سرویس سیاست مشرق - پس از آنکه حامیان دولت به این نتیجه رسیدند که برای موفقیت در انتخابات ۲۹ اردیبهشت راهی به جز حضور کاندیدای پوششی در کنار حسن روحانی ندارند و شخص رئیس‌جمهور نیز علی‌رغم میل باطنی برای تن دادن به این خواسته با تحت فشار قرار گرفتن مجبور به قبول آن شد. اخیرا شنیده‌ها از برنامه‌ریزی جدید انتخاباتی برای روحانی از سوی مشاورانش خبر می‌دهد.

مشاوران روحانی اخیرا راه‌حل دیگری به وی ارائه‌ داده‌اند که بر اساس آن، رئیس‌جمهور در زمان مناظره‌های انتخاباتی که به صورت مستقیم از رسانه ملی پخش می‌شود، در بین سایر کاندیداها حاضر نشود و یا اگر قرار بر پخش مناظره‌ای باشد، به صورت زنده روی آنتن نرود.

در همین حال؛ ظهر امروز (پنج‌شنبه ۳۱ فروردین) کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری با پیشنهاد صدا و سیما مبنی بر زنده بودن مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری مخالفت کرده است. رئیس کمیته حقوقی ستاد انتخابات امروز خبر داد که مناظره‌ها بصورت ضبط شده پخش خواهد شد و تنها گفتگوی نامزدها در گفتگوی ویژه خبری زنده خواهد بود.

این در حالی است که میرباقری معاون رسانه ملی در تبیین برنامه های انتخاباتی صداو سیما، بر زنده بودن مناظرات انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرده است: پخش مناظره زنده تلویزیونی فرصت مناسبی است که کاندیداها می‌توانند در زمان و هم در کاهش هزینه‌های تبلیغاتی خود از آن استفاده کنند.
 

این درحالی است که در انتخابات ۹۲، به گفته عزت الله ضرغامی رئیس وقت سازمان صدا و سیما، حسن روحانی از جمله موافقان برگزاری و پخش زنده مناظرات بود و از این اقدام رسانه ملی استقبال کرد و همان مناظرات هم رای روحانی را از ۳ درصد به ۵۱ درصد رساند.

اما دلیل هراس کنونی روحانی و نامزد ضربه گیر یا پوششی وی برای شرکت در مناظرات زنده تلویزیونی چیست؟

فرار از مناظره به دلیل ضعف عملکرد

یکی از دلایلی که می‌توان برای این سناریو پیش‌بینی کرد، ترس حامیان دولت از عدم توان پاسخگویی روحانی به انتقادات وارده به عملکرد چهار ساله وی و دولتش است. این پیش فرض زمانی عینیت پیدا می‌کند که شاهد حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت فعلی در بین کاندیداهای ریاست‌جمهوری هستیم.

اصلاح طلبان از ترس ناتوانی روحانی در پاسخ به پرسش ها و انتقادات وارده به دولت یازدهم از جهانگیری خواستند که در رقابت‌های انتخاباتی حاضر تا به توجیه ضعف‌های روحانی و حتی رقابت با روحانی بپردازد؛ بنابراین و با توجه به ضعف روحانی در پاسخ به سؤالات، یکی از دلایل درخواست برای شرکت نکردن وی در مناظره‌ها را می‌توان ضعف او درنظر گرفت.

حضور نیافتن در مناظرات و مطرح شدن جهانگیری

از دیگر سناریوهای قابل حدس برای شرکت نکردن روحانی در مناظرات را می‌توان به عبور از وی توسط اطرافیانش عنوان کرد. پیش از این تعدادی از حامیان روحانی در انتخابات ۹۲ و از شخصیت های برجسته اصلاح‌طلب اعلام کرده بودند که با توجه به عملکرد روحانی و جهانگیری در مناظرات انتخاباتی،‌ تصمیم می‌گیرند کدام یک از این دو به عنوان کاندیدای اصلی تا آخر در صحنه بماند و کدام یک به نفع دیگری انصراف دهد.

