به گزارش مشرق، بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی به تشریح آخرین وضعیت راکتور آب سنگین اراک، فروش آب سنگین مازاد، روند پیوستن ایران به پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای (ایتر)، وضعیت پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو، اخبار منتشر شده مبنی بر اخراج برخی از نیروهای سازمان انرژی اتمی، زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل در بعد فنی و ... پرداخت.
سفر صالحی به لهستان در هفته‌های آینده، پیوستن ایران به ایتر در آینده نزدیک، آغاز کارهای ساختمانی برای اجرای شدن پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو، سفر پژمان رحیمیان به چین در خصوص راکتور آب سنگین اراک، اظهارات صالحی درباره بدعهدی‌های طرف‌های مقابل در برجام، نقش اصلی مقام معظم رهبری در مذاکرات و ... از جمله مواردی بود که کمالوندی به آنها اشاره کرد.
وی که بر این باور است که برجام 70 تا 80 درصد به نفع ایران بوده، درباره اینکه برخی تصور کنند که مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری می‌داند و می‌گوید: اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است.
کمالوندی از 29 مرداد 1392 با حکم علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به عنوان سرپرست معاونت روابط راهبردی و امور مجلس (بین‌الملل) این سازمان و بعدها به عنوان سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی منصوب شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی از دانش آموختگان رشته علوم سیاسی و آشنا به زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی و عربی است. او اواخر سال 1361 وارد وزارت خارجه شد و به گفته خودش چند روز بعد از ورودش به عنوان کارشناس سیاسی و نفر دوم سفارت ایران عازم فری تاون پایتخت سیرالئون شده است.
کمالوندی پیش از فعالیت در سازمان انرژی اتمی عهده‌دار معاونت اداری و مالی وزارت خارجه بود و قبل از آن در سمت‌هایی چون معاون آمریکای این وزارتخانه، سفیر ایران در زیمبابوه و اندونزی و نفر دوم سفارت در اسپانیا، سیرالئون و سوئد و حدود هفت سال نیز بعنوان دبیر هیئت مرکزی گزینش وزارتخارجه در این وزارتخانه فعالیت داشته است. وی همچنین مدیرکل ارزیابی و نظارت وزارت خارجه و مدیرکل امور اداری این وزارتخانه نیز بوده است.
مشروح گفت‌وگو با کمالوندی را در زیر می‌خوانید.
* سفر هیأتی به چین/اگر نکات باقیمانده حل شود قرارداد امضا می‌شود
وی در خصوص آخرین تحولات راکتور آب سنگین اراک و تنظیم قرارداد تجاری بازطراحی راکتور اراک با چینی‌ها با اشاره به اظهارات صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر اینکه 95 درصد قرارداد مرور (بازنگری) را با چینی‌ها به سرانجام رساندیم، گفت: چند روز پیش هیأتی از چین در تهران بود و قرار است هیأتی هم به سرپرستی آقای پژمان رحیمیان مدیرعامل شرکت تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای ایران و معاونت سازمان به چین سفر کند. دو سه نکته باقیمانده که اگر حل شود، قرارداد نهایی می‌شود.
کمالوندی با بیان اینکه طراحی پایه‌ای نیروگاه آب سنگین اراک تمام شده، اظهار داشت: بعد از آن نوبت طراحی تفصیلی است که پس از مرور طراحی پایه توسط چین به عنوان کشوری که مقداری از ما جلوتر است و همچنین آمریکا، این طراحی باید در کمیسیون مشترک نیز تایید شود.
وی با ذکر این نکته که به لحاظ زمانی عقب نیستیم، عنوان کرد: پروسه‌ای چهار تا پنج ساله است که اگر بخواهیم زمان را تقسیم کنیم حدود دو سال و نیم طراحی اعم از پایه و تفصیلی به طول می‌انجامد که الان در این مقطع هستیم.
معاون صالحی افزود: در قرارداد با چینی‌ها خواسته‌هایی داشتیم که کارمان را در آینده تضمین کند. مثلا باید به نوعی استانداردها توجه کنند که بعدها مجبور نشویم راجع به این موارد وارد بحث شویم. این گونه بحث‌ها باعث شده یک مقدار کار قرارداد نهایی به طول بینجامد. پیش‌نویس قرارداد بارها رد و بدل شده است. اگر قبلا ده‌ها موضوع مورد بحث بود الان به دو سه موضوع کاهش یافته و ممکن است در این سفر یا سفر بعدی این قرارداد نهایی شود و بعد از آن 6 ماه طول می‌کشد که کار مرور انجام شده سپس باید به کمیسیون مشترک برود و اگر همه چیز به صورت مرتب پیش برود، طراحی تفصیلی شروع خواهد شد که آن هم یک سال طول می‌کشد و 6 ماه نیز زمان مرور طراحی تفصیلی است و بعد از آن وارد ساخت و نصب تجهیزات می‌شویم که دو سال به طول خواهد انجامید.
کمالوندی همچنین عنوان کرد: به احتمال زیاد قرارداد برای طراحی تفصیلی نیز با چین منعقد خواهد شد. امکان دارد در مرحله نصب و ساخت تجهیزات، یک مقدار از تجهیزات را خودمان بسازیم یا به اروپا سفارش بدهیم.
* تبادل هیأت‌ها با برخی از کشورهای اروپایی
وی در خصوص اینکه آیا از اروپایی‌ها کشوری پیشنهاد داده که در زمینه ساخت تجهیزات در زمینه راکتور اراک با شما همکاری کند؟ گفت: در سند رسمی که شش وزیر خارجه امضا کردند اروپایی‌ها متعهد شدند که در زمینه تامین تجهیزات کمک کنند. به عنوان مثال بعد از پایان طراحی تفصیلی اگر فلان پمپ یا قطعه را نیاز داریم، می‌توانیم براساس این سند به یک شرکت فرانسوی یا آلمانی بدهیم و دولت‌هایشان باید از آنها حمایت کرده و مانعی هم ایجاد نکنند، اگر مانع قانونی وجود دارد بردارند و اگر نیاز به صدور مجوزی هست صادر کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره آمادگی جمهوری چک و سایر کشورها برای همکاری در این زمینه گفت: برای ما فضا باز شده، اگر همین الان قطعه‌ای را سفارش دهیم می‌توانیم، ولی فعلا نیاز خاصی نداریم تا زمانی که طراحی تفصیلی پایان یابد. البته در این مدت ارتباطاتمان را با کشورهای مختلف داریم و رفت آمد‌هایی صورت گرفته است. آقای صالحی، من و دوستان سفرهایی به برخی از کشورهای اروپایی از جمله چک و اتریش و دیگر کشورها داشته‌ایم و هیأت‌هایی از این کشورها نیز به تهران سفر کردند و در هفته‌ای که گذشت سه چهار هیأت به ایران سفر کرد.
*سفر صالحی به لهستان/امضای یادداشت تفاهم با مجارستان
وی افزود: در دو سه هفته آینده من در رأس هیأتی به چک می‌روم آقای صالحی نیز در هفته‌های آینده به لهستان خواهد رفت و قرار است یادداشت تفاهمی با مجارستان برای همکاری در زمینه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای امضا شود که به دلیل برنامه‌های فشرده از آقای ظریف خواستیم که این سند را ایشان امضا کند.
کمالوندی گفت: با کشورها و شرکت‌های مختلف در حال نوشتن یادداشت تفاهم همکاری هستیم که اگر سفارشی داشته باشیم به آنها ارائه دهیم. با کشورهای مختلف در زمینه‌های گوناگون صحبت کردیم که یکی از زمینه‌های مهم برای ما سوخت است که عمدتا آن را با روس‌ها دنبال می‌کنیم.
* امضای یادداشت تفاهم در زمینه سوخت نیروگاهی
وی با بیان اینکه ما سوخت 20 درصد را برای راکتور تحقیقاتی تهران داشته‌ایم، یادآور شد: سطح استاندارد ایمنی این نوع سوخت قابل مقایسه با سوخت نیروگاه‌های قدرت نیست مثلا سوخت راکتور تحقیقاتی تهران در استخر نگهداری می‌شود، اگر نشت کند آب استخر آلوده می‌شود و خطر بیشتری ندارد، ولی نشت سوخت نیروگاهی می‌تواند فاجعه آمیز باشد اگر بخواهیم سوخت نیروگاهی بسازیم نیازمند همکاری با کشورهای دارای استاندارد بالای سوخت و تجربه بیشتر هستیم.
کمالوندی در عین حال یادآور شد: این بدان معنا نیست که توانایی آن را نداریم که خودمان به تنهایی این نوع سوخت را بسازیم، مهندسان ما دارای این توانایی هستند، ولی نیازمند یکسری آزمایش‌‌هایی است که امکانات کافی برای انجام آن نداریم. آزمایشاتی که به آن PIE می‌گویند Post Irradiation Examination یعنی به سوختی که تولید شده پرتو داده می‌شود و بعد از آن تست می‌شود که مشاهده شود واکنش‌های آن در شرایطی که پرتو می‌بیند چقدر است.
معاون صالحی توضیح داد: این کار نیازمند ابزارهای خاصی است که در این زمینه با برخی کشورهایی که دارای این توانایی هستند صحبت شده و حتی یادداشت تفاهم امضا کرده و یا درصدد امضا هستیم که عمده آنها در مجموعه اتحادیه اروپا هستند.
وی ادامه داد: ما کارمان را پیشاپیش انجام می‌دهیم. ما باید سوخت راکتور اراک را هم تولید کنیم که نیازمند این آزمایشاتی است که عرض کردم.
کمالوندی خاطرنشان کرد: سه مرحله برای سوخت داریم سوخت راکتور تهران را تمام کردیم و کاملا استاندارد است سوخت اراک را باید تولید کنیم و از همه مهمتر که برای 14 تا 15 سال آینده باید تولید انبوه سوخت نیروگاهی داشته باشیم. همه هدف ما از غنی سازی، تولید این نوع سوخت بوده است. ما در غنی سازی دنبال بمب نبودیم، اگر بمب می‌خواستیم این همه سانتریفیوژ نمی‌خواهد و اگر کسی دنبال بمب باشد با 1500 ماشین سانتریفیوژ هم می‌تواند اقدام به ساخت بمب کند و نیاز به نطنز نداشت.
وی افزود: وقتی چنین ظرفیتی را ایجاد می‌کنیم، هدفمان تجاری و تامین سوخت و کم‌تر شدن وابستگی مان است و اینکه اگر زمانی تعداد نیروگاه‌هایمان زیاد شد و در کشوری که تامین کننده سوخت است، مشکلی پیش آمد بتوانیم چندین سال روی پای خودمان بایستیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: برای امنیت تامین سوخت‌مان باید تولید سوخت کنیم و برنامه 15 ساله ما این نیست که ما یک کشور صادر کننده و سازنده سوخت نیروگاهی باشیم، بلکه ما به درجه تامین امنیت سوخت می‌رسیم.
کمالوندی اضافه کرد: این یک نوع بیمه است.
* انباشت مواد غنی شده توجیهی ندارد
وی گفت: اینکه بعضی می‌گویند در این مقطع تعداد سانتریفیوژها باید افزایش یابد و به جای پنج هزار سانتریفیوژ 50 هزار تا داشته باشیم، اگر کسی از من بپرسد می‌گویم الان 5 هزار و 50 هزار تا واقعا برای ما فرقی ندارد. چون باید شیبی را طی کنیم تا به تولید اقتصادی برسیم. حالا اگر یک دفعه اوج گرفتیم می‌خواهیم کجا برویم؟ اینگونه نیست که گفته شود انبار می‌کنیم. وقتی نتوانیم سوختی که قابل اتکا باشد را تولید کنیم جمع کردن و انباشت صرف مواد غنی شده نیز توجیهی ندارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: علاوه بر این ما دارای مواد اولیه به اندازه کافی نیستیم و باید برای تامین اورانیوم قراردادهای بین‌المللی منعقد کنیم. ما به لحاظ مواد اولیه غنی نیستیم و لذا برای تولید انبوه نیاز است به منابع دیگر کشورها دسترسی داشته باشیم و اگر این مشکل را حل نکنیم نمی‌توانیم به سمت تولید انبوه برویم.
