اتاق فکر «استیمسون سنتر» در گزارشی با عنوان «برنامه تمدید عمر مفید بی-۶۱: ملاحظات مالی و سیاستگذاری»، امنیت سلاحهای اتمی آمریکا را که در پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه نگهداری می شوند، زیر سؤال برد.
«لیسی هیلی» یکی از تهیه کنندگان این گزارش می نویسد که «از نقطه نظر امنیتی، نگهداری حدود ۵۰ سلاح اتمی آمریکا در پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه آنهم در فاصله ۷۰ مایلی از مرز سوریه با ریسک بالایی همراه است که به دلیل عدم نیاز به کاربرد این سلاحها در میدان نبرد اروپا بیشتر از آنکه برای متحدان ما در ناتو مفید باشد، مایه دردسر خواهد بود».
گفتنی است که آمریکا طی دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی در رقابت با اتحاد جماهیر شوروی سابق بمبهای اتمی خود را به اروپا و ترکیه منتقل کرد. بخش اعظم زرادخانه اتمی آمریکا در اروپا طی سالهای ابتدایی دهه ۱۹۹۰ میلادی و به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق جمع آوری شد؛ با اینحال هنوز حدود ۱۸۰ قبضه بمب اتمی منسوخ «بی- ۶۱ » در شش پایگاه هوایی واقع در کشورهای اروپایی عضو ناتو از جمله بلژیک، ایتالیا، آلمان، هلند و ترکیه نگهداری می شوند.
با توسعه و ارتقای سامانه های پدافند هوایی موشکی جدید، هیچ هواپیمای بمب افکنی توان نزدیک شدن و یا پرواز برفراز قلمرو دشمن را نمی یابد؛ بنابراین امکان بهره گیری از این بمبها نیز به صفر می رسد.
این گزارش می افزاید که به رغم این واقعیتها، «اداره ملی امنیت هسته ای آمریکا» برای تمدید روند خدمات دهی به حدود ۴۸۰ قبضه بمب از مجموع ۸۰۰ قبضه بمب اتمی «بی- ۶۱» موجود در انبارها قصد دارد یک بودجه ۸ میلیارد دلاری اختصاص دهد که این هزینه ها در چارچوب یک برنامه سی ساله یک هزار میلیارد دلار پیش بینی شده است.
«بری بلچمن» از بنیانگذاران این اتاق فکر و از تهیه کنندگان این گزارش می نویسد: «این بمبها برای جنگهای مدرن نامناسب و بطرز باورنکردنی پرهزینه هستند».
این گزارش در ادامه خواستار «جمع آوری فوری» تمامی سلاحهای اتمی «بی ۶۱» از سطح اروپا و قطع تولید این نوع بمبهای اتمی شد. این گزارش همچنین برآورد کرد که پنتاگون با جمع آوری و قطع تولید این سلاحها، بیش از ۶ میلیارد دلار صرفه جویی خواهد کرد که این مبلغ می تواند برای تقویت حضور نظامی آمریکا در اروپا هزینه شود.
گفتنی است که در مقاله ای به قلم «استیو اندرسن» مدیر پیشین «سیاست دفاعی و کنترل تسلیحاتی» شورای امنیت ملی کاخ سفید آمده است که سلاحهای اتمی تاکتیکی «بی ۶۱» موجود در پایگاه هوایی اینجرلیک بیش از آنکه در مشاجرات ژئوپلتیک به مثابه یک برگ برنده عمل نمایند، یک معضل به شمار می روند.
این مقام پیشین کاخ سفید در ادامه چند سناریوی خطرناک و احتمالی را مطرح نمود؛ سناریوهایی همچون محاصره پایگاه اینجرلیک توسط نیروهای نظامی ترکیه و یا حتی ملی گرایانی که به نقش آمریکا در کودتای اخیر این کشور مظنون هستند.
اندرسن با اشاره به مجاورت مکانی پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه با مرز سوریه- جایی که نبردی شش ساله میان معارضان سوری و دولت سوریه در جریان است- خاطرنشان کرد که «در تاریخ امکان جبران اشتباهات گذشته وجود ندارد، اما درسهای فراوانی هست که می توان از آنها آموخت».
گفتنی است که با تشدید عملیات تروریستی و افزایش خطرات امنیتی، پنتاگون ماه مارس گذشته به خانواده تمام نظامیان آمریکایی مستقر در پایگاه اینجرلیک و جنوب ترکیه دستور داد تا به سرعت از این منطقه خارج شوند.