به گزارش مشرق، موصل، دومین شهر بزرگ عراق که در سایه خیانت و همراهی برخی مسؤولان عراقی طی ۲۴ ساعت توسط مزدوران ائتلاف شوم آمریکا، رژیم صهیونیستی و حاکمان مزدور برخی کشورهای عربی سقوط کرده بود، سرانجام پس از ۳۷ ماه اشغال، در سایه وحدت مثال‌زدنی و از جان گذشتگی فرزندان ملت مظلوم و غیرتمند عراق، آزاد شد.
بدون‌شک این پیروزی بزرگ در سایه وحدت تاریخی و تبعیت یکپارچه ملت عراق از زعامت مرجعیت دینی به‌ویژه فتوای جهاد کفایی آیت‌الله العظمی سیدعلی سیستانی و قرار گرفتن نیروهای ارتش و نیروهای بسیج مردمی (حشدالشعبی) در کنار یکدیگر حاصل شده است تا صیانت از این گوهر ارزشمند برای پیمودن مسیرهای آینده بیش از پیش ضروری و مورد تأکید قرار گیرد.
آزادی امروز موصل مرهون نگاه راهبردی ملت عراق به مسیری است که هوشمندانه برگزیده‌اند. آنان به همه وعده و وعیدهای دروغین و مزورانه دشمن «نه» گفتند و با اراده‌ای پولادین و عزت‌آفرین پای در میدان نبردی گذاشتند که برای آزادی وجب به وجب خاک خود، غیرت و مردانگی نشان دادند.
در این میان لازم است یاد سردار رشید اسلام شهید حاج شعبان نصیری که در عملیات آزادسازی شهر موصل شربت شهادت را نوشید، گرامی داریم و هم‌چنین یادی کنیم از سردار شهید حمید تقوی که ایشان هم سال گذشته در مبارزه با داعش و در منطقه سامرا به شهادت رسید.
شهر موصل، مرکز اصلی تجمع گروه تروریستی داعش پس از ۲۶۸ روز عملیات سنگین به‌طور کامل به کنترل نیروهای عراقی درآمد. این شهر ۱۰۹۲ روز در اشغال تروریست‌ها بود. عناصر تروریستی داعش بیستم خردادماه سال ۱۳۹۳ با خیانت نیروهای دولتی توانستند وارد شهر موصل شوند.
اشغال شهر موصل به‌عنوان مرکز استان نینوا توسط تروریست‌های داعش باعث شد تا عراق با یک بحران امنیتی عمیقی مواجه شود؛ بحرانی که حتی احتمال اشغال پایتخت عراق در آن نیز وجود داشت، اما چند روز قبل با آزادسازی کامل موصل، سرانجام این تهدید برطرف شد.
عملیات آزادسازی شهر موصل تقریباً از یک سال پیش آغاز شد و با توجه به این‌که رود دجله از مرکز این شهر عبور می‌کند، این رود، شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده است. عملیات نظامی ابتدا در سمت شرقی موصل آغاز شد و با توجه به بافت مسکونی و جمعیتی غیرمتراکم شهر، این عملیات طی ۱۰۰ روز به پایان رسید و بعد از آن عملیات پاکسازی بخش غربی موصل آغاز شد. عملیات پاکسازی بخش غربی موصل با توجه به بافت جمعیتی و مسکونی متراکم و وجود کوچه‌ها و خیابان‌های تنگ و پیچ در پیچ، تقریبا ۹ ماه به طول انجامید.
طبق گفته ابو آلاء الولائی، فرمانده گردان‌های سیدالشهداء عراق، طی عملیات آزادسازی موصل حدود ۵ هزار تروریست داعشی کشته شدند و بر اساس اطلاعات موجود می‌توان گفت حدود ۱۵ هزار تروریست در موصل باقی ماندند و با احتساب این‌که بالغ بر ۱۰ هزار نفر از آن‌ها از موصل فرار کرده‌اند، می‌توان گفت هم‌اکنون حدود ۵ هزار داعشی در میان مردم مخفی شده و آماده ساماندهی مجدد اقدام علیه نیروهای عراقی هستند.
