گروه جهاد و مقاومت مشرق - از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون نخبه‌هایی از ایران اسلامی رشد کرده‌اند که در دنیا نظیر نداشته‌اند، شاید بعد از خواندن این مطلب بگویید کمی اغراق‌آمیز نوشته‌اند، اما تفاوت کسانی که در ایران با همه تحریم‌ها و کمبودها به درجات علمی می‌رسند و فقط برای رضایت خدا و خدمت به مردم این سختی را به جان می‌خرند با کسانی که در ناز و نعمت، بدون کمبودهای مالی و شرایط مطلوب رفاهی موفق می‌شوند به درجات علمی مهمی برسند، همان وجه تمایز بین دانشمندان ایرانی با سایر دانشمندان است.
کسانی که حتی دشمنان‌شان به درجات علمی و عملی آنان اعتراف می‌کنند باید افراد مهمی باشند، اینکه از سراسر دنیا به‌دنبال آنها بیایند و برایشان فرش‌های قرمز پهن کنند عجیب نیست، اینکه آنها نیز در جواب این امان‌های دشمن پاسخ منفی بدهند هم عجیب نیست.
مصطفی احمدی‌روشن همان نخبه‌ای بود که در عین کمبودهای ناشی از تحریم توانست خوب بدرخشد و درجات علمی خود را پله‌پله طی کند، اما 21 دی‌ماه سال 90 سرویس‌های جاسوسی اسرائیل به دلیل عدم همکاری با آنها، او را به فیض شهادت رساندند.
در سال 1377 وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و تحصیلات خود را در رشته مهندسی شیمی آغاز کرد. از بسیجیان فعال دانشگاه بود و در دوران دانشجویی به‌عنوان مسئول فرهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف فعالیت می‌کرد.
او در سال 1381 در رشته مهندسی شیمی پلیمر موفق به دریافت مدرک کارشناسی شد و در همین رشته در مقطع کارشناسی‌ارشد ادامه تحصیل داد. در دوران تحصیل در دانشگاه در پروژه ساخت غشاهای پلیمری برای جداسازی گازها که برای اولین‌بار در کشور انجام شد، همکاری داشت و چندین مقاله ISI به زبان‌های انگلیسی و فارسی در مجلات معتبر علمی جهان به چاپ رساند، در همان روزهای پایانی کارشناسی دوباره در مقطع ارشد پلیمر دانشگاه به ادامه تحصیل می‌پردازد.
تحول در سازمان انرژی اتمی
در همان سال 1382 که دوران کارشناسی‌ارشد را سپری می‌کند در سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران نیز مشغول به کار می‌شود. در آن سال‌ها کسی فکر نمی‌کرد صنعت هسته‌ای کشور این‌قدر مهم باشد اما دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته پلیمر دانشگاه صنعتی شریف اهمیت این صنعت را تشخیص می‌دهد و وارد این حوزه سخت می‌شود.
«شهید مصطفی احمدی‌روشن تمام وقت و انرژی خود را برای صنعت هسته‌ای گذاشت و در حوزه غنی‌سازی صنعت هسته‌ای از اولویت‌هایش کنار نرفت، همین مساله باعث شد در حوزه غنی‌سازی هیچ اتفاق مهمی را نبینیم که یا مصطفی تنها فردی باشد که آن تحول را رقم زده یا یکی از مهم‌ترین افراد اثرگذار در آن رویداد باشد. مصطفی بعد از اتفاقات مهمی که در حوزه غنی‌سازی 20 درصد رقم زده به مسئولیت همزمان دور زدن تحریم‌ها و بومی‌سازی و خودکفایی غنی‌سازی صنعت هسته‌ای ارتقا پیدا می‌کند که در این سمت شهید می‌شود.» اینها را یکی از اعضای سابق سازمان انرژی اتمی می‌گوید.
رشد شهید احمدی‌روشن در سازمان انرژی به‌قدری زیاد و چشمگیر بود که تقریبا همه متخصصان و افراد حاضر در این سازمان او را جوان‌ترین نخبه صنعت هسته‌ای می‌دانستند. این بسیار جالب است که یک فرد 24 تا 25 ساله به این سطح از تحلیل برسد و برای این تحلیل این همه وقت و انرژی بگذارد و ریسک‌های بسیار پیچیده‌ای را تحمل کند که حتی افراد بزرگ‌تر از آن هم حاضر نیستند چنین اقداماتی را نه در صنعت هسته‌ای بلکه در بازار تهران هم کسی حاضر نیست انجام دهد. گاهی اوقات بعضی از دوستانش می‌گفتند: «وقت و انرژی‌ای که مصطفی در این صنعت می‌گذارد، هر کسی در هر حوزه‌ای حتی برای چاه کندن می‌گذاشت، موفق‌ترین آدم دنیا می‌شد.»
