بودیم احساس می کردم دوستان ما در مطبوعات و رسانهها با چه تلاش و کوششی مذاکرات را دنبال میکردند و با چه هیجان و فشار عصبی بیرون درها منتظر بودند. برخی اوقات به دوستان میگفتم کار رسانهها از کار ما سختتر است برای اینکه ما حداقل میدانستیم در داخل جلسه چه میگذرد و آنها بیرون مجبور بودند با همان حساسیتی که ما داریم ولی بدون اطلاع از تحولات درون مذاکرات، پیگیر مسائل باشند.
وزیر امور خارجه با ذکر این نکته که من معتقدم حساسیت دوستان رسانهای ما نسبت به مسائل ملی مثل دوستان دیپلمات ماست، خطاب به خبرنگاران عنوان کرد: شما همانقدر برای کشور و نظام دلتان میسوزد و همانقدر دلتان میخواهد مشکلات مردم حل شود و همانقدر دلتان میخواهد عزت کشور حفظ شود و کشور از زیر فشار تهدید و تحریم بیرون بیایدکه دیپلماتها این خواستهها را دارند.
ظریف با بیان اینکه دوستان رسانه در بیرون مذاکرات همانقدر حرص میخوردند و ما در داخل حرص میخوردیم، اظهار داشت: با این تفاوت که دوستان در رسانه نمیدانستند در مذاکرات چه میگذرد و در معرض انواع شایعات و پیامهای غلطی که از سوی برخی صادر میشد، بودند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: حتما این ارتباط گسترده که شاید نمادش این واقعیت باشد که در روز خبرنگار اتفاقا همزمان با یک خبرنگار که به فیض عظیم شهادت نائل شد، ده نفر دیپلمات در همان روز و همان محل (مزار شریف) به این فیض نائل شدند و البته شما زرنگتر از ما بودید و این روز را به اسم خودتان ثبت کردید. نوش جانتان به خاطر اینکه وظیفه بسیار سنگینی را بر عهده دارید.
وی با بیان اینکه ما در وزارت امور خارجه کاملا اعتقاد داریم که نقش رسانهها در ارتقای سطح آگاهی عمومی یک نقش بیبدیل در جامعه ماست و به این نقش هم احترام میگذاریم و هم اعتقاد داریم، اظهار داشت: معتقد نیستیم که رسانه باید سخنگوی دولت باشد، معتقد نیستیم که رسانه باید آنچه را ما میخواهیم بگوید. معتقد نیستیم که رسانه نباید نقد کند. اتفاقا معتقدیم که نقد رسانه هم برای آگاهی مردم ضروری است و هم برای هشدار دادن به مسئولان و هم برای نشان دادن نشاط و شفافیت در جامعه در سطح بینالمللی.
ظریف افزود: این اعتقاد و باور بنده و همه همکارانم در وزارت امور خارجه به خصوص خواهران و برادرانی که در بخش رسانهای در حضور و خدمت همکاران رسانه هستند، بوده و هست.
وزیر امور خارجه گفت: اعتقاد داریم باید یک رابطه منطقی و عقلانی بین وزارت امور خارجه و دستگاههای اجرایی و رسانهها باشد که از این منظر هم مردم نسبت به مسائل کاملا آگاه و روشن باشند و هم در صورت نیاز پیامهای ضروری به جهان و جامعه بینالمللی فرستاده شود.
ظریف ادامه داد: مطبوعات آزاد یکی از روشهایی هستند که شما میتوانید پیامهای مختلف را به دنیا برسانید بدون اینکه الزاما فشار این پیامها بر دولت و دستگاه دیپلماسی باشد. اگر بخواهیم این کار را به خوبی انجام دهیم باید نقش ارتباطات و اطلاعات را در جامعه کنونی و در شرایط جهانی شدن به خوبی درک کنیم.
