به گزارش مشرق، مستند نردبان فریب که به بررسی توافقنامه اقلیمی پاریس می‌پردازد، شب گذشته از شبکه مستند پخش شد. در این مستند تلویزیونی موضوع گرمایش زمین، نقش انسان در گرمایش زمین، توافقنامه پاریس، تعهد کشورهای مختلف از جمله ایران نسبت به این توافقنامه، تحلیل‌های دانشمندان و کارشناسان اقلیمی در مورد گرمایش زمین، نقش کشورهای توسعه‌یافته در امضای این توافقنامه، تأثیرات منفی توافقنامه پاریس بر توسعه صنعتی، تحریم‌های همه‌جانبه ناشی از توافقنامه پاریس، خروج آمریکا از توافقنامه پاریس و... مورد بررسی قرار گرفت.

* سانسورشدن نظریه‌های مختلف نسبت به گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی

بیژن پیروز استاد حقوق و روابط بین‌الملل در این مستند تلویزیونی نظریه‌های مختلف دانشمندان نسبت به تغییرات اقلیمی و سانسور شدن برخی نظریه‌ها توسط کشورهای توسعه را مورد توجه قرار داد و گفت: گروهی از نظریه پردازان و دانشمندان معتقدند دوره‌های متناوب اقلیمی برای کره زمین وجود دارد، که در برخی مواقع موجب سرد و گرم شدن اقلیم خواهند شد و تأثیرات مختلفی را دارند.

وی ادامه داد: برخی دانشمندان نیز معتقدند زمانی که انسان فعالیت‌های صنعتی نداشته باشد کره زمین گرم‌تر خواهد شد و این دو نظریه از روش‌های علمی پیروی می‌کنند.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل تصریح کرد: عده دیگری از دانشمندان معتقد هستند که کره زمین در حال حاضر به‌سمت گرم شدن بدون بازگشت و غیرتناوبی حرکت می‌کند و علت آن نیز اثرات گلخانه‌ای و گاز CO۲ و گاز دی‌اکسید کربن است.

پیروز با بیان این‌که یک گفتمان رسانه‌ای هم براساس نظریه‌های سیاسی شکل می‌گیرد، گفت: چرا برخی نظریه‌ها سانسور می‌شود و علت آن‌که تأکید به‌روی نظریه گازهای گلخانه‌ای می‌شود چیست و چرا برخی کشورهای توسعه‌یافته به این نظریه تأکید می‌کنند؟

وی توضیح داد: با کنار هم گذاشتن پارامترهای سیاسی می‌توانیم به این مهم دست پیدا کنیم که همه نظریه‌ها عملاً غیر از یک نظریه به کنار گذاشته شده و فقط یکی از آنها به گفتمان غالب تبدیل شده است و متأسفانه رسانه‌ها نیز نسبت به آن سخنی نمی‌گویند.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل افزود: عملاً بایکوت کامل رسانه‌ای و سانسور علمی از سوی گفتمان سلطه صورت می‌گیرد.

پیروز در ادامه با ابراز این‌که نظریه کاهش گازهای گلخانه‌ای و دی‌اکسید کربن در توافقنامه پاریس به امضای برخی کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه رسیده است، اظهار کرد: ایران نیز در توافقنامه پاریس متعهد شده که بدون هر قید و شرطی ۴ درصد از گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد و در صورت برداشته شدن تحریم‌ها آن را به ۱۲ درصد برساند.

وی تصریح کرد: اگر در آینده نسبت به عدم برداشته شدن تحریم‌ها اعتراضی کنیم آنها نیز بهانه‌های خود را دارند و تأکید می‌کنند که "چون حقوق بشر را رعایت نمی‌کنید" و یا "ازدواج همجنس‌بازان را اجرایی نمی‌کنید این مهم انجام نمی‌گیرد و باید حقوق بشر را مورد لحاظ قرار دهید."، بنابراین حتی برای دور اول این توافقنامه نیز ۱۲ درصد را در نظر می‌گیرند و اگر به آن عمل نکنیم به‌عنوان ناقض توافقنامه شناخته می‌شویم.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل افزود: اگر به‌عنوان ناقض توافقنامه نیز شناخته شویم، کشورهای دیگر و استعمارگران ایران را به‌عنوان عامل اصلی گرم شدن کره زمین معرفی می‌کنند و در آن مرحله است که بحث مقابله با کشورمان را نیز طرح می‌کنند.

