به گزارش مشرق، آموختن سواد به بیسوادان و اساساً سوادآموزی در ایران از وظایف وزارت آموزش و پرورش است و سازمان نهضت سوادآموزی به عنوان متولی آن، این وظیفه خطیر را به عهده دارد.
هر سال هشتم سپتامبر به عنوان روز جهانی سوادآموزی در دنیا نام‌گذاری شده است و سازمان یونسکو در سطح بین الملل موضوع سواد در کشورها را پیگیری می‌کند.
در هفتم دی ماه 1358 بود که با فرمان تاریخی بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، نهضت سوادآموزی در ایران بنا نهاده شد و از آن تاریخ به بعد وضعیت سواد ایرانیان به نسبت گذشته رو به فزونی گذاشت.
در سالهای منتهی به 1358 جمعیت بیسواد ایران بالغ بر 14 میلیون نفر بود که شاید در آن سالها جمعیت کلی کشور حدود 30 میلیون نفر بود.
اما بنا بر استناد به برخی متون، موضوع سواد در ایران مربوط به پنج هزار سال پیش از میلاد و در بین مردمان تمدن جیرفت است که نشان می‌دهد ایرانیان دارای فرهنگی غنی بوده‌اند.
البته زمان تشکیل نخستین کلاس‌های اکابر در ایران مربوط به سال 1286 است که نشان از سوادآموزی در ایران دارد، اما با نبود طرح و برنامه منسجم این فعالیت آنچنان که باید انجام نشد.
در سال 1355 که جمعیت ایران بالغ بر 28 میلیون نفر بود، میزان باسوادی 47 درصد بوده است؛ در سال 1365 هم که جمعیت ایران حدود 39 میلیون نفر شد، میزان باسوادی به 61 درصد رسید که این آمار و ارقام نشان از تأثیر نهضت سوادآموزی است.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که در بازه 10 ساله بین سالهای 1355 تا 1366 چیزی حدود 10 میلیون نفر به آمار با سوادان ایران اضافه شد.
اما درصد باسوادی مجموع ایرانیان از 60 سال پیش تاکنون از 15 درصد به قریب به 90 درصد رسیده است.
| ردیف | سال | درصد با سوادی ایرانیان |
| 1 | 1335 | 15 |
| 2 | 1345 | 28 |
| 3 | 1355 | 47 |
| 4 | 1365 | 61 |
| 5 | 1375 | 75 |
| 6 | 1385 | 84 |
| 7 | 1390 | 91 |
با توجه به اینکه میزان افراد باسواد ایران در سال 1390 به 91 درصد رسیده است، یک نگاه اجمالی و کلی به موضوع سوادآموزی در سال 1395 خواهیم داشت.
مجموعاً از ابتدای سال 1395 تاکنون، 229 هزار نفر در کشور تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی قرار گرفته‌اند.
در دوره «سوادآموزی» که منجر به اخذ مدرک سوم ابتدایی می‌شود، 100 هزار 906 نفر، در دوره «انتقال» که منجر به دریافت مدرک پایان ششم ابتدایی می‌شود، 94 هزار و 398 نفر و در دوره «تحکیم» که برای جلوگیری از بازگشت به بیسوادی است، 33 هزار و 703 نفر حضور دارند.
استان سیستان و بلوچستان با 25 هزار و 310 سوادآموز، آذربایجان شرقی با 24 هزار و 934 سوادآموز و خراسان رضوی با 21 هزار و 166 سوادآموز در مجموع بیشترین شرکت کنندگان در برنامه‌های سوادآموزی سال 1395 هستند.
همچنین، استان سمنان با 231 نفر، خراسان جنوبی با 599 نفر و بوشهر با 880 نفر کمترین شرکت کنندگان در سوادآموزی سال 1395 هستند.
حضور مردان در کلاس‌های سوادآموزی با 43 هزار و 345 نفر و زنان با 185 هزار و 664 نفر نسبت حضور در کلاس‌های سوادآموزی سال 1395 را نشان می‌دهد که 111 هزار و 445 نفر در روستاها و 117 هزار و 562 نفر در شهرها هستند.
در بین سواد آموزان سال 1395، تعداد 9 هزار و 715 نفر در گروه سنی بین 10 تا 19 سال، 43 هزار و 337 نفر در گروه سنی 20 تا 29 سال، 68 هزار و 200 نفر در گروه سنی 30 تا 39 سال، 103 هزار و 313 نفر در گروه سنی 40 تا 49 سال و 4 هزار و 442 نفر بالاتر از 50 سال سن دارند.
سطح سواد ایرانیان در سالهای اخیر ارتقای چشم‌گیری داشته است و در گروه هدف سوادآموزی که 10 تا 49 سال است اکنون بالغ بر یک میلیون بیسواد در کشور وجود دارد که امیدواریم با برنامه‌های مدون این تعداد روز به روز کاهش یابد.
البته تا چند روز آینده سرشماری نفوس و مسکن در سراسر کشور آغاز می‌شود و با توجه به اینکه یکی از راه‌های شناسایی بیسوادان در سطح کشور این سرشماری محسوب می‌شود، لذا دریافت آمار صحیح برای تحت پوشش قرار دادن بیسوادان بسیار حائز اهمیت است.
