به گزارش مشرق، یکی از مهمترین بخش های سومین مناظره بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، سوالی بود که در بخش اول این مناظره از سید مصطفی میرسلیم درباره «برنامه برای توسعه صادرات، جلوگیری از خام فروشی و کاهش وابستگی کشور به بودجه نفتی» پرسیده شد.

این نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به تاکید سیاست های اقتصاد مقاومتی بر جلوگیری از خام فروشی و انتقاد ضمنی از گسترش خام فروشی در دولت فعلی گفت: «با توجه به ارزش افزوده‌ای که کالاهای میانی دارند نسبت به خام فروشی که گاهی به ۱۰ برابر می‌شود استفاده درست از نفت ما را وادار نمی‌کند که مخازن نفتی خود را به صورت غیر صیانتی استخراج کنیم و این خود موجب افزایش طول عمر از منابع نفتی می‌شود. خام فروشی باعث وابستگی بیشتر به خارج می‌شود».

واکنش حسن روحانی، رئیس جمهور و اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی به این اظهارات میرسلیم در مناظره ۲۲ اردیبهشت ماه، بسیار عجیب و قابل تامل بود. ابتدا روحانی، نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ضمن اشاره کوتاهی به پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس گفت: «این دولت افتخارش است که بازار صادرات را باز کرد با برجام بازار صادرات باز شد. پتروشیمی ما که در انبارها مانده بود نمی‌توانست صادر شود صادر شد.

میعانات ما که روی آبها بود ماه ها و ماه ها صادر شد. نفت خامی که آقای میرسلیم اشاره کرد. قدرت اقتصادی ما به خاطر حضور ما در بازار نفت است یکی از افتخارات ما این است که در دیپلماسی نفتی در اوپک ما توانستیم حق خودمان و بازار خودمان را به دست بیاوریم بازار ما را عربستان برده بود ما پس گرفتیم از آنها در اوپک. همه کشورها نفتشان را کاهش داد جز ایران که نفت خودش را افزایش دادیم».

سپس جهانگیری، فرمانده ستاد اقتصاد مقاومتی ضمن اشاره به تراز مثبت تجاری کشور در دو سال اخیر گفت: «آقای میر سلیم اطلاعاتش در خصوص کشور خیلی ناقص است. فکر می‌کردم در مجمع تشخیص است اطلاعاتش بالاست. جلوگیری از خام فروشی یکی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. من فرمانده اقتصاد مقاومتی هستم. رهبری فرمودند که من با رئیس جمهور توافق کردم که شما در راس اقتصاد مقاومتی باشید. ما در خام فروشی خیلی خوب عمل کردیم. جلوگیری در حد اعلا صورت گرفته است». 

درباره این پاسخ‌های عجیب روحانی و جهانگیری درباره وضعیت خام فروشی در دولت یازدهم نکات زیر مطرح است:

الف- همانطور که میرسلیم و جهانگیری گفته‌اند، یکی از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی که هم در بندهای ۱۳ و ۱۵ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اشاره شده و هم بارها و بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته، کاهش خام فروشی نفت و گاز و میعانات گازی است.

بنابراین اگر اقتصاد مقاومتی محور فعالیت‌های دولت یازدهم بود، انتظار می‌رفت این دولت برای افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی اینقدر دست و پا نزند. اما در دولتی که معاون اول و فرمانده اقتصاد مقاومتی آن مدعی هست در جلوگیری از خام فروشی خیلی خوب و در حد اعلا عمل کرده است، صادرات نفت خام و میعانات گازی بیش از ۲ برابر شد و به دلیل کاهش برخی تحریم ها همزمان با اجرای برجام و در نتیجه رفع موانع صادرات این مواد خام، از حدود ۱.۲ تا ۱.۳ میلیون بشکه در روز در سال های ۹۲ تا ۹۴ به حدود ۲.۶ میلیون بشکه در روز در سال ۹۵ رسید.

اما همزمان از میزان پالایش نفت در پالایشگاه‌های کشور به میزان قابل توجهی کاسته شد و علاوه بر آن هیچ یک پروژه‌های پالایشی عمده به بهره‌برداری نرسید.

ب- نکته مهم تر ذوق زدگی عمیق مقامات ارشد دولت یازدهم از جمله روحانی و جهانگیری از افزایش قابل توجه صادرات نفت خام و میعانات گازی در این دولت است. این افراد اینقدر از این موضوع ذوق زده شده اند که آن را به عنوان «بزرگترین دستاورد برجام» و «دستاورد بزرگ دولت یازدهم» جار می زنند به گونه ای که روحانی در پاسخ به سوال مناظره درباره جلوگیری از خام فروشی به این اتفاق که کاملا برخلاف آن است، اشاره می کند. جالب اینجاست که به طور همزمان هم جهانگیری به عنوان رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ماه‌های اخیر، عملکرد اقتصاد مقاومتی دولت در سال ۹۵ را «بسیار درخشان» توصیف کرده است و تاکید دارد که بخش نفت، گاز و پتروشیمی «کارنامه بسیار درخشانی» در این زمینه داشته است.

موارد فوق به خوبی نشان میدهد که روحانی و جهانگیری و همکارانشان در دولت یازدهم هیچ اعتقادی به یکی از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی یعنی ضرورت کاهش صادرات (خام فروشی) این مواد هیدروکربوری ارزشمند و افزایش استفاده از این مواد خام در داخل کشور برای پالایش، فرآورش و ایجاد ارزش افزوده بیشتر ندارند. به همین دلیل هم آنها نه تنها منتقد افزایش خام فروشی نفت و میعانات گازی نیستند بلکه عملکرد اقتصاد مقاومتی دولت بخصوص وزارت نفت در زمینه اقتصاد مقاومتی را بسیار درخشان می‌دانند! قطعا با تداوم حضور این افراد در سطوح ارشد اجرایی کشور نمی توان به اجرای اقتصاد مقاومتی خوش بین بود، افرادی که تفکراتشان فرسنگ ها با اقتصاد مقاومتی فاصله دارد و صرفا در زمینه تحقق این امر شعار می‌دهند.