پیروز تصریح کرد: چرا این توافقنامه و امضای آن شتابزده انجام گرفته است و چرا معاهدات بدون مطالعه بوده است؛ دبیر کنفرانس دارای مدرک رشته کشاورزی بوده، آیا ما اقلیم‌شناس در این کشور نداشته‌ایم؟!

وی در ادامه به موضوع کاهش گازهای گلخانه‌ای، گاز CO۲ و دی‌اکسید کربن اشاره کرد و گفت: گاز CO۲ و دی‌اکسید کربن که بر کاهش آن در این توافقنامه تأکید شده با وجود فضاسازی صورت‌گرفته بسیار مفید و ثمربخش است و حتی CO۲ غذای گیاهان و کشاورزی محسوب می‌شود.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل تأکید کرد: دی‌اکسید کربن غذای گیاهان و کشاورزی است و باعث افزایش و رشد کشاورزی خواهد شد؛ این گاز برای فیزیولوژی موجودات زنده مفید است و باعث رشد سریع‌تر گیاهان خواهد شد.

پیروز با یادآوری این‌که "شعارهای محیط زیستی که از سوی برخی کشورهای استعمارگر داده می‌شود مورد توجه فرهنگ و دین ما بوده است"، گفت: بسیاری از شعارهایی که از سوی کشورهای استعمارگر بیان می‌شود پیش‌تر‌ها در فرهنگ و دین ما وجود داشته است و جزئی از آرمان‌های ما محسوب می‌شود.

وی افزود: مشکل ما با توافقنامه پاریس با همان‌هایی است که ما را به تحریم پرداختند و حالا در جایگاه طلبکار به‌دنبال بازجویی هستند.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل با قیاس توافقنامه پاریس و موضوع NPT خاطرنشان کرد، توافقنامه اقلیمی پاریس NPT صنعتی محسوب می‌شود و باید دقت عمل بیشتری نسبت به آن صورت گیرد و شتابزده عمل نشود.

پیروز به عملکرد دوگانه آمریکا نسبت به توافقنامه‌های مختلف و توافقنامه پاریس اشاره کرد و گفت: عملکرد اوباما به‌عنوان رهبر توافقنامه و طراحی‌ آمریکا نشان داد که آنها ابتدا نسبت به توافقنامه طراحی لازم را داشتند و کنگره آمریکا آن را به‌عنوان قانون به تأخیر انداخت.

وی افزود: بعد از امضای کشورهای مختلف و جابه‌جایی رئیس جمهور در آمریکا آنها از این توافقنامه سلب مسئولیت کردند؛ البته در طول تاریخ آمریکا از چنین تکنیکی استفاده کرده است و این مکانیزم را در برجام نیز شاهد هستیم.

استاد حقوق و روابط بین‌الملل گفت: در برجام شاهد بودیم اوباما مدیریت مذاکره را به‌عهده داشت. اما بعد از عوض شدن رئیس جمهور از همه تعهدات خود ساقط شد و به آن عمل نکرد.

در ادامه این مستند موضوع الزام‌آور بودن و الزام‌آور نبودن توافقنامه پاریس و این‌که جریمه‌ای شامل حال ایران می‌شود مورد بررسی قرار گرفت.

در این مستند عنوان شد معصومه ابتکار اعتقاد دارد در توافقنامه پاریس موضوعات تنبیهی انجام نمی‌گیرد، اما چیت‌چیان وزیر نیرو تأکید می‌کند که در صورت عمل نکردن کشور به توافقنامه پاریس تحریم‌هایی به‌مراتب بدتراز تحریم‌های هسته‌ای شامل حال ایران می‌شود.

موضوع بار مالی و تعهدات زیاد کشورهایی همانند ایران یکی دیگر از بخش‌های مستند نردبان فریب بود که به بررسی توافقنامه اقلیمی پاریس پرداخت. تعهدات جمهوری اسلامی ایران در توافقنامه اقلیمی پاریس از تعهدات بسیاری کشورها همانند قطر، عربستان، عراق، چین و روسیه فراتر رفته است و این در حالی است که بسیاری از کشورها محدودیت و تحریم‌هایی همانند جمهوری اسلامی ایران را ندارند.

* ادامه وضعیت رکود با اجرای توافقنامه پاریس

عسگر سرمست کارشناس انرژی در واکنش به توافقنامه پاریس اظهار کرد: متأسفانه کشور در دوره‌ گذشته توسعه اقتصادی لازم را نداشته و صنایع نیز به میزان رشد کافی نرسیده‌اند وقتی تعهدی همانند توافقنامه پاریس می‌دهیم یعنی وضع رکود ادامه یابد و این موضوع همچنان دنبال خواهد شد.

