تولد و تحصیلات عالیه
تام کاتن در سال 1977 میلادی (1355 شمسی) در شهر داردانل در ایالت آرکانزاس و در یک خانواده کشاورز به دنیا آمد. کاتن در سال 1998 میلادی در مقطع کارشناسی از دانشگاه هاروارد (کالج هاروارد) دانشآموخته شد؛ در سال 1999 میلادی نیز برای طی کردن دوره کارشناسی ارشد خود وارد دانشگاه تحصیلات تکمیلی کلیرمونت شد، با این حال از آنجا که این دانشگاه را بسیار «بیتحرک» یافت، از آن استعفا داد و وارد دانشکده حقوق هاروارد شد و نهایتاً توانست مدرک دکترای حقوق خود را در سال 2002 دریافت کند.
وی پس از دانشآموختگی، بهعنوان منشی قاضی «جری ادوین اسمیت» در دادگاه استینافِ حوزه پنجم قضایی ایالات متحده آمریکا مشغول به کار شد. وی سپس به کار در بخش خصوصی روی آورد و طی سالهای 2003 تا 2004 بهترتیب در شرکتهای حقوقی «گیسبون، دان و کراتچر» و «کوپر و کیرک» مشغول به کار شد.
دوران نظامیگری
تام کاتن در سال 2005 وارد نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا شد. وی در مارس همان سال وارد دانشکده افسری شد و در ژوئن همان سال به درجه ستواندومی پیادهنظام دست یافت. پس از پایان دوره آموزشی خود در دانشکده افسری، وارد دانشکده نیروی هوابرد ایالات متحده و دانشکده «یورش هوایی و رنجر» شد.
کاتن در ماه مِی سال 2006 میلادی بهعنوان بخشی از عملیات آزادی عراق، در چارچوب لشگر 101 هوابرد آمریکا به بغداد اعزام شد. در آنجا بود که نام تام کاتن بهطور خاص وارد دنیای رسانه و سیاست شد. وی در واکنش به انتشار مقالهای در نشریه نیویورکتایمز که درباره طرح دولت بوش برای نظارت مخفیانه بر تأمین مالی گروههای تروریستی افشاگری کرده بود، یادداشتی را به این روزنامه ارسال کرد، اما این نشریه از انتشارش خودداری کرد، پس از آن بود که یک وبگاه راستگرای مشهور به «پاور هاوس» این یادداشت را منتشر کرد. کاتن در این متن خواسته بود که روزنامهنگار نیویورکتایمز بهخاطر جاسوسی به زندان افکنده شود. بهگفته وی، «روزنامه نیویورکتامیز، زندگی سربازان تحت امرش و و دیگر سربازان و افراد بیگناه عراقی را بهشدت به خطر انداخته بود».
این یادداشت بعدها بسیار خبرساز شد و چندین بار بازنشر شد تا جایی که رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده آمریکا آن را به دیگر ژنرالهای تحت امر خود و تحت عنوان «سخنان حکیمانه» ارسال کرد.
در سال 2006 بود که تام کاتن به رده ستوانیکمی ارتقا یافت و بهعنوان سرجوخه گردان سوم پیادهنظام آمریکا در گورستان ملی آرلینگتون منصوب شد. دو سال بعد و در اکتبر 2008 میلادی به افغانستان اعزام شد. وی در این دوران در قرارگاه فرماندهی منطقهای شرق در استان لغمان افغانستان مشغول فعالیت بود. عمده مسئولیت وی در حوزه لجستیک، مهندسی و بازسازی عمرانی، سازماندهی دولتی و آموزشی بود.
کاتن در نهایت در جولای 2010 به نیروهای ذخیره ارتش ایالات متحده پیوست و نهایتاً با کسب مدال ستاره برنزی از نیروهای ذخیره ارتش آمریکا خارج شد.
فعالیتهای سیاسی
در سال 2013، و در پی بازنشستگی مایک روس، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از حوزه انتخاباتی چهارم آرکانزاس و خالی شدن این کرسی، تام کاتن برای دستیابی به این کرسی نامزد رقابتهای انتخاباتی شد و توانست بر رقبای خود پیروز شود. کاتن طی دوره دوساله عضویت در مجلس نمایندگان آمریکا (2015ــ2013) عضو کمیتههای خدمات مالی و امور خارجی بود. در این کمیتهها نیز بهطور خاص در کمیته فرعی نهادهای مالی و اعتبار مصرفکنندگان، کمیته فرعی سیاست پولی و تجارت، کمیته فرعی خاورمیانه و شمال آفریقا، و کمیته فرعی تروریسم، عدم اشاعه و تجارت فعالیت داشته است.
