به گزارش مشرق، آخرین روز خردادماه سال 1395 بود که معاون اول رئیس‌جمهور طی بازدید از قطعه اول آزادراه تهران-شمال، از وزارت راه و شهرسازی خواستار آماده شدن قطعه اول برای نوروز سال 1396 شد.

اسحاق جهانگیری‌ با اشاره به اهمیت پروژه آزادراه تهران - شمال بار در این بازدید 2 بار ‌تأکید کرد که امیدوار‌ است نوروز 96 مردم بتوانند برای سفر به شمال ایران از قطعه یک این آزادراه عبور کنند.

وی آن زمان گفت‌‌ که‌ پیشرفت کار در این آزادراه بسیار عالی بوده است‌، باید ترتیبی اتخاذ شود تا مردم، دانشجویان و مسئولان از این حجم کار و توان مهندسی و فنی ایران در این آزادراه مطلع شوند و حتی خارجی‌هایی که به ایران سفر می‌کنند با مشاهده توانمندی پیمانکاران ایرانی در این آزادراه از توانمندی‌های فنی و مهندسی و پیمانکاری ایران مطلع شوند.

بنابراین گزارش این گفته جهانگیری در حالی آن زمان در راستای برنامه‌ریزی تبلیغات انتخاباتی دولت مطرح شد که‌ همان روزها، مدیرعامل شرکت آزاد‌راه تهران - شمال، گفته بود که ‌‌قطعه یک این آزاد‌راه ‌60 درصد پیشرفت فیزیکی (در همان تاریخ) دارد ‌و تکمیل عملیات باقی‌مانده این منطقه به 10 هزار میلیارد ریال اعتبار نیازمند است.

این درخواست جهانگیری که ظاهراً بدون بررسی ابعاد مختلف پروژه و فقط با نگاه سیاسی مطرح شده بود، بار سنگینی را بر دوش وزارت راه و شهرسازی گذاشت تا همه توان خود را برای تکمیل این پروژه ظرف 9 ماه به کار برد‌. 9 ماهی که حدود 6 ماه آن در ایام سرد و پربارش سال و فصل‌های پاییز و زمستان بود و پیشرفت عملیات عمرانی در این 6 ماه بسیار کمتر از 6 ماه اول سال است‌.

پس از آن بود که وزارت راه و شهرسازی تلاش خود را برای تحقق وعده انتخاباتی و سیاسی معاون اول رئیس‌جمهور انجام داد اما بروز مشکلات نظیر بارش‌ها، سردی هوا، وجود ریزش‌های فراوان و برخی دیگر از مشکلات، موجب شد وزارت راه و شهرسازی نتواند درخواست معاون اول رئیس‌جمهور را محقق کند.

پس از آن آبان‌ماه 1395 بود که وزیر راه و شهرسازی در بازدید از قطعه اول آزادراه تهران-شمال، تلاش کرد وعده انتخاباتی معاون اول رئیس‌جمهور را به زمانی دیگر موکول کند و برای خود زمان بخرد.

عباس آخوندی در حاشیه این بازدید به خبرنگاران گفت که در «قطعه یک آزادراه تهران-شمال» با 70 درصد پیشرفت فیزیکی مواجه هستیم و در بهار سال 1396 این قطعه را زیر بار عبور می‌بریم.

بنا به گفته وی، اسناد مناقصه قطعه دوم نیز باز شده است ‌و عملیات اجرایی قطعه سوم نیز به زودی آغاز می‌شود و قطعه چهارم نیز در حال حاضر زیربار عبور ترافیک است.

آخوندی گفته بود که ‌10 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای آزادراه انجام شده است،‌طراحی‌ها به دقت انجام شده و تلاش می‌شود با توجه به طولانی‌بودن تونل‌ها، معماری خوب و چشم‌نوازی داشته باشیم.

اما به دلیل سختی کار، مشخص بود که این پروژه حتی در بهار 96 هم زیر بار ترافیک نمی‌رود و وعده آخوندی برای افتتاح قطعه اول آزادراه تهران-شمال (که جزو وعده‌های وی در مجلس برای کسب رأی اعتماد هم بود) فقط تلاشی برای خریدن زمان است.

در این راستا روز 29 دی‌ماه 95 ‌مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور که مطمئن بود این پروژه نه تنها در نوروز 96 بلکه در بهار 96 هم افتتاح نمی‌شود، صحبت از ‌بازتعریف زمانبندی در افتتاح قطعه اول آزادراه تهران- شمال کرد.

آن زمان خیرالله خادمی به برخی از مشکلات اجرایی قطعه اول آزاد راه تهران - شمال اشاره کرد و گفت: وجود روستاهای مختلف در حاشیه این آزادراه موجب شده است که در راستای حفظ آسایش آنها عملیات پروژه کمی به کندی انجام گیرد، ضمن آنکه البرز به عنوان رشته کوه‌های جوان ریزش‌های فراوانی دارد و همین امر نیز موجب بروز تعویق در پروژه می‌شود؛ مقرر شده بود در بهار سال 1396 قطعه اول آزادراه تهران- شمال تکمیل شود که به علت وجود مشکلات باید بازتعریفی در زمان‌بندی پروژه داشته باشیم.

خادمی آن زمان گفت که ‌قطعه اول آزادراه تهران- شمال تا پایان سال 93 طی 19 سال فقط 34 درصد رشد داشت. در دو سال اخیر طی هماهنگی وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مستضعفان تحول جدی در رشد پروژه رخ داد و پیشرفت فیزیکی دراین دو سال به 45 درصد و فقط در سال 95 حدود 25 درصد بود.