وزیر امور خارجه افزود: اگر میگوییم امروز شرایط بینالمللی ما تغییر کرده و اگر میگوییم امروز وضعیت و ابزارهای قدرت تغییر کرده، به این معنا نیست که ما در شرایطی هستیم که تحت استیلا و اقتدار دیگران قرار گرفتهایم. اتفاقا به این معناست که امروز ما یک فرصت ویژه در دنیا داریم که آنچه که فائق آمدن بر آن، استیلا بر آن و مقابله و رقابت در آن دشوارتر بود، امروز به حوزهای تبدیل شده که رقابت در آن بسیار سادهتر و سهلتر است و نیازمند به یک زمینه سخت افزاری وسیع و سنگین و پرهزینه نیست.
وی با یادآوری این نکته که نمیخواهم بگویم رسانه هزینه ندارد، گفت: میخواهم بگویم شما با هزینه بسیار کمتری میتوانید امروز در جدول رسانههایی که سابقه طولانی دارند و امپراتوری رسانهای محسوب میشوند، قرار بگیرید و این ابزار قدرت ماست.
وی گفت: اینکه بپذیریم در دنیای جهانی شده، قدرت متکثر و ابزار قدرت متکثر شده است. ؛قدرت معنایی میتواند یکی از عوامل قدرت بخشی به همه جوامع باشد. ؛این پیدا کردن یک منفذ جدید و روش جدید و راهکار جدید برای این است که جمهوری اسلامی ایران که اتفاقا قدرت اصلیاش در حوزههای معنایی، معنوی، ارزشی و استقلال است و اقتدارش وابسته به این قدرتهاست؛ ضمن اینکه به لطف خدا و با مقاومت و سربلندی نیروهای مسلح ،قدرت نظامی، قدرت مقاومت مردم و نیروهای مسلح مزید بر این قدرتها شده، این جمهوری اسلامی با این شرایط میتواند نقش ویژهای ایفا کند و در این نقش، رسانه از مهمترین عوامل است.
ظریف مهمترین ابزار انعکاس قدرت معنایی، ابزار قدرت فکری و ارزشی را رسانه خواند و افزود: بدون رسانه این قدرت نمیتواند آنچنان بروز و ظهور پیدا کند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه فکر میکنم دوستان در رسانه قدرتشان باورشان شده، عنوان کرد: یک روزی برای اینکه پیامی را به دنیا می رساندید و می بودید باید رویترز و آسوشیتدپرس و... بودید. امروز این گونه نیست و وضعیت فرق کرده است. شما که با کار رسانه آشنا هستید، هر یک رسانه یک امپراتوری است. مهم این است که شما بتوانید پیامی را تولید کنید که شنونده داشته باشد.
وی با ذکر این نکته که باید ارزش رسانه و جایگاه پیام رسانهای و رسانه را بفهمیم، عنوان کرد: باید بفهمیم همه دنیا در یک لحظه مخاطب هرپیامی است که توسط رسانه و یا هر مسئول ملی تولید می شود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه یک زمان در گذشته همه ما میتوانستیم انتخاب کنیم با چه کسی مصاحبه کنیم و مقامات در هر جا با یک زبان صحبت میکردند، عنوان کرد: الان امکان ندارد شما بتوانید مخاطب خود را انتخاب کنید. چنین چیزی امکانپذیر نیست و همزمان باید با همه گفتوگو کنید. مخاطب شما همه جهان است که این فرصت و همزمان چالش ویژهای را ایجاد کرده است.
ظریف اضافه کرد: اینکه در لحظهای که در فلسطین اشغالی مردم بمباران میشوند و در همان لحظه بدون فاصله احساسات متراکمی در کل دنیا به وجود میآید، این شرایط وقتی من 35 سال قبل وارد حوزه دیپلماسی شدم، وجود نداشت.
وی گفت: بعد زمان و سرعت اهمیت ویژه ای در این دنیای جهانی شدن ارتباطات و احساسات پیدا کرده است. ما دیگر بحث مذاکرات پشت درهای بسته به آن شکل نداریم. همه چیز در لحظه تولید می شود.در مذاکره که نشسته بودیم از یک طرف دکتر عراقچی توئیت میکرد از آن طرف خانم شرمن توئیت میکرد. حصارها و فاصلهها در عرصه خبر از بین رفته است و نمیتوانیم موضوعی را برای مصرف داخلی تولید کنیم. هیچ موضوعی دیگر مصرف داخلی ندارد.