وی به بار مالی توافقنامه پاریس اشاره کرد و گفت: به‌طور حتم منبع بخشی از تأمین کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق یارانه‌ها یعنی وزارت نیرو خواهد بود که چنین چیزی نیز امکان‌پذیر نمی‌شود.

این کارشناس انرژی افزود: صندوق ملی محیط زیست محل دیگر تأمین بودجه این موضوع است که مبلغ آن کفایت لازم را ندارد و حتی کمک‌های بین‌المللی و دریافت صد میلیارد دلاری که در این توافقنامه مورد اهتمام قرار گرفته شاید به کشورمان نرسد.

سرمست ادامه داد: موضوع کمک‌های ۱۰۰ میلیارد دلاری بین‌المللی مطرح می‌شود اما شاهدیم برخی کشورها که تعهدات کمتری هم داده‌اند بخشی از این پول را دریافت کرده‌اند که نمونه آن پاکستان است و این کشور ۴۰ میلیارد دلار از این مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلاری را درخواست کرده که بعید است با این روند چیزی از این پول به ایران برسد.

در ادامه این مستند صحبت‌های کارشناسان مختلف اقلیمی کشورهای مختلف نسبت به غیرمنتظره بودن تعهدات ایران و عملکرد مسئولان کشورمان در پذیرش کاهش ۱۲درصدی گازهای گلخانه‌ای پخش شد و آنها نیز بر گسترش انرژی خورشیدی و انرژی‌های نو در ایران تأکید کردند.

* تفاوت تغییرات اقلیمی با آلودگی هوا

سید محمد امامی کارشناس حقوق دانشگاه امام صادق(ع) نیز در مستند نردبان فریب درباره صحبت‌های مطرح‌شده مبنی بر این‌که آلودگی هوای کلان‌شهرها به تغییرات اقلیمی ربطی ندارد، گفت: معاهده پاریس در ترجمه با عنوان تغییرات آب و هوایی است اما مردم باید توجه کنند که این معاهده به موضوعات اقلیمی اشاره دارد و آن چیزی که با مضمون آلودگی هوا طرح می‌شود موضوع دیگری است.

وی ارتباط تغییرات اقلیمی، کاهش گازهای گلخانه‌ای با آلودگی هوا را نامرتبط دانست و خواستار توجه جدی مردم و مسئولان در این باره شد.

در ادامه مستند فریب به این موضوع اشاره شد که آلودگی هوا ناشی از دی‌اکسید گوگرد، منواکسید کربن، ریزگردها، سرب و... است که هیچ ارتباطی با دی‌اکسید کربن ندارد و دی‌اکسید کربن نه‌تنها آلاینده نیست بلکه وجودش برای رشد و نمو گیاهان و کشاورزی ضروری است.

ناصر کرمی اقلیم‌شناس، عطا برحامی کارشناس اقتصادی و تنی چند از کارشناسان حوزه روابط بین‌الملل به تبیین و بررسی توافقنامه پاریس پرداختند و خواستار دقت عمل مسئولان و مردم در این رابطه شدند.

کارشناسان حوزه اقتصادی و اقلیم‌شناسی در این مستند عملکرد مسئولان ذی‌ربط در امضای شتابزده توافقنامه پاریس را مورد نقد قرار دادند و بهره‌گیری کشورهای توسعه‌یافته و استعمارگر از کشورهای جهان سوم را ظالمانه دانستند.

همچنین سخنان ترامپ رئیس جمهور آمریکا نسبت به تأثیرات توافقنامه پاریس در کاهش اشتغال، کاهش رشد صنعت، کشاورزی، فولاد و تأثیرگذاری آن در کم شدن درآمد خانوارهای آمریکایی پخش شد.

تأثیرگذاری توافقنامه پاریس بر اقتصاد کشور، گسترش رکود و عدم پیشرفت صنعتی در ایران، وجود سایه تحریم‌های جدید ناشی از توافقنامه پاریس، استعمار کشورهای در حال توسعه، عدم رشد کشاورزی، شتابزده عمل کردن توافقنامه پاریس و نقد سند توسعه پایدار ۲۰۳۰ بخش‌های دیگری از مستند نردبان فریب بود.

گفتنی است مستند نردبان فریب قرار بود هفته گذشته بعد از شش ماه توقف به‌روی آنتن برود، اما بنا به دلایلی امشب و با وقفه چندروزه از شبکه مستند شبکه سیما پخش شد.