سرویس جهان مشرق- سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر به عنوان دو نهاد اصلی حقوق‌بشری سازمان ملل متحد، ائتلاف آمریکایی فعال در موصل را به اتهام انجام حملات هوایی مکرری که موجب مرگ بسیاری از مردم بی‌دفاع موصل در ماه‌های اخیر شد، قویا محکوم کردند. عفو بین‌الملل به دنبال این است که کمیته ویژه تحقیق در مورد تخلفات گزارش‌شده آمریکا از تعهدات صوری‌اش مبنی بر حفاظت از جان شهروندان عراقی تشکیل شود.
در یک گزارش 50 صفحه‌ای که ساعاتی پیش از سوی این نهاد بین‌المللی آماده شد، به موضوع حجم و میزان تلفات انسانی در طی حملات هوایی ائتلاف آمریکا به نام دفاع از این شهر بر علیه داعش در عملیات آزادسازی موصل پرداخته شد.
از ماه ژانویه تا نیمه می 2017، موصل دست‌کم متحمل 426 کشته و 100 زخمی در اثر 45 فقره حمله ائتلاف آمریکایی و حملات تروریست‌ها شده است. عفو بین‌الملل، نام گزارش خود را اینگونه انتخاب کرده است: «فاجعه انسانی در غرب موصل به هر قیمتی». از تعداد مذکور، دست کم 150 کشته مربوط به حمله 17 مارس آمریکا به منطقه الجدیده در غرب موصل است که به بهانه حذف دو تک تیرانداز داعشی صورت گرفت. گفتنی است که آمریکا در عملیات «اصطلاحا دفاع از موصل» از نیروی نظامی نامتعارف استفاده کرده که سبب مرگ صدها نفر شده است.
«لین معلوف» رییس اداره «پژوهش در خاورمیانه» عفو بین‌الملل به شدت نسبت به اقدام آمریکا مبنی بر استفاده از سلاح‌هایی که در مناطق مسکونی استفاده از آنها کاملا ممنوع است اعتراض کرد. وی، از گزارشات متعددی که تخلف آشکار آمریکایی‌ها از قوانین بین‌المللی را اثبات می‌کنند، سخن به میان آورد و استفاده از سلاح‌های کشنده آمریکایی که موجب مرگ صدها شهروند بیگناه شد را «جنایت جنگی» خواند.
این فعال حقوق بشر و یکی از اصلی‌ترین تصمیم‌سازان این نهاد بین‌المللی ابراز داشت: «در حالی که داعش انواع شدیدترین قساوت‌ها و کشتارهای جمعی را در موصل مرتکب شد، اما این‌ها ذره‌ای از جنایت‌های آمریکا در موصل را توجیه نمی‌کند. داعش از مردم وصل به عنوان سپر انسانی استفاده کرد؟ باشد، اما این نباید توجیهی برای شیطنت آمریکایی‌ها به نام نجات جان مردم موصل باشد».
معلوف ادامه داد: در مورد کشتار و فاجعه الجدیده چه باید گفت؟ اینگونه باید جان صدها انسان بی‌دفاع و بیگناه را از آنها گرفت. مگر آمریکا قرار بود هدف نظامی را مورد حمله قرار دهد که اینچنین موجب به خاک و خون کشیده‌شدن شهروندان موصل شد؟
وی از طرف سازمان عفو بین‌الملل خواستار تشکیل کمیته حقیقت‌یاب مستقل متشکل از افراد کاملا تاییدشده و شجاع در مورد ابعاد کشتارهای آمریکا در موصل شده است. همچنین از وزارت دفاع انگلیس خواسته است که در مورد دروغی که در مورد دخیل نبودن در کشتار شهروندان عراقی توسط ائتلاف آمریکایی-غربی ابراز داشته توضیح دهد.
موصل پیش از اشغال توسط داعش
موصل پس از ویرانی‌های صورت گرفته توسط آمریکا و ائتلاف‌اش
از سوی دیگر، «کیت آلن» رییس دفتر انگلیس سازمان عفو بین الملل، موضع ارتش انگلیس که آمار کشتار موصل را «موهومات» خوانده به شدت انتقاد نمود و خواستاری ممانعت از امر شفاف سازی در این زمینه شد. حملات انگلیس زیر سایه ائتلاف به رهبری آمریکا در حالی صورت گرفت که از زمان آغاز مقابله با داعش در شهر موصل از اکتبر 2016 تاکنون، طبق برآورد سازمان ملل متحد دست کم 8 هزار شهروند طی این کارزار کشته و 915 هزار انسان آواره شدند. طبق گزارشات، 16 محله از 44 محله موصل یا نسبتا و یا به طور کامل نابود گردیده‌اند.
دردنامه‌هایی که شهروندان موصل طی اشغال شهرشان توسط داعش برای سازمان ملل و جراید ارسال کرده‌اند، کاملا مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و در متن گزارش نهایی از آنها استفاده شده است. متن و مضمون این دردنامه‌ها بیانگر لحظات بسیار وحشتناکی است که داعشی‌ها را در حال بهره‌گیری از خانه و مال و ناموس شهروندان و استفاده از آنان به عنوان سپر انسانی نشان می‌دهد.
شهر موصول یکی از زیباترین شهرهای عراق که به ویرانه شبیه شده است
«بلقیس ویل» -پژوهشگر بخش خاورمیانه دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل- که از نزدیک شاهد حوادث و فجایع دهشتناک بسیار در موصل بوده، در گفتگو با خبرگزاری «راشا تودی» ابراز داشت: «موصل به قیمت بسیار گزاف آزاد شد. به هیچ وجه نباید مرگ هزاران انسان بیگناه در اثر جنایات داعش و حملات جنگنده‌های ائتلاف را نادیده گرفت».
رهایی زنان عراقی از چنگ داعش
ویل در گفتگو با راشاتودی، به گزارش تهیه‌شده مشترک دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل پیش از آزادسازی موصل و ارائه آن به آمریکا جهت آگاه‌سازی و اجتناب از هرگونه اقدامی که منجر به کشته‌شدن شهروندان بیشتر شود، سخن گفت. به اعتقاد وی، آمریکایی‌ها توجهی به آن گزارش نکردند و به روند حملات مخرب خود در موصل ادامه دانند که موجب کشته شدن شهروندان بیشتر شد. او، استفاده از بمب‌های عظیم توسط آمریکا در نبرد شهری در این سطح را کاملا غیرضروری و عجیب خواند.
بلقیس ویل
بلقیس ویل در پاسخ به این سوال که «بازسازی موصل چقدر طول می‌کشد؟»، اظهار داشت: «بازسازی این شهر با توجه به حجم عظیم خرابی‌ها که شامل زیرساخت‌ها، آثار باستانی، نهادهای دولتی و تجاری، و منازل مسکونی می‌شوند، زمان قابل توجهی نیاز دارد. موصل تاوان بزرگی به خاطر حضور داعش در آن داد که تلفات انسانی و تخریب‌های ساختاری و زیرساختی لطمات شدیدی به مردم آن وارد ساخته است.
منابع:
https://www.rt.com/news/395953-mosul-war-crime-amnesty-comission/
https://www.rt.com/op-edge/395868-iraq-mosul-liberation-isis/
