به گزارش مشرق، داروخانه آخرین جایی است که برای تهیه کالاهای آرایشی بهداشتی اصیل سراغ داریم، اما اگر در آنجا هم با کالای قاچاق مواجه شویم، دیگر معلوم نیست باید برای تهیه کالای اصیل به کجا رفت. حالا سخنگوی وزارت بهداشت وجود کالای بهداشتی قاچاق در داروخانه‌ها را انکار نمی‌کند و می‌گوید: ادعا نمی‌کنیم کالاهای قاچاق در داروخانه‌ها صفر است، ولی به میزان مکان‌های دیگر بسیار کمتر است!
در حالی که بنا به تأکید رئیس سازمان غذا و دارو طبق آمار سال قبل ۸/۹۷ درصد داروهای مصرفی کشور از تولید داخل تأمین شده اما از ۲ هزار و ۲۰۰ قلم دارویی حدود ۱۵ درصد به‌شکل قاچاق وارد کشور می‌شود. این حجم قاچاق دارو در شرایطی است که بعد از برجام پای غول‌های داروسازی دنیا هم به کشور باز شد و انتظار می‌رفت که بخش گسترده‌تری از نیاز دارویی بیماران ایرانی در داخل تولید شود. با وجود این اما همچنان داروها کالاهای سلامت محور قاچاق و تقلبی بازار خود را حفظ کرده‌اند و حتی در مراکز رسمی عرضه دارو و کالای سلامت‌محور همچون داروخانه‌ها هم این قاچاقی و تقلبی‌ها لابه‌لای قفسه داروهای سالم و اصیل برای خودشان جا باز کرده‌اند. امری که شبکه توزیع دارو و نظارت بر داروخانه‌ها را به شکلی جدی زیر سؤال می‌برد.
سودی معادل ۷۵ میلیارد یورو
سودهای کلان میلیاردی قاچاق دارو این حرفه را به لحاظ سود‌آوری هم‌ردیف تجارت اسلحه در دنیا کرده است. برآورد شده است در سال ۹۱، قاچاق دارو به ایران ۷۵ میلیارد یورو سود‌آوری داشته که معادل سود قاچاق کوکائین در دنیا است. طبق آمار اعلام شده ۷۰ درصد چرخه داروهای تقلبی در کشورهای در حال توسعه است. کشورهای چین و هند بازار تولید داروی تقلبی و قاچاق دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. از سویی ۴۷ درصد این داروها در بازار کشورهای آسیایی، ۲۱ درصد بازار اروپا و ۱۵ درصد در بازار دارویی ایالات متحده به فروش می‌رسند. مسئولان نهادهای بین‌المللی می‌گویند ۸۰ درصد داروهای توقیفی در گمرکات خاورمیانه و آسیای شرقی تقلبی هستند.
سهم ۱۵ درصدی قاچاق از بازار دارو
برای اثبات فعال بودن مافیا و شبکه قاچاق دارو و کالاهای سلامت محور کار سختی در پیش نداریم؛دکتر رسول دیناروند، معاون دارویی وزارت بهداشت خودش از تریبون‌های رسمی به سهم ۱۵ درصدی داروهای قاچاق از ۲ هزار و ۲۰۰ قلم داروی مصرفی مردم اذعان کرده است، آن هم در شرایطی که به گفته وی کمتر از ۳ درصد از داروهای مصرفی مردم کشورمان از واردات تأمین می‌شود. اشکال در شبکه نظارت بر عرضه دارو در داروخانه‌ها هنوز هم برطرف نشده تا جایی که روز گذشته ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره وجود کالای قاچاق در داروخانه‌ها اینگونه توضیح داد: ادعا نمی‌کنیم کالاهای قاچاق در داروخانه‌ها صفر است ولی به میزان مکان‌های دیگر بسیار کمتر است و موارد متخلف را در صورت گزارش به جد رسیدگی می‌کنیم.
قاچاق یا تقلبی بودن داروهایی که از بازار سیاه دارویی تهیه می‌کنیم، چندان امر دور از انتظاری نیست، اما عرضه این قبیل داروها در داروخانه غیر قابل پذیرش است، اما این واقعیت تلخ پیشتر هم عنوان شده بود. سید‌علی فاطمی، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران یکی از کارشناسانی است که بر وجود داروهای قاچاق و تقلبی در داروخانه‌ها صحه می‌گذارد.
به گفته این داروساز، متأسفانه در این بین برخی داروخانه‌ها هم به صورت پنهانی این قبیل داروها را در اختیار بیمار قرار می‌دهند تا از بازار پرسود تجارت سیاه عقب نمانند.
داروهای تقلبی وارداتی
در کشور ما داروهای مخدر و داروهای تقلبی از مرزهای شرقی، داروهای مکمل و لوازم آرایشی بهداشتی بیشتر از سمت جنوب و حوزه خلیج فارس وارد شده و یک سری از داروهای عمومی نیز از مرزهای غربی (ترکیه) وارد می‌شود و در کنار واردات داروهای قاچاق به کشور نیز داروهای تخصصی که در سیستم توزیع یارانه‌ای کشور قرار می‌گیرند، هم از کشور خارج می‌شوند و مهم‌ترین دلیل خروج بی‌رویه دارو به خارج از کشور ارزان بودن آن است. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، در کشورهای مختلف از یک تا ۷۰ درصد قاچاق دارو و تولید داروی تقلبی اتفاق می‌افتد، در کشورهای پیشرفته قاچاق دارو یک درصد و در کشورهای آسیای شرقی و آفریقا ۵۰ درصد است. خارج یا واردکردن محصولات دارویی به صورت قاچاق تبعات بسیاری را برای کشور به دنبال دارد، از آنجا که کنترلی روی داروهای قاچاق انجام نمی‌شود، کیفیت آنها هم قابل شناسایی نبوده که همین موضوع سلامت بیماران را به مخاطره خواهد انداخت، اما عرضه این کالاها در داروخانه‌ها به عنوان تنها مکانی که مردم برای تهیه دارو اقلام بهداشتی با خیال راحت به آن مراجعه می‌کنند بیانگر فاجعه‌ای است که ضرورت نظارت و بازرسی‌های بیشتر را ضروری می‌کند.
تخلفات داروخانه‌ها در سایه بی‌نظارتی
با این همه تخلفات داروخانه‌ها به فروش دارو و کالاهای تقلبی و قاچاق محدود نمی‌شود. ذبیح‌زاده، سرپرست دادسرای جرائم پزشکی درباره بیشترین تخلفاتی که از سوی داروخانه‌ها دیده می‌شود، می‌گوید: در داروخانه‌ها اصلی‌ترین مشکلات و تخلفات مربوط به تهیه، نگهداری و فروش اقلام بهداشتی قاچاق و خارج از شبکه توزیع کشور و فاقد مجوز رسمی از سوی سازمان غذا و دارو، نامعتبر و غیر مجاز بودن فاکتور‌های خرید اقلام آرایشی و بهداشتی و تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی، نگهداری اقلام مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته جهت ساخت داروهای ترکیبی و تهیه و نگهداری مواد اولیه از داروهای غیر مجاز است. به گفته وی درصد بسیار بالایی از لنزهای فروشی در داروخانه‌ها مشکل‌دار هستند و معتبر نیست.
منبع: روزنامه جوان