با آزادسازی کامل شهر موصل، مرکز استان نینوی، تنها شهر تلعفر و هم‌چنین ۲۰ منطقه کوچک، غالبا در حومه شرقی و شمالی استان نینوی باقی می‌ماند که همچنان در اختیار عناصر داعش قرار دارد و برنامه بعدی نیروهای امنیتی عراق، آزادسازی شهر تلعفر است.
بافت جمعیتی شهر تلعفر از قومیت ترکمان تشکیل شده و در آن ترکمان‌های شیعی و سنی حضور دارند و در حال حاضر این شهر تحت محاصره نیروهای حشد الشعبی قرار دارد و با توجه به مخالفت طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، تا به الان زمینه برای ورود نیروهای حشد به داخل شهر فراهم نشده است، با این وجود با آزادسازی موصل می‌توان کار داعش در عراق را پایان‌یافته دانست، چراکه موصل مرکز خلافت خودخوانده داعش بود.
آزادسازی موصل در وضعیت کنونی که بازیگران عمده تحولات منطقه‌ای به فکر بازسازی صحنه بازی منطقه‌ای با هدف حفظ توازن میدانی و سیاسی به نفع تروریست‌ها هستند، از چند نظر اهمیت ویژه‌ای دارد:
۱. تغییر صحنه تحولات به نفع جبهه مقاومت؛ تحرک جدید جبهه آمریکایی صهیونیستی سعودی برای تقویت جبهه تکفیر و معارضه علیه جبهه مقاومت که در هفته‌های اخیر شاهد آن بودیم، مثمر ثمر واقع نشد و آزادسازی موصل نشان داد جبهه تکفیر در وضعیت شکست قرار گرفته است.
۲. مهر ابطال بر پروژه خلافت؛ واقعیت تغییر هندسه تحولات منطقه‌ای و شکست تروریسم و جریان تکفیری، شکست ساختارهای بدیل انقلاب اسلامی از حیث نظری و عملی به‌ویژه پروژه خلافت است که از سوی آمریکا و سعودی دنبال می‌شود.
۳. استقلال و آزادی؛ پیام مهم آزادسازی شهر موصل این است که مقاومت و ایستادگی جانانه هر ملتی در برابر ظلم، تجاوز و تعدی، استقلال سیاسی واقعی و آزادی کامل را برای آن‌ها به ارمغان خواهد آورد. این در حالی است که استکبار جهانی و دست‌نشانده‌های منطقه‌ای آن همه تلاش خود را به‌کار بسته تا جلوی استقلال کشورها و ملت‌ها را بگیرند.
اگر نیروهای ارتش و مقاومت مردمی عراق به توصیه آمریکایی‌ها و متحدانش عمل کرده و غلبه بر داعش را آن‌گونه که آن‌ها توصیف می‌کردند، ناممکن می‌دانستند، امروزه نه فقط عراق در اختیار آمریکا و متحدان اروپایی و منطقه‌ای آن بود، بلکه در همسایگی خود با داعشی‌های وحشی که تمام امکانات و ظرفیت‌های عراق را نیز در اختیار گرفته بودند، روبه‌رو بودیم.
مقامات عراقی بارها اعلام کرده‌اند که آمریکایی‌ها به آنان هشدار می‌دادند که غلبه بر داعش ممکن نیست و مخصوصا آزادسازی موصل را ناممکن معرفی کرده و حتی برخی از آنان توصیه می‌کردند با داعش در موصل به تفاهم! برسند اما همین ایام ژنرال «رابرت مک گورک» نماینده آمریکا در ائتلاف آمریکایی موسوم به ضدداعش! در جمع خبرنگاران گفته بود «جنگ موصل به‌ویژه در بخش غربی آن، از سخت‌ترین جنگ‌هایی بود که از زمان جنگ جهانی دوم شاهد آن بوده‌ایم. » و ژنرال «رابرت سوفجی» رئیس ائتلاف بین‌المللی ضدداعش نیز تأکید کرده بود «نیروهای عراقی شایسته تقدیر هستند. هیچ ارتش جدیدی در زمان کنونی قادر نیست کاری را انجام دهد که نیروهای عراقی در موصل انجام دادند، تنها می‌توان جنگ جهانی دوم را با این جنگ تشبیه کرد. »
۴. امنیت بیشتر مناطق شمالی و مرکزی عراق: موصل دسترسی کاملی به مناطق مختلف عراق ازجمله مناطق کردنشین و مرکزی دارد. داعش در سال ۲۰۱۴م از طریق تصرف موصل توانست به مناطق و استان‌های مرکزی عراق همچون تکریت و صلاح‌الدین دسترسی پیدا کند و توانست تا مناطقی از بغداد نیز پیشروی کند.