وی افزود: برای تولید انبوه ما باید دو مشکل را حل کنیم، یکی اینکه سوخت‌مان استاندارد باشد و امنیت کافی داشته باشد که بتوانیم با اطمینان آن را در نیروگاه بگذاریم و دوم اینکه دسترسی به مواد اولیه برای تولید انبوه داشته باشیم. ممکن است با تولید فعلی مواد اولیه بتوانیم نیاز یک نیروگاه را جواب بدهیم، ولی اقتصادی نخواهد بود. چون الان ما داریم 300 تا 400 متر زیرزمین با PPM زیر 500 اورانیوم را استخراج می‌کنیم، ولی می‌توانیم از قزاقستان که اورانیوم خود را در سطح و حتی با بیل و PPM پنجاه هزار استخراج میکند، با یک دهم قیمت مواد مورد نیاز خود را بخریم.
کمالوندی ادامه داد: یک وقت‌هایی است برای ما استراتژیک است و ما علی‌رغم هزینه بالا استخراج و ذخایرمان را افزایش می‌دهیم، کما اینکه در حال حاضر چنین می‌کنیم. اما لازمه تولید انبوه سوخت اقتصادی بودن آن است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: غنی کردن و گذاشتن یک گوشه با غنی نکردن فرق چندانی ندارد، مگر اینکه به استاندارد سوخت و تامین مستمر و قابل اطمینان مواد اولیه برسیم.
* گزارش‌های آژانس مختصر و چند صفحه‌ای
این دیپلمات ایرانی درباره زیاده‌خواهی‌های غربی‌ها و درخواست‌های آنها در بخش‌های نظارتی نیز گفت: قبلا از من پرسیده شد که غربی‌ها در حوزه فنی نقض عهد داشتند یا نه؟ من گفتم نقض عهد نداشتند، ولی زیاده‌خواهی‌هایی داشتند که البته وقتی دیدند اصرار آنها نتیجه نداشته دست برداشتند. به عنوان مثال در کنفرانس عمومی آژانس در وین برخی از کشورهای غربی یا رژیم صهیونیستی و کانادا عنوان کرده‌اند که ایران باید جزییات فعالیت‌های فنی خود را بیان کند و هر از چند گاهی این نوع مباحث را مطرح می‌کنند. الان گزارش‌های آژانس مختصر و چند صفحه‌ای است و در آن عنوان می‌شود که ایران تعهداتش را اجرا کرده است. سایت دیوید آلبرایت را نگاه کنید، ایرادی که به گزارشات آژانس می‌گیرد این است که چرا فاقد جزئیات است.
*کانادا و اسرائیل هنوز ناامید نشده‌اند و به زیاده‌خواهی ادامه می‌دهند، البته تک افتاده‌اند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برخی مثل کانادا و اسرائیل هنوز ناامید نشده‌اند و اینگونه زیاده خواهی‌های خود را ادامه می‌دهند، ولی تک افتاده‌اند، بطور کلی زیاده‌خواهی‌ها از جانب همه مجموعه 1+5 نیست و زیاده خواهان در اقلیت هستند.
وی درباره زیاده‌خواهی‌ها در ابعاد فنی هم گفت: اگر چیزی بوده مربوط به گذشته است.مثلا بحث نظارت، اطلاعات بیشتر و یا مانیتورینگ بیشتر که کلی در مورد آنها بحث شد و نهایتا به موضع مشترک رسیدیم.
کمالوندی افزود: در حال حاضر به یک وضعیت نسبتا نرمال رسیده‌ایم و مشکل اساسی نداریم.
* شاید الان هم بی میل نباشند که خواسته‌هایشان را مطرح کنند
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه آیا از ابتدا نگرانی وجود داشت که آنها چنین زیاده‌خواهی‌هایی را مطرح کنند؟ با بیان اینکه بله در طول مذاکرات آنها خواسته‌هایی را مطرح کردند که ما قبول نکردیم، افزود: ولی نهایتا ناامید نشدند و احتمالا با خود گفته بودند حال که در مذاکرات نشد شاید در عمل و در مرحله اجرا بتوان آن را جا انداخت. شاید الان هم بی میل نباشند و اگر به آنها فضا بدهیم ممکن است بدشان نیاید که این خواسته‌ها را باز هم مطرح کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: اگر کنترل نکنیم خواسته‌های آنها تمامی ندارد مثلا در بحث الیاف کربن که حضرت آقا اشاره کردند. در این زمینه خواسته‌هایی داشتند مثلا نظارت بیشتر که ما آن را قبول نکردیم.
وی افزود: این زیاده‌خواهی‌ها یکی دو تا نبوده موارد زیادی بوده است.
* صالحی حرف‌هایی که اعتقاد دارد درست است را مطرح میکند
کمالوندی درباره اظهارات صالحی مبنی بر زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل در حوزه‌های غیر فنی هم گفت: دکتر صالحی دکتر صالحی است و قالبش با بقیه فرق میکند. حرف‌هایی که اعتقاد دارد درست است را مطرح میکند. در دورانی که عهده‌دار وزارت خارجه بود نسبت به حمله به سفارت انگلیس در تهران انتقاد داشت. حمله به سفارت انگلیس بهانه‌ای به دست آنها داد و اوضاع را به ضرر ما تغییر داد، چه بسا که پشت این قضیه خودشان بوده باشند و به صورت غیرمستقیم برخی را تحریک کرده باشند، در مورد حمله به سفارت عربستان هم همینطور بود.
معاون صالحی اضافه کرد: ایشان حرفی که فکر میکند درست است را مطرح میکند و چارچوب‌ها و اعتقادات خود را دارد و احساس میکند یک جاهایی حرفی را باید بزند، ولی دیدم بازتاب حرف‌های ایشان در برخی رسانه‌ها بیشتر درباره بدعهدی آن طرف است و خیلی حرف‌هایی که درباره ابعاد فنی مطرح کرده که در جای خود اهمیت زیادی دارد کم بازتاب داده شده است.
* برخی راجع به مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: بحث آقای صالحی این است که در زمینه‌های فنی قول و قرارهایی داشتیم و اگر جایی کار به خوبی پیش نمی‌رود انتقاد میکند. در کشور ما یک حرف‌هایی را خیلی بیشتر برجسته می‌کنند یک حرف‌های دیگر را نه. مثلا ایشان درباره راکتور بازطراحی شده اراک به عنوان کسی که متخصص قلب راکتور است و 40 سال تجربه کار هسته‌ای دارد می‌گوید بازطراحی آن به نفع کشور است، این در حالی است که یک عده می‌گویند سیمان در قلب راکتور ریخته شده است. چرا اینگونه موضوع را برجسته می‌کنیم؟ می‌گوید پنج هزار سانتریفیوژ با 10 هزار سانتریفیوژ برای ما فرقی ندارد. آقای صالحی در بعد فنی همواره می‌گوید که من مسئولیت امور فنی را به عهده می‌گیرم.
این دیپلمات ایرانی با اشاره به 2 سال مذاکره سخت عنوان کرد: در بعد فنی ما قول و قرارهایی گذاشته‌ایم و ایشان وقتی می‌بیند کار در گوشه دیگری خوب پیش نمی‌رود، ناراحت می‌شود و مطلبی را می‌گوید.
معاون صالحی افزود:برخی راجع به مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند. فرمایش مقام معظم رهبری درباره اینکه در ظرف یک سال می‌توانیم به 190 هزار سو برسیم مستند به گزارش‌های سازمان است، این موضوع یک گزارش طبقه‌بندی شده بوده و ایشان در آن مقطع تشخیص‌شان این بوده که با بیان این موضوع به طرف مقابل اخطار بدهند و بگویند که ما چنین ظرفیتی داریم که البته تاثیرات مهمی هم بر روند کار داشت.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی پرسید: آیا ما قبل از حضرت آقا باید می‌دویدیم و به همه می‌گفتیم چنین ظرفیتی داریم؟
*نماینده‌ای می‌گفت شما در سانتریفیوژها سیمان تزریق کرده‌اید!
کمالوندی ادامه داد: متاسفانه بعضی‌ها می‌خواهند بیخود نگرانی در جامعه تزریق کنند. نمونه داشتیم که نماینده مجلسی در دوره قبل نامه نوشته بود که شما در سانتریفیوژها سیمان تزریق کرده‌اید! یا ده تا سؤال مطرح کرده بود که 9 سؤال آن به لحاظ فنی کاملا بی ربط بود. برخی از اینها را حتی در رسانه مطرح می‌کنند.
وی عنوان کرد: اگر انتقاد به جا باشد حرفی نیست. ما همه باید پذیرای انتقاد سازنده باشیم، چون می‌خواهیم نظام محکم و قوی داشته باشیم. نمی‌توانیم نظامی بر اساس دروغ درست کنیم و اینگونه کار جلو نمی‌رود.
*به عقب بازگردیم طرف مقابل حیران می‌شود/در حوزه فنی حساب شده عمل کرده‌ایم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به ظرفیت ایران برای بازگشت‌پذیری در فعالیت‌های هسته‌ای گفت: اگر قرار باشد به عقب بازگردیم، طرف مقابل از بازگشت‌پذیری ما حیران خواهد شد، در حوزه فنی خیلی حساب شده عمل کرده‌ایم و نباید برخی در این حوزه یاس و ناامیدی به جامعه تزریق کنند.
کمالوندی با انتقاد از اینکه چرا مسائل مثبت در بعد فنی برجام برجسته نمی‌شود، ادامه داد: یکی دیگر از مسائلی که دکتر صالحی در بعد فنی مطرح می‌کنند این است که 5 هزار سانتریفیوژ با 10 هزار سانتریفیوژ غنی‌سازی فرقی ندارد و این را در جلسات فنی متخصصان ما صحبت کرده‌اند و ایشان برآیند این کار را مطرح میکند.
*غربی‌ها معتقدند کلاه سرشان رفته است
کمالوندی افزود: من در حوزه فنی این مطالب را عرض می‌کنم، حوزه‌های دیگر مربوط به ما سازمان نمی‌شود. خود غربی‌ها معتقدند که ایران در حوزه فنی بسیار دقیق کار کرده و سرشان کلاه رفته است. آنها معتقدند ما به اندازه کافی ماشین داریم، از جمله IR8. به عنوان مثال در مورد داشتن و نداشتن IR8 جنگ و دعوا بود و آنها می‌گفتند IR8، باید کنار گذاشته شود، اما ما پای IR8 ایستادیم. ما می‌گفتیم این بچه متولد شده و نیازمند شناسنامه است و پای آن ایستادیم و بحمدا.. موفق هم شدیم.
وی ادامه داد: ما الان 6،7 ماشین داریم که باید در طی 10 سال با آنها فعالیت‌های تحقیقاتی انجام شود، اگر همین الان هم برجامی وجود نداشت و محدودیت و تعهداتی هم نداشتیم همین تعداد ماشین برای کارهای تحقیقاتی هم زیاد بود، باید روی اینها تمرکز کرد و برای هر کدام 2 هزار سند استاندارد تهیه شود تا ماشینی باشد که بتوان برای ده‌ها سال تولید سوخت درباره آنها برنامه‌ریزی و حساب کرد.
* برخی نگرانی‌ها با ارزش و برخی بی پایه است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه عده‌ای در خصوص مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند، اظهار داشت: برخی از نگرانی‌ها با ارزش است، اما برخی بی‌پایه است، عده‌ای اینگونه القاء می‌کنند که همه چیز را از دست داده‌ایم، واقعیت این است که غنی‌سازی ما سرجایش است و در حال حاضر نیازمان بیش از این نیست و طبق آنچه در برنامه 15 ساله پیش‌بینی شده است، در زمان برنامه‌ریزی شده شتاب می‌گیریم.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: آنها دنبال تعطیل کردن کارخانه آب سنگین بودند، نه تنها تعطیل نشد بلکه محصول آن در بازارهاست و این افتخار کشور است که در بازار پیچیده، آمریکا محصول ما را به شرکت‌های داروسازیش می‌دهد.
* تبریک آمریکایی‌ها به خاطر درجه خلوص آب سنگین
کمالوندی با بیان اینکه آمریکایی‌ها پس از آزمایش آب سنگین ایران به دلیل درجه خلوص بالای آن به ما تبریک گفتند، افزود: آمریکایی‌ها در حال حاضر آب سنگین ایران را در بازارهای داروسازی و تحقیقاتی خود می‌فروشند و ما به سادگی از کنار این افتخار بزرگ رد می‌شویم چون فکر می‌کنیم این افتخار ممکن است برای دکتر صالحی باشد، اما این یک افتخار ملی است.
وی ادامه داد: فرض کنید برجام نبود و ما محصولات کارخانه آب سنگین را جمع می‌کردیم، می‌خواستیم چه کار کنیم؟ الان 70 تن آب سنگین فروخته‌ایم و اگر برجام نبود این 70 تن در گوشه‌ای بلا استفاده مانده بود.
