اما نقطه عطف این جشنواره در اول اسفندماه۹۱ و بعد از جشنواره سوم اتفاق افتاد؛ دیدار منتخبان جشنواره و ستاد مردمی جشنواره با رهبر معظم انقلاب اسلامی. در این دیدار ایشان پس از شنیدن صحبتهای جمعی از حاضران، توصیههایی کردند و توجه به موضوع دین و معارف دینی و همچنین پرداختن به انقلاب اسلامی و ارزشهای انقلاب در این جشنواره را اقدامی مبارک خواندند و تاکید کردند؛ نگاه به هنر اسلامی و سینمای دینی باید نگاهی بلندمدت و همراه با برنامهریزی دقیق، امید به آینده و بهرهگیری مناسب از ابزار هنر برای تاثیرگذاری حداکثری باشد.جشنواره مردمی عمار برخلاف خیلی از جشنوارهها که در ایران شکل میگیرد و عمر خیلی کوتاهی داشته و بعضی از آنها حتی به سهسال برگزاری هم نمیرسد، تا به امروز مسیر خود را ادامه داده و به خانه هفتم رسیده است. این بهانهای شد با سیدرسول منفرد؛ دبیر اجرایی جشنواره به گفتوگو بنشینیم و صحبتهای وی را در مورد اهداف جشنواره بشنویم.
درخصوص شکلگیری جشنواره عمار و نحوه برگزاری آن و مشارکت مردم در آن توضیح دهید.
جشنواره عمار بهمناسبت شروع تحریم در فضای هنری و رسانهای اتفاق افتاد به این معنی که سال۸۹ آثار هنری که برای روشنگری درباره فتنه ساخته شده بودند، در عمل از طرف دستگاههای فرهنگی یا فضای جبهه روشنفکری دچار تحریم شدند و فیلمهای ساختهشده امکان به نمایش درآمدن را پیدا نکردند.وقتی دیدیم فیلمهایی که با موضوع فتنه۸۸ ساخته شده بودند ولی از تلویزیون پخش نمیشوند و نهادهای دولتی و دستگاههای فرهنگی که وظیفهشان حمایت است و حمایت نمیکنند به این نتیجه رسیدیم که از خود مردم کمک بگیریم و مردم در مساجد، پایگاهها، محلهها، منازل شخصی و مکانهای از این قبیل شروع کردند به نمایش فیلمها. این اتفاق از سال۸۹ افتاد و منجر به شکلگیری جشنواره عمار شد، فیلمها و محصولات هنری را به کمک مردم برای نمایش به دست مخاطبان رساندیم و لذا ایده برگزاری جشنواره مردمی فیلم عمار اینگونه به تصویب رسید و اجرا شد.
جشنواره عمارفقط به موضوع فتنه سال۸۸ میپردازد یا بخشهای دیگری هم به آن اضافه شده است؟
ما نباید نسبت به فتنه۸۸ از فضای مسئول رسانهای یا هنری یا از فضای منفعلانه یا محافظهکارانه نهادهای فرهنگی ضربه بخوریم، لذا در کنار موضوعات فتنه، موضوعات دیگر به جشنواره اضافه شده است. مثلا در موضوع مدافعان حرم سالها طول کشید تا در سینمای ایران یک فیلم ساخته شود اما در جشنواره عمار شاهد ساخت هزاران اثر از این قبیل موضوعات بودیم که به همت خود مردم ساخته شده است و مردمی که در شهرستانها و روستاها زندگی میکنند و هیچ رسانهای ندارند، صاحب سینمای خانگی و مردمی شدند.
هر جشنواره برای برگزاری و ادامه حیات خود اهدافی دارد. اهداف اصلی جشنواره عمار چیست؟
هدف اصلی جشنواره برای آثار سینمای انقلاب است که فرصت نمایش برایشان فراهم نمیشود و ما این فضا را برای آنها فراهم کردیم. در کشور ۸۰میلیون جمعیت داریم در بین این ۸۰میلیون جمعیت تعداد کثیری دسترسی به سینما ندارند و یا تمایلی ندارند به سینما بروند. سازمان مهندسیشده اکران سینما به این صورت است که هر سال باید فیلم را مخاطب تهران در سه الی چهار سینمای پرفروش ببیند و بپسندد و اگر پسندید آن موقع اکران این فیلم به سینماهای شهرستان راه پیدا میکند.جشنواره عمار یک جنبش مردمی برای اکران فیلمهای انقلابی و مردمی در کشور است تا فیلمهایی که ممکن است به ذائقه مخاطبان خاص سینما خوش نیاید اکران شود و بقیه شهرستانها از دیدن آن فیلمها محروم نشوند.
