سرویس جنگ نرم مشرق- اقدامات وحشیانه و ضدبشری ارتش میانمار علیه مسلمانان روهینگیا در ایالت راخین در جنوب غرب این کشور، واکنشهای جهانی زیادی بهویژه از سوی مسلمانان را برانگیخت. تصاویر و اخبار رسیده از سوی رسانهها در ایران نیز موجی از همدردی و البته خشم نسبت به این اقدام ضد بشری را ایجاد کرد. در این میان اما رسانههای فارسیزبان خارج از کشور و در رأس همه آنها بیبیسی فارسی هم وارد شدند تا با رویکرد و جهتدهی ضداسلامی و انگلیسی خود، مأموریتشان را در قبال نسلکشی مسلمانان بیگناه و مظلوم روهینگیا اجرا کنند؛ مأموریتی که کاملاً منطبق بر اهداف آمرین و عاملان جنایتها در جهت کاستن از فشار افکار عمومی علیه دولت میانمار است.
بیبیسی فارسی در عین حال که سعی میکند با خبرهای متعدد از اطلاعرسانی در مورد این حادثه عقب نماند و بعداً به سانسور متهم نشود، نتوانست در مقابل موج انزجار مخاطبان فارسیزبان و مسلمان در قبال این حادثه، رویکردی مخالف اتخاذ کند و به همین دلیل مانند همیشه با تکنیکهای عملیات روانی و فریب مخاطب سعی کرد تا در عین حال که ظاهری بیطرف و حتی دلسوز نسبت به مسلمانان قتلعام شده میانمار ارائه میکند، به جهتدهی افکار مخاطبان فارسیزبان بپردازد.
تظاهر به بیطرفی
همانطور که گفته شد، اولین تکنیک مورد استفاده بیبیسی «تظاهر به بیطرفی» بود که با همان روشهای معمول این رسانه یعنی انتقال دیدگاههای مورد نظرش از زبان نظامیان، سیاستمداران و عاملان این حادثه اعمال گردید.
بررسی همه خبرهای درج شده در این رسانه انگلیسی به خوبی نشان میدهد که جز چند مورد انتقال صحبتهای آورگان که عموماً راجع به سختی انتقال به بنگلادش یا اطلاع از اینکه بعداً روستای آنها آتش زده شده است، بقیه منابع خبری بیبیسی را عاملان این جنایت تشکیل میدهد که به شکلی یکسویه سعی در دفاع از اقدام نظامیان ارتش میانمار دارند.
در همین بین مسائلی همچون آغاز درگیریها توسط مسلمانان میانمار، واکنشی بودن حرکت ارتش، استفاده از واژهها و پسوندهای همچون تروریست و پیکارجو برای آوارگان مسلمان روهینگیا که پیش از این برای داعش در این رسانه استفاده میشد، به طور کلی نشان میدهد که بیبیسی فارسی به دنبال دفاع از این جنایت هولناک است.
به عنوان نمونه در تمامی خبرهای بیبیسی هر جا نام یا اشارهای از اقدام ارتش علیه مسلمانان میانمار آورده شده، حتماً پسوند «واکنش» نیز قبل از آن استفاده گردیده تا به نوعی مقصر اصلی ماجرا خود مسلمانان روهینگیا به عنوان آغاز کننده درگیریها نشان داده شوند.
سانسور تصویری به همراه کوچکنمایی و تقلیل ماجرا
انتخاب دوم بیبیسی در قبال حوادث اخیر میانمار سانسور تصویری این رسانه از صحنههای تلخ و تحریک کننده بود. در حالی که در تمامی گزارشات تصویری و مکتوب بیبیسی فارسی انبوهی از عکسها و فیلمهای حوادث اخیر میانمار مشاهده میشود، اما حتی یک عکس از صدها عکس منتشر شده از جنازه کودکان دیده نمیشود. تصاویری که قلب همه جهانیان را نسبت به این حادثه به درآورده، هیچ جایی در بیبیسی ندارند. دقت در عکسها و بررسی محتوای گزارشهای بیبیسی فارسی نشان میدهد که گزینشهای سختگیرانهای صورت گرفته تا آنچه در این رسانه انگلیسی منتشر میشود، بیشتر فضای موجود را تلطیف نموده و از نمایش عمق جنایتها خودداری شود. کوچکنمایی حادثه نیز تکنیک دیگر عملیات روانی بیبیسی در قبال این حادثه است که هم در تصاویر و هم در محتوای گزارشات قابل روئیت است.