* مصارف آب سنگین در بخش دارویی 100 کیلو هم نمی‌شود
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مصارف آب سنگین ما در کشور در مصارف دارویی به 100 کیلو هم نمی‌رسد، عنوان کرد: می‌خواستیم 70 تن را ترشی بیندازیم.اگر روزی در کشور به سطح کیفی کشوری چون آمریکا برسیم شاید حدود یک تن نیاز داشته باشیم. در حال حاضر آب سنگین مازاد کشور را فروخته‌ایم و پول آن را نیز پیشاپیش گرفته‌‌ایم.
کمالوندی با اشاره به صحبت‌های آلبرایت در خصوص ایران گفت: وی در انتقاد از اقدام آمریکا برای خرید آب سنگین ایران می‌گوید «شما با این اقدام برای ادامه برنامه هسته‌ای ایران توجیه بیشتری به آنها دادید تا بتوانند برنامه هسته خود را تقویت کنند و همزمان شبکه مطمئن تامین و بازار آب سنگین آمریکای شمالی (کانادا) را نیز مختل کنند.» حتی کانادایی‌ها هم صدایشان درآمده و به خرید آب سنگین ایران توسط آمریکا اعتراض دارند.
* هر کیلو آب سنگین فروخته شده 290 دلار
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی در خصوص فروش آب سنگین به آمریکا و روسیه و قیمت نهایی آب سنگین فروخته شده، گفت: حدود قیمت گفته شده است و حدود 290 دلار هر کیلو آب سنگین فروخته شد، به روس‌ها هم همان قیمتی فروخته شد که به آمریکایی‌ها فروخته بودیم.
کمالوندی در ادامه توضیح داد: وقتی میزان آب سنگین بالا برود و 20 تن و 30 تن باشد، قیمت پایین می‌آید. در سطح جهانی کشورهای دیگر قیمت 250 دلار هم فروخته‌اند، اما اگر سراغ فروش به گرم برویم شاید قیمت تا 1500 دلار هم برسد.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما وارد بازار خرده‌فروشی نشدهایم چون بازار خرد پیچیدگی خود را دارد و هزینه‌های بازاریابی و بسته‌بندی آن بالاست و بخشی از درآمد برای بسته بندی، بازاریابی و هزینه‌های بالاسری از بین می‌رود. ظاهرش شاید این باشد که داریم کیلویی هزار دلار می‌فروشیم، اما حدود 700 دلار صرف بسته‌بندی، بازاریابی و حمل و نقل و غیره می‌شود.
وی با بیان اینکه اخیرا در یکی از جلسات داخلی سازمان انرژی اتمی این پیشنهاد را مطرح کردم که وارد بازار خرد فروش آب سنگین بشویم، عنوان کرد: این را به عنوان ایده خام مطرح کردم و هنوز خیلی کار دارد حتی دکتر صالحی هنوز این پیشنهاد را نشنیده است.
*چند شرکت اروپایی خواستار آب سنگین ایران
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه می‌توانیم به جای فروش به دولت‌ها به سراغ شرکتها برویم، اضافه کرد: در حال حاضر چند شرکت اروپایی خواستار آب سنگین ایران و به دنبال مجوزهای لازم برای این کار هستند. درخواست‌های این شرکتها نیز چند تنی است.
کمالوندی با بیان اینکه برخی بدون توجه به میزان آب سنگین قیمت‌هایی را از روی سایت‌ها بیان می‌کنند و توجهی به اینکه بسته‌بندی آن چند گرمی است ندارند، گفت: در حال حاضر آب سنگین مازاد نداریم و اگر کشوری تقاضای خرید داشته باشد باید برای چند ماه آینده سفارش بدهد و در صورت گرفتن این سفارش‌ها می‌توانیم تا پایان سال به سختی جواب آنها را بدهیم.
* خیلی‌ها را از میدان به در کرده‌ایم/هنوز وارد بازاریابی برای آب سنگین نشدهایم
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به مصوبه کنگره آمریکا برای منع خرید آب سنگین ایران، آیا آمریکایی‌ها دیگر درخواستی نداشتند؟ اظهار داشت: مصوبه کنگره دولت آمریکا را از خرید منع کرده است و نه شرکتها را، فکر می‌کنم شرکت‌های آمریکایی بعد از استفاده از آب سنگین ایران، الان بیش از قبل راغب به خرید آن هستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: کل مصرف آب سنگین در بازار دنیا سالی 80 تا 90 تن است و ما 70 تن آب سنگین در بازار وارد کرده‌ایم و خیلی‌ها را از میدان به در کرده‌ایم در حالی که هنوز خودمان وارد بازاریابی برای آب سنگین نشدهایم.
*در مباحث فنی انصاف رعایت نمی‌شود/آماده شنیدن انتقادات هستیم
وی با بیان اینکه این موضوع بسیار ارزشمند است و حتی می‌تواند در این خصوص مستندی را تولید کرد، اظهار داشت: در بحث های فنی انصاف رعایت نمی‌شود و در گوشه‌ای کسی که اطلاعات فنی ندارد، حرفی می‌زند که ایجاد نگرانی میکند.
معاون سازمان انرژی اتمی بار دیگر با تاکید بر اینکه این سازمان آماده شنیدن نظرات و انتقادات فنی است، تصریح کرد: انتقادات نباید با نگاه سیاسی باشد. من خودم را وابسته به جناح خاصی نمی‌دانم و معتقد هستم که وقتی که ما ملی و فراتر از آن دینی و اعتقادی شدیم، دیگر نمی‌توانیم جناحی عمل کنیم، گرایشات جناحی موجب می‌شود آدم به انحراف کشیده شود و از حق فاصله بگیرد.
کمالوندی با بیان اینکه در برجام ما محدودیت‌هایی را قبول کردیم و کسی این را رد نمی‌کند، ادامه داد: قبل از برجام 9 هزار سانتریفیوژ کار می‌کرد و الان 5 هزار و خرده‌ای کار میکند، فردو غنی‌سازی می‌کرد، اما اکنون غنی‌سازی در فردو نداریم، اما باید این را هم به مردم بگوییم که فردو با 3 هزار سانتریفیوژ غنی سازی می‌کرد و اگر الان این 3 هزار سانتریفیوژ 30 هزار تا هم شود اثری روی سوخت ندارد.
وی تاکید کرد: بحث اصلی این است که تاسیسات فردو باید حفظ شود، از این جهت که اگر دشمن روزی خیال خامی به سرش زد بتوانیم در آنجا غنی‌سازی را ادامه دهیم که این اتفاق در برجام افتاده است.
* برجام 70 تا 80 درصد به نفع ما بود
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: به عنوان کسی که 37 سال تجربه کار دیپلماتیک دارد و در طول مذاکرات در این چند سال در جریان همه امور بوده است، می‌توانم با جرات بگویم که 70 تا 80 در صد برجام به نفع ما بوده است و 20 درصد هم طرف مقابل می‌تواند بگوید که غنی‌سازی ایران را محدود کرده است، اما نمی‌تواند بگوید تعطیل کرده است. طرف مقابل می‌تواند بگوید تا حدودی جلوی تولید پلوتونیوم ایران را گرفته است اما این راکتور هم مقداری پلوتونیوم تولید میکند، قرار نیست که پلوتونیوم تولید کند، اما هر کاری که کنیم پلوتونیوم تولید می‌شود با این تفاوت که راکتور قبلی ٨ کیلو تولید می‌کرد و این راکتور یک کیلو.
کمالوندی افزود: ما داشتیم در راکتور اراک سوخت طبیعی می‌گذاشتیم نه غنی‌شده در حالیکه بعد از بازطراحی قرار است سوخت غنی‌سازی شده برای آن استفاده شود، این موضوع خود توجیه ما در غنی‌سازی را بیشتر میکند و حالا اگر آنها از ما بپرسند غنی‌سازی را برای چه می‌خواهید؟ یکی از موارد استفاده آن هم سوخت غنی‌شده راکتور اراک اعلام خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: این ارزشمند نیست که آنها خودشان این امر را خواسته یا ناخواسته برای ایران محقق کرده‌اند که ما خودمان سوخت غنی شده برای راکتور اراک آن را هم در داخل ایران تولید کنیم.
* اینکه برخی تصور کنند که مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی در خصوص انتقاداتی که قبل از رسیدن به توافق در رسانه‌ها و از سوی برخی افراد بیان می‌شد و اینکه چرا دولت در آن مقطع به این انتقادات توجهی نداشت، گفت: در خصوص استراتژی رسانه نمی‌توانیم بگوییم که یک طرف درست عمل کرده و طرف مقابل عملکرد اشتباهی داشته است. اینکه با قدرت‌های جهانی مذاکره‌ای را انجام می‌دهید که یکی از آنها نیز قدرت عمده نظامی و اقتصادی جهان است و البته دشمن انقلاب اسلامی است و هر زمانی که بتواند برای ما ایجاد مشکل میکند، در نوع خود کار بزرگی است.
کمالوندی ادامه داد: بالاخره یک مذاکره این چنینی با این سطح از قدرت‌ها در دنیا که یک طرف هم قدرتی است که کمربسته به اینکه شما توانمند و قدرتمند نشوی و در ابعاد مختلف ضعیف شوی، نفس این مذاکره مهم و حساس است.
وی افزود: در بحث استراتژی رسانه‌ها هم طرفداران دولت و هم منتقد ممکن است یک اشتباهاتی هم داشته باشند از این جهت که مذاکرات را در قابی بزرگتر ندیدند، اینکه برخی تصور کنند که این مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری است.
* اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مذاکرات هر چند در خصوص موضوع مهم هسته‌ای بود، اما به هر حال مذاکره‌ای محدود به این موضوع بود، عنوان کرد: اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است، ما باید ملی فکر کنیم و انتظارات مردم را در نظر بگیریم.
کمالوندی تصریح کرد: ما می خواستیم دستاوردهای هسته‌ای خود را تثبیت کنیم و این را به طرف مقابل تحمیل کنیم که غنی‌سازی در ایران یک واقعیت است و باید این موضوع را بپذیرند، خوب طرف مقابل این را در استراتژی خود نداشت و می‌خواست غنی‌سازی در ایران صفر باشد، اما مجبور شدند از این مرحله عبور کنند.
وی با تاکید بر اینکه محدودیتی که ایران در تعداد سانتریفیوژها پذیرفته است در بلندمدت برای ما مشکلی ایجاد نمی‌کند، گفت: کار بزرگی انجام شده ضمن اینکه این بحران را مدیریت کرده‌ایم به هر حال ما با این قدرت بزرگ همیشه در بحران خواهیم بود و مشکل خواهیم داشت و مدیریت بحران هم بخشی از کار ما است. این بحران تنها مخصوص ما نیست و عوارض قدرتمند شدن است، شما اگر قدرت‌های بزرگ را نگاه کنید همه در مقاطعی دچار بحران‌هایی از جمله بحران موشکی (شوروی – آمریکا) ، بحران‌های منطقه‌ای، مهاجرت، مواجهات اقتصادی و... بوده‌اند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قدرت‌ها در طول تاریخ همواره برای مدیریت بحران‌های خود امتیازی را داده و در مقابل امتیازی را گرفته‌اند، اظهار داشت: شما در یک جمع جبری نگاه کنید یک مذاکرات سطح بالای با ارزشی انجام داده‌اید که در دنیا کم‌نظیر است. گاهی 4 روز متوالی و هر روز 18 ساعت وزرای خارجه در هتل بودند و مذاکره می‌کردند.
* محدودیت‌ها برایمان محرومیت ایجاد نمی‌کند
کمالوندی با اشاره به اینکه برای طرف‌های غربی هم مهم بود که با کشور قدرتمندی مانند ایران به توافق برسند، عنوان کرد: ما آن زمان هر چه قسم می‌خوردیم و می‌گفتیم که به دنبال بمب نیستیم، آنها نمی‌پذیرفتند و می‌گفتند ما Objective Guarantee می‌خواهیم.
این دیپلمات ایرانی افزود: آنها برای خود مسیر و اهدافی را طراحی کردند و ما نیز اهداف خود را دنبال می‌کردیم در این مسیر محدودیت‌هایی را پذیرفتیم، اما این محدودیت‌ها برای ما محرومیت ایجاد نمی‌کند. نفس این مذاکرات، مذاکرات با ارزشی است، ارزش سیاسی این مذاکرات به اندازه‌ای هست که شما می‌توانید به آن افتخار کنید. ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران کار بزرگی را انجام دادیم که شایسته تقدیر است.