ظریف با بیان اینکه امکان انتخاب مخاطب از بین رفته است، خاطرنشان کرد: این امر قدرت عجیبی به رسانه داده و همزمان مسئولیت سنگینی برای ما و رسانهها ایجاد کرده است.
وی افزود: در این شرایط سیاست خارجی ما با وضعیت بسیار ویژهای در دنیا روبروست. ما در شرایطی هستیم که کسی تصور نمیکرد در این شرایط باشیم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه کارهایی که دولت سعودی امروز انجام میدهد کارهایی نیست که یک دولت عاقل انجام بدهد، عنوان کرد: علت اینکه دولت سعودی امروز تا این حد عصبانی است به این خاطر است که تصور نمیکردند یک روزی ایران بتواند از این شرایط عبور کند ولذا از همه ابزارشان استفاده میکنند و هدفشان این است که شرایط را به گذشته بازگردانند.
ظریف خاطرنشان کرد: اگر شرایط گذشته خیلی خوب بود اینقدر دشمنان ما سعی نمیکردند به گذشته برگردند. اگر خیلی خوب بود، چرا اینقدر سعودیها و اسرائیلیها و منافقان و دشمنان ما عصبانی هستند؟
وی با بیان اینکه برخی میگویند این جرأت پیدا کردن دولت سعودی است، پرسید: این چه جرأت پیدا کردنی است؟ جرأت است که انور عشقی را به اسرائیل میفرستند که با اسرائیلیها متحد شوند و بعد اعلام میکنند ما کسی را نفرستادهایم. اگر جرأت داشتند اعلام میکردند فرستادیم.
وزیر امور خارجه گفت: ترکی الفیصل را کنار مریم رجوی میفرستند و بعد اعلام میکنند ترکی فیصل در موقعیت شخصی بوده نه موقعیت دولتی، اگر جرأت داشتند که اعلام میکردند.
وی با بیان اینکه انها وحشت کردند و مضطرب شده و دست و پا میزنند، خاطرنشان کرد: در تاریخ آمریکا سابقه ندارد بدون موافقت رئیس جمهور امریکا ،از نظر ما رژیم از نظر دیگران رئیس دولت در کنگره آنها سخنرانی کند. اینها نشانه اضطراب و نگرانی است.
ظریف افزود: این نشانه آن است که ما در شرایطی قرار گرفتهایم که میتوانیم استفاده کنیم و اگر استفاده نکنیم طرف مقابل استفاده میکند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: ما باید به یک تحلیل مشترک داخلی برسیم. تصوری که من دارم این است که اگر شما به صحبت دیگران در خارج به خصوص کسانی که با ما بد هستند، توجه کنید تصوری که در دنیا هست، این است که یک تحول راهبردی اتفاق افتاده است.
وی افزود: ما از ابتدا گفتیم که برجام یک معامله است، یک معاملهای بوده که ایران در برابر شش قدرت جهانی که مستظهر به 6 قطعنامه شورای امنیت و 12 قطعنامه شورای حکام هم بوده مذاکره کرده است، نه به عنوان یک هیات مذاکره کننده، بلکه به عنوان زبان یک ملت مقاومی که به آنها نشان داده، ابزارشان ناکافی است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما تنها کاری که توانستیم بکنیم اگر توانسته باشیم این است که زبان مردم بودیم. مردم بودند که مذاکره کردند و مردم بودند که مقاومت کردند و به ما قدرت دادند. اما بالاخره علیرغم همه مقاومت مردم، ما یک کشور بودیم در برابر شش کشور به اضافه شورای امنیت به اضافه قطعنامه، لذا یک بده بستانی صورت گرفت در این بده بستان حتما یک چیزهایی را ما گرفتیم و حتما یک چیزهایی را طرف مقابل گرفت.
