سرویس جهان مشرق - پنج شنبه آینده جلسه محاکمه آیت الله شیخ حسین الراضی امام جماعت مسجد جامع رسول اعظم (ص) در منطقه الرمیلة واقع در شرق عربستان سعودی برگزار می‌شود. احتمالاً این نشست برای استماع دادخواست این روحانی برجسته شیعه برگزار خواهد شد، اما این نگرانی وجود دارد که دادگاه سعودی نظیر دادگاه شیخ نمر باقر النمر به بهانه های واهی بر ضد این روحانی شیعه که از مهم‌ترین نظریه‌پردازان معاصر علوم اسلامی به شمار می‌رود نیز حکم سختی را صادر کند.

فعالان حقوقی نگران این هستند که مقامات عربستان از اوضاع ناآرام منطقه الشرقیه و قطیف واوضاع نابسامان منطقه و جنجال های بوجود آمده اخیر سوءاستفاده کنند تا با صدور حکمی سخت گیرانه بر ضد این روحانی شیعی گام دیگری در سرکوب نمادهای اعتراض و انتقاد از دولت سرکوبگر سعودی بردارند. برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که بزرگ‌نمایی درگیری‌های اخیر در منطقه الشرقیه و انتساب آن به جریان‌های تروریستی! در راستای همین رویکرد دنبال می شود. بر کسی پوشیده نیست که دادگاه های سعودی در اقدامات و احکام قضایی خود فاقد عدالت است و کاملا سیاسی رفتار می کند.

یکی از نمودهای رفتار غیر قانونی بی‌دادگاه های سعودی در مورد شیخ الراضی این است که وی در 21 مارس 2016 در شهر العمران در منطقه الاحسا ربوده شده و بعد از 12 ماه اولین دادگاه محاکمه وی برگزار شد. وی همچنان در زندان های رژیم سعودی در بازداشت به سر می برد. مجموعه اتهاماتی که علیه وی مطرح شده، انتقاد از فضای تبعیض آمیز و سرکوبگرانه بر ضد شیعیان عربستان و انتقاد نسبت به صدور و اجرای حکم اعدام ضد شیخ نمر است، این در حالی است که در هیچ جای دنیا فردی صرفا به علت بیان دیدگاه ها و نظرات خود در انتقاد از دولت، بازداشت و به احکام سخت گیرانه ای نظیر اعدام یا زندان های طولانی مدت محکوم نمی شود.

شرایط داخلی عربستان سعودی با شرایط عمومی کشورهای منطقه با وجود تمامی پیچیدگی‌هایش متفاوت است. عربستان در حالی درگیر جنگ‌های خارجی است که با زور شمشیر، دهان منتقدان داخلی خود را نیز بسته است. فاجعه قتل شیخ نمر باقر النمر و دیگر جوانان منتقد سعودی در ابتدای سال 2016 میلادی یکی از اقداماتی بود که نظام سعودی به گمان خود برای ایجاد ترس و وحشت و ساکت کردن مخالفان خود انجام داد. این تهدید و ارعاب اما نتوانست جلوی فریادهای روشن گرایانه آیت الله حسین الراضی روحانی شیعی را بگیرد. کسانی به میزان جرأت و جسارت شیخ الراضی پی می برند که از فضای پلیسی و سرکوبگری موجود در عربستان آگاه باشند،‌ در فضای اینچنینی تقریبا راهی جز شهادت در برابر این روشنگری‌ها قرار ندارد.

زندگینامه و مواضع شیخ حسین الراضی

شیخ حسین علی الراضی متولد سال 1951 در منطقه احساء است، او یکی از برجسته‌ترین روحانیون شیعه در منطقه احساء واقع در جنوب شرق عربستان و امام جماعت مسجد رسول اعظم در عمران استان الاحساء است. وی تحصیلات خود را در پنج‌سالگی با آموزش قرآن کریم آغاز کرد و در هفت‌سالگی به مدارس دولتی نظامیه پیوست. او در 11 سالگی جهت آماده‌سازی فضای روانی و خانوادگی و مالی خود برای رفتن به نجف اشرف تحصیل را رها کرد تا اینکه نهایتاً در سال 1967 موفق به این کار شد. در نجب اشرف در نزد بزرگ‌ترین مراجع دینی وقت تحصیل‌ کرد و در سال 1980 به شهر مقدس قم  سفر کرده و تحصیلات خود را در دروس خارج فقه به پایان برد. سپس در این شهر به تدریس علوم دینی پرداخت. وی تألیفات و پژوهش‌های مهمی را انجام داده است.