خستگی‌ناپذیر حتی در تعطیلی
شهید احمدی‌روشن به‌قدری برای صنعت هسته‌ای کشور تلاش می‌کرد که قابل توصیف نبود، چهارم اسفندماه ۱۳۸۲ ایران در جریان توافقنامه بروکسل متعهد می‌شود ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز برای غنی‌سازی را متوقف کند و اقدام به ساخت قطعات یدکی سانتریفیوژهای موجود در آن زمان را نیز تعلیق کند، پس از آن نیز در جریان توافقنامه‌ای دیگر در ۲۴ آبان ۱۳۸۳ در پاریس بین ایران و سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان، کشور دوباره متعهد می‌شود به‌عنوان اقدامی داوطلبانه در جهت اعتمادسازی، کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیوم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی کند؛ اما احمدی‌روشن در سال 83 و 84 که صنعت هسته‌ای تقریبا نیمه‌تعطیل بود، به گفته خودش وقت و انرژی گذاشت و مطالعه کرد و به محض شکسته‌شدن پلمب‌ها یکی از بهترین مدیرها شد و به سرعت رشد و ارتقا یافت و در تمام بخش‌های صنعت هسته‌ای رشد کرد.
حمله به صنعت هسته‌ای ایران آغاز می‌شود
پس از آنکه کشورهای اروپایی نتوانستند طی توافقنامه‌های یک‌طرفه صنعت هسته‌ای کشور را متوقف کنند در عملیاتی مهم و گسترده دست به حمله زدند. اواسط تیرماه 1389 در سراسر جهان برای نابودی تاسیسات اتمی بوشهر ویروسی به نام استاکس‌نت (Stuxnet) انتشار یافت، این ویروس کامپیوتری نخستین‌بار توسط کارشناسان ایرانی در مشهد که نمایندگی آنتی‌ویروس بلاروسی را داشتند ارزیابی و اعلام شد؛ هدف آن سامانه‌های هدایتگر تاسیسات صنعت هسته‌ای با سیستم‌عامل ویندوز است، کارشناسان معتقد بودند طراحان این بدافزار یک منطقه جغرافیایی خاص را مدنظر داشته‌اند و طبق گزارش مجله Business week هدف از طراحی این بدافزار، دستیابی به اطلاعات صنعتی ایران بود. این ویروس برای جلوگیری از شناسایی شدن خود از امضای دیجیتال شرکت Realtek استفاده کرده و بسیار قوی پیش می‌رفت.
روزنامه «نیویورک‌تایمز» ۱۶ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، در مقاله‌ای مدعی شد که «اسرائیل استاکس‌نت را در مرکز اتمی دیمونا و روی سانتریفیوژهای مشابه‌ای که ایران از آنها در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز استفاده می‌کند، با موفقیت آزمایش کرده بود.» این در حالی بود که دولت‌های اسرائیل و آمریکا به‌طور رسمی دست‌داشتن در انتشار استاکس‌نت را تایید کرده بودند.
ویروس استاکس‌نت (Stuxnet) همان‌طور که گفته شد به قصد ایران نوشته شده بود که به‌عنوان یک جاسوس افزار صنعتی، اطلاعات داخلی سیستم‌های مراکز تولیدی و تحقیقاتی شرکت زیمنس را که در ایران نصب شده بودند، برای سروری در خارج از کشور ارسال می‌کرد.
کارشناسان حوزه ITاز این ویروس به‌عنوان پیچیده‌ترین نوع ویروس و نخستین بدافزار در حوزه plc نام می‌برند؛ یک مطالعه درباره گسترش استاکس‌نت که توسط سیمانتک انجام گرفت، نشان داد که کشورهای آسیب‌دیده اصلی در روزهای اولیه انتشار ویروس، ایران، اندونزی و هند بودند، و حتی آمریکا و فرانسه نیز از آسیب‌های آن در امان نماندند.
