کارنامه 15 ساله اردوغان و حزب عدالت و توسعه که هم در محیط داخلی و هم در محیط منطقه‌ای و هم در سیاست خارجی، به جای اعتمادسازی، بی‌ثباتی، ماجراجویی، بلندپروازی، سرکوب و جنگ‌افروزی در داخل و علیه کردها و احزاب سیاسی  و در خارج را به نمایش گذاشت، یکی از دلایل یکپارچگی نیمی از جمعیت 80 میلیونی ترکیه در قبال رویکردهای اردوغان و حزب عدالت و توسعه است، حتی در حوزه خارجی، آلمان که بخش اصلی و مهم تجارت و بازرگانی و سرمایه‌گذاری سالانه (900 میلیون یورویی) را به خود اختصاص می‌دهد، مناسبات ناپایدار و پرتنش را در یک سال اخیر ثبت کرده‌اند.

نکته قابل توجه اینکه دیکتاتورهای عربی و به ویژه رسانه‌های مجازی داعش و تکفیری‌ها برای پیروزی پادشاهی لرزان اردوغان دست افشانی کردند. آنچه از حکومتداری 15 ساله، اردوغان در رفتار آتی او در 12سال آینده می‌توان گمانه‌زنی کرد این است که محیط داخلی ترکیه شاهد یک مسیر مستمر سرکوب و سلب آزادی و بحران‌های سیاسی و امنیتی خواهد شد که آزادی‌های فردی و حزبی و رقابت‌های پارلمانی و حکومتی را به صفر نزدیک خواهد کرد.

اگر اردوغان در دوره پادشاهی خود سیاست‌های خارجی گذشته را در محیط پیرامونی و با شرکای غربی و آسیایی و عربی دنبال کند، کارنامه جنگ‌افروز، تنش‌ساز، بی‌منطق و طلبکارانه و گستاخی دیپلماتیک و پرهزینه‌ای را کامل خواهد کرد که هزینه آن را مردم ترکیه و منطقه پرداخت خواهند کرد. پادشاهی اردوغان به مفهوم ادامه سیاست‌های تروریستی در عراق و سوریه، قفقاز و آسیای میانه  و حمایت از اندیشه‌های تکفیری ـ وهابی خواهد بود که با رشوه‌های آل‌سعود و امیرقطر، جنگ‌های نیابتی امریکا در منطقه یا فراتر از آن را مدیریت خواهد کرد که استمرار بی‌ثباتی، مداخله‌گری و جنگ‌افروزی را به نمایش گذاشته و برای رژیم صهیونیستی تولید آرامش و امنیت خواهد کرد.  حاکمیت یک نفره در ترکیه، گاه کار را در دیپلماسی آسان و گاه بسیار دشوار خواهد کرد که بستگی به منش، روش، شخصیت و آرمان‌های اردوغان دارد که به اندازه ترامپ نیز به ساختارهای حاکمیتی ارزش قائل نیست و آنچه بیش از هر چیز برای او اهمیت دارد، یک رؤیای امپراتوری است...