به گزارش سرویس جامعه مشرق- بدهی بیمه های درمانی به داروخانه های دولتی و خصوصی، وضعیت تامین داروهای حیاتی برای برخی بیماران خاص و صعب العلاج را با بحران روبرو کرده است؛ بحرانی که از بدهی سنگین بیمه ها به وزارت بهداشت و مراکز درمانی نشات می گیرد و با وخیم تر شدن اوضاع و افزایش بدهی ها، حتی داروخانه های سرپایی نیز از این گزند به دور نمانده اند.

آنگونه که مسئولین برخی داروخانه های دولتی و خصوصی به مشرق می گویند، سهمیه داروهای حیاتی برای برخی بیماران خاص و صعب العلاج به دلیل پرداخت نشدن به موقع داروخانه ها توسط بیمه ها و عدم توانایی مالی داروخانه ها در بازپرداخت بدهی های خود به شرکت های توزیع کننده دارو، در انبار ها خاک می خورند و وزارت بهداشت باوجود مطالبات سنگین خود از سازمان های بیمه گر، خود مجبور به تامین منابع برای جلوگیری از بروز کمبود دارو در کشور شده است.

افزایش ۲.۵برابری هزینه های سلامت پس از اجرای طرح تحول

بدهی سازمان های بیمه گر به داروخانه ها از یک سو و عدم توان داروخانه های دولتی و خصوصی در بازپرداخت بدهی های خود به شرکت های توزیع کننده دارو از سوی دیگر باعث شده، حتی تزریق اعتبارات دولتی نیز قادر به درمان زخم کهنه مطالبات بخش درمان از سازمان های بیمه گر نباشد. فارغ از چرایی بزرگ شدن این مشکل که بسیاری از کارشناسان دلیل اصلی آن را بالا رفتن ۲.۵برابری هزینه های درمان پس از اجرای طرح تحول سلامت می دانند و معتقدند با اجرای این طرح توان مالی و پرداخت بیمه ها نیز ۲.۵برابر کمتر شده است ، اما آنچه در عمل مشخص است بدهی چندین هزار میلیارد تومانی بیمه های درمانی به وزارت بهداشت و مراکز درمانی و دارویی، علت اصلی این بحران است.

پیش از این نیز رسانه ها از پرداخت ماهیانه ۳۸۰میلیارد تومان از سوی سازمان تامین اجتماعی به مراکز درمانی خبر داده بودند، درحالی که این مبلغ پس از اجرای طرح تحول سلامت به ماهیانه یک هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. در واقع این طرح ۲.۵ برابر هزینه‌های درمان را افزایش داده است. از طرفی سازمان تامین اجتماعی حدود دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از مجموع حدود چهار هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی خود را اواخر اسفند گذشته پرداخت کرد و حدود دو هزار میلیارد تومان از بدهی معوقه این سازمان از سال ۹۵ به سال ۹۶ منتقل شد.

سازمان بیمه سلامت نیز اواخر سال گذشته حدود چهارهزار میلیارد تومان از مجموع حدود هشت هزار میلیارد تومان بدهی خود را پرداخت و حدود چهار هزار میلیارد تومان آن هنوز باقی مانده است؛ بنابراین در مجموع حدود ۶ هزار میلیارد تومان از بدهی دو سازمان بیمه‌گر اصلی کشور به وزارت بهداشت، از گذشته به سال ۹۶ منتقل شده است.

تامین نشدن این هزینه ها در قالب طرح تحول سلامت و فشاری که به سازمان های بیمه ای وارد شده باعث شده است تا معوقات فراوانی روی هم انباشته  شود تا جاییکه با وجود  تاکید فراوان بر حمایت از بیماران خاص در وزارت خانه های بهداشت و رفاه ، این روزها کمبود برخی اقلام دارویی رنج بیماری را برای بیماران و خانواده هایشان چند برابر کرده است.

کم یاب شدن داروهای صعب العلاج در بیمارستان های دولتی

کافی است سری به بیمارستان ها و داروخانه های بزرگ سطح شهر بزنیم تا موضوع کمبود بعضی داروها بیشتر برایمان ملموس شود. چند صد متر که میدان هفت تیر را به سمت غرب بیایید، ناخواسته تعداد آدم هایی که بی سرو صدا بین داروخانه ای بزرگ و خیابانی شلوغ در ترددند توجهات را جلب می کنند. چهره هایشان درهم و غمگین است. گویی بار بزرگی بر شانه دارند و به راحتی می شود خم شدن شانه هایشان زیر بار سنگین مریض داری را حس کرد.

پیرمرد باکیسه ای دارو از داروخانه بیرون می آید.نگاهی دوباره به تابلوی داروخانه می اندازم و واژه داروخانه تخصصی و فوق تخصصی سیزده آبان را با صدای بلند در ذهنم تکرار می کنم تا بیشتر حواسم جمع باشد که آدم هایی که سرو کارشان به این داروخانه می افتد بی شک مریضی بد حال دارند که درخانه یا روی تخت بیمارستان منتظر است تا همراهش بادست پر به بالینش بیاید. به آرامی پیرمرد را صدا می زنم. صورتش را که بر می گرداند از داروها و وضعیتش می پرسم. برای رفتن عجله دارد و تنها به این نکته اکتفا می کند که داروخانه بیمارستان دارو نداشت مجبور شده ام بیایم اینجا.

اضافه می کند که تا همین چند وقت پیش تمام داروها را خود بیمارستان تامین می کرد اما الان می گویند دارو کم شده و اگر سراغ داروخانه های بیرون بروید بهتر نتیجه می گیرید. از مریضی بیمارش که می پرسم می گوید: سرطان دارد، سرطان خون...