کاتن در آگوست 2013، اعلام کرد که در انتخابات آتی سنا، برای کسب کرسی سناتوری از ایالت آرکانزاس وارد رقابتهای انتخاباتی خواهد شد. وی که حمایت مالی قابل توجهی را کسب کرده بود و در عرصه سیاسی حمایت میت رامنی، نامزد جمهوریخواهان در انتخابات سال 2012 میلادی را پشت سر خود داشت، توانست با کسب 56.5 درصد آرا وارد سنای آمریکا شود و در ژانویه 2015 سوگند عضویت خود را ادا کند. کاتن در سنای آمریکا در کمیته نیروهای مسلح (و کمیتههای فرعی تهدیدها و قابلیتهای در حال ظهور و امور پرسنل)، کمیته بانکداری (و کمیتههای فرعی سیاست اقتصادی؛ مسکن، حمل و نقل و توسعه محلی؛ و امنیت ملی و تجارت و تأمین مالی بینالمللی)، کمیته ویژه سالمندی، کمیته منتخب اطلاعاتی و کمیته مشترک اقتصادی عضویت دارد.
سابقه مخالفت با ایران
کاتن یکی از 47 سناتور آمریکایی بود که در نامهای سرگشاده به تاریخ 9 مارس 2015 خطاب به رهبران ایران، تأکید کرده بودند که دولت اوباما اختیار لازم را برای انجام مذاکرات با ایران بر سر موضوع عدم اشاعه هستهای ندارد، در واقع یکی از تهیهکنندگان متن اصلی این نامه شخص تام کاتن بود. برخی منتقدان نگارش این نامه، این اقدام سناتورها را نقض قانون «لوگان» توصیف کردند؛ قانونی که براساس آن شهروندان آمریکایی از ارتباط و مذاکره با دولتها و طرفهایی که طرف منازعه ایالات متحده آمریکا هستند، منع شدهاند.
در دوران مذاکرات هستهای، کاتن در انتقاد از رویکرد اوباما در مذاکرات هستهای که تنها دو گزینه مذاکرات و جنگ تمامعیار را در نظر میگرفت، این پیشنهاد را ارائه کرد که بهجای اعزام دههاهزار نیروی زمینی و زرهی، با چند روز بمباران و شلیک موشک از طریق هوا و دریا میتوان به نتایج مدنظر دست یافت.
تام کاتن بههمراه مایک پومپئو، دو نفری بودند که در 21 جولای سال 2015 برای اولین بار بهطور علنی از توافق جانبی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر سر بازرسی و راستیآزمایی از فعالیتهای هستهای ایران در چارچوب توافق هستهای پرده برداشتند. کاتن ادعا کرده بود که این یک توافق محرمانه است، با این حال دولت اوباما با رد این سخن، اعلام کرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی موظف به حفظ محرمانگی امور خود است.
این سناتور جمهوریخواه، همچنین در ماه مِی سال 2016 میلادی پیشنویسی را برای اصلاح قانون مخارج بودجه در بخش انرژی ارائه کرد که براساس آن ایالات متحده از خرید آب سنگین ایران منع میشد، با این حال سنا به این پیشنهاد رأی منفی داد.
بگومگو و کَلکَل کاتن با ظریف
کاتن یکی از مخالفان سرسخت مذاکرات هستهای و خواهان تداوم و تشدید تحریمهای اعمالی علیه ایران بود، و نامش کموبیش در محافل خبری و سیاسی برده میشد، تا اینکه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در جریان یک سخنرانی در دانشگاه واشنگتن در بخشی از سخنان خود به این موضوع اشاره کرد که کاتن نقش چندانی در نتیجه مذاکرات هستهای ایران نخواهد داشت و در صورت توافق، چه کاتن بخواهد و چه نخواهد، اعضای سازمان ملل تحریمهای ایران را برخواهند داشت.
پس از این سخنان بود که کاتن از طریق شبکه اجتماعی توئیتر، مجموعاً چهار پیام آتشین را خطاب به ظریف منتشر کرد. متن این چهار پیام توئیتری در ادامه آورده شده است.
متن توئیت اول تام کاتن خطاب به ظریف: «هِی، جواد ظریف، شنیدم که امروز درباره من صحبت کردی. اگر اینقدر مطمئنی، بیا درباره قانون اساسی مناظره کنیم»
متن توئیت دوم تام کاتن خطاب به ظریف: «پیشنهاد من این است: در واشنگتن ملاقات میکنیم. انتخاب زمان با تو، تا درباره سابقه ایران در ظلم، بدعهدی و ترور مناظره کنیم»
متن توئیت سوم تام کاتن خطاب به ظریف: «بااینهمه، اگر تو این پیشنهاد را نپذیری من درک میکنم. تو در دهه 20 زندگیات و در جریان جنگ ایران و عراق، در حالی که روستائیان و کودکان بهسوی مرگ میرفتند، در ایالات متحده پنهان شدی»
متن توئیت چهارم تام کاتن به ظریف: «پنهانشدن در ایالات متحده در حالی که کشورت برای بقا میجنگید، نشان شجاعت نیست، بلکه نشانه شخصیت ترسویی است که هنوز هم به چشم میخورد»
پاسخ توئیتری وزیر امور خارجه ایران به تام کاتن: «چیزی که به آن نیاز داریم، دیپلماسی جدی است و نه اتهامات اشتباه از جانب کسی که خودش را زیادی مرد حساب میکند. تبریک برای تولد فرزندت، امیدوارم تو و خانوادهات با آرامش کنار وی لذت ببرید».