* مقام معظم رهبری متخصص‌ترین فرد در مذاکرات/هیچگاه از حداقل‌ها پایین نیامدیم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه نقش اصلی را خود مقام معظم رهبری در مذاکرات داشتند، تصریح کرد: تعارف دیپلماتیک نداریم، ایشان متخصص‌ترین فرد در مذاکرات بودند جزئیات را می‌دانستند، گزارش‌ها به ایشان داده می‌شد و خیلی جاها ایشان حدودی را داشتند که تعریف شده بود و اگر آن ایده‌آل ایشان می‌خواست اجرا شود، شاید باید نتیجه بهتر از این می‌شد، البته ما در مذاکرات هیچگاه از حداقل‌ها پایین نیامدیم.
کمالوندی با بیان اینکه اگر ما یا طرف مقابل بخواهیم مجددا از اول همه چیز را مذاکره کنیم، دو طرف خیلی سخت‌تر مذاکره خواهند کرد، ادامه داد: آنها نیز در جاهایی کم آورده‌اند، اگر شما نوشته‌های آقای آلبرایت را بخوانید می‌بینید که آنها هم انتقادات زیادی به خودشان دارند و می‌گویند در جاهایی خوب عمل نشده است و به تعبیر آنها امکان سوءاستفاده ایران وجود دارد.
* توصیه ما هم این بود که انتظار مردم را بالا نبریم
وی با بیان اینکه نمی‌توان گفت کار ما صد در صد بدون نقص است، افزود: با توجه به اینکه مشکل ما با آمریکا قابل حل شدن نیست و تمام مشکلات اقتصادی هم با توافق هسته‌ای حل نمی‌شود، توصیه خود ما هم از روز اول این بود که انتظار مردم را بالا نبریم، اما اینکه بگوییم هیچ اتفاقی بعد از برجام نیفتاده است هم درست نیست، به هر حال بعد از برجام فروش نفت ما بالا رفته است، مشکل بیمه نفت‌کش‌ها حل شده و پروازها برقرار شده است، بانک‌های کوچک و متوسط دارند با ما کار می‌کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به بانک HSBC به عنوان نمونه گفت: این بانک برای مدیرانش ضوابطی را نوشته که باید رعایت کنند، بانک‌های بزرگ در زمان تحریم‌ها میلیاردها دلار توسط آمریکا جریمه شدهاند و آنها را ترسانده‌اند. الان وقتی این بانک‌ها می‌خواهند وارد معامله با ما بشوند به سراغ وکیل خود می‌روند، وکیل به آنها یک سری توصیه میکند و کافی است طرف مقابل هم به آنها بگوید که هنوز مشکلاتی وجود دارد و اینها موجب می‌شود در آن بانک برای همکاری با ایران تردیدی ایجاد شود، اما اینها تنها در حد یک احتیاط است و به تدریج حل خواهد شد.
* بانک‌های بزرگ برای کار با ایران مردد هستند
کمالوندی با بیان اینکه این بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ هم به دنبال حضور در ایران هستند، اظهار داشت: بانک‌های بزرگ الان برای کار با ایران مردد هستند. اینکه طرف‌های غربی بیایند و این بانک‌ها را هل بدهند و گفته‌اند که بیانیه می‌دهند، بله این کارها را کرده‌اند، اما اذیت‌هایی هم دارند.خوب مشکل آنها با ما تنها موضوع هسته‌ای نیست، همانطور که مشکل ما با آنها تنها موضوع هسته‌ای نیست و مطالباتی داریم که نمی‌توانیم آنها را نادیده بگیریم، قطعا هیچکس نمی‌تواند بگوید موضوع فلسطین برای ما اهمیتی ندارد و یا اینکه در تحولات منطقه، ما منافعی نداریم؛ البته آنها نیز منافعی برای خود قائل هستند.
وی با اشاره به پیچیدگی‌های این بازی سیاسی عنوان کرد: آدم‌های ساده نمی‌توانند در این بازی وارد شوند، نمی‌توان دنیا را ساده انگارانه به خوب و بد تقسیم کرد. شاید اگر ما زودتر از این هم وارد مذاکره با آمریکایی‌ها می‌شدیم بهتر بود، برای اینکه قابل پیش‌بینی بود که ما برای حل موضوعات اقتصادی مرتبط با تحریم‌ها نیاز به وقت داریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: ما در حال حاضر بسیاری از مشکلات اقتصادیمان حل شده و با بانک‌های کوچک و متوسط مشکلی نداریم و شرکت‌های بزرگ هم دارند می‌آیند و در یک روند کلی اگر نگاه کنیم در مسیر بهبود شرایط هستیم.
* صالحی هیچگاه برای اینکه در جایی حضور داشته باشد، داوطلب نبوده
کمالوندی در پاسخ به این سؤال که با توجه به مواضع انتقادی اخیر صالحی به نظر شما در صورت حضور روحانی به عنوان رئیس‌جمهور در دور بعدی، وی در ترکیب دولت جایی خواهد داشت یا خیر؟ گفت: تا جایی که دکتر صالحی را می‌شناسم خودش هیچگاه برای اینکه در جایی حضور داشته باشد داوطلب نبوده و تلاشی نکرده است و هیچگاه به این موضوعات فکر نمی‌کند، ضمن اینکه احساس من این است که به هر حال وی یکی از افراد موفق کابینه هستند و ارتباط خوبی هم با آقای روحانی دارد و البته حق هر رئیس‌جمهوری است که هرگاه خواست در کابینه خود تغییر ایجاد کند، همانطور که اخیرا هم رئیس‌جمهور این کار را انجام دادند.
وی در ادامه تاکید کرد: فکر می‌کنم جایگاه علمی دکتر صالحی به عنوان عضو آکادمی علوم و استاد برجسته دانشگاه کم‌تر از جایگاه معاونت ریاست جمهوری که در حال حاضر عهده دار است، نیست.
* پیوستن ایران به پروژه ایتر در آینده نزدیک
کمالوندی روند پیوستن ایران به پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای «ایتر» را خوب ارزیابی کرد و با بیان اینکه خوب پیش می‌رویم و در آینده نزدیک این کار صورت خواهد گرفت، در خصوص کلنگ‌زنی نخستین بیمارستان هسته‌ای که قرار است چند ماه آینده انجام شود، نیز گفت: اخیراً استاندار اتریش سفلی در نامه‌ای به دکتر صالحی درباره شتاب دهنده خطی که قرار است در ایران نصب شود، حمایت کامل خود از این پروژه مهم را اعلام کرده است.
وی در توضیح درباره این شتاب‌دهنده خطی عنوان کرد: این شتاب‌دهنده ذره را به سرعت بیشتر از 200 هزار کیلومتر در ثانیه (نزدیک به سرعت نور) می‌رساند که محصول آن برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه این پروژه بسیار موفق با تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای است، گفت: فقط پنج جا در دنیا دارای این شتاب‌دهنده هستند. همزمان مباحث مالی آن پیش‌بینی شده و بانک‌های اتریشی برای فاینانس آن اعلام آمادگی کرده‌اند. شهرداری، وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی در حال همکاری در این زمینه هستند و این کاری بزرگ حتی در سطح جهانی است.
کمالوندی ادامه داد: قرار است هیأتی از اتریش بدین منظور در اوایل ژانویه به ایران سفر کند.
* پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو/کارهای ساختمانی آغاز شده
وی درباره اجرایی شدن پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو که کاری مشترک با روسیه است، اظهار داشت: اخیراً روس‌ها در ایران بودند و مذاکراتی با آنها انجام شد. قرارداد مربوط به آن دارای جزییات زیادی است که البته گفت‌وگوهای زیادی در این زمینه انجام شده و خوب پیش می‌رود و موارد زیادی باقیمانده که تقریبا در حال پایان است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما کارهای اولیه از جمله کارهای ساختمانی آن را آغاز کرده‌ایم، ولی آزمایشات و ... باید براساس توافق دو طرف انجام شود. هیأتی از روسیه چند روز پیش بدین منظور به ایران سفر کرد و از هیأت ایرانی نیز برای ادامه مذاکرات دعوت کرد، ولی به دلیل سرمای مسکو از آنها خواستیم که آنها به ایران بیایند که قرار است در دو هفته آینده این سفر انجام شود.
* فردی که در خواستگاری خودش را دانشمند هسته‌ای معرفی کرده بود
کمالوندی در پایان این گفت‌وگو و درباره اخبار منتشر شده مبنی بر اخراج تعدادی از نیروهای سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما چیزی تحت عنوان اخراج نداریم، اظهار داشت: عمده این افراد کسانی هستند و بودند که در سنوات قبل نیز چنین بوده است. افرادی هستند که پروژه آنها بعد از دو سه سال پایان یافته، بعضی از آنها به من نیز مراجعه کرده‌اند. کسی در آغاز اینگونه پروژه‌ها به آنها نگفته که تا ابد قرار است اینجا بمانی. امروز نامه‌ای داشتم در خصوص فردی که به خواستگاری رفته و خود را دانشمند هسته‌ای اعلام کرده و مشخص شده حتی متخصص ساده فنی هم نیست.
وی افزود: 14 هزار نیرو داریم که هفت الی هشت هزار نفر از آنها پروژه‌ای و خیلی از آنها پیمانکاری هستند. به عنوان مثال به پیمانکار خود در ساغند یزد اعلام می‌کنیم که به کار در یک بخش پایان بده و در بخش دیگر شتاب دهد و پیمانکار تشخیص می‌دهد برای این کار برخی کارگران خود را که معمولا فصلی یا موقت هستند، کنار بگذارد بعد یک دفعه این افراد دانشمند هسته‌ای معرفی می‌شوند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: اساسا نیروی رسمی را ما نمی‌توانیم اخراج کنیم. حتی اگر خلافی را هم مرتکب شده باشد باید در هیأت تخلفات پرونده آن بررسی شود و مشخص نیست که بتوان آن را اخراج کرد. برای نیروی قراردادی نیز کار تعریف شده و کارشان را انجام می‌دهند. پژوهشگاه سازمان پروژه‌ای کار میکند، در دنیا در مقابل یک مقاله یک Patent خلق می‌شود تا در صنعت به کار گرفته شود. مقاله برای مقاله تحقیق برای تحقیق به تنهایی فاقد ارزش است.
*فکر می‌کنند داد و بیداد راه بیندازند همه به سراغشان می‌آیند
کمالوندی اضافه کرد: برخی موارد استاد، پروژه‌ای را به چند نفر می‌دهد و بعد از پایان آن پروژه افرادی که در پروژه درگیر بوده‌اند، مدعی می‌شوند که اخراج شدهاند. در گذشته این نیروهای پروژه‌ای پس از پایان پروژه می‌رفتند، ولی الان متوجه شدند فضای سیاسی هست و فکر می‌کنند یک مقدار داد و بیداد کنند، همه به سراغشان می‌آیند.
وی به موردی در دارخوین اشاره کرد و گفت: موردی در دارخوین بوده که به برخی از کارگران پیمانکاری اعلام شده که دیگر نیازی به شما نیست و در قبال آن بازخرید شدهاند و وجوه خوبی هم از این بابت دریافت کرده‌اند و بعد از مدتی همین افراد سراغ نماینده مجلس رفته‌اند و مدعی شدهاند که ما را اخراج کرده‌اند. ما حتی دراین مورد به نماینده محترم پیشنهاد کردیم اگر اصرار بر این موضوع دارند با وجود اینکه به خدمات آنها نیازی نیست، پاداش بازخریدی را بازگردانند و به کار برگردند.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: واقعا موردی نبوده است که کسی از استخدام رسمی‌ها اخراج شود.
کمالوندی گفت: سازمان انرژی اتمی در سال گذشته برای طرح عمرانی 16 درصد بودجه دریافت کرد و بدترین سال بوده که حتی گفته شد در دوران جنگ هم اینقدر میزان بودجه تخصیص داده شده کم نبوده است.
*تعداد دانشمندان هسته‌ای
وی درباره تعداد دانشمندان هسته‌ای گفت: شاید به هزار نفر هم نرسند. البته هزاران متخصص و تکنسین داریم، اما کسانی مثل دکتر صالحی و شهید شهریاری که می‌توان آنها را دانشمند نامید محدود هستند. به نظرم در کشور ما باید یک بار بطور دقیق واژه دانشمند تعریف شود. دانشمندان ما در حوزه هسته‌ای الان صدها نفر هستند و البته اگر صدها نفر دیگر هم در این سطح بیایند بلافاصله جذب می‌شوند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در سال گذشته 96 نفر به استخدام سازمان درآمدند، اظهار داشت: اگر مجوزی صادر شود، برای حوزه‌های مورد نیاز نیرو استخدام خواهیم کرد.