چند دقیقه ای صبر کردن کافی است تا با موارد دیگری هم روبرو شویم. خانم میانسالی وارد داروخانه می شود، نسخه اش را به مسئول پذیرش تحویل می دهد و چند دقیقه بعد با جوابی ناامید کننده روبرو می شود؛ این دو قلم را نداریم. وقتی از بیماری و دارویی که به دنبالش است می پرسم، می گوید: برای شوهرم می خواهم، سرطان دارد. سرطان غدد لنفاوی. اسم داروهایش را نمی دانم ولی اول بیمارستان گفت نداریم، حالا هم اینجا می گوید نداریم. زن حال و حوصله ای برای حرف زدن ندارد، نگاهش را به رو به رو می دوزد و می گوید: الان گفت برو داروخانه هلال احمر احتمالا آنجا دارد.

با غصه و گلایه می گوید: اوضاع خیلی بد شده آقا، قبل از این داروها را خود بیمارستان تامین می کرد و مشکلی نداشتیم.الان نمی دانم چه اتفاقی افتاده که برای دو قلم دارو باید اینقدر بالا وپایین برویم.

شرکت های توزیع دارو به بدهکاران دارو نمی فروشند

به سراغ یکی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی تهران می رویم. علاقه ای به مصاحبه ندارد و می گوید فقط برای روشن شدن موضوع حاضر به صحبت کردن شده است.

او اتفاقات اخیر را موضوعی قدیمی می داند و معتقد است: از گذشته تا به امروز روال خرید دارو از شرکت های توزیع کننده دارو به این شکل بوده است که تا وقتی بدهی شرکت ها را پرداخت نکنیم، داروی جدید برایمان نمی آورند. علت آنهم این است که توزیع کننده هم باید منابع مالی داشته باشد تا بتواند داروی مورد نیاز داروخانه ها را از تولید کننده ها و یا وارد کننده های دارو خریداری کند. درحال حاضر اما با بالارفتن بدهی بیمه هابه داروخانه ها به ویژه داروخانه های بیمارستانی، شرکت های توزیع کننده دارو حاضر به فروش دارو نیستند و با وجود اینکه کمبود دارو در کشور نداریم اما امکان تهیه آن برای بیماران کمی سخت شده است.

وی البته تاکید می کند که در حال حاضر کمبود داروی خاصی در کشور وجود ندارد و تنها ممکن است دارویی خاص در یک یا چند داروخانه موجود نباشد که آنهم به دلیل بدهی داروخانه به شرکت توزیع کننده دارو و ممانعت شرکت برای فروش دارو است.

بدهی ۱۰هزار میلیارد تومانی بیمه ها به وزارت بهداشت

دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت نیز در گفتگو با مشرق بدهی سنگین سازمان های بیمه گر را مشکل اصلی این روزهای نظام سلامت برای تامین داروهای مورد نیاز بیماران می داند و می گوید: درحال حاضر مجموع مطالبات وزارت بهداشت در حوزه درمان، دارو و بهداشتی به ۱۰ هزار میلیارد تومان می رسد که همین مطالبات باعث شده بیمارستان های دولتی و داروخانه های بیمارستانی و دولتی  توان کمتری برای پرداخت بدهی شرکت های توزیع کننده دارو داشته باشند و از آن سو هم شرکت های دارویی حاضر به فروش دارو به مجموعه های بدهکار نیستند.

قائم مقام وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه درحال حاضر در هیچ بخشی کمبود اقلام دارویی وجود ندارد، می گوید: البته درهیچ زمانی و در هیچ کشوری کمبود موقتی یک یاچندقلم دارو به عنوان کمبود مطرح نمی شود. چراکه ممکن است بعضی دارو ها با مشکلاتی در تولید یا واردات مواجه شوند و برای مدتی در بازار به سختی یافت شوند.

حریرچی می گوید: پیش از اجرای طرح تحول سلامت بین ۲۵۰تا ۳۰۰قلم دارو برای بیماری های مختلف در داروخانه ها باکمبود مواجه بود این تعداد پس از اجرای طرح تحول به ۳۰قلم دارو کاهش پیدا کرده است.این ۳۰قلم نیز کاملا قابل قبول است، چراکه نمی توان در کشوری با ۸۰میلیون جمعیت و تنوع دارویی بسیار زیاد کمبود ها را به صفر رساند.

این مقام مسئول در وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه وزارت بهداشت خود را مکلف به تامین داروهای تعیین شده در فارماکوپه دارویی می داند، برخی کمبود ها را شامل داروهایی عنوان می کند که در فارماکوپه دارویی مورد حمایت وزارت بهداشت وجود ندارد و برخی پزشکان تاکید خاصی بر تجویز آنها دارند.

وی اشاره ای هم به بدهی ۱۰هزار میلیارد تومانی بیمه ها به نظام سلامت می کند و بیشترین مشکلات را مربوط به بخش دولتی می داند. آنگونه که قائم مقام وزیر بهداشت می گوید؛ سازمان های بیمه گر همکاری بهتری با داروخانه های سرپایی به ویژه داروخانه های سرپایی بخش خصوصی دارند و با این استدلال که این داروخانه ها به دلیل سرمایه در گردش کمتر و توان مالی ضعیفتر توان تحملی کمتری دارند، مطالباتشان را سریعتر پرداخت می کنند. حتی در مواردی معوقات داروخانه های سرپایی دولتی مانند سیزده آبان رانیز زودتر از داروخانه های بیمارستانی پرداخت می کنند.