به گزارش مشرق، پس از کش و قوس‌های فراوان و طرح انتقادات متعدد درباره الگوی جدید قراردادهای نفتی موسوم به IPC، وزارت نفت بخشی از مصوبه قبلی دولت در این باره را اصلاح کرد و این اصلاحیه را به تصویب دولت رساند.

اما این اصلاحیه نه تنها نظر منتقدان را تامین نکرد، بلکه نمایندگان مجلس از نامه دفتر مقام معظم رهبری به رئیس مجلس درباره اصلاح نشدن اغلب ایرادات وارد بر این الگوی قراردادی خبر دادند.در عین حال نمایندگان مجلس هم طرحی برای نظارت و اصلاح الگوی جدید قراردادهای نفتی ارائه دادند که باعث نگرانی وزارت نفت شد. به همین دلیل امروز با هماهنگی هیئت رئیسه مجلس، یک جلسه غیر علنی درباره مهم‌ترین دارایی مردم ایران یعنی نفت برگزار می‌شود و در آن موافقان IPC به دور از چشم مردم آن را برای نمایندگان مجلس توجیه خواهند کرد.

کسی نمی‌داند در جلسه غیر علنی چه خواهد گذشت اما بر اساس آنچه که پیش از این از مدافعان الگوی جدید قراردادهای نفتی و شخص زنگنه شنیده شده است، می‌توان حدس زد که زنگنه در مجلس چه خواهد گفت. در این گزارش به آنچه احتمالا زنگنه برای توجیه این قراردادها خواهد گفت و پاسخ ادعاهای مدافعان IPC پرداخته‌ایم:

1- برای توسعه ی میادین نفت و گاز و افزایش تولید نفت و گاز به 180 میلیارد دلار سرمایه نیاز است و صنعت نفت پول ندارد.

پاسخ: صنایع بالادستی نفت، به دلیل سود دهی بالا جز جذاب ترین فرصت های سرمایه گذاری است. تعدادی زیادی از میادین/مخازن کشور از ریسک پایینی برای سرمایه گذاری برخوردار بوده و می توان به راحتی برای توسعه و افزایش تولید در آن ها تامین مالی کرد.

حجم نقدینگی کشور از هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده و با انواع ابزارهای موجود در بازار سرمایه نظیر صکوک می توان تامین مالی کرد. فروش 5000 میلیارد تومان اوراق مشارکت توسط شرکت ملی نفت در 26 اسفند 1394، در کمتر از یک دقیقه گواه این موضوع است.

همچنین به گفته ی آقای کاردر، شرکت ملی نفت می تواند امسال تا 20 میلیارد دلار فاینانس کند.

علاوه بر این نیازی به تامین مالی کل پروژه در روز اول نیست و می توان با توسعه پلکانی و تامین مالی از تولید محقق شده، میدان را توسعه داد.

2- برای توسعه میادین کشور نیاز به فناوری داریم.

پاسخ: حدود 90 درصد تولید کشور از میادین بزرگ محقق می شود که نیاز به تکنولوژی خاصی نداشته و در صورت لزوم سرویس های مورد نیاز خریداری می شود. لازم به ذکر است که ضریب بازیافت بعضی از این میادین بالای 50 درصد است. بنابراین برای واگذاری 52 میدان در سراسر کشور، نمی توان بهانه فناوری آورد. این موضوع صرفا در چند میدان خاص نظیر لایه نفتی پارس جنوبی یا سردار جنگل در دریای خزر صادق است؛ نه 52 میدان کنفرانس تهران

3- قراردادهای جدید(IPC) با بیع متقابل قبلی تفاوتی ندارد.

پاسخ: در IPC علاوه بر اکتشاف و توسعه، دوره ی بهره برداری نیز واگذار می شود. در این شیوه ی قراردادی به ازاء هر بشکه به پیمانکار پاداش داده می شود که در بیع متقابل این گونه نبود و پاداش ثابت و مشخص بود. مدت حضور پیمانکار تا 32 سال است که در بیع متقابل نهایتا تا 5 سال بود. سقف هزینه ها باز بوده و بر خلاف بیع متقابل سقف ندارد. بنابراین IPC شباهتی با بیع متقابل ندارد.