بنابر اظهارنظر کارشناسان سیمانتک، این بدافزار سیستم‌هایی را هدف قرار داده است که دارای یک مبدل فرکانس هستند که نوعی دستگاه برای کنترل سرعت موتور است. بدافزار استاکس‌نت به‌دنبال مبدل‌هایی از یک شرکت در فنلاند یا تهران بوده است. استاکس‌نت به‌دنبال این دستگاه‌ها روی سیستم قربانی می‌گردد و فرکانسی را که دستگاه‌های مذکور با آن کار می‌کنند، شناسایی کرده و به دنبال بازه‌ای از ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ هرتز می‌گردد. دستگاه‌های صنعتی که از این مبدل استفاده کنند بسیار محدود هستند و غالبا در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شوند. هدف استاکس‌نت را می‌توان نیروگاه‌های هسته‌ای ایران دانست؛ به این دلیل که در این مراکز از این مبدل‌ها استفاده می‌شود؛ بنابراین مراکز غنی‌سازی نطنز و بوشهر تنها مراکزی هستند که می‌توانند هدف احتمالی آن قرار گیرند.
کنترل ویروس را احمدی‌روشن برعهده می‌گیرد
آبان 1389 اعلام شد رایانه‌های آلوده‌شده به این ویروس شناسایی و در مرحله پاکسازی قرار دارند، اما این شناسایی و پاکسازی را مرد خستگی‌ناپذیر صنعت هسته‌ای کشور انجام داده بود.
او به سراغ تیمی از دانشمندان کامپیوتر می‌رود خودش هم به‌عنوان سرتیم روی سانتریفیوژهایی که در حال منهدم شدن بود، کار می‌کنند. یکی از افراد این تیم بعدا در مصاحبه‌ای عنوان می‌کند: «آن تیمی که بدافزار استاکس را از داخل سایت نطنز سازمان انرژی اتمی پاک کردن بعدا آمدند در تهران و شدند قرارگاه دفاع سایبری کل سازمان انرژی اتمی که تمام سیستم‌های سازمان در کل سایت‌ها و نه‌فقط نطنز را در اختیار داشتند و باید پاکسازی از ویروس‌ها، کرم‌ها، مشکلات، چالش‌ها و... سایت‌ها را انجام می‌دادند.»
بعدها معلوم شد که اگر این ویروس کنترل نمی‌شد و به تخریب سانتریفیوژها ادامه می‌داد، صنعت هسته‌ای کشور کاملا غیرقابل استفاده می‌شد، به‌طور کلی تیم شهید احمدی‌روشن به مقابله با این ویروس پرداختند و کارشان را تمام و کمال به نحو احسن انجام دادند. آن تیم بعد از اینکه نطنز و فردو را راه انداخت، استاکس را از بین برد و تمام خرابکاری‌های صنعتی را پیدا کرد و هر چیزی راکه باید تولید داخل می‌شد در داخل تولید کرد و همه این اتفاقات را رقم زد. نیروهای امنیتی بعد از آنکه این ویروس توسط تیم شهید احمدی‌روشن کنترل شد تحقیقات خود را آغاز کردند و اعلام شد منشأ ورود این ویروس به ایران نه از طریق شبکه اینترنت بلکه از طریق حافظه‌های جانبی بوده که افرادی از خارج کشور به ایران آورده و بدون بررسی لازم به کامپیوترهایی در داخل ایران متصل کرده‌اند. هفته‌نامه «اشپیگل» در مقاله‌ای این احتمال را مطرح کرده است که این ویروس ناخواسته توسط کارشناسان شرکت اتم استروی اکسپورت روسیه و به‌وسیله یک حافظه جانبی فلش به رایانه‌های نیروگاه اتمی بوشهر منتقل شده است. به گفته خبرگزاری «تابناک»، این فرد جاسوس دوجانبه ایرانی و عضو سازمان منافقین بود که حافظه را به تجهیزات ایران وارد کرده بود.
مطرح‌شدن در فضای جهانی
پس از آنکه این ویروس توسط عده‌ای جوان در سازمان انرژی اتمی ایران کنترل شد، سازمان‌های جاسوسی و تروریستی که از به انجام رسیدن اهداف‌شان ناکام مانده بودند در پی حذف فیزیکی این دانشمندان جوان برآمدند. به دنبال این موفقیت در سازمان انرژی اتمی نیز تغییرات مدیریتی اعمال شد و شهید احمدی‌روشن که قبلا مسئول بازرگانی، توسعه فناوری، ساخت تجهیزات داخلی و دور زدن تحریم در نطنز بود، همین سمت را برای کل سازمان انرژی اتمی برعهده گرفت و کم‌کم نام مصطفی احمدی‌روشن در محافل جاسوسی و تروریستی مطرح شد.