سفر صالحی به لهستان در هفته‌های آینده، پیوستن ایران به ایتر در آینده نزدیک، آغاز کارهای ساختمانی برای اجرای شدن پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو، سفر پژمان رحیمیان به چین در خصوص راکتور آب سنگین اراک، اظهارات صالحی درباره بدعهدی‌های طرف‌های مقابل در برجام، نقش اصلی مقام معظم رهبری در مذاکرات و ... از جمله مواردی بود که کمالوندی به آنها اشاره کرد.
وی که بر این باور است که برجام 70 تا 80 درصد به نفع ایران بوده، درباره اینکه برخی تصور کنند که مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری می‌داند و می‌گوید: اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است.
کمالوندی از 29 مرداد 1392 با حکم علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به عنوان سرپرست معاونت روابط راهبردی و امور مجلس (بین‌الملل) این سازمان و بعدها به عنوان سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی منصوب شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی از دانش آموختگان رشته علوم سیاسی و آشنا به زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی و عربی است. او اواخر سال 1361 وارد وزارت خارجه شد و به گفته خودش چند روز بعد از ورودش به عنوان کارشناس سیاسی و نفر دوم سفارت ایران عازم فری تاون پایتخت سیرالئون شده است.
کمالوندی پیش از فعالیت در سازمان انرژی اتمی عهده‌دار معاونت اداری و مالی وزارت خارجه بود و قبل از آن در سمت‌هایی چون معاون آمریکای این وزارتخانه، سفیر ایران در زیمبابوه و اندونزی و نفر دوم سفارت در اسپانیا، سیرالئون و سوئد و حدود هفت سال نیز بعنوان دبیر هیئت مرکزی گزینش وزارتخارجه در این وزارتخانه فعالیت داشته است. وی همچنین مدیرکل ارزیابی و نظارت وزارت خارجه و مدیرکل امور اداری این وزارتخانه نیز بوده است.
مشروح گفت‌وگو با کمالوندی را در زیر می‌خوانید.
* سفر هیأتی به چین/اگر نکات باقیمانده حل شود قرارداد امضا می‌شود
وی در خصوص آخرین تحولات راکتور آب سنگین اراک و تنظیم قرارداد تجاری بازطراحی راکتور اراک با چینی‌ها با اشاره به اظهارات صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر اینکه 95 درصد قرارداد مرور (بازنگری) را با چینی‌ها به سرانجام رساندیم، گفت: چند روز پیش هیأتی از چین در تهران بود و قرار است هیأتی هم به سرپرستی آقای پژمان رحیمیان مدیرعامل شرکت تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای ایران و معاونت سازمان به چین سفر کند. دو سه نکته باقیمانده که اگر حل شود، قرارداد نهایی می‌شود.
کمالوندی با بیان اینکه طراحی پایه‌ای نیروگاه آب سنگین اراک تمام شده، اظهار داشت: بعد از آن نوبت طراحی تفصیلی است که پس از مرور طراحی پایه توسط چین به عنوان کشوری که مقداری از ما جلوتر است و همچنین آمریکا، این طراحی باید در کمیسیون مشترک نیز تایید شود.
وی با ذکر این نکته که به لحاظ زمانی عقب نیستیم، عنوان کرد: پروسه‌ای چهار تا پنج ساله است که اگر بخواهیم زمان را تقسیم کنیم حدود دو سال و نیم طراحی اعم از پایه و تفصیلی به طول می‌انجامد که الان در این مقطع هستیم.
معاون صالحی افزود: در قرارداد با چینی‌ها خواسته‌هایی داشتیم که کارمان را در آینده تضمین کند. مثلا باید به نوعی استانداردها توجه کنند که بعدها مجبور نشویم راجع به این موارد وارد بحث شویم. این گونه بحث‌ها باعث شده یک مقدار کار قرارداد نهایی به طول بینجامد. پیش‌نویس قرارداد بارها رد و بدل شده است. اگر قبلا ده‌ها موضوع مورد بحث بود الان به دو سه موضوع کاهش یافته و ممکن است در این سفر یا سفر بعدی این قرارداد نهایی شود و بعد از آن 6 ماه طول می‌کشد که کار مرور انجام شده سپس باید به کمیسیون مشترک برود و اگر همه چیز به صورت مرتب پیش برود، طراحی تفصیلی شروع خواهد شد که آن هم یک سال طول می‌کشد و 6 ماه نیز زمان مرور طراحی تفصیلی است و بعد از آن وارد ساخت و نصب تجهیزات می‌شویم که دو سال به طول خواهد انجامید.
کمالوندی همچنین عنوان کرد: به احتمال زیاد قرارداد برای طراحی تفصیلی نیز با چین منعقد خواهد شد. امکان دارد در مرحله نصب و ساخت تجهیزات، یک مقدار از تجهیزات را خودمان بسازیم یا به اروپا سفارش بدهیم.
* تبادل هیأت‌ها با برخی از کشورهای اروپایی
وی در خصوص اینکه آیا از اروپایی‌ها کشوری پیشنهاد داده که در زمینه ساخت تجهیزات در زمینه راکتور اراک با شما همکاری کند؟ گفت: در سند رسمی که شش وزیر خارجه امضا کردند اروپایی‌ها متعهد شدند که در زمینه تامین تجهیزات کمک کنند. به عنوان مثال بعد از پایان طراحی تفصیلی اگر فلان پمپ یا قطعه را نیاز داریم، می‌توانیم براساس این سند به یک شرکت فرانسوی یا آلمانی بدهیم و دولت‌هایشان باید از آنها حمایت کرده و مانعی هم ایجاد نکنند، اگر مانع قانونی وجود دارد بردارند و اگر نیاز به صدور مجوزی هست صادر کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره آمادگی جمهوری چک و سایر کشورها برای همکاری در این زمینه گفت: برای ما فضا باز شده، اگر همین الان قطعه‌ای را سفارش دهیم می‌توانیم، ولی فعلا نیاز خاصی نداریم تا زمانی که طراحی تفصیلی پایان یابد. البته در این مدت ارتباطاتمان را با کشورهای مختلف داریم و رفت آمد‌هایی صورت گرفته است. آقای صالحی، من و دوستان سفرهایی به برخی از کشورهای اروپایی از جمله چک و اتریش و دیگر کشورها داشته‌ایم و هیأت‌هایی از این کشورها نیز به تهران سفر کردند و در هفته‌ای که گذشت سه چهار هیأت به ایران سفر کرد.
*سفر صالحی به لهستان/امضای یادداشت تفاهم با مجارستان
وی افزود: در دو سه هفته آینده من در رأس هیأتی به چک می‌روم آقای صالحی نیز در هفته‌های آینده به لهستان خواهد رفت و قرار است یادداشت تفاهمی با مجارستان برای همکاری در زمینه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای امضا شود که به دلیل برنامه‌های فشرده از آقای ظریف خواستیم که این سند را ایشان امضا کند.
کمالوندی گفت: با کشورها و شرکت‌های مختلف در حال نوشتن یادداشت تفاهم همکاری هستیم که اگر سفارشی داشته باشیم به آنها ارائه دهیم. با کشورهای مختلف در زمینه‌های گوناگون صحبت کردیم که یکی از زمینه‌های مهم برای ما سوخت است که عمدتا آن را با روس‌ها دنبال می‌کنیم.
* امضای یادداشت تفاهم در زمینه سوخت نیروگاهی
وی با بیان اینکه ما سوخت 20 درصد را برای راکتور تحقیقاتی تهران داشته‌ایم، یادآور شد: سطح استاندارد ایمنی این نوع سوخت قابل مقایسه با سوخت نیروگاه‌های قدرت نیست مثلا سوخت راکتور تحقیقاتی تهران در استخر نگهداری می‌شود، اگر نشت کند آب استخر آلوده می‌شود و خطر بیشتری ندارد، ولی نشت سوخت نیروگاهی می‌تواند فاجعه آمیز باشد اگر بخواهیم سوخت نیروگاهی بسازیم نیازمند همکاری با کشورهای دارای استاندارد بالای سوخت و تجربه بیشتر هستیم.
کمالوندی در عین حال یادآور شد: این بدان معنا نیست که توانایی آن را نداریم که خودمان به تنهایی این نوع سوخت را بسازیم، مهندسان ما دارای این توانایی هستند، ولی نیازمند یکسری آزمایش‌‌هایی است که امکانات کافی برای انجام آن نداریم. آزمایشاتی که به آن PIE می‌گویند Post Irradiation Examination یعنی به سوختی که تولید شده پرتو داده می‌شود و بعد از آن تست می‌شود که مشاهده شود واکنش‌های آن در شرایطی که پرتو می‌بیند چقدر است.
معاون صالحی توضیح داد: این کار نیازمند ابزارهای خاصی است که در این زمینه با برخی کشورهایی که دارای این توانایی هستند صحبت شده و حتی یادداشت تفاهم امضا کرده و یا درصدد امضا هستیم که عمده آنها در مجموعه اتحادیه اروپا هستند.
وی ادامه داد: ما کارمان را پیشاپیش انجام می‌دهیم. ما باید سوخت راکتور اراک را هم تولید کنیم که نیازمند این آزمایشاتی است که عرض کردم.
کمالوندی خاطرنشان کرد: سه مرحله برای سوخت داریم سوخت راکتور تهران را تمام کردیم و کاملا استاندارد است سوخت اراک را باید تولید کنیم و از همه مهمتر که برای 14 تا 15 سال آینده باید تولید انبوه سوخت نیروگاهی داشته باشیم. همه هدف ما از غنی سازی، تولید این نوع سوخت بوده است. ما در غنی سازی دنبال بمب نبودیم، اگر بمب می‌خواستیم این همه سانتریفیوژ نمی‌خواهد و اگر کسی دنبال بمب باشد با 1500 ماشین سانتریفیوژ هم می‌تواند اقدام به ساخت بمب کند و نیاز به نطنز نداشت.
وی افزود: وقتی چنین ظرفیتی را ایجاد می‌کنیم، هدفمان تجاری و تامین سوخت و کم‌تر شدن وابستگی مان است و اینکه اگر زمانی تعداد نیروگاه‌هایمان زیاد شد و در کشوری که تامین کننده سوخت است، مشکلی پیش آمد بتوانیم چندین سال روی پای خودمان بایستیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: برای امنیت تامین سوخت‌مان باید تولید سوخت کنیم و برنامه 15 ساله ما این نیست که ما یک کشور صادر کننده و سازنده سوخت نیروگاهی باشیم، بلکه ما به درجه تامین امنیت سوخت می‌رسیم.
کمالوندی اضافه کرد: این یک نوع بیمه است.
* انباشت مواد غنی شده توجیهی ندارد
وی گفت: اینکه بعضی می‌گویند در این مقطع تعداد سانتریفیوژها باید افزایش یابد و به جای پنج هزار سانتریفیوژ 50 هزار تا داشته باشیم، اگر کسی از من بپرسد می‌گویم الان 5 هزار و 50 هزار تا واقعا برای ما فرقی ندارد. چون باید شیبی را طی کنیم تا به تولید اقتصادی برسیم. حالا اگر یک دفعه اوج گرفتیم می‌خواهیم کجا برویم؟ اینگونه نیست که گفته شود انبار می‌کنیم. وقتی نتوانیم سوختی که قابل اتکا باشد را تولید کنیم جمع کردن و انباشت صرف مواد غنی شده نیز توجیهی ندارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: علاوه بر این ما دارای مواد اولیه به اندازه کافی نیستیم و باید برای تامین اورانیوم قراردادهای بین‌المللی منعقد کنیم. ما به لحاظ مواد اولیه غنی نیستیم و لذا برای تولید انبوه نیاز است به منابع دیگر کشورها دسترسی داشته باشیم و اگر این مشکل را حل نکنیم نمی‌توانیم به سمت تولید انبوه برویم.
وی افزود: برای تولید انبوه ما باید دو مشکل را حل کنیم، یکی اینکه سوخت‌مان استاندارد باشد و امنیت کافی داشته باشد که بتوانیم با اطمینان آن را در نیروگاه بگذاریم و دوم اینکه دسترسی به مواد اولیه برای تولید انبوه داشته باشیم. ممکن است با تولید فعلی مواد اولیه بتوانیم نیاز یک نیروگاه را جواب بدهیم، ولی اقتصادی نخواهد بود. چون الان ما داریم 300 تا 400 متر زیرزمین با PPM زیر 500 اورانیوم را استخراج می‌کنیم، ولی می‌توانیم از قزاقستان که اورانیوم خود را در سطح و حتی با بیل و PPM پنجاه هزار استخراج میکند، با یک دهم قیمت مواد مورد نیاز خود را بخریم.