باتوجه به این که اصلاح طلبان از ابتدای روی کار آمدن حسن روحانی در سال ۹۲ او را "رحم اجاره‌ای" می دانستند و هیچ‌گاه روحانی را به عنوان یک چهره اصلاح‌طلب قبول نکردند و همچنین در طرف مقابل او شخصی چون اسحاق جهانگیری قرار دارد که هم به عنوان اصلاح‌طلب شناخته می‌شود و هم از بسیاری از انتقادات وارده به عملکرد و رفتار روحانی مبرا است، پس می‌توان احتمال کنار گذاشتن روحانی از گردونه رقابت ها را با توجه به حضور جهانگیری در مناظره‌های انتخاباتی قوی دانست.

رویکرد یک‌جانبه گرایانه روحانی

دلیل دیگری که می‌توان از سوی حامیان این پیشنهاد در نظر گرفت بر می گردد به رویکرد روحانی و دولت او در پاسخ به سوالات و انتقادات؛ در واقع یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها از نحوه مواجهه روحانی با انتقادات را می‌توان به درخواست وی برای سخنرانی به جای مباحثه عنوان کرد.

این رویکرد که از همان ابتدای دولت، با انتخاب گزینشی مجریان تلویزیونی برنامه های زنده روحانی آشکار شده بود بعدها در رفتار  سایر دولتی‌ها نیز دیده شد و طی سال‌های گذشته از عمر دولت تدبیر و امید،‌ کمتر مناظره ای را می‌توان میان وزرای دولت و اعضای کابینه با منتقدان شاهد بود. به طوریکه این احساس در بین مردم بوجود آمد که دولتی‌ها به دلیل ضعف عملکردی، مواجهه "مونولوگ" را به "دیالوگ" ترجیح می‌دهند و همواره در جایگاه متکلم وحده قرار می‌گیرند که آخرین مصداق آن، حضور انفرادی صالحی در برنامه نگاه یک بود.

اخیرا نیز این گزاره توسط برخی از اعضای دولت آشکارتر شد به نحوی که محمود واعظی وزیر ارتباطات دولت یازدهم و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه در سخنانی به انتقاد از برنامه های مناظره ای تلویزیون پرداخت. وی با بیان اینکه «مناظره‌های ساختگی صداوسیما را قبول نداریم» گفت: «آن‌کسانی که خودشان برنامه ندارند و نمی‌توانند به مردم بگویند چگونه قصد دارند کشور را اداره کنند با تخریب رقیب می‌خواهند جا برای خود باز کنند.»

علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد نیز که به دلایلی مشخصی از سمت خود برکنار شد و اکنون ریاست ستاد انتخاباتی روحانی را برعهده دارد نیز از دیگر افرادی بود که با فرار به جلو سعی در حمله به صداوسیما جهت زمینه سازی برای عدم حضور روحانی در مناظرات را داشت. وی گفت: « هرگاه مردم احساس کرده‌اند صدا و سیما قصد تخریب و زمین زدن کاندیدایی را دارد کاملا عکس آن عمل کرده‌اند ، لذا از بابت تخریب‌های این رسانه نگرانی نداریم.»

اما آنچه مشخص است، در خواست مردم از روحانی برای حضور در مناظرات زنده انتخاباتی و پاسخ به انتقادها از عملکرد دولت یازدهم و همچنین ارائه برنامه‌های مشخص وی برای اداره کشور در ۴ سال آینده هستند. در واقع مناظرات تنها جایی است که روحانی می‌تواند اگر حرفی برای گفتن و دستاوردی برا دفاع دارد در معرض عموم مردم بگذارد و سایر کاندیداها که هرکدام کارشناس هستند به تجزیه و تحلیل و بررسی صحت و سقم گفتار وی بپردازند.

حال باید دید آیا روحانی شهامت دارد در مناظره‌های زنده تلویزیونی از عملکرد چهارساله خود حمایت و برای جلب نظر مردم برای کسب رأی در انتخابات آینده استفاده کند؟