حضور این روحانی سالخورده در تظاهرات مردمی در الاحساء به علاوه سخنرانی‌ها و مواضع او در مسائل مختلف سیاسی نشان از رویکرد خاص او در زمینه علوم سیاسی دارد. او در این راستا بر مفهوم وحدت اسلامی تأکید ویژه‌ای دارد. کسانی که با ایشان آشنایی دارند ، معتقدند که استقلال فکری شیخ نشان از استقلال سیاسی وی دارد.

شیخ حسین الراضی به ویژه بعد از اقدام جنایت‌کارانه رژیم آل سعود در اعدام شیخ نمر و تعداد دیگری از جوانان سعودی ، انتقادات خود ضد دولت این کشور را تندتر کرد. در حالی که رسانه‌های سعودی تلاش داشتند اعدام شیخ نمر را تبریک گفته و وی را یک عنصر تروریستی معرفی کنند، وی در منبر نماز جمعه مسجد رسول اعظم شیخ نمر را شهید مظلوم و مجاهد و شهید راه آزادی و کرامت و شیخ شهدا توصیف و اعدام این شیخ در میان مجموعه‌ای از افراد یک گروه تروریستی را که اقدام به کشتار مردم کرده اند، محکوم کرد.

وی در انتقادات خود در رابطه با عوامل اعدام شیخ شهید می گوید که آیا شیخ نمر تنها به علت انتقاد از دولت سعودی اعدام ‌شد؟ این اعدام‌ها تنها به علت انتقاد از رفتارهای بی‌حساب‌وکتاب عوامل دولت در دست‌اندازی به بیت‌المال صورت گرفت یا اینکه مناسبات داخلی و خارجی و تبعیض فرقه‌ای و نژادی عامل اصلی این اعدام شد؟ این در حالی بود که این شیخ شهید مجموعه ای از حقوق خود و ملت را مطالبه می کرد و خواستار رعایت عدل و انصاف بود.

شیخ الراضی همچنین اقدام دولت در ممانعت از برگزاری تظاهرات و شکنجه و محکوم کردن عوامل آن و سیاست سرکوبگری بر ضد ملت و سرکوب آزادی‌ بیان در مسائل مختلف را مورد انتقاد قرار داد و تاکید کرده که فضا به گونه‌ای است که هر کس برخلاف نظر دولت عمل کند، زندانی یا اعدام می شود.

وی در روز 29 ژانویه 2016 خواستار توقف فوری جنگ یمن شده و ادعاهای مطرح شده در توجیه این جنگ را رد کرد و گفت: آیا جایز است که برای تخریب یمن و مردم این کشور با آمریکا و دیگر کشورها ائتلاف کرد؟ وی همچنین خواستار توقف جنگ در یمن و بحرین و بیرون کشیدن نیروهای سعودی از منامه و توقف مداخلات عربستان در امور داخلی کشورهای دیگر شده و از دولت خواست به مطالبات مردم برای اصلاحات داخلی تن دهد. او اقدام دولت عربستان برای قرار دادن حزب‌الله لبنان در لیست گروه‌های تروریستی را محکوم کرده و با اشاره به رویکردهای تروریستی در منطقه تأکید دارد که اگر به دنبال عواملی هستیم که باعث ایجاد حوادث تروریستی می‌شود ، به این نتیجه می‌رسیم که فرهنگی که در عربستان حاکم است، بستر ساز این عوامل است. وی تأکید کرد که عربستان به منبعی برای تکفیر و حضور رهبران آن تبدیل شده است.

آیت الله الراضی همچنین از عدم وجود روند انتقال قدرت در عربستان و انتقال موروثی قدرت انتقاد کرده و تأکید کرد که مشارکت سیاسی و اراده مردمی به کلی در عرصه داخلی عربستان نادیده گرفته می‌شود.

تهدید و ربایش شیخ الراضی با 20 خودروی نیروهای امنیتی سعودی

این مواضع شیخ سعودی باعث شد که وی از سوی مقامات امنیتی سعودی احضار شده و مجبور به ارائه تعهداتی مبنی بر عدم انجام سخنرانی و عدم مداخله در سیاست داخلی کشور شود. پاسخ شیخ الراضی به این تهدیدات علنی بود. او در 20 فوریه بر روی منبر رفت و از احضار شدنش صحبت کرد و گفت که تهدید شده است که امامت مسجد از وی گرفته خواهد شد و اجازه سخنرانی در آن را نخواهد داشت. وی تاکید کرد که نسبت به تعهدی که از او گرفته شده است ، رضایت ندارد و او مجبور به این کار شده است.

