اربعین اول که با حضور گروههای اشاره شده شکل گرفت، پردهبرداری از دو حقیقت بزرگ بود، یکی شکست بنیامیه و مزدورانش که خود را پیروز وانمود میکردند و دیگری پیروزی امام حسین(ع) و ابدی شدن عاشورا و پیامش. فراز و فرودهای چند صد ساله تاریخ در دلدادگی و عشق عاشقان حسین که همیشه با دشمنی حاکمان و قدرتمندان و عشق ورزی و پاک باختگی شیفتگان حسینی همراه بود، بیانگر این حقیقت بزرگ است که هیچ قدرتی را یارای متوقف کردن رود جاری و پرخروش سرسپردگی عاشقانه، عارفانه و خالصانه به آستان امام حسین(ع) نیست. این حرکت پرخروش و پرشتاب پس از 1377 سال به برهه کنونی رسیده است. دورهای که مراسم اربعین حسینی با حضور عاشقان حسین(ع) از سراسر دنیا و در نوردیدن تمامی شاخصهای تقسیم و دستهبندی، به شکل یک راهپیمایی عظیم دهها میلیونی جهانیان را مبهوت و متحیر ساخته است. با برگزاری چنین اربعینی از دو نکته مهم رمزگشایی میشود: 1-تأکید ائمه (ع) بر عزاداری برای امام حسین(ع) در هر زمان و مکانی در روز عاشورا 2- تأکید بر زیارت اربعین در روز اربعین. شاید رمز این دو نوع توجه، در ویژگی مهم کثرت و وحدتی باشد که در آن وجود دارد. در عزاداری عاشورا تأکیدی بر حضور در کربلا نیست و بر عکس از فرمایشات ائمه(ع) استفاده میشود که در روز عاشورا هر کس در هر کجا هست برای امام حسین(ع) عزاداری کند که سالهای سال است جلوههای این عزاداری تکثیر یافته در نقاط مختلف جهان دیده میشود. در عزاداریی عاشورا کثرت همراه با پراکندگی اصلی است حال آن که در زیارت اربعین تأکید بر وحدت و حضور در کربلا است که از سالهای بسیار دور انجام میگرفت که امروزه و با سقوط صدام به شکل زیبا و بسیار گسترده و الهام بخش، در یک نقطه واحد انجام میِگیرد.
اما در این میان شاید یکی از مهمترین وظایف امور هم در بحث عاشورا و هم اربعین، انعکاس این پاکترین جلوههای عشق و دلدادگی به ساحت بیکران وجود امام حسین(ع) باشد که عهده سیمای جمهوری اسلامی ایران است که الحق و الانصاف سالهاست برای انجام این رسالت عظیم بسیار کوشیده و به دستاوردهای بزرگی هم نائل شده است به ویژه امسال که از اوائل ماه صفر با اختصاص برنامههای ویژه مانند: مغناطیس، جاذبه، پیاده میآییم و ... در ساعتهای مختلف مردم ایران و حتی برخی کشورهای دیگر را به شکل مجاز بسیار نزدیک به حقیقت، زائر کربلای معلی کرده است. تلاطم ساختن روح و جان بینندگان این برنامهها از ارزشمندترین آثار آنها است؛ اما در این میان توجه به یک نکته میتواند همه را به هدف اصلی قیام عاشورا بیشتر نزدیک سازد و آنها را عاشوراییتر گرداند این که در کنار این شور و شوق آفرینی آغشته به اندوه و اشک که از بزرگترین سرمایههای وارستگان و رستگاران است، به مباحث معرفتی عاشورا و اربعین بیشتر توجه شود و از دایره جغرافیای ایران نیز خارج گردد و جهان مشمول شود. که برای انجام این مهم باید از دریچهای به آن نگریسته شود که در زیارت اربعین به آن پرداخته است: و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله» و برای رهایی بندگانت از نادانی و سرگشتگی گمراهی، جانش را در راه تو داد.
واضح است که عبارت نادانی و سرگشتگی گمراهی دلالت بر نادانی سطحی نمیکند، زیرا در عاشورا به غیر از در شام هم میدانستند امام حسین(ع) تنها فرزند آخرین پیامبر(ص) و سرشناسترین شخصیت جهان اسلام است و با این که سپاه عمرسعد کاملا امام حسین(ع) را میشناختند و حتی بسیاری از آنها مبتنی بر همین شناخت به امام حسین(ع) نامه نوشته و ایشان را برای فرمانروایی به کوفه دعوت کرده بودند؛ باز هم امام حسین(ع) خود را به آنها معرفی کرد؛ بنابراین دیگر این جهل سطحی نیست به امام و جود نداشت که امام(ع) برای آن تن به شهادت بدهد؛ اما با این حال آنها به بیانات امام(ع) اعتنا نکردند و با عداوت جویی و شهید کردن امام(ع) که ریشه در نادانی دیگری داشت به عذاب ابدی گرفتار شدند. امام حسین(ع) جانش را فدا کرد تا لایههای عمیق و قطور جهالت را که اجازه نمیدهد آنها با علم به اینکه در برابر آنها پسر پیامبرشان و سرور جوانان بهشت و عامل نجات و رستگاریشان ایستاده، به سخنانش توجه کنند و هدایت شوند، از بین ببرد. به نظر میرسد چنانچه سیمای جمهوری اسلامی به این بخش مهم از قضیه اربعین نیز توجه کند و به شکلی که ازآثار انعکاس بخشهای احساسی و عاطفی کم نکند، به این موضوع هم بپردازد، میتوان گفت سیما میلیونها انسان را از سراسر جهان با به اوج رساندن شور و شعور در اربعین، به کربلا پرواز دادن است. ان شاءالله که چنین باشد.
یا رب این قافله را لطف ازل بدرقه باد
که از او خصم به دام آمد و معشوقه به کام
**رضا گرمابدری