به گزارش مشرق، دغدغه مندی در حوزه کودک و نوجوان از مواردی است که علاوه بر خانوادهها، جامعه را نیز به گونهای درگیر خود کرده است و این امر موجب شده تا در هر برههای، تمهیداتی با عناوین گوناگون برای این گروه در نظر گرفته شود. یکی از این تمهیدات، که گاهی میتواند بسیار مؤثر باشد ایجاد رسانهای برای کودکان و ارائه آثاری است که در قالب آنها میشود هر پیامی را به صورت ساده و جذاب بیان کرد.
سالهای سال است که تلویزیون و گاه سینما تلاشهایی را در این حوزه برای جذب مخاطب کودک و نوجوان خود کرده است، اما با این وجود وقتی به کارنامه کاری این دو رسانه نگاه میکنیم، جدا از دههای مثل 70 که دهه طلایی تولیدات کودک محسوب میشود، کمتر اثر چشمگیری در سالهای اخیر بین آنها دیده میشود. در این میان بازهم تلویزیون به واسطه شبکهها و فضایی که به نام کودک و نوجوان است، بیشتر توانسته خودنمایی کند؛ اما سینما همچنان در نبود دنیای ویژه کودکان غوطه ور است.
در کنار این کمبودها جشنوارهای با عنوان فیلم کودک و نوجوان از دهه شصت تاکنون هر ساله در این حوزه برگزار میشود و با دعوت از هنرمندان و فعالان کودک گامی در راستای پر کردن خلأ موجود برمیدارد. این جشنواره با سیاستهایی کم وبیش یکسان، امسال در حال سپری کردن سی امین دوره خود است و در این دوره بخشهای گوناگونی چون مسابقه سینمای بین الملل (شامل انیمیشن، فیلم کوتاه و نیمه بلند) سینمای ایران، جایزه ویژه شهید بهنام محمدی) مسابقه فیلمنامهنویسی، جایزه ویژه هیأت داوری کودکان و نوجوانان، نمایشهای ویژه و نشستهای تخصصی را برگزار کرد.
تولیداتی که به آرشیو میروند
با وجود همه تلاشها و اتفاقات مثبت و قابل توجهی که در این جشنواره رخ میدهد، نکاتی وجود دارند که آن را به یک رخداد فرهنگی گذرا تبدیل کرده است. از جمله این موضوعات عدم وجود سینمای کودک در کشور است. این مسأله موجب میشود تا تمام فیلمها و تولیداتی که در جشنواره تأیید و نمایش داده میشوند، بعد از پایان این رویداد به کل کنار گذاشته شده و آرشیو شوند تا شاید در مقطعی، زمانی برای نمایش آنها فراهم شود.
خروجی نامعلوم فیلمهای کودک و نوجوان
آقای علیرضا رضاداد، دبیر این دوره از جشنواره در نشست رسانهای که برگزار شد درباره اکران فیلمهای این حوزه و اختصاص یک گروه سینمایی به آنها توضیح داد: این مسأله باید در شورای صنفی دنبال شود ولی آنجا هنوز به نتیجه نرسیده و به همین دلیل باید دنبال راهکارهای دیگری هم باشیم که به عنوان مثال مذاکراتی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان انجام شده است. ضمن اینکه رئیس سازمان سینمایی هم در این باره نکاتی را مدنظر دارد.
رضاداد در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به تعداد فیلمهای لازم برای اکران افزود: البته تعداد فیلمهایی که قابل قبول باشند معمولاً برای اکران عمومی کافی نبوده ولی امسال اطمینان میدهم که تعداد این فیلمها برای اکران عمومی بیشتر است و اگر آن نهاد اکران برقرار شود، توفیقی به دست میآید.