بعد از اقدام رژیم سعودی مبنی بر قرار دادن حزب‌الله لبنان در لیست گروه‌های تروریستی و صدور قوانین مبنی بر بازداشت تمامی کسانی که حزب الله را تایید می کنند یا با آن ابراز همبستگی می کنند، الراضی این تصمیم را مورد انتقاد قرار داد و گفت: اگر جرم حزب‌الله لبنان مبارزه با اسرائیلی‌ها و تکفیری‌ها است، پس من نیز جزو آنها هستم. وی تاکید کرد: حزب‌الله عزت و کرامت را به اسلام و مسلمین و عرب ها و عربیت بازگرداند. اقدام برای تروریست خواندن این گروه رسوایی بزرگی برای امت عرب و اسلام است.

در پی این مواضع بود که رژیم آل سعود تصمیم گرفت با اقدام پلیسی این روحانی شیعی را ساکت کرده و فشارها بر وی را افزایش دهد، لذا در روز 20 مارس 2016 ابلاغیه ای شفاهی برای وی صادر شده مبنی بر اینکه او دیگر حق امامت جمعه و جماعت در مسجد را ندارد.

شیخ الراضی البته اهمیتی به این تهدیدات نداد و عصر روز دوشنبه به مسجد رسول اعظم رفت تا نماز را در این مسجد بخواند، اما 3 خودرو و یک اتوبوس در جلوی مسجد منتظر او بودند و بعد از اینکه وی نماز را در مسجد به پایان رساند، نیروهای سعودی ضمن تعقیب او با حدود 20 خودروی امنیتی در مسیر بازگشت از مسجد،‌ وی را در یک داروخانه  بازداشت کردند.

سرکوب آزادی بیان و قصه تکراری سکوت خفت‌بار جهانی با دلارهای نفتی

روند بازداشت شیخ اسیر سعودی نشان می‌دهد که در کشوری که هیچ رنگ و بوی از آزادی‌های فردی و رعایت حقوق بشر دیده نمی‌شود، چگونه مخالفان به ویژه از میان رویکردهای خاص مذهبی مورد سرکوب قرار می‌گیرند و چگونه دلارهای نفتی سعودی دهان حامیان و منفعت طلبان از بقا و موجودیت آل سعود را بسته است تا در عین ادعای حمایت از حقوق بشر و دموکراسی ، نسبت به این تجاوزهای آشکار واکنشی نشان ندهند.   

تحلیلگران مسائل داخلی عربستان سعودی معتقدند که بازداشت و محاکمه شیخ الراضی نظیر محاکمه و اعدام شیخ النمر تنها متوجه یک فرد نیست، بلکه یک مذهب را نشانه گرفته است. نحوه بازداشت شیخ اسیر سعودی نشان داد که آنها به دنبال ایجاد ارعاب حداکثری در جامعه سعودی هستند و برای ساکت کردن مردم و افکار عمومی می خواهند این نکته را به آنها القا کنند که هیچ کس از تیغ تیز انتقام‌جویی رژیم عنان‌ گسیخته آل سعود در امان نیست.

سوال اصلی اینجاست که چرا رژیم آل سعود به جای کلی‌گویی و استفاده از برخی مفاهیم و اصطلاحات تکراری در توجیه اتهامات منتسب به این شیخ سعودی، پشت پرده اقدامات خود را فاش نمی کند و از ماهیت تبعیض فرقه ای در عربستان پرده بر نمی دارد؟ چرا منتقدان و روشن‌فکران جامعه سعودی نباید کوچک‌ترین آزادی در بیان نظرات و انتقادات خود داشته باشند و چرا باید مجازات ارائه دیدگاه ها و نظرات آنها حکم اعدام یا زندان های طولانی مدت باشد؟

سوالات و تردیدهای زیادی در این رابطه مطرح است. علاوه بر اینکه افکار عمومی با وجود اینکه نسبت به موهوم بودن اتهامات و ادعاهای مطرح شده بر ضد شیخ حسین الراضی اطمینان دارند، اما آشنایی آنها با سیستم قضایی سیاسی و وابسته رژیم آل سعود که در محاکمه افراد هیچ معیار حقوقی و قضایی و شرعی را رعایت نمی‌کند، باعث شده احساس نگرانی عمیقی نسبت به سرنوشت شیخ الراضی داشته باشند. آنها معتقدند که در صورتی که واکنش جدی و روشنی از سوی منتقدان داخلی و محافل بین‌المللی نسبت به ادامه این محاکمه ها صورت نگیرد، سرنوشتی مشابه شیخ النمر در انتظار شیخ حسین الراضی خواهد بود و این زنجیره همچنان ادامه خواهد داشت.