سرویس جهان مشرق- اندیشکده بروکینگز از جمله اتاق‌های فکر مطرح و تاثیرگذار آمریکایی، طرحی در زمینه چگونگی مقابله با نفوذ و قدرت ایران در خاورمیانه خطاب به دولت ترامپ ارائه داد.

اندیشکده «بروکینگز» در مطلب اخیر خود در مورد برنامه‌ای برای محدود کردن نفوذ ایران در خاورمیانه نوشت:

«ترامپ، بر این تصور است که با بر هم زدن توافق هسته‌ای، یک بازی برد-برد را شکل می‌دهد. این در حالی است که هر گونه لغو برجام از سوی آمریکا، کاملا به ضرر ما خواهد بود. او، از توافقاتی چون پیمان «فراآتلانتیسم» و معاهده زیست‌محیطی «پاریس» بیرون کشید و به واقع، اشتباهات بزرگی را مرتکب شد. زیرکی او در قبال این پیمان‌ها آنگونه بود که پیش از آن که کنگره به سمت بررسی تصمیم وی برود، از اختیارات خود استفاده کرده و بلافاصله آن را اجرایی کرد. البته، رییس جمهور پس از وی، به احتمال فراوان، به دو معاهده لغو شده توسط وی باز خواهد گشت. اما بحث توافق هسته‌ای با ایران، خیلی متفاوت است. لغو یکجانبه یک توافق بین‌المللی چندجانبه که خیلی به سختی به دست آمده و توسط سازمان ملل هم به رسمیت شناخته شده، یعنی بزرگ‌ترین ضربه به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و نابود کردن وجهه خود در نزد متحدان نزدیک. با اینکه رییس جمهور بعدی آمریکا، قدرت لغو تصمیم کنونی ترامپ در باب برجام را دارد اما آن وقت دیگر کار از کار گذشته است. به همین جهت، برجام متفاوت با آن دوی دیگر است. با لغو یکجانبه برجام از سوی آمریکا، کارت سفید به دست ایران خواهد افتاد و در حالی که ما نمی‌توانیم آن تحریم‌های گذشته را هم اعمال کنیم، بهانه این را خواهد داشت که بدون هیچ محدویتی به برنامه هسته‌ای گسترده خود ادامه دهد.»

بروکینگز در ادامه آورده است: هیچ حکومتی طی دوران معاصر به اندازه ایران نتوانسته به ما در خاورمیانه ضربه بزند. بنابراین، قطعا باید برنامه محدودیت و کنترل ایران را به جریان بیاندازیم. لذا، در درجه اول، آمریکا باید به حضور مستمر خود در خلیج فارس ادامه داده و همکاری‌های امنیتی خود با اعضای شورای همکاری خلیج [فارس] را به حداکثر ممکن بر علیه ایران برساند و از سوی دیگر هم، تدابیر امنیتی کافی برای اسراییل در مقابل خطر ایران را مهیا نماید. هم اوباما و هم ترامپ در پی شکاندن شاخ ایران در عراق و سوریه هستند. اکنون، ایران از خلاء امنیتی منطقه نهایت بهره را می‌برد. جنگ داخلی یمن و حمله عربستان به این کشور، هم‌اکنون به بزرگ‌ترین فاجعه انسانی خاورمیانه تبدیل شده است. ائتلاف سعودی نیز اکنون در مرداب گیر کرده است؛ و این وضعیت، کاملا به نفع ایران است. واشنگتن، نیاز به بازیگران کلیدی منطقه دارد. لذا، باید به سراغ مصر و اردن به عنوان دو بازیگر کلیدی توانمند برود.

اندیشکده آمریکایی درپایان سه محور اصلی را برای مقابله با ایران مطرح می‌کند:

۱. تعهد به حفظ حضور نظامی در عراق برای مدت‌زمان طولانی و ارائه کمک به این کشور

این تعهد باید با همکاری متحدین ما در ناتو و شورای همکاری خلیج [فارس] همراه شود. اتفاقا این نوع تعهد، با آن رویکرد ناتو مبنی بر کمک به حکومت‌های شکننده منطقه، به خوبی منطبق است و می‌تواند آنها را هم در این مسیر، در طرف ما قرار دهد. عراق، تقریبا یک نسل را به جنگ و بی‌قانونی و کاهش قیمت نفت گذرانده و پس از ظهور داعش و یکه‌تازی‌های آن، به شدت خسته و ویران است. اکنون، فرصت مناسبی است که برای بازسازی این کشور، به عرصه وارد شویم و نبض کار و ابتکار عمل را به دست بگیریم. عراق پایدارتر و بازسازی‌شده، می‌تواند رو در روی ایران بایستد. باید همان حمایت مالی که از مصر و افغانستان کردیم را در مورد عراق اجرایی کنیم. آنگاه است که دولت موردنظر ما، شیعه‌های حامی ایران که به زودی به بدنه‌های امنیتی عراق هم نفوذ خواهند کرد را در داخل کنترل خواهد نمود.

۲. لزوم عدم استفاده از صرفا یک استراتژی در قبال سوریه به عنوان قضیه پیچیده‌تر

آمریکا و کشورهای همفکر آن، باید همکاری‌های اقتصادی و امنیتی را برای رهایی منطقه از بشار اسد، در دستور کار قرار بدهند. برخی از مناطق خاورمیانه باید تبدیل به مناطق خودمختار شوند و بتوانند به راحتی خود را اداره کنند. باید، نیروهای میانه‌روی ضد اسد به شکل قدرتمندانه‌تری از سوی آمریکا و اعضای شورای همکاری خلیج {فارس} مورد حمایت قرار بگیرند و تمرکز هم در مناطق شمال غربی سوریه باشد. جایی مثل ادلب که هنوز جبهة‌النصره در آنجا قدرت دارد. و دقت داشته باشیم که اگر زود نجنبیم، آنجا را هم به نیروهای ارتش سوریه که حمایت روسیه و ایران را دارند، واگذار خواهیم کرد.

۳. لزوم توجه به اردن

باید توجه بسیاری را معطوف اردن کنیم. این کشور، ۸ میلیون نفر جمعیت دارد و این در حالی است که یک میلیون و ۴۰۰ هزار سوری به آن پناه برده‌اند. اگر می‌خواهیم، ورق را در سوریه به نفع خود برگردانیم، باید اردن را از حیث مالی حمایت کنیم. اگر شرایط اقتصادی و معیشت و کار در این کشور را درست کنیم، جوانان آن کمتر به سمت جریان‌های تروریستی متمایل می‌شوند و بدینوسیله زبان دولت تهران دراز نمی‌شود.

منبع:

https://www.brookings.edu/blog/markaz/۲۰۱۷/۱۰/۲۳/a-blueprint-for-minimizing-irans-influence-in-the-middle-east/