۵. انسداد مرزهای عراق و دسترسی به مناطق شمالی سوریه: در رابطه با این موضوع باید گفت که اگرچه داعش همچنان در برخی مناطق الانبار حضور دارد و از این طریق به سوریه دسترسی دارد، اما باید گفت دسترسی داعش به سوریه، امروزه محدود به مناطق بیابانی و فاقد اهمیت است. این در حالی است که دسترسی سابق داعش به سوریه از طریق موصل و ارتباط با استان دیرالزور و رقه به‌عنوان پایتخت خودخوانده داعش میسر بود.
۶. در رابطه با بعد اقتصادی آزادسازی موصل باید گفت که این استان به‌دلیل موقعیت برتر جغرافیایی و هم‌چنین دسترسی به چاه‌های نفت عراق، مسیر و کانال ارتباطی مهمی در جهت انتقال نفت عراق به اروپا از طریق خاک ترکیه است. موصل هم‌چنین به‌دلیل نزدیکی به چاه‌های نفت کرکوک (اولین استان نفت‌خیز عراق) محرک مهمی در استخراج منابع عظیم نفتی عراق است. از سوی دیگر موصل دسترسی مهمی به کردستان عراق دارد و می‌تواند مسیر ترانزیتی خاصی برای کشورهای همجوار باشد.
۷. پیام دیگر آزادسازی موصل، به حامیان داعش در سطح منطقه است. کسانی‌که با حمایت‌های خود از داعش به‌لحاظ نظامی، ایدئولوژی و سیاسی، سعی در هرج و مرج و ناامنی در منطقه دارند. این کشورها باید بدانند که حتی با حمایت‌های آن‌ها، امروزه داعش در عراق دیگر جایگاهی ندارد. عراق امروزه به مرحله‌ای از توان نظامی و سیاسی رسیده است که حق هیچ‌گونه مداخله در امور داخلی خود را به سایر کشورها همچون عربستان نخواهد داد.
* جایگاه عراق در امنیت ملی ایران
عراق به‌عنوان کشوری که بیشترین مرز مشترک را با ایران دارد، از لحاظ اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی، روابط عمیق و دوستانه مقامات عالی‌رتبه دو کشور و هم‌چنین نقش عراق در محور مقاومت و همسایگی آن با سوریه و نیز تأثیرگذاری تاریخی عراق در جهان عرب، مسائل مشترک و مهمی را با ایران دارد و از این‌رو تحولات عراق همواره در بالاترین سطح حساسیت و اهمیت از منظر سیاست خارجی و امنیت ملی ایران مورد رصد قرار می‌گیرد.
عراق امروز، برخلاف دوره صدام، از بعد امنیت ملی برای ایران یک فرصت است، چراکه افزایش روابط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و عراق، آمد و شد مقامات و مردم دو کشور، نزدیکی سیاست‌ها، گرایشات و مواضع دو طرف نسبت به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، منجر شده امروزه تهران و بغداد، بالاترین سطح روابط در طول تاریخ خود را داشته باشند. بنابراین هرگونه تهدیدی علیه عراق، تهدیدی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نیز می‌باشد و از این‌رو آزادسازی موصل ضریب امنیت ملی ایران را افزایش می‌دهد. طی مدتی که موصل در اشغال تروریست‌های داعشی بود، زمینه سرمایه‌گذاری آمریکا و همراهان منطقه‌ای او بر روی تروریست‌ها و استفاده از آن‌ها علیه امنیت ملی کشورمان وجود داشت، اما اکنون این پایگاه تروریسم در عراق از بین رفته است.
