جانشین اوباما در بدو ورود به کاخ سفید به سنت دیگر رئیسجمهورهای امریکا برای ایران شاخ و شانه کشید و اولین تحریمهای خود را علیه ایران وضع کرد که در آن وزارت خزانهداری آمریکا محدودیتهای اقتصادی برای 13 فرد و 12 نهاد مرتبط با ایران وضع کرد.تحریمهای صورت گرفته تماما مرتبط با ایران است اما در بین تحریمشدگان، افراد غیر ایرانی نیز وجود دارند که نامی از شهروندان چینی در لیست تحریمهای تازه آمده است.[3]
همین موضوع سبب شد تا چینیها به تحریمهای امریکا علیه ایران اعتراض کنند. چین روز دوشنبه به طور رسمی به تحریمهای اخیر آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که نام چندین شخصیت و شرکت چینی نیز در آن دیده میشود، اعتراض کرد.[4]
در همین رابطه، «لو کانگ» یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه چین تاکید کرده است که اقدامات آمریکا در تحریم طرف های ثالث و تدابیری که بر اساس آن به شرکت های چینی لطمه وارد می آورد، نمی تواند مشکلات واشنگتن و تهران را حل و فصل کند.
این درحالی است که پیش از روسیه هشدارهای لازم را به آمریکا درباره تحریم و فشار بر ایران داده بود. در این زمینه وزارت خارجه روسیه ضمن هشدار در باره پیامدهای احتمال وضع تحریم های جدید علیه ایران، اعلام کرد که مسکو خواستار خودداری از انجام هر گونه اقدام ضدبرجامی است.[5]
سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه هم دوشنبه 18 بهمنماه تأکید کرد که ایران سهم خود را در مبارزه علیه سازمانهای تروریستی به ویژه داعش به جا آورده و باید بخشی از جبهه ضدتروریستی علیه داعش به حساب آید.[6]
وی افزود: «ایران هرگز هیچ ارتباطی با داعش یا جبهه النصره و هر گروه تروریستی مرتبط با سازمانهای تروریستی عنوان شده توسط شورای امنیت سازمان ملل نداشته است. علاوه براین، ایران همواره با این گروههای تروریستی به مبارزه پرداخته است.»
پاسخهاي مسكو به لفاظيهاي ترامپ فقط به مساله مبارزه با تروريسم محدود نشد و معاون وزيرامورخارجه روسيه نيز در حالي كه واشنگتن موج جديدي از تحريمها عليه تهران به بهانه فعاليتهاي موشكي اين كشور را اعمال كرده است، يادآوري كرد كه ابزار تحريم مدتهاست بلااستفاده شده و آزمايشهاي موشكي ايران نه برجام را نقض ميكند نه قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت را.[7]
این در شرایطی است که از سوی مقامات دولتی ایران پاسخ قابل توجهی به طرف آمریکایی داده نشده است و شاهد سکوت ممتد مقامات دولتی در مقابل اقدامات ضدایرانی و ضدبرجامی ترامپ هستیم. به نظر میرسد دولت دوباره در حال تکرار مکرر سیاست انفعال در مقابل اقدامات ضدایرانی آمریکاست.
روحانی در خصوص مواضع ترامپ تنها با سخنانی ستایش آمیز در مورد برجام و الگو قرار دادن آن بیان کرده که رئیسجمهور آمریکا نمیتواند این توافق را تحمل کند اما از تحریمهای جدید آمریکا سخنی به میان نیاورده و با سخنانی کنایهدار و بیشتر اغراقآمیز بیان کرده که ما «عمامه داریم و کلاه سرمان نمیرود!» اما باید گفت که این رویکرد در زمان باراک اوباما زیانهای زیادی به کشورمان زد و باعث شد تا برجام به طور خنثی و بیخاصیت اجرا شود اما به نظر میرسد در دوره ترامپ که بیمحابا به تحریم و نقض برجام میپردازد نمیتوان با این سخنان اغراقگونه که مصداق نقض آن بسیار است، افکارعمومی را قانع کرد.