طبق این صحبتها سینما همچنان بدون فضا و توجه خاصی به کارهای کودک در حال ادامه فعالیتهایش است و این موضوع این سؤال را ایجاد میکند که خروجی و نتیجه حاصل از برگزاری چنین جشنوارهای چیست؟ چرا که به طور قطع هزینه و سرمایه بسیاری برای تولید و ساخت این آثار صرف شده است. از همین رو لازم است تا به طور جدیتری به خروجی که جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان دارد پرداخته شود.
در سوی دیگر، در این جشنواره شیوه دعوت از برخی هنرمندان و محدودیت زمانی است که مدعوین برای ساخت کارهایشان دارند؛ یعنی گاهی تنها حدود چندماه مانده به جشنواره بنا به صحبتی که برخی از حاضران در این رویداد عنوان کردهاند، از آنها خواسته شده تا اثری را برای جشنواره تولید کنند، اتفاقی که بالتبع روی کیفیت کارها تأثیر بسزایی دارد.
فیلمهایی که پایینتر از سطح استانداردند
از همین رو وجود یک نگاه کلان و گسترده در حوزه تولیدات کودک و شیوه ارائه آنها امری ضروری است که لازم است برای موفقیت در این حوزه به آن پرداخته شود. آقای سیروس حسنپور، کارگردان سینمای کودک و نوجوان، با اشاره به اینکه در مجموع نسبت به عملکرد شورای سیاست گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان راضی نیست، درباره این موضوع به سینماپرس میگوید: با توجه به اینکه امسال در سیامین جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان عضو هیأت انتخاب بودم، میتوانم بگویم حاصل کار این شورا و بنیاد سینمایی فارابی برای من به عنوان یک کارگردان سینمای کودک و عضوی از هیأت انتخاب جشنواره قابل قبول نبود.
فیلمهایی که حاصل فعالیت و برنامهریزی این شورا بوده و در جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان شرکت کرده است، از نظر کیفی در سطح مناسبی قرار ندارند و پایینتر از حد استانداردند. وی ادامه داد: میتوانم بگویم تقریباً با هیچ فیلمسازی در زمینه سینمای کودک و نوجوان تماس گرفته نشد تا برای راهبردی کردن این شورا همفکری کنند.
بودجه قابل توجهی از سوی بنیاد سینمایی فارابی برای تولید فیلمهای کودک و نوجوان اختصاص داده شده که نام هیچ یک از این فیلمها را نمیتوان فیلم گذاشت که البته سند حرفم نیز وجود دارد و فیلمهای این دوره از جشنواره گواه آن است.آقای ایرج محمدی، تهیه کننده مجموعه «زی زی گولو» نیز در خصوص دغدغه تولیدکنندگان حوزه کودکان عنوان کرد: پخش و اکران، مهمترین مسأله تهیه کنندگان است و با توجه به اینکه فیلمهای کودک و نوجوان کمتر در سینمای ایران اکران میشوند بسیاری از کارگردانان برجسته سینمای ایران که آثار درخشانی در حوزه سینمای کودک و نوجوان داشتهاند، دیگر به سمت تولید فیلم در این زمینه نمیروند.
لزوم وجود تصمیمات کلان در حوزه کودک
با وجود این صحبتها، سینمای کودک و جشنوارهای که به نام کودکان است، نیازمند یک تحول شگرف است تا با تولید آثار فاخری که به این حوزه اعتبار میبخشند، سرانجامی برای فعالیتها، هزینه و وقتی که صرف آن میشود، داشته باشد، چرا که این شیوه پیش روی همان طور که در این سی دوره نتیجه چندانی نداشته، از این پس هم تأثیر گسترده و چندانی نخواهد داشت و خیلی از هنرمندان و منتقدان ما آنرا شکست خورده میدانند و این مسأله نه تنها مشکل ساختاری جشنواره محسوب میشود، بلکه همانطور که ذکر شد بخش قابل توجهی از آن به تصمیمات و برنامهریزی گستردهتری از سوی مسوولان سینمایی و فرهنگی برمی گردد.
منبع: صبح نو