به گفته یکی از نزدیکان شهید احمدی‌روشن در سازمان انرژی اتمی، او علاوه‌بر تحلیل فنی و مدیریتی، تحلیل راهبردی هم داشت و این را که فردو نباید تحقیقاتی شود، تشخیص می‌داد چون همزمان که فردی فنی بود، یک فرد مدیریتی و راهبردی هم بود و همه توانش را در این حوزه گذاشته بود و احتمالا شاید دلیل اینکه احمدی‌روشن به‌عنوان تنها مدیر صنعت هسته‌ای ترور می‌شود هم همین موضوع بود.
روز واقعه
صبــح روز 21 دی‌مــاه ســال 90 طــی یــک اقــدام تروریســتی مقابــل دانشــکده علــوم ارتباطــات دانشــگاه علامــه طباطبایــی، خبــر انفجــاری مهیــب در رســانه‌ها منتشــر شــد. علــی براتلـو، دبیـر شـورای تامین اسـتان تهـران در ایـن زمینـه می‌گوید: «ایــن بمــب از نــوع مغناطیســی و همان‌هایــی اســت کــه قبــلا نیــز بــرای تــرور دانشــمندان از آنهــا اســتفاده شــده اســت.
در ایــن حادثــه تروریســتی مصطفــی احمــدی‌روشــن، فارغ‌التحصیل دانشــگاه صنعتــی شــریف و کارمند سازمان انرژی اتمی ایران بـر اثـر انفجـار بمبـی کـه یـک عامـل تروریسـتی بـه در خــودروی وی چســباند و در آســتانه دومیــن ســالگرد تــرور شــهید مســعود علیمحمــدی، دانشــمند هســته‌ای ایــران کــه ســال 88 توســط عوامــل موســاد تــرور شــده بــود، بــه شــهادت رســید.»
در حالــی کــه روزنامــه صهیونیســتی «جروزالــم پســت» بــا قــرار دادن خبــر شــهادت «مصطفــی احمــدی‌روشــن» در راس مهم‌تریــن اخبــار خــود نوشــته بــود کــه ایــن حادثــه در ادامــه حــوادث مرمــوز چنــد ســال اخیــر ایــران و کشــته‌شــدن دانشــمندان هســته‌ای ایــن کشــور اســت، هیــچ واکنشــی از ســوی مقامــات بین‌المللــی صــورت نگرفــت. مصطفـی احمـدی‌روشـن چهارمیـن دانشـمند هسـته‌ای ایـران بـود کـه طـی سـال‌های 88 تا 90 بـه شـهادت رسـید و پیـش از وی شـهیدان مسـعود علیمحمــدی، مجیــد شــهریاری و داریــوش رضایی‌نــژاد توســط مامــوران ســرویس اطلاعاتــی رژیــم صهیونیســتی بــه شــهادت رســیده بودنــد. پــس از تــرور شــهید احمــدی‌روشــن، بیــش از چهــارهــزار نفــر از دانشــجویان دانشــگاه‌های کشــور خواســتار تغییــر رشــته خــود بــه رشــته فیزیــک هســته‌ای شــدند. شــهید احمــدی‌روشــن قهرمــان مهــار ویــروس رایانــه‌ای اســتاکس‌نت بــود.
یکــی از همــکاران وی چنــدی بعــد بیــان می‌کنــد معرفــی احمــدی‌روشــن به‌عنوان «معــاون بازرگانــی نطنــز» اجحــاف در حــق مصطفــی اســت، چراکه او وظیفــه توســعه فنــاوری و تکنولــوژی را نیــز عهده‌دار بــود و در ایــن زمینــه نقــش مهمـی ایفـا کـرده اسـت. شــهید مصطفــی احمدی‌روشــن در جریــان یکــی از بازدیدهــای بازرســان آژانــس، بــه یکــی از بازرســان مشــکوک می‌شــود. بعدهــا مشــخص شد کــه همــان فــرد جاســوس هســته‌ای بــوده اســت.
* فرهیختگان
۱۱:۴۸ - ۱۳۹۶/۱۰/۲۲