وی همان روز 29 دی‌ماه 95 کل پیشرفت قطعه اول را 76 درصد عنوان کرد و گفت: حدود 24 درصد دیگر از این پروژه باقی مانده است. در حال حاضر 6 پیمانکار ایرانی در قطعه یک آزادراه تهران- شمال فعالیت می‌کنند و عملیات اجرایی پیمانکار چینی نیز محدود شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سؤال که آیا این مسیر آزادراهی در بهار 95 زیر بار عبور می‌رود توضیح داد: به دلیل وجود مشکلات در اجرای این پروژه ممکن است کمی زمان‌بر باشد و لازم است بازتعریفی در زمان‌بندی پروژه داشته باشیم،باید ایمنی کامل در مسیر فراهم شود تا مردم بدون دغدغه از قطعه یک عبور کنند،بنابراین برنامه‌ای برای افتتاح زودهنگام قطعه اول نداریم. به عنوان مثال هزینه تملک اراضی در اغلب پروژه‌ها حداکثر هر متر مربع 500هزار ریال است اما در آزادراه تهران- شمال این رقم در هر متر مربع 2 میلیون ریال تا 10 میلیارد ریال است.از دیگر مشکلات ما در حوزه تملک اراضی پرداخت نقدی است. بدین ترتیب که باید بابت هزینه‌های تملک یک زمین مبلغ زیادی پرداخت کنیم. به عنوان مثال برای تملک اراضی یک واحد مسکونی 470 میلیون تومان پرداخت کردیم که رقم سنگینی است.

بنا به گفته خادمی از دیگر مشکلات این قطعه موضوع ارزش افزوده اراضی است، بدین ترتیب که با احداث یک مسیر آزادراهی ارزش افزوده اراضی رخ می‌دهد در حالی که این ارزش افزوده فقط مشمول ساکنان حاشیه آزادراه است اما باید به همه اختصاص یابد. تاکنون بابت تکمیل اراضی در قطعه اول آزادراه تهران- شمال 32 میلیارد تومان پرداخت کرده‌ایم و این مورد هنوز ادامه دارد.

این صحبت‌های خادمی که کاملاً فنی و مهندسی‌شده مطرح شد‌، نشان از آن داشت که قطعه اول آزادراه تهران-شمال قطعاً تا بهار 96 زیر بار عبور نمی‌رود و دولت امکان استفاده انتخاباتی از این پروژه را ندارد.

به هر حال تلاش دولت برای افتتاح زودهنگام‌ از قطعه اول آزادراه تهران-شمال تا پیش از دوازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری و حداقل در بهار 96 بی‌ثمر ماند و تکمیل این پروژه فعلاً طبق آخرین گفته وزیر راه و شهرسازی به پایان عمر دولت (اواسط مردادماه 96) موکول شده است.

عباس آخوندی روز 25 فروردین‌ماه 96 درباره قطعه اول این آزادراه گفت که قطعه اول آزادراه از تهران تا شهرستانک 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد که تلاش می‌کنیم، در همین دولت به بهره‌داری برسد. در قطعه یک کار به پیمانکار داخلی واگذار شده است، در حالی که قبلاً همه کارها دست پیمانکار خارجی بود؛ چینی‌ها در حال اتمام کارهای خود هستند و پروژه از این پس توسط پیمانکاران داخلی در حال انجام است، بنیاد به عنوان شریک دولت در این پروژه با نسبت 50 - 50 آورده خود را ارائه می‌دهد.

به هر حال وزیر راه و شهرسازی و دولت تلاش می‌کنند تکمیل یک قطعه آزادراه تهران-شمال به عنوان پروژه‌ای بی‌نظیر در دنیا (از جهت مدت‌زمان اجرا‌) را به دولت یازدهم نسبت دهند، پروژه‌ای که درصد بالایی از عملیات عمرانی آن در دولت دهم تکمیل شده است و دولت یازدهم میراث‌دار این پروژه شد تا افتتاح آن را در صورت امکان به نام خود ثبت کند.

بنابراین گزارش قطعه اول ‌آزاد‌راه تهران-شمال از دره کن در تهران شروع می‌شود و با عبور از مناطق کن، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک در محور کندوان متصل می‌شود، این مسیر به طول 32 کیلومتر دارای 16 پل رفت و برگشت و 32 هزار متر تونل رفت و برگشت است و با افتتاح این منطقه، فاصله تهران تا چالوس 60 کیلومتر کوتاهتر می شود.

قطعه دوم این آزادراه حدفاصل دو آب شهرستانک - پل زنگوله به طول تقریبی 25 کیلومتر است، تونل های بلند البرز به صورت رفت و برگشت هر یک به طول 6 هزار و 450 متر در این منطقه قرار دارد و با اجرای این قطعه طول مسیر جاده فعلی کرج - چالوس حدود پنج کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود. 

قطعه سوم آزادراه تهران - شمال حد فاصل پل زنگوله - سه راهی دشت نظیر، به طول تقریبی 46 کیلومتر است، این مسیر دارای دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و به تازگی شرکت آزاد راه تهران - شمال با شرکت دوو کره جنوبی برای سرمایه‌گذاری یک میلیارد و 300 میلیون دلاری در این قطعه به توافق رسیده است. 

قطعه چهار آزادراه تهران - شمال حدفاصل سه راهی دشت نظیر - چالوس به طول حدود 20 کیلومتر به صورت دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و در قسمت‌های بلند آن یک خط کندرو نیز وجود دارد؛ این مسیر در دولت دهم زیر بار عبور ترافیک رفت.