به گزارش مشرق، حال و هوای روز ملی صادرات امسال عجیب بود؛ روحانی برخلاف سال‌های گذشته ترجیح داد در این مراسم حضور پیدا نکند، آن هم در شرایطی که شاهد منفی بودن تراز تجاری و عقب افتادن صادرات از واردات هستیم.
محمد شریعتمداری در این مراسم به رسم وزیران دولت تدبیر و امید گذشته در نقش مدعی ظاهر شد و به بیان مشکلات امر صادرات در کشور پرداخت و دولتی فرضی را مخاطب صحبت‌های خود قرار داد. وی با ابراز نگرانی از ارزش پایین اقلام صادرات غیرنفتی و متنوع نبودن اقلام و کشورهای مقصد در زمینه صادرات، گفت: ارزش ۱۰ قلم اول صادراتی کشور ما ۸/۲۳ میلیارد دلار است که شامل ۵۵ درصد صادرات غیرنفتی می‌شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: بسیار دردناک است که بگویم در ۳۰ سال گذشته در جلساتی که شرکت می‌کردم از لزوم ایجاد تنوع کالاهای صادراتی صحبت می‌کردیم اما امروز هم همین مشکلات را داریم. شریعتمداری تصریح کرد: مواد خام در کالاهای عمده صادراتی کشورمان مشخص است به طوری که گاز طبیعی نیز در میان صادرات کالاهای غیرنفتی قرار گرفته است. وی تاکید کرد: در ایجاد تنوع کالاهای صادراتی به جایگاه مناسبی دست نیافته‌ایم و دیوار مشوق‌های صادراتی خوابیده است. با هزار میلیارد تومان شروع کرده‌ایم اما اکنون وضعیت مناسبی نداریم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: این یارانه‌ها مانند چاشنی برای صادرات عمل می‌کند که عدم تثبیت نرخ ارز را برای صادرکنندگان جبران می‌کند. شریعتمداری با تاکید بر لزوم اعطای یارانه‌های صادراتی، گفت: دیوار یارانه‌های صادراتی اکنون تاقچه هم نیست و آن را خوابانده‌اند.
مجموع عمده کالاهای صادراتی‌مان به کشورهای معدودی صادر می‌شود که ۳۰ سال قبل نیز از همین مشکلات صحبت می‌کردیم. وی افزود: عامل اصلی و مشکل رأسی در صادرات نبود عزم ملی برای صادرات است و فعالان اقتصادی و مردم باید حرکت بیشتری در کنار مسؤولان داشته باشند.
نباید رفتار ما طوری باشد که تشویق واردات تلقی شود و تنبیه صادرات! وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: ۹۵ درصد واحدهای تولیدی کشورمان صادرات‌گرا نیستند و واحدهای کوچک صنعتی زیادی داریم که برای نوسازی آنها اقدام جدی صورت نگرفته است. شریعتمداری با تاکید بر اینکه نوسازی صنعتی به طور جد باید در دستور کار دولت باشد، با انتقاد از صندوق توسعه ملی، گفت: صندوق توسعه ملی باید برای توسعه سرمایه‌گذاری‌های جدید در اولویت و حتی در انحصار باشد و صادرات‌گرایی ایجاد کند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در بودجه استفاده از منابع برای صادرات و هدفمندی یارانه‌ها برای صادرات هدفمند در نظر گرفته نمی‌شود. اگر عزم ملی برای صادرات غیرنفتی در کشور داریم، باید فکرمان را تغییر دهیم و این تغییرات باید در خود دولت صورت گیرد. شریعتمداری با طرح این سوال که بازارهای هدف و عمده صادراتی کشورمان چه کشورهایی هستند، گفت: ما می‌رویم با کشورهای اروپایی توافقنامه امضا می‌کنیم که در صورتی که صادرات ما به مشکل برخورد بیمه داشته باشد اما باید توجه داشته باشید که بازارهای اصلی ما برای صادرات عراق است که هیچ پیش‌بینی‌ای درباره حوادث اقلیم عراق نکرده بودیم.
استفاده از یورو به جای دلار
برخلاف شریعتمداری که اظهاراتش حال و هوای انتقادی داشت، اسحاق جهانگیری وضعیت صادرات را خوب توصیف کرد. اسحاق جهانگیری دیگر سخنران این مراسم بود و با نگاهی متفاوت نسبت به شریعتمداری به موضوع صادرات وارد شد و گفت: ما سالیان گذشته درباره صادرات ۵/۱ تا ۲ میلیارد دلاری صحبت می‌کردیم بنابراین باید از کسانی که کشور را به این نقطه رسانده‌اند قدردانی و احترام آنها را حفظ کنیم. وی گفت: اینکه ۲ برابر نفت درآمد غیرنفتی داریم کار بسیار بزرگی است. معاون اول رئیس‌جمهور گفت: در مرحله فعلی اصرار داریم در مراودات بین‌المللی به جای دلار از ارزهای رسمی دیگر مثل یورو استفاده کنیم. اسحاق جهانگیری در ادامه سخنانش در مراسم روز ملی صادرات افزود: برای این کار به‌دنبال آن هستیم با کشورهای هدف به تفاهم برسیم و با پول ملی کار کنیم. وی افزود: در سفر اخیرم به ترکیه، روسای بانک‌های مرکزی ۲ کشور به توافق رسیدند که در مراودات خود از پول ملی ۲ کشور استفاده کنند.
صادرکنندگان نمونه: پول را هنوز از صرافی‌ها وارد می‌کنیم!
در پایان مراسم روز ملی صادرات به گفت وگو با صادرکنندگان نمونه نشستیم تا مشکلات آنها را از زبان خودشان بشنویم. یکی از این صادرکنندگان با اعلام این موضوع که چند سالی است دیگر خبری از جایزه صادراتی نیست، گفت: ما از دولت انتظار داشتیم با یارانه‌های مالی ما را حمایت کند نه اینکه جایزه صادرات ما را نیز حذف کند. صادرکننده دیگری در پاسخ به این سوال که چگونه ارز حاصل از فروش کالای خود را وارد می‌کنید، گفت: شاید گفتن این موضوع درست نباشد اما پول را از صرافی‌ها تهیه می‌کنیم یعنی با ۲ واسطه پول خود را به دوبی می‌رسانیم و از آن طریق با کسر نزدیک به ۴ تا ۵ درصد از حجم اصلی پول را وارد کشور می‌کنیم. وی تصریح کرد: تحریم‌های بانکی هنوز بر طرف نشده و تجارت خارجی بسیار دشوار است، ما هم کج دار و مریز در این مسیر مانده‌ایم.
صادرکننده دیگری با طرح این موضوع که ما سال‌هاست در این راه هستیم اما هنوز به ادبیات مشترکی با گمرک نرسیده‌ایم، افزود: من سالانه حجم بالایی فرش به کشورهای مختلف صادر می‌کنم اما پس از مدتی اگر بخواهم فرش خودم را مرجوع کنم تا دوباره در ایران احیا و آماده فروش شود باید گمرکی پرداخت کنم که این موضوع اصلا جالب نیست. با توجه به سخنان ضد و نقیض شریعتمداری و جهانگیری در کنار درد دل‌های صادرکنندگان می‌توان دریافت امروز پیش از اینکه روزی برای جشن صادرات باشد روزی برای گریستن به حال صادرات کشور است و شاید همین غمبار بودن حال صادرات بود که باعث شد حتی حسن روحانی هم رغبتی برای حضور در همایش روز ملی صادرات نداشته باشد.
منبع: روزنامه وطن امروز