وی افزود: اگر نه که معامله نمیشد. میشد یک اعلامیه تسلیم یعنی میگفتیم آمریکا و بقیه بیایند، زیر اعلامیه تسلیم را امضا کنند.
ظریف گفت: چرا برجام اینقدر آنها را عصبانی میکند؟ از این نگران هستند که احساس میکنند با برجام یک تحول استراتژیک اتفاق افتاده است. البته بیشتر چندماه پیش خیلی احساس خطر میکردند و الان این احساسشان خیلی کم شده است، ولی هنوز این احساس را دارند.
وی ادامه داد: فکر میکنند ایرانی که قدرت داشت اکنون قدرتش از حصار شورای امنیت و تحریم خارج شده. لطفا دقت کنید. من نمیگویم ایران قدرت نداشت، ایران اتفاقا بسیار قدرت داشت. قدرت ایران از انقلاب و گفتمان امام و مقاومت مردم نشأت گرفته است. این قدرت هم در طول 30 و اندی سال انباشت شد و فشارهایی را هم در این دوران تحمل کردیم.
وزیر امور خارجه افزود: آنچه که مبانی قدرت ماست بر اثر یک فداکاری و آینده نگری درازمدتی به دست آمده است. قدرت ما حاصل مذاکرات برجام نیست، بلکه برجام این قدرت را از حصار فشار بین المللی رها ساخت. تحولی که در نتیجه برجام رخ داد این بود که بسیاری از دشمنان و به ویژه بدخواهان نظام و کشور و مردم ما احساس کردند که این قدرت رها شد.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: بنده معتقدم قطعنامهها، فشارها و بازی هستهای که علیه ایران شد، برای تخلیه قدرت راهبردی ایران بود یعنی برای این بود که قدرت استراتژیک ایران را به تحلیل ببرند. وقتی دیدند مذاکرات به نتیجه رسید و این همه قطعنامه باطل شد گفتند این قدرت استراتژیک رها شده و ظرفیت استراتژیک ایران رها شده، این امر به این دلیل است که برجام را راهبردی میدیدند. نکته مهم اینجاست وقتی دشمن طرف مقابل خطر را راهبردی ببیند پاسخ راهبردی تدارک میبیند.
ظریف افزود: دشمن ما در منطقه و در دنیا خطر را یک خطر راهبردی دیده و تحول را یک تحول راهبردی دیده است ان دو برای این تدارک برخورد راهبردی میکنند. اصلا بحث رفع تحریمها نیست؛ گرچه در حوزه تحریمها خیلی اتفاقات افتاده است. اما آمریکاییها اولا ذاتا با ما بد هستند و تعارف که نداریم 38 سال دشمنی و تخاصم بین ایران و آمریکا انباشت شده است.
وزیر امور خارجه گفت: آنچه اتفاق افتاده فقط بحث تحریم نبوده است. هدف ما از مذاکرات بسیار وسیع تر از تحریم و به واقع اهداف راهبردی بود. اصول و اهداف راهبردی ما در مذاکرات حفظ عزت ملی، پذیرش جهانی برنامه صلح آمیز هسته ای ایران، حراست از دستاوردهای علمی و فنی در حوزه هسته ای، جلوگیری از تعطیلی تأسیسات هسته ای، لغو قطعنامه های شورای امنیت بدون اجرای آنها، پایان دادن به ادعاهای واهی برنامه تسلیحاتی هسته ای، جلوگیری از هرگونه ارتباط یافتن برجام به مسائل دفاعی و منطقه ای بود و منحصر به رفع تحریم ها نبود. اتفاقاً اهداف غیرتحریمی همان اهداف و دستاوردهای راهبردی بود که بیشترین زمان مذاکرات به همان ها اختصاص یافت و به لطف خدا و هدایت مقام معظم رهبری محقق شد.
ظریف ادامه داد: در حوزه تحریم ها هم توانستیم دستاوردهای مهمی را با تلاش و پیگیری به طرف مقابل تحمیل کنیم چون حتماً با رضایت و از سرعلاقه به ایران و جمهوری اسلامی چنین کاری نمی کردند و نمی کنند.