* وحدت شیعه و سنی
اختلاف شعیه و سنی در عراق همواره به‌عنوان ابزاری از سوی دشمنان جهت تهدیدآفرینی علیه ایران مطرح بوده است. در جریان نبرد ارتش و نیروهای مردمی عراق علیه تروریست‌ها، اهل سنت و شیعیان در کنار هم به مبارزه با تروریست‌ها پرداختند. بسیج مردمی عراق اعلام کرده است که ۲۵ هزار رزمنده اهل‌سنت در صفوف حشدالشعبی (بسیج مردمی) عراق با تکفیری‌های داعش می‌جنگند. چنین وحدتی باعث می‌شود زمینه ضربه زدن به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نیز از بین برود. از سوی دیگر جریانات سیاسی سنی مخالف ایران همواره ادعا می‌کردند که اهل سنت خواستار کاهش نفوذ ایران در عراق است، اما حضور مستشاران نظامی ایران در عراق و کمک به آزادسازی مناطق سنی‌نشین باعث شد که این ابزار از دست جریان‌های سیاسی نیز خارج شود.
* پیوند جغرافیایی محور مقاومت
آزادسازی موصل، ارتباط زمینی محور مقاومت از ایران تا لبنان را فراهم می‌کند. در واقع فراهم شدن یک «کریدور» زمینی که ایران را از طریق عراق و سوریه به لبنان و کرانه مدیترانه وصل می‌کند، یکی از مهم‌ترین پیامدهای آزادسازی موصل است و زمینه مانور دادن ایران در این منطقه را فراهم ساخته و این مسأله به‌صورت مستقیم بر افزایش امنیت ملی ایران تأثیر‌گذار است.
* دور شدن تهدید از مرزهای ایران
پیروزی تروریست‌ها در عراق می‌توانست منجر به ناامن شدن مرزهای ایران شود. در صورتی که تروریست‌ها موفق به اشغال بغداد می‌شدند، زمینه هجوم آن‌ها به مرزهای ایران فراهم می‌شد، هرچند آنان از کمترین توانایی جهت ناامن‌سازی جدی مرزهای ایران برخوردار نبودند، اما از لحاظ روانی، پیروزی آنان در عراق، اربابان غربی و منطقه‌ای آن‌ها را جری‌تر می‌کرد و فشار علیه ایران افزایش می‌یافت. در چنین شرایطی آزادسازی موصل سبب شده تا سازمان‌یافتگی داعش در عراق از بین برود و این مسأله به‌معنای این است که تروریست‌ها اکنون به‌دنبال مخفی کردن خود و تلاش برای حملات پراکنده انتحاری هستند. البته حملات انتحاری تروریست‌ها در عراق و کشته شدن مردم بی‌گناه این کشور، یکی از نگرانی‌های جدّی ایران است، اما همچنان که گفته شد، فروپاشی لانه آن‌ها در موصل می‌تواند، زمینه سرمایه‌گذاری آمریکا، عربستان، رژیم صهیونیستی و دیگر اربابان ترور را از بین ببرد و تروریست‌ها وقتی از جایی تأمین نشوند، طی مدت زمان نه چندان طولانی از بین می‌روند و مهم‌تر این‌که انگیزه‌های تروریستی آنان نیز فروکش می‌کند.
اهمیت این موضوع زمانی است که یادآور شویم سال قبل تقریبا در همین ایام، نیروهای مقاومت عراق، تحت هدایت سپاه پاسداران، آشیانه منافقین تروریست در عراق را برای آخرین بار هدف قرار دادند و آنان را مجبور کردند از آخرین پایگاه خود در این کشور، یعنی پادگان لیبرتی، به آلبانی فرار کنند. دور کردن دو کانون مهم ترور از عراق و مرزهای ایران، نقش تاریخی سپاه پاسداران و نیروهای مقاومت منطقه در افزایش ضریب امنیت ملی ایران را نشان می‌دهد.
* نقش سردار سلیمانی در آزادسازی موصل و افزایش امنیت ملی ایران
حضور مستشاری فرماندهان ایران از ابتدای ورود داعش به عراق، یکی از مؤثرترین اقداماتی بود که در جهت تأمین امنیت ملی صورت گرفت. در اینجا نباید از نقش یک فرمانده و استراتژیست بی‌بدیل، یعنی سردار سلیمانی غافل شد.