4- باید قراردادهای نفتی را جذاب کنیم تا خارجی ها بیایند.

پاسخ: در طول این سه سال که توسعه صنعت به هوای IPC  متوقف شده است، تعداد زیادی از پیمانکاران و شرکت های سرویس نفتی در میادین مختلف حاضر شدند و حاضر بودند حتی با تامین مالی خود سرویس ارائه کنند. ولی وزارت نفت تمامی سرمایه گذاری ها و کار های جاری صنعت را متوقف اجرای IPC کرده است. قیمت های پایین نفت و ریسک پایین در اکثر میادین کشور و هزینه های پایین عملیات، خود جذابیت دارد و نیاز به جذاب کردن نیست.

5- باید قرارداد یکی از میادین اصلی و کم ریسک خود مثل آزادگان را با یک شرکت معتبر نفتی مثل توتال ببندیم تا صف شکنی شود و سایر شرکت ها در ایران حاضر شوند.

جواب: تجارب حضور شرکت هایی نظیر توتال نه تنها برای کشور منفعت نداشته که ضرر و زیان زیادی نصیب کشور کرده است. خیانت های شرکت هایی چون توتال برای کسی پوشیده نیست. ضرر زدن به کشور نیاز به صف شکنی ندارد.

6- کشورهای همسایه میادین مشترک را بردند و خوردند و ما باید اینجا سر قراردادهایمان دعوا کنیم.

جواب: صنعت نفت در میادین مشترک دریایی خود(مشترک با عربستان سعودی، قطر، امارات) و آب های عمیق خزر دچار مشکل است. اگر واقعا دغدغه ی این میادین را دارید، پس چرا روی این میادین قرارداد نمی بندید و اصرار برای بستن قرارداد روی آزادگان یا میادین مستقل داخلی دارید.

روی میادین مشترک دریایی(مشترک با عربستان سعودی، قطر، امارات) قرارداد با شرکت های خارجی ببندید ولی حق ندارید در سایر میادین بذل و بخشش کنید. تجارب بیع متقابل در دوره ی قبلی شما موجود است. به اسم میادین مشترک نفتی، میادین مستقل را قرارداد بستید.

7- شرکت های داخلی توانمند نیستند. مدیریت پروژه بلد نیستند و زمان و هزینه ی پروژه ها بالاست.

جواب: مگر در پروژه های بیع متقابل قبلی که با خارجی ها انجام شد، پروژه ها در زمان مقرر و با بودجه ی تعیین شده انجام شد. فاز 2 و 3 پارس جنوبی با توتال، به جای 2.2 میلیارد دلار، 4.7 میلیارد دلار تمام شد. میدان دارخوین با انی، به جای 500 میلیون دلار، 1.3 میلیارد دلار تمام شد و به جای 5 ساله، 10 ساله تمام شد.

پیمانکاران داخلی هم مثل خارجی ها تاخیر داشتند ولی روند رو به رشد است. مثال آن میدان یاران با شرکت ایرانی پرشیا که زودتر از موعد مقرر تمام کرده و با هزینه ای کمتر از بودجه مصوب.

نباید از یاد برد که رویه‌ای که آقای وزیر در پیش گرفته اند، کاملا تکراری است و با دوره قبلی وزارت ایشان تفاوتی ندارد. دقیقا با همین رویکرد، قراردادهای بیع متقابل را به کشور تحمیل کردند و ثمره ی آن 52 میلیارد دلار بدهی شرکت ملی نفت است. وزارت نفت با قدرت تمام قصد دارد که به این قراردادها جامه عمل بپوشاند. در این مسیر حتی به نصایح رهبری نیز توجه نکردند چنانکه می‌توان به را حتی با تطبیق نامه  رهبری به رئیس جمهور با مصوبه هیات دولت در تاریخ 13 مرداد به این موضوع پی برد.

نمیاندگان مجلس نباید از یاد ببرند که امروز وظیفه ی سنگینی بر دوش مجلس دهم است و طبعا آیندگان تصمیمات امروز ما را قضاوت خواهند کرد.