وی در عین حال گفت: خیلی چیزها لغو شد خیلی چیزها که قرار بود بشود، نشد. قطعنامهای که کنگره آمریکا تصویب کرده بود در سنا تصویب نشد. حتی بدون قطعنامه جدید که در سال های قبل از مذاکرات هر سال یکی دوتای آن تصویب می شد، اگر براساس قطعنامههای تحریمی تصویب شده سال های قبل نشسته بودیم و مذاکره به نتیجه نرسیده بود، امروز صاردات نفتمان 294 هزار بشکه شده بود. حتی اگر هیچ تحولی نشده بود و قطعنامه و تحریم جدیدی اتفاق نیفتاده بود امروز نفت ما به 294هزار بشکه رسیده بود.
ظریف گفت: حالا دوستان میگویند نمیشود، واقعیت این است که شد. از دو و نیم میلیون به یک میلیون بشکه در ظرف کمتر از دوسال رسیدیم به زیر یک میلیون بشکه.، حالا برخیها میگویند نه نفت ما پایین نیامده بود، . آمار و ارقام که نشان میدهد. بله ممکن بود چند بشکه از طریق دلال ها بفروشیم، ولی با چه هزینهای؟
وی ادامه داد: در حال حاضر نفتمان را درست و آبرومندانه میفروشیم. با نفتکش میبریم و میفروشیم و پولمان را میگیریم. حالا ایراد میگیریم، چرا این پول مثلا به جای اینکه برود دویچه بانک میرود میرود بانک دیگری. فراموش کردیم هشت سال همه این بانک ها جریمه باران شدند، همه هشت میلیارد، 9 میلیارد، سه میلیارد و ...جریمه شدند. این جریمه ها چه زمانی اینها اتفاق افتاد؟ یادمان رفته است؟!
وزیر امور خارجه گفت: ولی بحث اصلی دنیا بسیار فراتر از این است. بحث این است که هیچکس در دنیا تصور نمیکرد که ایران از زیر بار قطعنامههای شورای امنیت به سلامت خارج شود. فکر میکردند کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد. بازهم تاکید می کنم؛ من نمیگویم که فقط مذاکره ما را از این وضع نجات داد. مذاکره هم مستظهر به توان ملی و مقاومت مردم بود. ولی نهایتا مشخص شد که آنها اشتباه فکر میکردند. نتیجه کار این بود که علیرغم همه تلاشها و پولهایی که خرج کردند و فشارهایی که آوردند، برجام رخ داد.
وی افزود: آنچه سرمایهگذاری کردند و میخواستند به هم بزنند نشد و از آن زمان یک تحول استراتژیک دیدند. با تصویب قطعنامه های فصل هفتمی و تحریم ها خیال میکردند جمهوری اسلامی ایران را به کنج راندند و کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد.
ظریف ادامه داد: تمام سوابق شورای امنیت سازمان ملل را نگاه کنید یک مورد پیدا کنید که تحریمها لغو شده باشد. حکومتها ساقط شدند، ولی تحریمها باقی ماند. کما اینکه حکومت صدام در سال 2003 ساقط شد، تحریمها در سال 2012 اسماً برداشته شد ولی هنوز یک بخش از تحریمهای شورای امنیت باقی مانده است.
وی اضافه کرد: من نمیخواهم بگویم وتاکید کنم که برجام چقدر مهم است. میخواهم بگویم طرف مقابل ما فکر میکرد دیگر جمهوری اسلامی ایران بلندشو نیست، ولی به لطف خدا ، مقاومت مردم و رهبری رهبر معظم انقلاب و هدایت رئیس جمهور، جمهوری اسلامی ایران از این بازی با موفقیت و عزت بیرون آمد.
وزیر امورخارجه گفت: آنچه درباره آن حساب کرده بودند، به هم خورد. به همین دلیل الان هم برای مقابله با ما طراحی استراتژیک میکنند. هر جا که میرویم آنها هم میروند. یک سال است یمن را چگونه به خاک و خون کشیدند. پیغامهایی که به سوریه رساندند در جریان هستید. دعوا سر ایران و آزاد شدن ظرفیت استراتژیک ایران است و برای همین از همه تلاشهایشان و امکاناتشان استفاده میکنند.