کمالوندی ادامه داد: یک وقت‌هایی است برای ما استراتژیک است و ما علی‌رغم هزینه بالا استخراج و ذخایرمان را افزایش می‌دهیم، کما اینکه در حال حاضر چنین می‌کنیم. اما لازمه تولید انبوه سوخت اقتصادی بودن آن است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: غنی کردن و گذاشتن یک گوشه با غنی نکردن فرق چندانی ندارد، مگر اینکه به استاندارد سوخت و تامین مستمر و قابل اطمینان مواد اولیه برسیم.
* گزارش‌های آژانس مختصر و چند صفحه‌ای
این دیپلمات ایرانی درباره زیاده‌خواهی‌های غربی‌ها و درخواست‌های آنها در بخش‌های نظارتی نیز گفت: قبلا از من پرسیده شد که غربی‌ها در حوزه فنی نقض عهد داشتند یا نه؟ من گفتم نقض عهد نداشتند، ولی زیاده‌خواهی‌هایی داشتند که البته وقتی دیدند اصرار آنها نتیجه نداشته دست برداشتند. به عنوان مثال در کنفرانس عمومی آژانس در وین برخی از کشورهای غربی یا رژیم صهیونیستی و کانادا عنوان کرده‌اند که ایران باید جزییات فعالیت‌های فنی خود را بیان کند و هر از چند گاهی این نوع مباحث را مطرح می‌کنند. الان گزارش‌های آژانس مختصر و چند صفحه‌ای است و در آن عنوان می‌شود که ایران تعهداتش را اجرا کرده است. سایت دیوید آلبرایت را نگاه کنید، ایرادی که به گزارشات آژانس می‌گیرد این است که چرا فاقد جزئیات است.
*کانادا و اسرائیل هنوز ناامید نشده‌اند و به زیاده‌خواهی ادامه می‌دهند، البته تک افتاده‌اند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برخی مثل کانادا و اسرائیل هنوز ناامید نشده‌اند و اینگونه زیاده خواهی‌های خود را ادامه می‌دهند، ولی تک افتاده‌اند، بطور کلی زیاده‌خواهی‌ها از جانب همه مجموعه 1+5 نیست و زیاده خواهان در اقلیت هستند.
وی درباره زیاده‌خواهی‌ها در ابعاد فنی هم گفت: اگر چیزی بوده مربوط به گذشته است.مثلا بحث نظارت، اطلاعات بیشتر و یا مانیتورینگ بیشتر که کلی در مورد آنها بحث شد و نهایتا به موضع مشترک رسیدیم.
کمالوندی افزود: در حال حاضر به یک وضعیت نسبتا نرمال رسیده‌ایم و مشکل اساسی نداریم.
* شاید الان هم بی میل نباشند که خواسته‌هایشان را مطرح کنند
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه آیا از ابتدا نگرانی وجود داشت که آنها چنین زیاده‌خواهی‌هایی را مطرح کنند؟ با بیان اینکه بله در طول مذاکرات آنها خواسته‌هایی را مطرح کردند که ما قبول نکردیم، افزود: ولی نهایتا ناامید نشدند و احتمالا با خود گفته بودند حال که در مذاکرات نشد شاید در عمل و در مرحله اجرا بتوان آن را جا انداخت. شاید الان هم بی میل نباشند و اگر به آنها فضا بدهیم ممکن است بدشان نیاید که این خواسته‌ها را باز هم مطرح کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: اگر کنترل نکنیم خواسته‌های آنها تمامی ندارد مثلا در بحث الیاف کربن که حضرت آقا اشاره کردند. در این زمینه خواسته‌هایی داشتند مثلا نظارت بیشتر که ما آن را قبول نکردیم.
وی افزود: این زیاده‌خواهی‌ها یکی دو تا نبوده موارد زیادی بوده است.
* صالحی حرف‌هایی که اعتقاد دارد درست است را مطرح میکند
کمالوندی درباره اظهارات صالحی مبنی بر زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل در حوزه‌های غیر فنی هم گفت: دکتر صالحی دکتر صالحی است و قالبش با بقیه فرق میکند. حرف‌هایی که اعتقاد دارد درست است را مطرح میکند. در دورانی که عهده‌دار وزارت خارجه بود نسبت به حمله به سفارت انگلیس در تهران انتقاد داشت. حمله به سفارت انگلیس بهانه‌ای به دست آنها داد و اوضاع را به ضرر ما تغییر داد، چه بسا که پشت این قضیه خودشان بوده باشند و به صورت غیرمستقیم برخی را تحریک کرده باشند، در مورد حمله به سفارت عربستان هم همینطور بود.
معاون صالحی اضافه کرد: ایشان حرفی که فکر میکند درست است را مطرح میکند و چارچوب‌ها و اعتقادات خود را دارد و احساس میکند یک جاهایی حرفی را باید بزند، ولی دیدم بازتاب حرف‌های ایشان در برخی رسانه‌ها بیشتر درباره بدعهدی آن طرف است و خیلی حرف‌هایی که درباره ابعاد فنی مطرح کرده که در جای خود اهمیت زیادی دارد کم بازتاب داده شده است.
* برخی راجع به مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: بحث آقای صالحی این است که در زمینه‌های فنی قول و قرارهایی داشتیم و اگر جایی کار به خوبی پیش نمی‌رود انتقاد میکند. در کشور ما یک حرف‌هایی را خیلی بیشتر برجسته می‌کنند یک حرف‌های دیگر را نه. مثلا ایشان درباره راکتور بازطراحی شده اراک به عنوان کسی که متخصص قلب راکتور است و 40 سال تجربه کار هسته‌ای دارد می‌گوید بازطراحی آن به نفع کشور است، این در حالی است که یک عده می‌گویند سیمان در قلب راکتور ریخته شده است. چرا اینگونه موضوع را برجسته می‌کنیم؟ می‌گوید پنج هزار سانتریفیوژ با 10 هزار سانتریفیوژ برای ما فرقی ندارد. آقای صالحی در بعد فنی همواره می‌گوید که من مسئولیت امور فنی را به عهده می‌گیرم.
این دیپلمات ایرانی با اشاره به 2 سال مذاکره سخت عنوان کرد: در بعد فنی ما قول و قرارهایی گذاشته‌ایم و ایشان وقتی می‌بیند کار در گوشه دیگری خوب پیش نمی‌رود، ناراحت می‌شود و مطلبی را می‌گوید.
معاون صالحی افزود:برخی راجع به مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند. فرمایش مقام معظم رهبری درباره اینکه در ظرف یک سال می‌توانیم به 190 هزار سو برسیم مستند به گزارش‌های سازمان است، این موضوع یک گزارش طبقه‌بندی شده بوده و ایشان در آن مقطع تشخیص‌شان این بوده که با بیان این موضوع به طرف مقابل اخطار بدهند و بگویند که ما چنین ظرفیتی داریم که البته تاثیرات مهمی هم بر روند کار داشت.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی پرسید: آیا ما قبل از حضرت آقا باید می‌دویدیم و به همه می‌گفتیم چنین ظرفیتی داریم؟
*نماینده‌ای می‌گفت شما در سانتریفیوژها سیمان تزریق کرده‌اید!
کمالوندی ادامه داد: متاسفانه بعضی‌ها می‌خواهند بیخود نگرانی در جامعه تزریق کنند. نمونه داشتیم که نماینده مجلسی در دوره قبل نامه نوشته بود که شما در سانتریفیوژها سیمان تزریق کرده‌اید! یا ده تا سؤال مطرح کرده بود که 9 سؤال آن به لحاظ فنی کاملا بی ربط بود. برخی از اینها را حتی در رسانه مطرح می‌کنند.
وی عنوان کرد: اگر انتقاد به جا باشد حرفی نیست. ما همه باید پذیرای انتقاد سازنده باشیم، چون می‌خواهیم نظام محکم و قوی داشته باشیم. نمی‌توانیم نظامی بر اساس دروغ درست کنیم و اینگونه کار جلو نمی‌رود.
*به عقب بازگردیم طرف مقابل حیران می‌شود/در حوزه فنی حساب شده عمل کرده‌ایم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به ظرفیت ایران برای بازگشت‌پذیری در فعالیت‌های هسته‌ای گفت: اگر قرار باشد به عقب بازگردیم، طرف مقابل از بازگشت‌پذیری ما حیران خواهد شد، در حوزه فنی خیلی حساب شده عمل کرده‌ایم و نباید برخی در این حوزه یاس و ناامیدی به جامعه تزریق کنند.
کمالوندی با انتقاد از اینکه چرا مسائل مثبت در بعد فنی برجام برجسته نمی‌شود، ادامه داد: یکی دیگر از مسائلی که دکتر صالحی در بعد فنی مطرح می‌کنند این است که 5 هزار سانتریفیوژ با 10 هزار سانتریفیوژ غنی‌سازی فرقی ندارد و این را در جلسات فنی متخصصان ما صحبت کرده‌اند و ایشان برآیند این کار را مطرح میکند.
*غربی‌ها معتقدند کلاه سرشان رفته است
کمالوندی افزود: من در حوزه فنی این مطالب را عرض می‌کنم، حوزه‌های دیگر مربوط به ما سازمان نمی‌شود. خود غربی‌ها معتقدند که ایران در حوزه فنی بسیار دقیق کار کرده و سرشان کلاه رفته است. آنها معتقدند ما به اندازه کافی ماشین داریم، از جمله IR8. به عنوان مثال در مورد داشتن و نداشتن IR8 جنگ و دعوا بود و آنها می‌گفتند IR8، باید کنار گذاشته شود، اما ما پای IR8 ایستادیم. ما می‌گفتیم این بچه متولد شده و نیازمند شناسنامه است و پای آن ایستادیم و بحمدا.. موفق هم شدیم.
وی ادامه داد: ما الان 6،7 ماشین داریم که باید در طی 10 سال با آنها فعالیت‌های تحقیقاتی انجام شود، اگر همین الان هم برجامی وجود نداشت و محدودیت و تعهداتی هم نداشتیم همین تعداد ماشین برای کارهای تحقیقاتی هم زیاد بود، باید روی اینها تمرکز کرد و برای هر کدام 2 هزار سند استاندارد تهیه شود تا ماشینی باشد که بتوان برای ده‌ها سال تولید سوخت درباره آنها برنامه‌ریزی و حساب کرد.
* برخی نگرانی‌ها با ارزش و برخی بی پایه است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه عده‌ای در خصوص مسائل فنی مردم را نگران می‌کنند، اظهار داشت: برخی از نگرانی‌ها با ارزش است، اما برخی بی‌پایه است، عده‌ای اینگونه القاء می‌کنند که همه چیز را از دست داده‌ایم، واقعیت این است که غنی‌سازی ما سرجایش است و در حال حاضر نیازمان بیش از این نیست و طبق آنچه در برنامه 15 ساله پیش‌بینی شده است، در زمان برنامه‌ریزی شده شتاب می‌گیریم.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: آنها دنبال تعطیل کردن کارخانه آب سنگین بودند، نه تنها تعطیل نشد بلکه محصول آن در بازارهاست و این افتخار کشور است که در بازار پیچیده، آمریکا محصول ما را به شرکت‌های داروسازیش می‌دهد.
* تبریک آمریکایی‌ها به خاطر درجه خلوص آب سنگین
کمالوندی با بیان اینکه آمریکایی‌ها پس از آزمایش آب سنگین ایران به دلیل درجه خلوص بالای آن به ما تبریک گفتند، افزود: آمریکایی‌ها در حال حاضر آب سنگین ایران را در بازارهای داروسازی و تحقیقاتی خود می‌فروشند و ما به سادگی از کنار این افتخار بزرگ رد می‌شویم چون فکر می‌کنیم این افتخار ممکن است برای دکتر صالحی باشد، اما این یک افتخار ملی است.
وی ادامه داد: فرض کنید برجام نبود و ما محصولات کارخانه آب سنگین را جمع می‌کردیم، می‌خواستیم چه کار کنیم؟ الان 70 تن آب سنگین فروخته‌ایم و اگر برجام نبود این 70 تن در گوشه‌ای بلا استفاده مانده بود.
