سرویس سیاست مشرق - در تاریخ یکم مرداد سال جاری، سندی از مصوبه هیأت وزیران با عنوان «اختصاص ۳ میلیارد تومان برای تأمین هزینه سفر و اقامت هیأت‌های خارجی در ایران» منتشر شد. آنطور که در متن تصویب‌نامه هیأت وزیران آمده است، دولت با اختصاص ۳ میلیارد تومان از محل اعتبارات و ردیف بودجه "هزینه‌های پیش‌بینی نشده-کمک" به منظور تأمین هزینه‌ سفر هیأت‌های خارجی موافقت می‌کند.

این اولین بار طی سال‌های اخیر است که وزارت امور خارجه تحت عنوان "تأمین هزینه سفر هیأت‌های خارجی" به کشور، مازاد بر آنچه در بودجه سالانه وزارت امور خارجه بدین منظور اختصاص داده می‌شود، درخواست بودجه کمکی می‌نماید.

با توجه به همزمانی این درخواست با ایام برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری دوازدهم، به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه برای تأمین هزینه‌های سفر، اقامت و پذیرایی از هیأت‌های دعوت‌شده به مراسم تحلیف، با کمبود بودجه مواجه شده است. هرچند اعتبارات وزارت خارجه برای پذیرایی و اقامت هیأت های خارجی مشخص نیست، اما این کسری بودجه در حالی است که نگاهی به جزییات قانون بودجه ۹۶ و ردیف‌های اختصاص یافته به برنامه‌های وزارت خارجه رقم‌های قابل توجهی را نشان می‌دهد که تحت عناوین مختلف در اختیار دارد. از جمله می‌توان به ردیف‌های زیر اشاره دارد:

- برنامه تنظیم و توسعه روابط با نهادها و سازمان‌های بین المللی ۱۰۰ میلیارد تومان

- برنامه گسترش و تقویت روابط با کشورها (دوجانبه و چندجانبه) ۳۰۸ میلیارد تومان

- برنامه هماهنگی روابط اقتصادی خارجی ۲۰۰ میلیارد تومان

- برنامه تقویت مناسبات بین المللی ۱۵۰ میلیارد تومان

و موارد مشابه دیگری ازین دست که از اینجا قابل مشاهده است. بودجه وزارت خارجه در سال ۹۶ بالغ بر ۱۱۶۰ میلیارد تومان است.

با این حال، این سؤال مطرح می‌شود که هزینه اقامت، پذیرایی و ... هیأت‌های حاضر در مراسم تحلیف ریاست محترم جمهوری چقدر بوده است که وزارت خارجه در تأمین آن با کمبود بودجه مواجه شده است؟

در مراسم تحلیف ریاست جمهوری دوازدهم، هیأت‌های سیاسی کشورها و دولت‌های خودمختار حاضر بودند. از جمله هیأت‌ها و نمایندگانی از:

زیمبابوه، لستو، ماداگاسکار، مالی، تانزانیا، زنگبار، مرسکسور، غنا، سوازیلند، اوگاندا، ساحل عاج، غنا، گامبیا، گینه، سائوتومه و پرنسیپ، توگو، نامیبیا، گابن، دماغه سبز، سورینام، گویان، گامبیا، مونته نگرو، نامیبیا

عالی رتبه ترین هیأت سیاسی حاضر در این مراسم هم از این قرار بود:

لسوتو، لتسی سوم، پادشاه
عراق، فؤاد معصوم، رئیس جمهور
افغانستان، محمداشرف غنی، رئیس‌جمهور
ارمنستان، سرژ سرکیسیان، رئیس‌جمهور
مولداوی، نیکلای تیموفتی، رئیس جمهور
زیمبابوه، رابرت موگابه، رئیس جمهور
غنا، جان درامانی ماهاما، رئیس جمهور
کره شمالی، کیم یونگ-نام، رئیس مجمع عالی خلق