ظریف با اشاره به افزایش میزان حملات توئیتری به ایران گفت: ما اینقدر گرفتار دعوای داخلی شدیم که یادمان رفته بازی راهبردی در منطقه در حال انجام شدن است. آنقدر روی افکار عمومی برخی کشور های عربی کار کرده اند که هر شهروندی از این کشورها پشت توئیتر نشسته و علیه ایران توئیت میکند.
وی گفت: همین دیروز (جمعه) را در فضای مجازی و سخنرانی های داخلی رصد کنید. توهین های به رییس جمهور محترم را در همین یک روز ببینید. قضاوت کنید. ببینید در فضای مجازی چه خبرهایی که این جمعه از ما آمده بود و چه خبرهایی که از این رژیم آدمکش، سفاک و بچهکش و بی آزادی آمده بود.
ظریف افزود: علت این است که برای آنها جا افتاده که یک تهدید ازناحیه تحول استراتژیک صورت گرفته که از آن به غلط برداشت یک تهدید راهبردی از سوی ایران دارند و برای ما جا نیفتاده است که از دید بدخواهان ما ،یک تحول راهبردی صورت گرفته و آنها خود را به آب و آتش می زنند که آن را خنثی و حتی مسیر را بر عکس کنند. خیال میکنیم اتفاقی میخواهد بیفتد. این وضعیت باعث میشود که نتوانیم بگوییم سنگ مفت گنجشک مفت، اگر از این فرصت استفاده نکردیم، چون طرف مقابل این فرصت ما را یک تهدید استراتژیک برای خودش دیده دارد طراحی میکند که این فرصت بشود تهدید ما. برای همین هم از همه چیز مایه میگذارند، اسرائیل که سهل است با خود شیطان هم مذاکره میکنند. کما اینکه عمری است سرسپرده اسرائیل بوده اند.
وی خطاب به رسانهها گفت: خواهشم از دوستان این است که اولا قدرت خودتان را بفهمید. رسانه بسیار قدرتمند است. تک تک دوستان قدرتمندند. ثانیا محیط و شرایط جدید جهانی شدن را متوجه شوید و با این شرایط در راستای منافع مردم کاری را صورت دهید. چرا که ما و شما هر چه داریم مدیون همین مردم هستیم.
ظریف افزود: اگر حضور مردم نبود، کسی برای ما تره خرد نمیکرد. علت اینکه حاضرند با ما حرف بزنند و جدی برخورد کنند و تحویل بگیرند این است که میدانند این مردم چه هستند.
وزیر امور خارجه در پایان صحبت هایش گفت: در برابر این همه فداکاری مردم،رسالت ما و شمادر عصر جهانی شدن ارتباطات که امکان انتخاب مخاطب در آن وجود ندارد و هر اظهارنظر داخلی و یا تولید رسانه ای در همان لحظه تولید به اندازه مخاطب داخلی بلکه حتی بیشتر مخاطب جهانی پیدا می کند، بسیار سنگین است. با توجه به این واقعیت مایلم صحبتم را با ذکر یک مثال پایان دهم. شما از اینجا کوه های شمال تهران را نگاه کنید؛ فقط عظمت و اقتدار می بینید. حالا اگر تصمیم گرفتید برای کوهنوردی بروید، ممکن است در کنار مسیر کوهنوردی، چند تکه زباله نیز توجه شما را جلب کند. دنیا، ایران و تحولات اخیر را مثل یک کوه با عزت و باعظمت می بیند. نیاییم برای مجادلات داخلی و بدون توجه به مخاطبان جهانی، خودمان بجای برجسته کردن همان تصویر واقعی و با عظمت، چند تکه زباله ناچیز را برجسته کنیم.
وی در پایان گفت: ما (وزارت خارجه) و شما (رسانه) باید یک گفتوگوی دائمی و تبادل اطلاعات دائمی داشته باشیم.