* مصارف آب سنگین در بخش دارویی 100 کیلو هم نمی‌شود
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مصارف آب سنگین ما در کشور در مصارف دارویی به 100 کیلو هم نمی‌رسد، عنوان کرد: می‌خواستیم 70 تن را ترشی بیندازیم.اگر روزی در کشور به سطح کیفی کشوری چون آمریکا برسیم شاید حدود یک تن نیاز داشته باشیم. در حال حاضر آب سنگین مازاد کشور را فروخته‌ایم و پول آن را نیز پیشاپیش گرفته‌‌ایم.
کمالوندی با اشاره به صحبت‌های آلبرایت در خصوص ایران گفت: وی در انتقاد از اقدام آمریکا برای خرید آب سنگین ایران می‌گوید «شما با این اقدام برای ادامه برنامه هسته‌ای ایران توجیه بیشتری به آنها دادید تا بتوانند برنامه هسته خود را تقویت کنند و همزمان شبکه مطمئن تامین و بازار آب سنگین آمریکای شمالی (کانادا) را نیز مختل کنند.» حتی کانادایی‌ها هم صدایشان درآمده و به خرید آب سنگین ایران توسط آمریکا اعتراض دارند.
* هر کیلو آب سنگین فروخته شده 290 دلار
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی در خصوص فروش آب سنگین به آمریکا و روسیه و قیمت نهایی آب سنگین فروخته شده، گفت: حدود قیمت گفته شده است و حدود 290 دلار هر کیلو آب سنگین فروخته شد، به روس‌ها هم همان قیمتی فروخته شد که به آمریکایی‌ها فروخته بودیم.
کمالوندی در ادامه توضیح داد: وقتی میزان آب سنگین بالا برود و 20 تن و 30 تن باشد، قیمت پایین می‌آید. در سطح جهانی کشورهای دیگر قیمت 250 دلار هم فروخته‌اند، اما اگر سراغ فروش به گرم برویم شاید قیمت تا 1500 دلار هم برسد.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما وارد بازار خرده‌فروشی نشدهایم چون بازار خرد پیچیدگی خود را دارد و هزینه‌های بازاریابی و بسته‌بندی آن بالاست و بخشی از درآمد برای بسته بندی، بازاریابی و هزینه‌های بالاسری از بین می‌رود. ظاهرش شاید این باشد که داریم کیلویی هزار دلار می‌فروشیم، اما حدود 700 دلار صرف بسته‌بندی، بازاریابی و حمل و نقل و غیره می‌شود.
وی با بیان اینکه اخیرا در یکی از جلسات داخلی سازمان انرژی اتمی این پیشنهاد را مطرح کردم که وارد بازار خرد فروش آب سنگین بشویم، عنوان کرد: این را به عنوان ایده خام مطرح کردم و هنوز خیلی کار دارد حتی دکتر صالحی هنوز این پیشنهاد را نشنیده است.
*چند شرکت اروپایی خواستار آب سنگین ایران
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه می‌توانیم به جای فروش به دولت‌ها به سراغ شرکتها برویم، اضافه کرد: در حال حاضر چند شرکت اروپایی خواستار آب سنگین ایران و به دنبال مجوزهای لازم برای این کار هستند. درخواست‌های این شرکتها نیز چند تنی است.
کمالوندی با بیان اینکه برخی بدون توجه به میزان آب سنگین قیمت‌هایی را از روی سایت‌ها بیان می‌کنند و توجهی به اینکه بسته‌بندی آن چند گرمی است ندارند، گفت: در حال حاضر آب سنگین مازاد نداریم و اگر کشوری تقاضای خرید داشته باشد باید برای چند ماه آینده سفارش بدهد و در صورت گرفتن این سفارش‌ها می‌توانیم تا پایان سال به سختی جواب آنها را بدهیم.
* خیلی‌ها را از میدان به در کرده‌ایم/هنوز وارد بازاریابی برای آب سنگین نشدهایم
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به مصوبه کنگره آمریکا برای منع خرید آب سنگین ایران، آیا آمریکایی‌ها دیگر درخواستی نداشتند؟ اظهار داشت: مصوبه کنگره دولت آمریکا را از خرید منع کرده است و نه شرکتها را، فکر می‌کنم شرکت‌های آمریکایی بعد از استفاده از آب سنگین ایران، الان بیش از قبل راغب به خرید آن هستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: کل مصرف آب سنگین در بازار دنیا سالی 80 تا 90 تن است و ما 70 تن آب سنگین در بازار وارد کرده‌ایم و خیلی‌ها را از میدان به در کرده‌ایم در حالی که هنوز خودمان وارد بازاریابی برای آب سنگین نشدهایم.
*در مباحث فنی انصاف رعایت نمی‌شود/آماده شنیدن انتقادات هستیم
وی با بیان اینکه این موضوع بسیار ارزشمند است و حتی می‌تواند در این خصوص مستندی را تولید کرد، اظهار داشت: در بحث های فنی انصاف رعایت نمی‌شود و در گوشه‌ای کسی که اطلاعات فنی ندارد، حرفی می‌زند که ایجاد نگرانی میکند.
معاون سازمان انرژی اتمی بار دیگر با تاکید بر اینکه این سازمان آماده شنیدن نظرات و انتقادات فنی است، تصریح کرد: انتقادات نباید با نگاه سیاسی باشد. من خودم را وابسته به جناح خاصی نمی‌دانم و معتقد هستم که وقتی که ما ملی و فراتر از آن دینی و اعتقادی شدیم، دیگر نمی‌توانیم جناحی عمل کنیم، گرایشات جناحی موجب می‌شود آدم به انحراف کشیده شود و از حق فاصله بگیرد.
کمالوندی با بیان اینکه در برجام ما محدودیت‌هایی را قبول کردیم و کسی این را رد نمی‌کند، ادامه داد: قبل از برجام 9 هزار سانتریفیوژ کار می‌کرد و الان 5 هزار و خرده‌ای کار میکند، فردو غنی‌سازی می‌کرد، اما اکنون غنی‌سازی در فردو نداریم، اما باید این را هم به مردم بگوییم که فردو با 3 هزار سانتریفیوژ غنی سازی می‌کرد و اگر الان این 3 هزار سانتریفیوژ 30 هزار تا هم شود اثری روی سوخت ندارد.
وی تاکید کرد: بحث اصلی این است که تاسیسات فردو باید حفظ شود، از این جهت که اگر دشمن روزی خیال خامی به سرش زد بتوانیم در آنجا غنی‌سازی را ادامه دهیم که این اتفاق در برجام افتاده است.
* برجام 70 تا 80 درصد به نفع ما بود
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: به عنوان کسی که 37 سال تجربه کار دیپلماتیک دارد و در طول مذاکرات در این چند سال در جریان همه امور بوده است، می‌توانم با جرات بگویم که 70 تا 80 در صد برجام به نفع ما بوده است و 20 درصد هم طرف مقابل می‌تواند بگوید که غنی‌سازی ایران را محدود کرده است، اما نمی‌تواند بگوید تعطیل کرده است. طرف مقابل می‌تواند بگوید تا حدودی جلوی تولید پلوتونیوم ایران را گرفته است اما این راکتور هم مقداری پلوتونیوم تولید میکند، قرار نیست که پلوتونیوم تولید کند، اما هر کاری که کنیم پلوتونیوم تولید می‌شود با این تفاوت که راکتور قبلی ٨ کیلو تولید می‌کرد و این راکتور یک کیلو.
کمالوندی افزود: ما داشتیم در راکتور اراک سوخت طبیعی می‌گذاشتیم نه غنی‌شده در حالیکه بعد از بازطراحی قرار است سوخت غنی‌سازی شده برای آن استفاده شود، این موضوع خود توجیه ما در غنی‌سازی را بیشتر میکند و حالا اگر آنها از ما بپرسند غنی‌سازی را برای چه می‌خواهید؟ یکی از موارد استفاده آن هم سوخت غنی‌شده راکتور اراک اعلام خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: این ارزشمند نیست که آنها خودشان این امر را خواسته یا ناخواسته برای ایران محقق کرده‌اند که ما خودمان سوخت غنی شده برای راکتور اراک آن را هم در داخل ایران تولید کنیم.
* اینکه برخی تصور کنند که مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی در خصوص انتقاداتی که قبل از رسیدن به توافق در رسانه‌ها و از سوی برخی افراد بیان می‌شد و اینکه چرا دولت در آن مقطع به این انتقادات توجهی نداشت، گفت: در خصوص استراتژی رسانه نمی‌توانیم بگوییم که یک طرف درست عمل کرده و طرف مقابل عملکرد اشتباهی داشته است. اینکه با قدرت‌های جهانی مذاکره‌ای را انجام می‌دهید که یکی از آنها نیز قدرت عمده نظامی و اقتصادی جهان است و البته دشمن انقلاب اسلامی است و هر زمانی که بتواند برای ما ایجاد مشکل میکند، در نوع خود کار بزرگی است.
کمالوندی ادامه داد: بالاخره یک مذاکره این چنینی با این سطح از قدرت‌ها در دنیا که یک طرف هم قدرتی است که کمربسته به اینکه شما توانمند و قدرتمند نشوی و در ابعاد مختلف ضعیف شوی، نفس این مذاکره مهم و حساس است.
وی افزود: در بحث استراتژی رسانه‌ها هم طرفداران دولت و هم منتقد ممکن است یک اشتباهاتی هم داشته باشند از این جهت که مذاکرات را در قابی بزرگتر ندیدند، اینکه برخی تصور کنند که این مذاکرات قرار است همه مشکلات ما را حل کند، قدری ساده‌انگاری است.
* اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مذاکرات هر چند در خصوص موضوع مهم هسته‌ای بود، اما به هر حال مذاکره‌ای محدود به این موضوع بود، عنوان کرد: اینکه دولت انتظارات مردم را بالا ببرد و سپس نتواند جوابگو باشد به ضرر دولت است، ما باید ملی فکر کنیم و انتظارات مردم را در نظر بگیریم.
کمالوندی تصریح کرد: ما می خواستیم دستاوردهای هسته‌ای خود را تثبیت کنیم و این را به طرف مقابل تحمیل کنیم که غنی‌سازی در ایران یک واقعیت است و باید این موضوع را بپذیرند، خوب طرف مقابل این را در استراتژی خود نداشت و می‌خواست غنی‌سازی در ایران صفر باشد، اما مجبور شدند از این مرحله عبور کنند.
وی با تاکید بر اینکه محدودیتی که ایران در تعداد سانتریفیوژها پذیرفته است در بلندمدت برای ما مشکلی ایجاد نمی‌کند، گفت: کار بزرگی انجام شده ضمن اینکه این بحران را مدیریت کرده‌ایم به هر حال ما با این قدرت بزرگ همیشه در بحران خواهیم بود و مشکل خواهیم داشت و مدیریت بحران هم بخشی از کار ما است. این بحران تنها مخصوص ما نیست و عوارض قدرتمند شدن است، شما اگر قدرت‌های بزرگ را نگاه کنید همه در مقاطعی دچار بحران‌هایی از جمله بحران موشکی (شوروی – آمریکا) ، بحران‌های منطقه‌ای، مهاجرت، مواجهات اقتصادی و... بوده‌اند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قدرت‌ها در طول تاریخ همواره برای مدیریت بحران‌های خود امتیازی را داده و در مقابل امتیازی را گرفته‌اند، اظهار داشت: شما در یک جمع جبری نگاه کنید یک مذاکرات سطح بالای با ارزشی انجام داده‌اید که در دنیا کم‌نظیر است. گاهی 4 روز متوالی و هر روز 18 ساعت وزرای خارجه در هتل بودند و مذاکره می‌کردند.
* محدودیت‌ها برایمان محرومیت ایجاد نمی‌کند
کمالوندی با اشاره به اینکه برای طرف‌های غربی هم مهم بود که با کشور قدرتمندی مانند ایران به توافق برسند، عنوان کرد: ما آن زمان هر چه قسم می‌خوردیم و می‌گفتیم که به دنبال بمب نیستیم، آنها نمی‌پذیرفتند و می‌گفتند ما Objective Guarantee می‌خواهیم.
این دیپلمات ایرانی افزود: آنها برای خود مسیر و اهدافی را طراحی کردند و ما نیز اهداف خود را دنبال می‌کردیم در این مسیر محدودیت‌هایی را پذیرفتیم، اما این محدودیت‌ها برای ما محرومیت ایجاد نمی‌کند. نفس این مذاکرات، مذاکرات با ارزشی است، ارزش سیاسی این مذاکرات به اندازه‌ای هست که شما می‌توانید به آن افتخار کنید. ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران کار بزرگی را انجام دادیم که شایسته تقدیر است.