از سوی دیگر؛ دکتر احمد توکلی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت در یک روز تعطیلی تهران به بهانه مسائل امنیتی در کانال تلگرامی‌اش نوشت:

"مجلس از سران ده‌ها کشور و چندین سازمان بین المللی برای حضور در مراسم تحلیف دعوت کرده است. دسته‌ای از دعوت شدگان اجابت کردند. در میان آنان ۸ رئیس جمهور ۱۹ رئیس مجلس و مقامات دیگر تا حد نماینده‌ای از مجلس یک کشور حضور دارند. جز دو سه استثناء، قاطع مهمانان از کشورهای کمتر تأثیرگذار در مناسبات بین المللی هستند.

دولت با عذر حفظ امنیت، سطح حفاظت را از حساس به حیاتی ارتقاء داده و تمامی دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها دولتی و خصوصی را در روز شنبه، فردا، تعطیل اعلام کرده است.

در اداره عقلانی کشور، هر تصمیم در بخش عمومی وقتی موجه است که روش هزینه-فایده اجتماعی با وزن دادن به هر فایده و هر هزینه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... بکار گرفته شود و جمع فایده‌ها از مجموع هزینه‌ها بیشتر گردد و در عین حال کار واجب‌تری که با همان هزینه قابل انجام است بر زمین نماند.

بدیهی است وزن وضریبی که به هر فایده یا هزینه‌ای داده می‌شود، از تصمیمی تا تصمیم دیگر متفاوت است.

هزینه تصمیم به دعوت ابتدائا اقتصادی است و در فقدان بعضی شروط هزینه سیاسی هم دارد.

هزینه اقتصادی از نظر مالی این اقلام را در بر می‌گیرد:

هزینه پذیرایی از هیئت‌ها، هزینه حفاظت از مقامات مهمان. چون علی القاعده برای بازدید از نقاط دیدنی نیز برنامه ریزی می‌شود، هزینه سفرهای داخلی با حفاظت پرخرج‌تر باید لحاظ شود. همین طور مبالغی که صرف خرید هدیه به مهمانان می‌گردد."

توکلی در ادامه می‌گوید:

"هزینه بزرگتر و مهمتر هزینه تعطیلی یک روزه تهران است. گرچه ظاهراً دولت فقط دستگاه‌های دولتی و بنگاه‌های بخش عمومی را تعطیل اعلام کرده است، اما به دلیل

۱. تعطیلی بانک‌های دولتی و خصوصی؛

۲. گستردگی دخالت دولت در امور اقتصادی که کار بخش خصوصی بدون حضور دولت لنگ می‌شود

۳. وزن سنگین تهران در اقتصاد کشور، تعطیلی به بخش دولتی و به تهران بزرگ محدود نمی‌ماند؛ بلکه بر کسب و کار در همه بخش‌ها و در سطح کشور تأثیر جدی می‌گذارد.

بعید میدانم این تأثیر از نیمی از تولید ملی نصف روز کامل کمتر باشد.

بر اساس این برآورد سرانگشتی، میزان این هزینه قابل تخمین است. صندوق بین المللی پول تولید ملی ایران را در سال جاری، با روش برابری قدرت خرید (PPP) ۱۵۴۰ میلیارد دلار برآورد کرده است.[۱]

با این مقدمات، درآمدی که با تعطیلی شنبه تهران کسب نمی‌شود ۱/۲ (دو و یک دهم) میلیارددلار است (۳۶۵/۱۵۴۰*۵/۰)

به قیمت امروز ارز در بازار تهران (هر دلار ۳۸۳۵ تومان) تعطیلی شنبه تهران حدود ۸۰۰۰ میلیارد تومان برای اقتصاد ملی و میلیاردها تومان برای خزانه دولت هزینه در بر دارد."

با احتساب یک حساب سرانگشتی میزان بودجه اعلامی دولت برای میهمانان خارجی و رقم تقریبی دکتر توکلی، مراسم تحلیف حسن روحانی برای مردم تهران، حداقل ۸ هزار و سه میلیارد تومان هزینه در برداشته است.