در حالی که ظرف فقط چند روز، چند صد نفر در روهینگیا کشته شدهاند که تعداد زیادی از آنها کودکان و زنان بودهاند، بیبیسی در اشاره به کشته شدهها هیچ اشاره مستقیمی به واژه «کودکان و زنان» ندارد و حتی نکته جالب آن این است که همه گزارشات میدانی این رسانه انگلیسی طوری انتخاب شدهاند که پایان خوشی را تداعی کنند.
به عنوان مثال چند خط در مورد زنی که از روستایشان فرار کرده و از برادرش دور افتاده و چند روز بعد برادرش را صحیح و سالم در ساحل بنگلادش پیدا میکند! یا خانوادهای که همگی در کنار هم موفق به فرار میشوند؛ گویا چشم خبرنگاران بیبیسی برای دیدن آن کودکان خردسالی که در آغوش مادران جان میدهند و آن خانوادههایی که در مقابل چشمان هم سوزانده میشوند، نابیناست!
حال جالب است بدانیم همین رسانه وقتی میخواهد اتفاقات تروریستی سوریه را بر گردن دولت این کشور بیاندازد، آلبوم تصاویری از جنازه تا البسه کودکان را ارائه میدهد.
تکنیک تقلیل ماجرای بیبیسی نیز در قبال «آنگ سان سوچی» قابل مشاهده است؛ در حالی که این زن دریافت کننده جایزه صلح نوبل! رهبر سیاسی و دارای بالاترین جایگاه اجرایی در میانمار محسوب میشود، در قبال این ماجرا سکوتی طولانی کرد و تا مدتها هیچ واکنشی نشان نداد و به همین دلیل هدف اصلی انتقادات مسلمانان در سراسر دنیا قرار گرفت، اکنون در ادبیات بیبیسی به گونهای بسیار تقلیل یافته مطرح میشود که «منتقدان، آنگ سان سوچی را که برنده جایزه صلح نوبل هم شده، متهم میکنند که در مورد حقوق اقلیت مسلمان روهینگیا کار چندانی نمیکند»!
پیچیده کردن خبر
بیبیسی که همواره در قبال ایران مدعی حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی بوده و با اخبار دروغ سعی در القای نقض حقوق این افراد در جمهوری اسلامی دارد، در پوشش خبری کشتار بیرحمانه و وحشیانه یک گروه بزرگ اقلیت در میانمار، به طرح مباحث پیچیده حقوقی با عنوان «وضعیت حقوقی اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار» پرداخته و با بررسی اعلامیههای جهانی حقوق بشر و ماده و قوانین بینالمللی در نهایت نتیجه میگیرد که دنیای امروز دنیای نقض حقوق است و راهکار ارائه شده هم این است که باید قوانین جهانی اصلاح شود!
تاکید بر اقلیت بودن و بی تابعیت بودن مسلمانان در مجموعه خبرها و گزارشات بیبیسی با ادبیاتی از قبیل «روهینگیاها یک اقلیت مسلمان بدون تابعیت هستند که در ایالت عمدتا بودایی راخین زندگی می کنند»، در کنار تأکید بر واکنشی بودن اقدامات ارتش میانمار در مقابل حمله مسلمانان، این القاء را در ذهن مخاطب ایجاد میکند که دولت میانمار درواقع واکنشی طبیعی داشته و از حقوق خودش دفاع میکند.
بیبیسی همچنین بدون هیچ شاخص و معیاری از زبان مردم میانمار نیز با این ادبیات که «بیشتر مردم این کشور[میانمار]، آنها [مسلمانان روهینگیا] را مهاجران غیرقانونی از بنگلادش میدانند» اظهار نظر کرده و سعی میکند که به جنایت دولت میانمار پشتوانه مردمی نیز بدهد!