توانایی و هوش نظامی سردار سلیمانی به همراه نفوذ زیاد او در بین اهل سنت و شیعیان عراق، باعث شده بود تا وی به‌عنوان یک فرمانده جنگی، سهم زیادی در هماهنگی بین گروه‌های معارض عراقی، جهت اقدام علیه تروریست‌ها داشته باشد. سفیر کشورمان در لندن نیز با اشاره به آزادسازی موصل، در رابطه با نقش سردار سلیمانی اظهار کرد: سردار سلیمانی با ابتکارات و شیوه‌های نوین نظامی خود، نشان داد که با در نظر گرفتن عالی‌ترین استانداردهای جهانی، او بی‌تردید بزرگترین استراتژیست نظامی جهان معاصر است. این سردار بزرگ با ابتکارات، خلاقیت‌ها و نگاهی نو در اتخاذ استراتژی نوین نظامی در صحنه‌های نبرد عراق و سوریه، مسیر جنگ علیه داعش را چنان تغییر داد تا امروز دنیا بتواند شاهد ظهور آثار پیروزی‌های بزرگ ارتش عراق و سوریه در جنگ با داعش باشد.
سردار سلیمانی زمانی به درخواست دولت عراق مسؤلیت مستشاری نظامی برای ارتش عراق را به‌عهده گرفت و به صحنه نبرد عراق وارد شد، که بغداد در شصت کیلومتری مناطق تحت اشغال قرار داشت و داعش تصرف پایتخت عراق را دور از انتظار نمی‌دید. سامرا، کاظمین و مناطق اطراف، همه ناامن بودند و ناامنی‌های مداوم این شهرهای مذهبی و حرمین شریفین، آن‌ها را در تیررس مداوم درگیری‌های نظامی قرار داده بود.
در همان روزی که موصل سقوط کرد، منابع غیررسمی از حضور فرمانده سپاه قدس در عراق خبر دادند. حیدر الخویی تحلیلگر عراقی مؤسسه «چتم هاوس» انگلیس در صحفه توییتر خود نوشت: «یک دوست و منبع آگاه به من گفت که قاسم سلیمانی بلافاصله وارد بغداد شده و شخصا از مراکز دفاعی بغداد بازدیده کرده تا مطمئن شود این شهر از استحکام دفاعی مناسبی برخودار است. »
پس از مطمئن شدن از وضعیت دفاعی بغداد، هدف اول جلوگیری از پیشروی بیشتر داعش و هدف دوم، بازپس‌گیری مناطق تحت اشغال تعریف شد.
فتوای «جهاد کفایی» آیت‌الله سیستانی علیه داعش نیز، زمینه را برای جذب و آموزش صدها هزار عراقی برای جنگ علیه این گروه تروریستی فراهم کرد. داوطلبان مردمی که در قالب «کمیته‌های بسیج مردمی» سازماندهی شدند، نقش اصلی را برای مقابله با داعش به‌عهده گرفتند. اکثر فرماندهان کمیته‌های بسیج مردمی ازجمله هادی العامری (وزیر کشور عراق و ریئس سازمان بدر) و «ابو مهدی مهندس» (فرمانده کمیته‌های بسیج مردمی)، روابط نزدیکی با قاسم سلیمانی داشته و دارند و در کنار هم در جنگ ایران و عراق، علیه صدام جنگیده‌اند. فعالیت‌های قاسم سلیمانی در عراق محرمانه و دور از چشم رسانه‌ها بود، اما همزمان با شکست‌های پی‌درپی داعش، نقش وی بیشتر آشکار شد. هرجا عراقی‌ها در جنگ با داعش به پیروزی رسیده‌اند، بلافاصله عکسی از قاسم سلیمانی منتشر شده است. اولین تصویری که از قاسم سلیمانی منتشر شد، پس از شکسته شدن محاصره شهر آمرلی واقع در استان صلاح‌الدین بود. از این‌روست که اکنون همه سردار سلیمانی را به‌عنوان یکی از بزرگترین فرماندهان نظامی دنیا مطرح می‌کنند. نقشی که وی در خنثی کردن تهدیدات تروریست‌ها در منطقه داشته و دارد را نمی‌توان با هیچ اقدام دیگری مقایسه کرد و اقدامات وی اکنون باعث شده تا امنیت ملی ایران بیش از گذشته تأمین شود.