نحوه اکران فیلمها در جشنواره مردمی عمار و شهرستانها به چه صورت است؟
اکران فیلمها بهصورت مردمی برگزار میشود. دبیرخانه جشنواره در تهران وظیفه خود میداند که فیلمها را از فیلمسازها تحویل بگیرد و در اختیار کسانی قرار میدهد که مایل هستند این فیلمها را برای مردم نمایش دهند. درواقع اکران فیلمها به این حالت است که در ۳۱ استان و چندصد شهرستان و شهر و روستا رابط داوطلب داریم که حاضرند داوطلبانه و رایگان برای فیلمها وقت بگذارند و توزیع کنند و به دست اکرانکننده برسانند. اکرانکنندههای جشنواره برای نمایش فیلمها نیاز به امکانات خاصی ندارند. طوری اکران مردمی تعریف شده که هر کسی با هر امکاناتی بتواند برای بیشتر نشان دادن فیلمها مشارکت کند لذا وابسته به امکانات خاصی نیست.
نحوه بلیتفروشی چگونه است؟ آیا همه بهصورت رایگان این فیلمها را میبینند یا فیلمهای جشنواره عماربلیتفروشی هم دارد؟
از نظر بلیتفروشی فیلمها به دو شکل رایگان و بلیتفروشی اکران میشوند. اگر مخاطب پسندید هر اندازه که مایل بود یا از فیلم خوشش آمد یا دغدغههای آن را تامین کرد، همان اندازه حاضر است برای فیلم هزینه پرداخت کند.
میزان استقبال از فیلمهای جشنواره در استانهای مختلف چقدر بوده است؟
میزان استقبال متفاوت است. اصولا فیلمها را برای این وارد اکران مردمی میکنیم که مردم در ارزیابی فیلمها و دیده شدن آن فیلمها نقش بیشتری داشته باشند. اینطور نباشد که افراد خاص حق ارزشگذاری برای فیلمها را داشته باشند. از این جهت بین اکران مردمی، فیلمهایی را داشتیم که بسیار موفق بودهاند و توانستهاند به مخاطب میلیونی دست پیدا کنند و در عین حال فیلمهایی هم بودهاند که استقبال مخاطب از آن کمتر بوده است و این از حسنهای جشنواره است که فیلمی را مردم دوست دارند و تبلیغ میکنند و فیلمی را هم دوست ندارند. مثلا فیلمی مثل «علمک» که فیلمکوتاه است صرفا در اکران مردمی جشنواره عمار دیده شد. بعد از اقبال و موفقیت در جشنواره عمار بود که تلویزیون این فیلم را پخش کرد و در فضای مجازی منتشر شد و کارگردانش بهخاطر همین اقبال جشنواره الان در حال ساخت «علمک۲» است یعنی جشنواره عمار توانسته بهنحوی مخاطب ایجاد کند که آثار خودش را بازتولید کند.
سخن آخر؟
نقدهای بسیاری به این جشنواره میشود؛ تصور ما این است که مهمترین خطری که جشنواره عمار را تهدید میکند این است که از کلیشههای رایج تبعیت کند و آن وظیفهای که باید انجام دهد را تحتالشعاع قرار دهد. بهعنوان مثال خیلیها نقد میکنند که چرا جشنواره عمار فیلمها را تنها برای مردم عام نمایش میدهد درحالیکه واقعیت این است که اصولا فیلم برای مخاطب ساخته شده نه اینکه برای دوهزار نفر آدم خاص. جشنواره عمار در کنار فرم و تکنیک به محتوا هم اهمیت میدهد. اگر جشنواره عمار بخواهد در این دام بیفتد مزیتش را از دست خواهد داد و مثل همه جشنوارههای دیگر خواهد شد که در کشور و پایتخت برگزار میشوند و هزینه هنگفتی برای آنها انجام میشود و نهایتا به دست مردم هم نمیرسند و یک احساس رضایت کاذب به برگزارکنندگان آن دست میدهد.