* مقام معظم رهبری متخصص‌ترین فرد در مذاکرات/هیچگاه از حداقل‌ها پایین نیامدیم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه نقش اصلی را خود مقام معظم رهبری در مذاکرات داشتند، تصریح کرد: تعارف دیپلماتیک نداریم، ایشان متخصص‌ترین فرد در مذاکرات بودند جزئیات را می‌دانستند، گزارش‌ها به ایشان داده می‌شد و خیلی جاها ایشان حدودی را داشتند که تعریف شده بود و اگر آن ایده‌آل ایشان می‌خواست اجرا شود، شاید باید نتیجه بهتر از این می‌شد، البته ما در مذاکرات هیچگاه از حداقل‌ها پایین نیامدیم.
کمالوندی با بیان اینکه اگر ما یا طرف مقابل بخواهیم مجددا از اول همه چیز را مذاکره کنیم، دو طرف خیلی سخت‌تر مذاکره خواهند کرد، ادامه داد: آنها نیز در جاهایی کم آورده‌اند، اگر شما نوشته‌های آقای آلبرایت را بخوانید می‌بینید که آنها هم انتقادات زیادی به خودشان دارند و می‌گویند در جاهایی خوب عمل نشده است و به تعبیر آنها امکان سوءاستفاده ایران وجود دارد.
* توصیه ما هم این بود که انتظار مردم را بالا نبریم
وی با بیان اینکه نمی‌توان گفت کار ما صد در صد بدون نقص است، افزود: با توجه به اینکه مشکل ما با آمریکا قابل حل شدن نیست و تمام مشکلات اقتصادی هم با توافق هسته‌ای حل نمی‌شود، توصیه خود ما هم از روز اول این بود که انتظار مردم را بالا نبریم، اما اینکه بگوییم هیچ اتفاقی بعد از برجام نیفتاده است هم درست نیست، به هر حال بعد از برجام فروش نفت ما بالا رفته است، مشکل بیمه نفت‌کش‌ها حل شده و پروازها برقرار شده است، بانک‌های کوچک و متوسط دارند با ما کار می‌کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به بانک HSBC به عنوان نمونه گفت: این بانک برای مدیرانش ضوابطی را نوشته که باید رعایت کنند، بانک‌های بزرگ در زمان تحریم‌ها میلیاردها دلار توسط آمریکا جریمه شدهاند و آنها را ترسانده‌اند. الان وقتی این بانک‌ها می‌خواهند وارد معامله با ما بشوند به سراغ وکیل خود می‌روند، وکیل به آنها یک سری توصیه میکند و کافی است طرف مقابل هم به آنها بگوید که هنوز مشکلاتی وجود دارد و اینها موجب می‌شود در آن بانک برای همکاری با ایران تردیدی ایجاد شود، اما اینها تنها در حد یک احتیاط است و به تدریج حل خواهد شد.
* بانک‌های بزرگ برای کار با ایران مردد هستند
کمالوندی با بیان اینکه این بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ هم به دنبال حضور در ایران هستند، اظهار داشت: بانک‌های بزرگ الان برای کار با ایران مردد هستند. اینکه طرف‌های غربی بیایند و این بانک‌ها را هل بدهند و گفته‌اند که بیانیه می‌دهند، بله این کارها را کرده‌اند، اما اذیت‌هایی هم دارند.خوب مشکل آنها با ما تنها موضوع هسته‌ای نیست، همانطور که مشکل ما با آنها تنها موضوع هسته‌ای نیست و مطالباتی داریم که نمی‌توانیم آنها را نادیده بگیریم، قطعا هیچکس نمی‌تواند بگوید موضوع فلسطین برای ما اهمیتی ندارد و یا اینکه در تحولات منطقه، ما منافعی نداریم؛ البته آنها نیز منافعی برای خود قائل هستند.
وی با اشاره به پیچیدگی‌های این بازی سیاسی عنوان کرد: آدم‌های ساده نمی‌توانند در این بازی وارد شوند، نمی‌توان دنیا را ساده انگارانه به خوب و بد تقسیم کرد. شاید اگر ما زودتر از این هم وارد مذاکره با آمریکایی‌ها می‌شدیم بهتر بود، برای اینکه قابل پیش‌بینی بود که ما برای حل موضوعات اقتصادی مرتبط با تحریم‌ها نیاز به وقت داریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: ما در حال حاضر بسیاری از مشکلات اقتصادیمان حل شده و با بانک‌های کوچک و متوسط مشکلی نداریم و شرکت‌های بزرگ هم دارند می‌آیند و در یک روند کلی اگر نگاه کنیم در مسیر بهبود شرایط هستیم.
* صالحی هیچگاه برای اینکه در جایی حضور داشته باشد، داوطلب نبوده
کمالوندی در پاسخ به این سؤال که با توجه به مواضع انتقادی اخیر صالحی به نظر شما در صورت حضور روحانی به عنوان رئیس‌جمهور در دور بعدی، وی در ترکیب دولت جایی خواهد داشت یا خیر؟ گفت: تا جایی که دکتر صالحی را می‌شناسم خودش هیچگاه برای اینکه در جایی حضور داشته باشد داوطلب نبوده و تلاشی نکرده است و هیچگاه به این موضوعات فکر نمی‌کند، ضمن اینکه احساس من این است که به هر حال وی یکی از افراد موفق کابینه هستند و ارتباط خوبی هم با آقای روحانی دارد و البته حق هر رئیس‌جمهوری است که هرگاه خواست در کابینه خود تغییر ایجاد کند، همانطور که اخیرا هم رئیس‌جمهور این کار را انجام دادند.
وی در ادامه تاکید کرد: فکر می‌کنم جایگاه علمی دکتر صالحی به عنوان عضو آکادمی علوم و استاد برجسته دانشگاه کم‌تر از جایگاه معاونت ریاست جمهوری که در حال حاضر عهده دار است، نیست.
* پیوستن ایران به پروژه ایتر در آینده نزدیک
کمالوندی روند پیوستن ایران به پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای «ایتر» را خوب ارزیابی کرد و با بیان اینکه خوب پیش می‌رویم و در آینده نزدیک این کار صورت خواهد گرفت، در خصوص کلنگ‌زنی نخستین بیمارستان هسته‌ای که قرار است چند ماه آینده انجام شود، نیز گفت: اخیراً استاندار اتریش سفلی در نامه‌ای به دکتر صالحی درباره شتاب دهنده خطی که قرار است در ایران نصب شود، حمایت کامل خود از این پروژه مهم را اعلام کرده است.
وی در توضیح درباره این شتاب‌دهنده خطی عنوان کرد: این شتاب‌دهنده ذره را به سرعت بیشتر از 200 هزار کیلومتر در ثانیه (نزدیک به سرعت نور) می‌رساند که محصول آن برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه این پروژه بسیار موفق با تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای است، گفت: فقط پنج جا در دنیا دارای این شتاب‌دهنده هستند. همزمان مباحث مالی آن پیش‌بینی شده و بانک‌های اتریشی برای فاینانس آن اعلام آمادگی کرده‌اند. شهرداری، وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی در حال همکاری در این زمینه هستند و این کاری بزرگ حتی در سطح جهانی است.
کمالوندی ادامه داد: قرار است هیأتی از اتریش بدین منظور در اوایل ژانویه به ایران سفر کند.
* پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو/کارهای ساختمانی آغاز شده
وی درباره اجرایی شدن پروژه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو که کاری مشترک با روسیه است، اظهار داشت: اخیراً روس‌ها در ایران بودند و مذاکراتی با آنها انجام شد. قرارداد مربوط به آن دارای جزییات زیادی است که البته گفت‌وگوهای زیادی در این زمینه انجام شده و خوب پیش می‌رود و موارد زیادی باقیمانده که تقریبا در حال پایان است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما کارهای اولیه از جمله کارهای ساختمانی آن را آغاز کرده‌ایم، ولی آزمایشات و ... باید براساس توافق دو طرف انجام شود. هیأتی از روسیه چند روز پیش بدین منظور به ایران سفر کرد و از هیأت ایرانی نیز برای ادامه مذاکرات دعوت کرد، ولی به دلیل سرمای مسکو از آنها خواستیم که آنها به ایران بیایند که قرار است در دو هفته آینده این سفر انجام شود.
* فردی که در خواستگاری خودش را دانشمند هسته‌ای معرفی کرده بود
کمالوندی در پایان این گفت‌وگو و درباره اخبار منتشر شده مبنی بر اخراج تعدادی از نیروهای سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما چیزی تحت عنوان اخراج نداریم، اظهار داشت: عمده این افراد کسانی هستند و بودند که در سنوات قبل نیز چنین بوده است. افرادی هستند که پروژه آنها بعد از دو سه سال پایان یافته، بعضی از آنها به من نیز مراجعه کرده‌اند. کسی در آغاز اینگونه پروژه‌ها به آنها نگفته که تا ابد قرار است اینجا بمانی. امروز نامه‌ای داشتم در خصوص فردی که به خواستگاری رفته و خود را دانشمند هسته‌ای اعلام کرده و مشخص شده حتی متخصص ساده فنی هم نیست.
وی افزود: 14 هزار نیرو داریم که هفت الی هشت هزار نفر از آنها پروژه‌ای و خیلی از آنها پیمانکاری هستند. به عنوان مثال به پیمانکار خود در ساغند یزد اعلام می‌کنیم که به کار در یک بخش پایان بده و در بخش دیگر شتاب دهد و پیمانکار تشخیص می‌دهد برای این کار برخی کارگران خود را که معمولا فصلی یا موقت هستند، کنار بگذارد بعد یک دفعه این افراد دانشمند هسته‌ای معرفی می‌شوند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: اساسا نیروی رسمی را ما نمی‌توانیم اخراج کنیم. حتی اگر خلافی را هم مرتکب شده باشد باید در هیأت تخلفات پرونده آن بررسی شود و مشخص نیست که بتوان آن را اخراج کرد. برای نیروی قراردادی نیز کار تعریف شده و کارشان را انجام می‌دهند. پژوهشگاه سازمان پروژه‌ای کار میکند، در دنیا در مقابل یک مقاله یک Patent خلق می‌شود تا در صنعت به کار گرفته شود. مقاله برای مقاله تحقیق برای تحقیق به تنهایی فاقد ارزش است.
*فکر می‌کنند داد و بیداد راه بیندازند همه به سراغشان می‌آیند
کمالوندی اضافه کرد: برخی موارد استاد، پروژه‌ای را به چند نفر می‌دهد و بعد از پایان آن پروژه افرادی که در پروژه درگیر بوده‌اند، مدعی می‌شوند که اخراج شدهاند. در گذشته این نیروهای پروژه‌ای پس از پایان پروژه می‌رفتند، ولی الان متوجه شدند فضای سیاسی هست و فکر می‌کنند یک مقدار داد و بیداد کنند، همه به سراغشان می‌آیند.
وی به موردی در دارخوین اشاره کرد و گفت: موردی در دارخوین بوده که به برخی از کارگران پیمانکاری اعلام شده که دیگر نیازی به شما نیست و در قبال آن بازخرید شدهاند و وجوه خوبی هم از این بابت دریافت کرده‌اند و بعد از مدتی همین افراد سراغ نماینده مجلس رفته‌اند و مدعی شدهاند که ما را اخراج کرده‌اند. ما حتی دراین مورد به نماینده محترم پیشنهاد کردیم اگر اصرار بر این موضوع دارند با وجود اینکه به خدمات آنها نیازی نیست، پاداش بازخریدی را بازگردانند و به کار برگردند.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: واقعا موردی نبوده است که کسی از استخدام رسمی‌ها اخراج شود.
کمالوندی گفت: سازمان انرژی اتمی در سال گذشته برای طرح عمرانی 16 درصد بودجه دریافت کرد و بدترین سال بوده که حتی گفته شد در دوران جنگ هم اینقدر میزان بودجه تخصیص داده شده کم نبوده است.
*تعداد دانشمندان هسته‌ای
وی درباره تعداد دانشمندان هسته‌ای گفت: شاید به هزار نفر هم نرسند. البته هزاران متخصص و تکنسین داریم، اما کسانی مثل دکتر صالحی و شهید شهریاری که می‌توان آنها را دانشمند نامید محدود هستند. به نظرم در کشور ما باید یک بار بطور دقیق واژه دانشمند تعریف شود. دانشمندان ما در حوزه هسته‌ای الان صدها نفر هستند و البته اگر صدها نفر دیگر هم در این سطح بیایند بلافاصله جذب می‌شوند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در سال گذشته 96 نفر به استخدام سازمان درآمدند، اظهار داشت: اگر مجوزی صادر شود، برای حوزه‌های مورد نیاز نیرو استخدام خواهیم کرد.
